Ζωροαστρισμός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 61:
Βασικές αρχές της εσχατολογίας και δαιμονολογίας του ζωροαστρισμού θεωρείται ότι έχουν επηρεάσει τις [[Αβρααμικές θρησκείες]]. Παράλληλα, ο ίδιος ο ζωροαστρισμός κληρονόμησε ιδανικά από άλλα προγενέστερά του θρησκευτικά συστήματα, και, όπως άλλες ζωντανές θρησκείες, περιέχει ένα βαθμό συγκριτισμού.
 
Ίχνη του ζωροαστρισμού εντοπίζονται σε παλαιές δοξασίες των πολιτισμών της προϊστορικής ΙνδοιρανικήςΙνδοϊρανικής περιόδου, δηλαδή την εποχή πριν τις μεταναστεύσεις που οδήγησαν στη διακρική ιστορική πορεία των ινδικών και ιρανικών πληθυσμών. Συνεπώς, ο ζωροαστρισμός έχει ένα κοινό πλαίσιο με την ιστορική θρησκεία των Βεδών που επίσης προέρχεται από την ίδια περίοδο. Παράδειγμα αποτελεί η ζωροαστρική λέξη ''Αχούρα'' με τη βεδική λέξη ''Ασούρα'', με κοινή ερμηνεία ''δαίμονας'', και έτσι εικάζεται μία κοινή προέλευση από μία ενιαία πρωτοϊνδοιρανική θρησκεία. Ο ζωροαστρισμός όμως σίγουρα επηρεάστηκε από τον ύστερο πολιτισμό της ιρανική ηρωικής εποχής (από το 1500 π.Χ. και μετά), κάτι που δεν ισχύει για τις ινδικές θρησκείες. Επίσης, οι πολιτιστικές ομάδες που επηρέασαν τον ζωροαστρισμό ήταν πολλές και διαφορετικές στην πορεία των χρόνων, όπως η αλληλεπίδραση του δυτικού Ιράν με τον πολιτισμό της γόνιμης ημισελήνου με αμοιβαία ανταλλαγή χαρακτηριστικών. Παρά τις διάφορες επιρροές, ο ζωροαστρισμός παραμένει ένα τέκνο του ινδοιρανικούινδοϊρανικού πολιτισμού και αντιπροσωπεύει το αρχαιότερο και μεγαλύτερο σώμα της προϊσλαμικής ιρανικής φιλοσοφίας. Μαζί με τις Βεδές, οι οποίες αντιπροσωπεύουν τα αρχαιότερα κείμενα του ινδικού πολιτισμού, είναι δυνατό να αναπαραχθεί μία βασική εικόνα των δογμάτων της ινδοιρανικήςινδοϊρανικής περιόδου. Επειδή οι δύο αυτέ ομάδες επίσης αντιπροσωπεύουν τις αρχαιότερες ακέραιες αποδείξεις των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών, η ανάλυσή τους επίσης μπορεί να συνδεθεί με μία ακόμα πιο παλαιά πρωτοϊνδοευρωπαϊκή θρησκεία, που επηρέασε με τη σειρά της σύγχρονους θρησκευτικούς φιλοσόφους και αναλυτές.
 
Ο ζωροαστρισμός συχνά συγκρίνεται με τον μανιχαϊσμό, ο οποίος τυπικά καταγράφεται ως ιρανική θρησκεία αλλά προέρχεται από τον μεσαιωνικό γνωστικισμό. Μία τέτοια σύγκριση σε επιφανειακό επίπεδο μπορεί να θεωρηθεί έγκυρη, καθώς και οι δύο θρησκείες είναι διαδικές και ο μανιχαϊσμός υιοθέτησε αρκετές μορφές για το δικό του πάνθεο από τον ζωροαστρισμό. Στην ουσία τους και τις πρακτικές τους όμως, οι δύο θρησκείες είναι τελείως διαφορετικές. Ο μανιχαϊσμός εξισώνει την ύλη με το κακό και το καλό με την πνευματικότητα, έχοντας αποτελέσει τη βάση για κάθε μορφή ασκητισμού σήμερα, αλλά και για αρκετά είδη μυστικισμού. Ο ζωροαστρισμός αντίθετα απαρνείται κάθε μορφή ασκητισμού, δεν διακρίνει την ύλη από το πνεύμα αλλά μόνο το καλό από το κακό, και δεν θεωρεί τον πνευματικό κόσμο διαφορετικό από τον φυσικό, καθώς η έννοια του παραδείσου εφαρμόζεται το ίδιο και στους δύο κόσμους. Το βασικό δόγμα του μανιχαϊσμού αναφέρει ότι ο κόσμος και όλα τα υλικά σώματα είναι δημιουργία της ουσίας του κακού (ή του σατανά). Αυτή έρχεται σε αντίθεση με την αρχή του ζωροαστρισμού που θεωρεί τον κόσμο δημιούργημα του θεού ως έκφραση του καλού, ενώ κάθε απόκλιση είναι συνέπεια της έκφρασης του κακού. Όπως προκύπτει από αρκετά μανιχαϊστικά κείμενα και ορισμένες ζωροαστρικές πηγές, οι υποστηρικτές αλλά και τα ιερατεία των δύο θρησκειών είχαν έντονες διαφορές και διαφωνίες.