Βορμς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ +commonscat
μ Εξελληνισμός+επιμέλεια / άρθρο με λάθος br tag με τη χρήση AWB (9987)
Γραμμή 1:
{{Πρότυπο:Πόλη (Γερμανία)
|Πόλη=Βορμς
|Έμβλημα=DEU Worms COA.svg
|ΟμοσπονδιακόΚρατίδιο=[[Ρηνανία-Παλατινάτο]]
|Περιφέρεια(Regierungsbezirk)=
|Επαρχία(Kreis)= Ανεξάρτητη αστική περιφέρεια </br />(Kreisfrei)
|Δήμαρχος= Michael Kissel (SPD)
|Πληθυσμός= 81.736
Γραμμή 15:
|ΓεωγραφικήΘέση=
}}
[[FileΑρχείο:Worms 01.jpg|right|thumb|300px|Είσοδος στην πόλη από τη γέφυρα Νιμπελούνγκεν]]
Η '''Βορμς''' (γερμ. Worms, προφ. [ˈvɔɐ̯ms]) είναι πόλη στο κρατίδιο [[Ρηνανία-Παλατινάτο|Ρηνανίας-Παλατινάτου]] της [[Γερμανία|Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας]] και είναι κτισμένη στην αριστερή όχθη του ποταμού [[Ρήνος|Ρήνου]], αποτελώντας σημαντικό ποτάμιο λιμένα. Σύμφωνα με την επίσημη απογραφή του 2010 έχει 81.736 κατοίκους.<ref>[http://www.statistik.rlp.de/fileadmin/dokumente/berichte/A1033_201022_hj_G.pdf "Bevölkerung der Gemeinden am 31.12.2010" . Statistisches Landesamt Rheinland-Pfalz. 2011 {{pdf}} (γερμανικά)]</ref> Θεωρείται ως η παλαιότερη πόλη της Γερμανίας και συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό δίκτυο "Οι αρχαιότερες πόλεις της Ευρώπης" (Most Ancient European Towns Network. ΜΑΕΤΝ)<ref>[http://web.archive.org/web/20051022022345/http://www.argos.gr/diktyoe.htm Most Ancient European Towns Network]</ref>
 
Γραμμή 81:
Κατά την [[Νεολιθική εποχή]], γύρω στο 5000 π.Χ., στην περιοχή εγκαταστάθηκαν, για πρώτη φορά, καλλιεργητές και αγελαδοτρόφοι. Σε ανασκαφές που έγιναν, μια το 1896 και μία το 1951, αποκαλύφθηκαν 25 τάφοι, οκτώ από τους οποίους χρονολογούνται από την εποχή του Χαλκού, οπότε και πραγματοποιήθηκε εισβολή της ομάδας "Adlerberg" (2300 - 2200 ως 1800 π.Χ.). Η ομάδα αυτή ήταν τμήμα του πολιτισμού των "Ουνέτικων" (Únětice), που έζησαν στην Κεντρική Ευρώπη κατά τις αρχές της πρώιμης εποχής του Χαλκού. Ο γιατρός Καρλ Κελ (Karl Koehl), ο οποίος και ενεπλάκη στις ανασκαφές, είναι ο επινοητής του όρου "πολιτισμός των Adlerberg".<ref name=worms>[http://www.worms.de/englisch/tourismus/Geschichte_der_Stadt.php Επίσημη ιστοσελίδα της πόλης Βορμς: "History of the City of Worms"]</ref>
 
Το παλαιότερα απαντώμενο όνομα της πόλης είναι "Borbetomagus", κελτικής προέλευσης<ref name=brit>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/649130/Worms Encyclopedia Britannica, ''Worms'']</ref>, που αποδίδεται ως "γη του Borbet". Οι Ρωμαίοι ονόμασαν την πόλη "civitas Vangionum", δίνοντάς της το όνομα της φυλής των Βανγκιόνων (Vangiones) που είχε εγκατασταθεί εκεί τον 1ο μ.Χ. αιώνα. Οι κάτοικοι της πόλης αυτοαποκαλούνταν "Βανγκίονες" μέχρι τον 16ο αιώνα. Από το ίδιο όνομα προκύπτει και το τοπωνύμιο της παραπλήσιας περιοχής Wanengau (μετονομάστηκε σε Wonnegau). Η λατινική ονομασία "Wormatia" (απ' όπου και το σημερινό όνομα της πόλης) εμφανίστηκε για πρώτη φορά μεταξύ 6ου και 7ου μ.Χ. αιώνα.<ref name=worms/> Οι Ρωμαίοι διαμόρφωσαν το πολεοδομικό της σχέδιο και κατασκεύασαν στην πόλη Αγορά και ναούς του Δία, της [[Γιούνο]], της Αθηνάς και του Άρη.<ref name=sac>[http://www.sacred-destinations.com/germany/worms Sacred Destinations: ''Worms'']</ref>
 
Το 413 έγινε η πρωτεύουσα των Βουργουνδών, οι οποίοι επαναστάτησαν κατά του Ρωμαίου κυβερνήτη Φλάβιου Αέλιου το 435. Ο κυβερνήτης κάλεσε τους [[Ούννοι|Ούννους]], με τους οποίους υπήρχε συμμαχία, και αυτοί κυρίευσαν και κατέστρεψαν την πόλη το 436. Η καταστροφή της πόλης αλλά και του βασιλείου των Βουργουνδών υπήρξαν πηγές έμπνευσης για το έπος των Νιμπελούνγκεν (περ. 1200). Η πόλη ανοικοδομήθηκε από τους βασιλείς της Μεροβιγγειανής δυναστείας<ref name=brit/> και, γύρω στο 600, έγινε έδρα επισκοπής. Πρώτος επίσκοπός της αναφέρεται ο Μπέρχτουλφ (Berchtulf), ο οποίος έλαβε μέρος στη σύνοδο του Παρισιού το 614. Την ίδια περίοδο η βασίλισσα Μπρουνχίλντις (Brunichildis) εγκαταστάθηκε σε ανάκτορο στην περιοχή Νοϊχάουζεν (Neuhausen).<ref name=arg>[http://web.archive.org/web/20050212234722/http://www.argos.gr/wormse.htm Αρχειοθετημένη σελίδα του ιστοχώρου του Άργους σχετικά με την Βορμς]</ref> Στη συνέχεια η πόλη έγινε μια από τις έδρες της Καρολιγγιανής δυναστείας και οι επίσκοποί της είχαν στενές σχέσεις με τη βασιλική αυλή κατά τον 8ο και τον 9ο αιώνα.<ref name=worms/>
Γραμμή 104:
* '''Καθεδρικός ναός Πέτρου και Παύλου''': Ο πρώτος καθεδρικός στην πόλη κατασκευάστηκε από τον Μπέρτχουλφ (''Berthulf''), επίσκοπό της, το 614 και ήταν πολύ μικρότερος σε σχέση με τον σημερινό. Ο σημαντικότερος επίσκοπος της Βορμς, ο Μπούρχαρντ (Burchard, 1000 - 1025) άρχισε να κατασκευάζει νέο καθεδρικό επάνω στον ήδη υπάρχοντα, με τις σημερινές σχεδόν διαστάσεις και διατηρώντας ορισμένα τμήματα του παλαιού, σε νεορωμανικό στυλ. Ο ναός αυτός αποτέλεσε τόπο ταφής για τα μέλη της Σαλιανής δυναστείας, η οποία διέθετε φρούριο στη Βορμς από τον 11ο αιώνα. Ορισμένοι από τους τάφους είναι ακόμη ορατοί στην κρύπτη του ναού.<ref name=sdc>[http://www.sacred-destinations.com/germany/worms-cathedral.htm Sacred Destinations: ''Worms Cathedral'']</ref> Ο ναός καθαγιάστηκε το 1018 και εκατό χρόνια αργότερα ο ναός απέκτησε τη σημερινή του μορφή<ref name=brit/> Πρώτα κατασκευάστηκε το ανατολικό τμήμα (1124 - 1144), στη συνέχεια ο κεντρικός ναός (1160 - 1170) και το ιερό ολοκληρώθηκε το 1181, οπότε και καθαγιάστηκε ο καινούργιος ναός. Τελευταίο ολοκληρώθηκε το δυτικό τμήμα, κατά τα τέλη του 12ου αιώνα. Κατά τον [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]] τον ναό επισκέφθηκαν πολλοί αυτοκράτορες. Γύρω στα 1300 το παρεκκλήσιο του Αγίου Νικολάου αντικαταστάθηκε από γοτθικό παρεκκλήσι και η νότια πύλη ανακατασκευάστηκε σε γοτθικό στυλ. Αργότερα κατασκευάστηκε το εγχάρακτο κωδωνοστάσιο με σκηνές από τη ζωή του Ιησού (τέλη του 15ου αιώνα). Ο ναός υπέστη πολλές καταστροφές κατά την κατάληψη της πόλης από τους Γάλλους, αναστηλώθηκε και απέκτησε νέα Αγία Τράπεζα, δημιούργημα του Μπαλτάζαρ Νόιμαν (''Balthasar Neumann'').<ref name=sdc/> Υπέστη, επίσης, καταστροφές κατά τους βομβαρδισμούς στον Β΄ Παγκόσμιο, αλλά αποκαταστάθηκε μεταπολεμικά με προσπάθεια χρήσης όσων υλικών έγινε δυνατό να διασωθούν.
* '''Magnuskirche''': Πρόκειται για μικρό σε μέγεθος ναό, ο οποίος χρονολογείται από την εποχή της Καρολίγγειας δυναστείας. Κατασκευάστηκε τον 8ο ή 9ο αιώνα ως ενοριακός μονόχωρος ναός και επεκτάθηκε κατά την ρωμανική περίοδο. Υπέστη και αυτή καταστροφές κατά τον πόλεμο και αναστηλώθηκε μεταπολεμικά. Η αναστήλωση ολοκληρώθηκε το 1952. Η εκκλησία έχει ιστορική σημασία για τον Προτεσταντισμό, καθώς ήταν η πρώτη εκκλησία στην περιοχή που μετατράπηκε από καθολική σε διαμαρτυρόμενη και παραμένει έτσι και σήμερα.<ref>[http://www.sacred-destinations.com/germany/worms-magnuskirche.htm Sacred Destinations: ''Magnuskirche'']</ref>
* '''Μνημείο του Λούθηρου''': Μνημείο δημιουργημένο προς τιμή του μεγάλου μεταρρυθμιστή [[Μαρτίνος Λούθηρος|Μαρτίνου Λούθηρου]], κατασκευάστηκε από τον Ερνστ Ρίτσελ (Ernst Rietschel) και τα αποκαλυπτήριά του έγιναν στις 25 Ιουνίου 1868 και το μνημείο παραδόθηκε στην πόλη σε μια τελετή που αποτέλεσε "εορτασμό των Προτεσταντών Χριστιανών, στην οποία παρέστησαν πολλές ηγετικές φυσιογνωμίες της Προτεσταντικής Εκκλησίας και 20.000 κόσμου. Πρόκειται για το μεγαλύτερο μνημείο της Μεταρρύθμισης στον κόσμο.</br>
:Τα πρώτα σχέδια για τη δημιουργία μνημείου για την Μεταρρύθμιση ανάγονται στον 18ο αιώνα. Υλοποιήθηκαν μόνο το 1856, όταν η ένωση ''Luther-Denkmal-Verein'' (Ένωση του μνημείου του Λούθηρου) αποφάσισε να τα υλοποιήσει, κατασκευάζοντάς το. Για την κατασκευή έγιναν δωρεές από ολόκληρη την [[Ευρώπη]] αλλά και τη Βόρεια και Νότια [[Αμερική]]. Το μνημείο σχεδιάστηκε από τον Ρίτσελ το 1859, αλλά αυτός απεβίωσε το 1861 και το ολοκλήρωσαν οι μαθητές του Ντόνντορφ (Donndorf), Κίιτς (Kietz), Σίλλινγκ (Schilling) και ο αρχιτέκτονας Νικολάι (Nicolai). Το 2008 το μνημείο υπέστη προσεκτική και λεπτομερή αναστήλωση.<ref>[http://www.worms.de/englisch/tourismus/sehenswuerdigkeiten/denkmaeler/lutherdenkmal.php Ιστοσελίδα της πόλης Βορμς: ''Τhe Luther Memorial—The World’s Largest Reformation Memorial'']</ref>
* '''Heylshofgarten''': Πρόκειται για τον κήπο Heylshof, ο οποίος κατέλαβε τμήμα του Αυτοκρατορικού ανακτόρου, το οποίο καταστράφηκε το 1689. Στο ανάκτορο αυτό είχε λάβει χώρα η Δίαιτα του 1521, που έθεσε εκτός νόμου τον Μαρτίνο Λούθηρο και τις απόψεις του. Στον κήπο έχει τοποθετηθεί αναμνηστική πλάκα, η οποία αναγράφει:
Γραμμή 128:
* '''Εβραϊκό νεκροταφείο''' (''Heiliger Sand''): Βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο της παλαιάς (περιτειχισμένης) πόλης και είναι το παλαιότερο εβραϊκό νεκροταφείο στην Ευρώπη. Σε αυτό βρίσκονται εκατοντάδες άτακτα βαλμένες - και ορισμένες βυθισμένες - επιτύμβιες πλάκες, πολλές από τις οποίες έχουν ηλικία άνω των 900 ετών: Η παλαιότερη από αυτές υπάρχει ακόμη και χρονολογείται από το 1076. Η πλέον πρόσφατη χρονολογείται από το 1940. Οι τάφοι είναι άτακτα τοποθετημένοι και δεν έχουν τον συνήθη προσανατολισμό προς την πόλη της Ιερουσαλήμ. Το νεκροταφείο είχε σταματήσει να χρησιμοποιείται πολύ πριν το [[Ολοκαύτωμα]]: Ήδη από το 1911 ήταν τόσο γεμάτο, ώστε προέκυψε η ανάγκη δημιουργίας νέου σε άλλο σημείο της πόλης. Το συγκεκριμένο νεκροταφείο παρέμεινε σε χρήση μόνο από επιφανείς εβραϊκές οικογένειες. Κατά τελείως περίεργο τρόπο, το νεκροταφείο παρέμεινε αλώβητο κατά τη διάρκεια του [[Ναζιστική Γερμανία|ναζιστικού καθεστώτος]]. Η ίδια η θέση του νεκροταφείου είναι, ωστόσο, περίεργη, καθώς η παλαιά εβραϊκή συνοικία της Βορμς, όπου βρίσκεται και η Συναγωγή (''Alte Synagogue'') καθώς και το Εβραϊκό Μουσείο, βρίσκεται σχεδόν αντιδιαμετρικά ως προς αυτό, στο βορειοανατολικό σημείο της πόλης.<ref>[http://www.sacred-destinations.com/germany/worms-jewish-cemetery.htm Sacred Destinations: ''Heiliger Sand (Jewish Cemetery), Worms'']</ref>
 
Άξια επίσκεψης είναι ακόμη το Μουσείο των Νιμπελούνγκεν, οι ναοί ''Martinskirche'' από ερυθρό [[ψαμμίτης}ψαμμίτη]][ (12ος αιώνας) και ''Pauluskirche'' (11ος αιώνας), το μνημείο ''Hagen'' και η "πηγή του Ζίγκφριντ", με τα δύο τελευταία να αναφέρονται επίσης στους θρύλους των Νιμπελούνγκεν.
 
==Αδελφοποιημένες πόλεις==
[[FileΑρχείο:Worms Wappen 2005-05-27.jpg|right|thumb|200px|Πινακίδες με τις αδελφοποιημένες πόλεις]]
Εκτός από την συμμετοχή της στο Δίκτυο παλαιοτέρων ευρωπαϊκών πόλεων, η Βορμς είναι αδελφοποιημένη με τις εξής πόλεις:
* {{flagicon|UK}} Σαιντ Άλμπανς (St. Albans), [[Ηνωμένο Βασίλειο]]
Γραμμή 139:
* {{flagicon|Germany}} [[Μπάουτσεν]], [[Γερμανία]]
* {{flagicon|USA}} [[Μομπάιλ]], [[ΗΠΑ]]
 
 
 
==Παραπομπές==
Γραμμή 146 ⟶ 144 :
 
== Εξωτερικές συνδέσεις ==
{{commonscat}}
 
[[Κατηγορία:Γεωγραφία της Ρηνανίας-Παλατινάτου]]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Βορμς"