Επιστολή Ιούδα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Αν και ήθελε να γράψει για την κοινή σωτηρία προς τους παραλήπτες του, τελικά επέσπευσε την συγγραφή της επιστολής λόγω της εμφάνισης στους κόλπους τους αιρετικών αντινομιστών και αμφισβητιών του προσώπου του Ιησού. Η τιμωρία τους θα είναι σκληρή όπως των Ισραηλιτών που αποστάτησαν κατά την πορεία τους στην έρημο, μετά την έξοδό τους από την Αίγυπτο, όπως των αποστατών αγγέλων και όπως στα Σόδομα και Γόμορα. Στη συνέχεια δίνει τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα τους: υιοθετούν σαρκικές αμαρτίες, βλασφημούν τα θεία, επιδίδονται σε ακολασίες. Παρομοιάζονται με τον ψευδοπροφήτη Βαλαάμ, τον ΚάϊνΚάιν και τον Κόρε. Ακολουθούν προειδοποιήσεις και νουθεσίες: απέναντι στους αιρετικούς πρέπει να τηρούν μεταξύ τους την αγάπη, να οικοδομούν ο ένας τον άλλο με την ορθή πίστη, να προσεύχονται. Η επιστολή κλείνει με δοξολογία του Θεού.

Σύμφωνα με την ίδια την επιστολή, συγγραφέας της είναι ο ‘’Ιούδας Ιησού Χριστού δούλος, αδελφός Ιακώβου’’. Έτσι αυτοπαρουσιάζεται, κι αυτό γεννά πιο πολύ το ερωτηματικό γιατί να μην επικαλεστεί άμεσα την αδελφική σχέση του με τον Ιησού αλλά επιλέγει να αυτοπροσδιορισθείαυτοπροσδιοριστεί ως αδελφός του Ιακώβου, μιας σημαντικής ηγετικής προσωπικότητας της αρχέγονης Εκκλησίας.<ref>[[#Καραβιδόπουλος|Καραβιδόπουλος]], σελ. 439.</ref> ΙωάννηςΠρόκειται Καραβιδόπουλος– σύμφωνα λοιπόν και με την εσωτερική μαρτυρία της – για τον αδελφόθεο Ιούδα, Εισαγωγήγνωστό από τους καταλόγους των αδελφών του Ιησού, χωρίς άλλη ιδιαίτερη μνεία γι’ αυτό το πρόσωπο στην [[Καινή Διαθήκη, εκδ]]. Π.Πουρναράς,Στον Θεσς/ίκη,αποστολικό 2004,κατάλογο σελτου [[Ευαγγελιστής Λουκάς|Λουκά]] στις [[Πράξεις των Αποστόλων]] και στο Ευαγγέλιό του συμπεριλαμβάνεται στους αποστόλους.439</ref>

Όμως νεώτεροι ερευνητές επικαλούμενοι εσωτερικά δεδομένα της επιστολής, όπως στοιχεία αντινομιστικού γνωστικισμού, η επίκληση των αποστολικών διδασκαλιών σαν κάτι που ανήκει στο απώτατο παρελθόν (στιχ.17) και η παράθεση κλασικών ελληνικών εκφράσεων και δεκατεσσάρων άλλων που μόνο σε αυτήν παρατίθενται, θεμελιώνουν την άποψη πως έχει γραφτεί από κάποιον άγνωστο ιουδαιοχριστιανό. <ref>Ιωάννης [[#Καραβιδόπουλος|Καραβιδόπουλος]], Εισαγωγήσελίδες στην Καινή Διαθήκη, εκδ439–440. Π.Πουρναράς, Θεσς/ίκη, 2004, σελ.439-440</ref>, συγγραφέα, ή πάλι οι ίδιοι αυτοί λόγοι- – και κυρίως τα άψογα ελληνικά της επιστολής και τα δεκατέσσερα γλωσσικά μοναδικά μέσα σε όλη την Καινή Διαθήκη- – θεμελιώνουν την άποψη να μην έχει γραφτεί από ιουδαιοχριστιανό, αλλά από ελληνόφωνο <ref name="Pan393"> Ιωάννης [[#Παναγόπουλος|Παναγόπουλος]], Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, εκδσελ.Ακρίτας, Αθήνα, 1995, σελ393.393</ref> και η επίκληση του ονόματος του Ιούδα, στην αρχή της επιστολής, ,επιδιώκει το να της προσδώσει κύρος. Τέλος, η χρήση στοιχείων από την απόκρυφη αποκαλυπτική ιουδαϊκή γραμματεία είναι ένα στοιχείο που κλονίζει τη γνησιότητά της. <ref>Σάββας [[#Αγουρίδης|Αγουρίδης]], Εισαγωγή εις την Καινήν Διαθήκην, εκδσελ.Γρηγόρης, Αθήνα, 1991,σελ400.400</ref>

Η απάντηση σε όλα αυτά είναι πως ο Ιούδας μπορεί να ζούσε και μέχρι τον ύστερο 1ο αιώνα μ.Χ και τις αρχές του 2ου. Ως προς τη γλώσσα της επιστολής δεν απουσιάζουν οι σημιτισμοί και τα δόκιμα ελληνικά της δεν αποκλείεται να οφείλονται σε κάποιον ελληνιστή γραμματέα που μπορεί να χρησιμοποίησε ο συγγραφέας της που του την υπαγόρευσε. Το ότι μιλά έτσι όπως μιλά για τους αποστόλους, σαν κάτι παρελθοντικό, δεν μειώνει το σεβασμό που τρέφει προς το πρόσωπό τους. <ref>Ιωάννης Παναγόπουλος, Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, εκδ.Ακρίτας, Αθήνα, 1995, σελ.393<name="Pan393"/ref> Ο αντινομικός γνωστικισμός δεν απουσιάζει και στον ύστερο 1ο αιώνα σε μορφή προδρομική και αναποκρυστάλωτη, ενώ η χρήση απόκρυφων ιουδαϊκών έργων από την Ιούδα είναι κάτι όχι άσχετο με την ανάγνωση τέτοιων έργων μέσα στις χριστιανικές κοινότητες για λόγους κατήχησης. <ref>Σάββας [[#Αγουρίδης|Αγουρίδης]], Εισαγωγήσελίδες εις την Καινήν Διαθήκην, εκδ399–400.Γρηγόρης, Αθήνα, 1991, σελ.399- 400</ref>

Οι απόψεις ποικίλουν κι αυτό είναι συνάρτηση διαφόρων εσωτερικών και εξωτερικών παραμέτρων του κειμένου. Έτσι έχουμε: α) μεταξύΜεταξύ 70 και 100 μ.Χ., και κυρίως μετά το 70 μ.Χ. επειδή δεν αναφέρεται στην καταστροφή της Ιερουσαλήμ η οποία έλαβε χώρα εκείνη την χρονιά. Αλλά και γύρω στα 90 μ.Χ. αφού η [[Σύνοδος της Ιάμνειας]] απέκλεισε τα ιουδαϊκά απόκρυφα τα οποία ο συντάκτης της χρησιμοποιεί. <ref>Ιωάννης [[#Παναγόπουλος|Παναγόπουλος]], Εισαγωγήσελ. στην396, Καινή Διαθήκη[[#Καραβιδόπουλος|Καραβιδόπουλος]], εκδσελ.Ακρίτας, Αθήνα,440.</ref> 1995, β) σελ.396,Συνάρτηση Ιωάννηςτου Καραβιδόπουλος, Εισαγωγήχρόνου στηνσυγγραφής Καινήτης Διαθήκη,είναι εκδ.και Ποι αναφορές σε αυτήν-σύμφωνα με νεώτερους ερευνητές-του αντινομιστικού γνωστικισμού που αποκρυσταλλώνεται κατά κύριο λόγο τον 2ο αιώνα μ.Χ.Πουρναράς, Θεσς/ίκη,η 2004,μνεία σελστις αποστολικές διδασκαλίες σαν κάτι που ανήκει στο απώτατο παρελθόν (στιχ.17).440</ref> Έτσι άλλοι την τοποθετούν στον 2ο αιώνα μ.Χ.

==Η σχέση της επιστολής Ιούδα με τητην Β’ επιστολή Πέτρου==

Έχει τεθεί ζήτημα, από την καινοδιαθηκική έρευνα, σχέσεως των δύο αυτών επιστολών, σχέσεως που εντοπίζεται κυρίως μεταξύ του δεύτερου κεφαλαίου της [[Β΄ Επιστολή Πέτρου|Β’ Πέτρου]] όπου καταπολεμούνται αιρετικοί και της επιστολής του Ιούδα , σχέση τόσο στενή μέχρις γλωσσικής εξαρτήσεως. <ref> Ιωάννης [[#Καραβιδόπουλος|Καραβιδόπουλος]], Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη,εκδσελ. Π368.Πουρναράς, Θεσσ/ίκη, 2004, σελ.368</ref> Η κοινότητα αυτή περιεχομένου έχει ερμηνευθεί με διάφορους τρόπους: α) οΟ συντάκτης της επιστολής Ιούδα αντέγραψε την Β΄ΠέτρουΒ΄ Πέτρου. β) οΟ συντάκτης της Β΄ΠέτρουΒ΄ Πέτρου αντέγραψε την Ιούδα , διότι έχουν μεταξύ τους διαφορές ακόμα και στο αντιγραμμένο τμήμα της Ιούδα από την Β΄ΠέτρουΒ΄ Πέτρου. 1) οΟ δεύτερος βάζει στη σωστή χρονική σειρά τις τιμωρίες των ασεβών του Παλαιοδιαθηκικού παρελθόντος, 2) αποσιωπά τις αναφορές στα απόκρυφα ιουδαϊκά κείμενα, ενώ 3) απαλύνει τις τραχιές ιουδαίκές εκφράσεις της αφού απευθύνεται σε εξ Εθνών αναγνώστες, . <ref> Ιωάννης [[#Καραβιδόπουλος|Καραβιδόπουλος]], Εισαγωγήσελ στην Καινή Διαθήκη,εκδ. Π.Πουρναράς, Θεσσ/ίκη, 2004, σελ.440,Ιωάννης [[#Παναγόπουλος|Παναγόπουλος]], Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, εκδσελ.Ακρίτας, Αθήνα, 1995, σελ 396, Σάββας [[#Αγουρίδης|Αγουρίδης]], Εισαγωγή εις την Καινήν Διαθήκην, εκδσελ.Γρηγόρης, Αθήνα, 1991, σελ401.401 </ref> Ακόμα είναι πιο φυσικό μια μεγαλύτερη σε έκταση επιστολή να προϋποθέτει μια μικρότερη, ενώ ένας απόστολος του κύρους του Πέτρου δεν θα μπορούσε να εξαρτάται μέχρις κεραίας από την Ιούδα.<ref> Σάββας [[#Αγουρίδης|Αγουρίδης]], Εισαγωγήσελίδες εις την Καινήν Διαθήκην374, εκδ401.Γρηγόρης, Αθήνα, 1991,σελ .374,401</ref> γ) Η Τρίτητρίτη άποψη είναι πως και οι δύο αντλούν από κοινή πηγή .<ref>Ιωάννης Παναγόπουλος, Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, εκδ.Ακρίτας, Αθήνα, 1995, σελ. σελ.396<name="Pan396"/ref>

Είναι άγνωστο ακριβώς ποιοι είναι οι παραλήπτες, . Εικάζεται πως είναι ή Παλαιστίνιοι αναγνώστες ή χριστιανοί της Συρίας.<ref>Σάββας [[#Αγουρίδης|Αγουρίδης]], Εισαγωγή εις την Καινήν Διαθήκην, εκδσελ.Γρηγόρης, Αθήνα, 1991, σελ401.401</ref> Επειδή δεν αναφέρεται σε συγκεκριμένη ιστορική κατάσταση των παραληπτών, τους προσφωνεί γενικώς ‘’οι εν Θεώ πατρί αγαπημένοι’’, παραθέτει στοιχεία από την Παλαιά Διαθήκη και την απόκρυφη Ιουδαϊκή γραμματεία-, κάτι που υποδηλώνει εξοικείωση των παραληπτών με τα κείμενα αυτά-αλλά,. καιΕπίσης καταπολεμά αιρετικές διδασκαλίες διαδεδομένες μεταξύ των εθνικών χριστιανών,. Όλα τα παραπάνω δείχνουν πως είναι καθολική επιστολή και απευθύνεται και στις δύο ομάδες παραληπτών. <ref>Ιωάννης [[#Παναγόπουλος,|Παναγόπουλος]]<!--{ΑΠΟΥΣΙΑΖΕΙ ΕισαγωγήΟ στηνΑΡΙΘΜΟΣ ΚαινήΣΕΛΙΔΑΣ Διαθήκη,ΑΠΟ εκδ.Ακρίτας,ΤΗΝ Αθήνα,ΑΡΧΙΚΗ 1995ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗΣ}, σελ. --></ref>

Παρουσιάζονται μέσα στην επιστολή ως αρνητές του προσώπου του Ιησού Χρηστού και ως επιδιδόμενοι σε διάφορες ασέλγειες μιαρές του σώματος. Επίσης περιπίπτουν σε εκτάσεις και βλασφημούν τους φύλακες αγγέλους. Αυτοί κινούνται και δρουν μέσα στους κόλπους της Εκκλησίας. <ref> Ιωάννης [[#Καραβιδόπουλος|Καραβιδόπουλος]], Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, εκδσελ. Π.Πουρναράς, Θεσς/ίκη, 2004, σελ.438, Ιωάννης [[#Παναγόπουλος|Παναγόπουλος]], Εισαγωγήσελίδες στην Καινή Διαθήκη, εκδ394–395.Ακρίτας, Αθήνα, 1995, σελ σελ 394-395</ref> Η ταυτοποίησή τους δεν είναι εύκολη κι έτσι κάποιοι μιλούν για [[Γνωστικισμός|γνωστικούς]] [[Καρποκράτης|Καρποκρατιανούς]] ή [[Οφίτες]] (ή [[Καϊνίτες]]), ή και [[Νικολαΐτες]]. <ref>Ιωάννης [[#Παναγόπουλος|Παναγόπουλος]], Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, εκδσελ.Ακρίτας, Αθήνα, 1995, σελ395.395</ref> ενώ άλλοι για ελευθεριάζοντες ψευδοδιδασκάλους. Πιο πιθανό είναι να είναι κάποιοι πρόδρομοι του γνωστικισμού του 2ου αιώνα οι οποίοι παραποιούν την [[Απόστολος Παύλος|Παύλεια]] διδασκαλία περί ελευθερίας από τον Ιουδαϊκό Νόμο, ζώντας με τρόπο ηθικά καταδικαστέο. <ref> Ιωάννης [[#Καραβιδόπουλος|Καραβιδόπουλος]], Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, εκδσελ. Π438.Πουρναράς, Θεσσ/ίκη, 2004, σελ.438</ref> Ο συντάκτης της επιστολής δεν προβαίνει σε μία συστηματική ανασκευή των θέσεών τους αλλά στιγματίζει την ηθική τους. Θα έχουν την τύχη των του Κάιν, του Κορέ και του Βιλεάμ.

Η αρχαιότερη μαρτυρία της επιστολής πρέπει να θεωρηθεί η [[Β΄Πέτρου]]Β΄ επιστολή Πέτρου, αν την θεωρήσουμε ως μεταγενέστερη της επιστολής Ιούδα. Μνημονεύεται από τον Μουρατόριο κανόνα, τον [[Κλήμη Αλεξανδρείας]] ο οποίος είχε συντάξει υπόμνημα σε αυτήν, τον Τερτυλλιανό, ενώ οι Ωριγένης και Ιερώνυμος αναφέρονται στις επιφυλάξεις που υπήρχαν στην εποχή τους περί την επιστολή επειδή χρησιμοποιούσε βιβλία της απόκρυφης ιουδαϊκής γραμματείας όπως το βιβλίο Ενώχ. Ο [[Ευσέβιος Καισαρείας]] την κατατάσσει στα αντιλεγόμενα έργα. Αγνοείται από την Πεσίτα επίσης.<ref>Σάββας [[#Αγουρίδης|Αγουρίδης]], Εισαγωγή εις την Καινήν Διαθήκην, εκδσελ.Γρηγόρης, Αθήνα, 1991, σελ.398, Ιωάννης [[#Καραβιδόπουλος|Καραβιδόπουλος]], Εισαγωγήσελίδες στην Καινή Διαθήκη, εκδ. Π.Πουρναράς, Θεσς/ίκη, 2004, σελ.53, 441. Ιωάννης, [[#Παναγόπουλος|Παναγόπουλος]], Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, εκδσελ.Ακρίτας, Αθήνα, 1995, σελ394.394</ref>

*{{cite book |last=Αγουρίδης |first=Σάββας |authorlink=Σάββας Αγουρίδης, |title=Εισαγωγή εις την Καινήν Διαθήκην, εκδ.Γρηγόρης,|year=1991 |publication-place=Αθήνα, 1991,|publisher=εκδόσεις σελ.395-402Γρηγόρης |pages=395–402 |ref=Αγουρίδης}}

*{{cite book |last=Καραβιδόπουλος |first=Ιωάννης Παναγόπουλος,|authorlink=Ιωάννης Καραβιδόπουλος |title=Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, εκδ.Ακρίτας,|year=2004 Αθήνα, 1995,|publication-place=Θεσσαλονίκη σελ|publisher=Π.391Πουρναράς |pages=437–441 |isbn=978-398960-242-162-8 |ref=Καραβιδόπουλος}}