Επαμφοτερίζουσα χημική ένωση: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 1:
Στη χημεία, '''επαμφοτερίζουσα ουσία<ref>Στην ελληνική βιβλιογραφία οι επαμφοτερίζουσες ουσίες λέγονται και αμφολύτες ή και αμφιπρωτικές ενώσεις παρόλο το γεγονός ότι στους επίσημους ορισμούς της IUPAC παρατηρούνται κάποιες διαφορές
[http://goldbook.iupac.org/A00304.html Αμφιπρωτικοί διαλύτες]<br />
[http://goldbook.iupac.org/A00305.html Αμφολύτες]<br />
[http://goldbook.iupac.org/A00306.html Επαμφοτερίζουσες ενώσεις]</ref>''' είναι εκείνη που μπορεί να συμπεριφερθεί είτε ως [[οξύ]] είτε ως [[βάση]].<br />
Τα [[οξείδιο|οξείδια]] και τα [[υδροξείδιο|υδροξείδια]] πολλών μετάλλων (όπως ο [[ψευδάργυρος]], ο [[κασσίτερος]], ο [[μόλυβδος]], το [[αργίλιο]] και το [[βηρύλιο]]) και των περισσότερων μεταλλοειδών έχουν επαμφοτερίζοντα χαρακτήρα.
Ως επαμφοτερίζοντα σώματα χαρακτηρίζονται επίσης και οι [[αμφολύτης|αμφολύτες]] (όπως π.χ. τα [[αμινοξύ|αμινοξέα]]) αλλά και τα αμφιπρωτικά μόρια (αυτά δηλαδή που μπορούν να αυτοϊονιστούν, όπως π.χ., το [[νερό]] και η [[αμμωνία]]), που μπορούν δηλαδή να δράσουν είτε ως δότες είτε ως δέκτες [[πρωτόνιο|πρωτονίων]].
Σύμφωνα με την άποψη του [[Σβάντε Αρρένιους|Arrhenius]] για τα [[οξύ|οξέα]] και τις [[βάση|βάσεις]], τα επαμφοτερίζοντα σώματα σε υδατικό διάλυμα παρέχουν τόσο κατιόντα υδρογόνου (Η<sup>+</sup>) όσο και ανιόντα υδροξυλίου (ΟΗ<sup>-</sup>).
Σύμφωνα με τις απόψεις των [[Μπρόνστεντ|Brønsted]] και [[Λόρυ|Lowry]], ως επαμφοτερίζουσες θεωρούνται οι ουσίες που συμπεριφέρονται τόσο σαν πρωτονιοδότες (οξέα) όσο και σαν πρωτονιοδέκτες (βάσεις) γιαυτό και λέγονται και αμφιπρωτικές.<br />▼
▲Σύμφωνα με τις απόψεις των [[Μπρόνστεντ|Brønsted]] και [[Λόρυ|Lowry]], ως επαμφοτερίζουσες θεωρούνται οι ουσίες που συμπεριφέρονται τόσο σαν πρωτονιοδότες (οξέα) όσο και σαν πρωτονιοδέκτες (βάσεις) γιαυτό και λέγονται και αμφιπρωτικές.
==Επαμφοτερίζοντα οξείδια==
Γραμμή 16 ⟶ 17 :
Οξείδιο μολύβδου
</div>]]
Τα πιό γνωστά επαμφοτερίζοντα οξείδια είναι : του [[οξείδιο του αργιλίου|αργιλίου]] (Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>), του [[οξείδιο του ψευδαργύρου|ψευδαργύρου]] (ZnO), του [[οξείδιο του μολύβδου|μολύβδου]] (PbO), του [[οξείδιο του κασσιτέρου|κασσιτέρου]] (SnO) και του [[οξείδιο του πυριτίου|πυριτίου]] (SiO<sub>2</sub>). Όταν τα οξείδια αυτά αντιδρούν με το νερό σχηματίζουν επαμφοτερίζοντα υδροξείδια.
Συμπεριφέρονται
*Ως ''βάσεις σε όξινο περιβάλλον'' εξουδετερώνοντας το οξύ π.χ.
<div style='text-align: center;'>
Γραμμή 88 ⟶ 90 :
*Το νερό όταν αντιδρά με [[υδροχλωρικό οξύ]], δρα ως βάση : H<sub>2</sub>O + HCl ⟶ H<sub>3</sub>O<sup>+</sup> + Cl<sup>-</sup>, ενώ όταν αντιδρά με την αμμωνία, δρα ως οξύ : H<sub>2</sub>Ο + ΝH<sub>3</sub> ⇄ NH<sub>4</sub><sup>+</sup> + OH<sup>-</sup>
*Το όξινο ανθρακικό ιόν (HCO<sub>3</sub><sup>-</sup>) δημιουργείται όταν διαλυθεί στο νερό ένα [[άλας]] που το περιέχει π.χ. το όξινο ανθρακικό νάτριο : NaHCO<sub>3</sub> ⟶ Na<sup>+</sup> + HCO<sub>3</sub><sup>-</sup>. Το ανιόν μπορεί να δράσει και ως οξύ : HCO<sub>3</sub><sup>-</sup> + H<sub>2</sub>O ⇄ H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub> + OH<sup>-</sup> αλλά και ως βάση : HCO<sub>3</sub><sup>-</sup> + H<sub>2</sub>O ⇄ CO<sub>3</sub><sup>2-</sup> + H<sub>3</sub>O<sup>+</sup>.
{{παραπομπές}}
=
#Morrison R. T., Boyd R. N. "Οργανική Χημεία" Τόμοι 1ος,2ος,3ος, Μετάφραση:Σακαρέλλος-Πηλίδης-Γεροθανάσης, Ιωάννινα 1991.
#Μανουσάκης Γ.Ε. "Γενική και Ανόργανη Χημεία", Τόμοι 1ος και 2ος, Θεσσαλονίκη 1981.
Γραμμή 99 ⟶ 101 :
#Μανωλκίδης Κ., Μπέζας Κ. "Χημικές Αντιδράσεις", Αθήνα 1976.
#Γιαννακουδάκης Δ. Α. "Φυσική Χημεία Ομογενών και Ετερογενών Συστημάτων", Θεσσαλονίκη 1986.
| |||