Αθανάσιος Αλεξανδρείας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Σύμφωνα με συζήτηση στην Αγορά
μ Επιμέλεια με τη χρήση AWB (10197)
Γραμμή 3:
|έτος_γέννησης = [[296]] - [[298]]
|έτος_κοίμησης = [[2 Μαΐου]] [[373]]
|ημέρα_εορτασμού = [[18 Ιανουαρίου]] ([[Ορθόδοξη Εκκλησία]])</br />[[2 Μαΐου]] (Καθολική)</br />[[15 Μαΐου]] (Κοπτική Ορθόδοξη)
|πολιούχος =
|εικόνα = Sainta15.jpg
|μέγεθος_εικόνας = 200px
|λεζάντα =
|τίτλοι = '''Πατριάρχης Αλεξανδρείας'''</br />Πατέρας της Εκκλησίας'''
|τόπος_γέννησης = [[Αλεξάνδρεια]], [[Αίγυπτος]]
|τόπος_κοίμησης = [[Αλεξάνδρεια]], [[Αίγυπτος]]
Γραμμή 33:
Ο Μέγας Αθανάσιος, ο επονομαζόμενος και ''«στύλος της ορθοδοξίας»,'' διετέλεσε [[Επίσκοπος]] για 46 έτη, εκ των οποίων τα 17 τα πέρασε στην [[εξορία]].
 
Μετά την καταδίκη του από την [[Α' Οικουμενική Σύνοδος|Α' Οικουμενική Σύνοδο]], ο [[Άρειος]] δεν συμμορφώθηκε προς τις αποφάσεις της. Μολονότι καθαιρέθηκε και εξορίστηκε, δεν μετανόησε. Την ομολογία της πίστεως του [[Άρειος|Αρείου]], η οποία απέφευγε τα ακραία στοιχεία που είχε προ της συνόδου εκφράσει, την έκανε δεκτή και ο Αυτοκράτορας [[Μέγας Κωνσταντίνος|Κωνσταντίνος]] επηρεασμένος από έναν πρωτοστάτη των απόψεων, που χαρακτηρίστηκαν αργότερα [[Αρειανισμός|αρειανιστικές]], τον [[Ευσέβιος Νικομήδειας|Ευσέβιο Νικομήδειας]], με αποτέλεσμα να διατάξει, ο Άρειος να γίνει δεκτός στην εκκλησιαστική κοινωνία. Ο Αθανάσιος εναντιώθηκε, διότι ερχόταν σε σύγκρουση με τα επιχειρήματα και τις αποφάσεις της οικουμενικής συνόδου της [[Νίκαια Βιθυνίας|Νίκαιας]]. Αυτό είχε αποτέλεσμα την μήνη των «αρειανιστών» επισκόπων, οι οποίοι βρήκαν την ευκαιρία να εκδιώξουν τον Αθανάσιο λόγω της μαχητικότητας και της αποτελεσματικότητάς του εναντίον τους. Οι επίσκοποι που συντάχθηκαν με τις θέσεις του Αρείου συνασπίστηκαν με άλλους επισκόπους, οι οποίοι χαρακτηρίστηκαν αργότερα ως «αίρεση των Μελιτιανών», στέλνοντας αντιπροσωπεία στον αυτοκράτορα, κατηγορώντας το Αθανάσιο για επιβολή φόρων υπέρ της εκκλησίας, για [[μαγεία]] και [[πορνεία]]. Αρχικά συγκλήθηκε σύνοδος στην [[Καισάρεια]], την οποία και δεν παραβρέθηκε, γνωρίζοντας ότι ήταν προμελετημένη σκευωρία των αντιπάλων επισκόπων. Ο Αυτοκράτορας όμως συγκάλεσε και δεύτερη σύνοδο στην [[Τύρος|Τύρο]], διαμηνύοντάς του, ότι αν δεν παρευρισκόταν, θα ασκούνταν βία προκειμένου να παραστεί. Έτσι εμφανίστηκε, καταρρίπτοντας όλες τις κατηγορίες.
 
Ο Αθανάσιος βρέθηκε, μετά τη σύνοδο, σε δύσκολη θέση παίρνοντας μηνύματα, σε βάρος της ζωής του. Γι' αυτό το λόγο εμφανίστηκε στην [[Κωνσταντινούπολη]], ώστε να δει τον Αυτοκράτορα και να του ζητήσει την προστασία του. Οι αντίπαλοί του όμως πέτυχαν όχι μόνο να μην ακροαστεί, αλλά και να διωχθεί στη Γαλατία, πείθοντας τον Αυτοκράτορα με ψευδής κατηγορίες. O ίδιος δε, φαίνεται να ήταν δυσαρεστημένος σε βάρος του Αθανασίου για την έντονη κριτική που του ασκούσε.<ref>Ο Αθανάσιος ασκούσε συχνά σκληρή κριτική για την ανάμειξη του Μεγάλου Κωνσταντίνου στα εσωτερικά της Εκκλησίας. Ένας χαρακτηριστικός λόγος που είχε εκφωνήσει ήταν ''«Μη τίθειν σεαυτόν εις τα εκκλησιαστικά, μηδέ συ περί τούτων ημίν παρεκελεύου, αλλά μάλλον παρ' ημών συ μάνθανε ταύτα. Και, ώσπερ ο την σην αρχήν υποκλέπτων αντιλέγει το δεξαμένω Θεώ, ούτω φοβήθητι μη και συ τα της Εκκλησίας εις αυτόν ελκών υπεύθυνος εγκλήματι μεγάλω γένη».''</ref> Αυτή ήταν η πρώτη του εξορία του, που διήρκεσε 2 έτη και 4 μήνες, επιστρέφοντας το [[337]] μ.Χ μετά το θάνατο του αυτοκράτορα [[Μέγας Κωνσταντίνος|Κωνσταντίνου]].
Γραμμή 41:
Το [[356]] ο [[Κώνστας]] δολοφονείται, ο [[Κωνστάντιος Β'|Κωνστάντιος]] γίνεται μονοκράτορας του Δυτικού και του Ανατολικού μέρους της Αυτοκρατορίας και οι Αρειανοί επίσκοποι, εκμεταλλευόμενοι την ευκαιρία αυτή, κινούνται αποφασιστικά. Καλούν σύνοδο, καθαιρούν τον Αθανάσιο και στέλνουν άγημα 5000 στρατιωτών με τον Ρωμαίο στρατηλάτη [[Συριανός|Συριανό]], με σκοπό να τον εξοντώσουν οριστικά. Την ώρα που τελεί την [[παννυχίδα]].<ref>«Παννυχίδα» ονομάζεται η ακολουθία του μνημόσυνου για τους νεκρούς που τελείται στο κοιμητήριο ή στην εκκλησία.</ref> σε ναό, με πλήθος πιστών, ο ίδιος φυγαδεύεται στη έρημο, όπου για έξι χρόνια διαφεύγει τη σύλληψη με τη βοήθεια φιλικά διακείμενων μοναχών και παρθένων.<ref>David Brakke , ''Athanasius and Asceticism,'' The Johns Hopkins University Press/Oxford University Press, σελ. 129-131.</ref> Εκείνη την περίοδο ο Αθανάσιος βρήκε την ευκαιρία να γράψει έναν πολύ μεγάλο αριθμό έργων του, ενώ ταυτόχρονα διεξήγαγε δριμεία εκστρατεία, ώστε να κατασταλεί κάθε [[Αρειανισμός|αρειανή]] επιρροή.
 
Στην επιστροφή του, μετά το θάνατο του [[Κώνστας|Κώνστα]], στο θρόνο ανεβαίνει ο [[Ιουλιανός]]. Ο Ιουλιανός ανακαλεί όλους του εξορισμένους επισκόπους, μεταξύ αυτών και τον Αθανάσιο. Η σύγκρουση μεταξύ των δύο θέλω των ανδρών εμφανίζεται άμεσα. Ο Ιουλιανός θέλει να επαναφέρει το καθεστώς του πανθέου, από την άλλη ο Αθανάσιος μάχεται με όλες του τις δυνάμεις για την αποκατάσταση της εκκλησίας. Ο Ιουλιανός πληροφορείται για τη δράση του Αθανασίου και διατάσσει εξορία. Το [[362]] μ.Χ. εξορίζεται στη Θηβαΐδα μέχρι το θάνατο του Ιουλιανού. Όμως εξορίζεται ακόμα μια φορά. Ενώ επέστρεψε και αρχικά προχώρησε, απρόσκοπτα το έργο του, επί εποχής [[Ιοβιανός|Ιοβιανού]] μέχρι το [[364]]μ.Χ. και το θάνατό του, τον διαδέχεται ο [[Ουαλεντινιανός Α']], ο οποίος ήταν οπαδός του Αρείου και εκδιώκει τον Αθανάσιο. Έτσι πληροφορούμαστε ότι αυτή την εποχή κρυβόταν ''«εν πατρώο μνήματι».'' Μέσα σε τέσσερις μήνες όμως φοβούμενος εξέγερση από την αγανάκτηση των κατοίκων της [[Αλεξάνδρεια|Αλεξάνδρειας]]ς, ανακάλεσε από την εξορία τον Αθανάσιο. Έκτοτε μέχρι και τον θάνατο του, παρέμεινε στο θρόνο του, χωρίς διωγμούς.
 
== Ιστορική σπουδαιότητα ==
Γραμμή 58:
 
=== Κύρια έργα του ===
Είναι συγγραφέας πολλών έργων όπως "''Κατά ειδώλων''", "''περί ενανθρωπήσεως του Λόγου''" και διαφόρων επιστολών με κυριότερη την ΛΘ΄ (39η) όπου υπάρχει κανόνας (κατάλογος) των βιβλίων της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]]. Του αποδίδεται επίσης το [[Σύμβολο της Πίστεως|Σύμβολο του αγίου Αθανασίου]] ή Symbolum Quicunqve, ένα από τα πρώτα σύμβολα της χριστιανικής πίστης το οποίο πολλοί δυτικοί μελετητές ισχυρίζονται ότι πρωτογράφτηκε στα Λατινικά. Οι ίδιοι θεολόγοι θεωρούν λανθασμένη την άποψη που έχει επικρατήσει ότι ο Αθανάσιος έγραψε το συγκεκριμένο σύμβολο και ο J.N.D. Kelly, σύγχρονος μελετητής των πατερικών κειμένων, θεωρεί ως πιθανότερο συγγραφέα τον Βικέντιο του Λερίν.<ref>J.N.D. Kelly, The Athanasian Creed, NY: Harper&Row, 1964.</ref> Η υπόθεση αυτή ωστόσο δεν έχει γίνει αποδεκτή από την επιστημονική κοινότητα καθότι ο Βικέντιος είχε ελλιπή γνώση της ελληνικής γλώσσας στην οποία είναι πιο πιθανό να συντάχθηκε αρχικά το κείμενο. Σε αντίθετη περίπτωση, η διαμάχη γύρω από το Filioque θα είχε ξεκινήσει αμέσως εφόσον οι Ανατολικοί Πατέρες δεν υπήρχε καμία περίπτωση να δεχτούν άλλη εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος εκτός από αυτή του Πατέρα.
 
Την πρώτη συγγραφική του προσπάθεια την έκανε με το έργο ΄΄''Κατά Ελλήνων''΄΄ στρέφοντας τα βέλη του κατά των ειδωλολατρών. Το δεύτερο επιγράφεται ΄΄''Λόγος περί ενανθρωπήσεως του λόγου''΄΄, συνοψίζοντας τη διδασκαλία της εκκλησίας περί σωτηρίας του ανθρώπου. Μεγάλο τμήμα της συγγραφής του, αφορά την αίρεση των αρειανών με κυριότερα, ΄΄''4 λόγοι κατά Αρειανών''΄΄, ΄΄''Απολογητικός κατά Αρειανών''΄΄, ΄΄''Απολογία προς βασιλέα [[Κωνστάντιος Β'|Κωνστάντιο]]''΄΄, ΄΄''Απολογια περί φυγής αυτού''΄΄ που πραγματεύονται τις διδασκαλίες της Α΄ Οικουμενικής συνόδου, τις απολογίες σε βάρος του, από τους Αρειανούς και τη φυγάδευση του στην έρημο το [[356]]μ.Χ. Από τα ερμηνευτικά, τα περισσότερα έχουν χαθεί, διασώζονται όμως οι ερμηνείες περί ψαλμών. Τέλος από τα ασκητικά και πρακτικά, διασώζονται τα ΄΄''Βίος και Πολιτεία Πατρός Αντωνίου''΄΄ και ΄΄Περί Παρθενίας''΄΄ . Από τις επιστολές διακρίνονται οι εορταστικές, προς μοναχό Αμούν, προς Ρουφινιανό, προς Σαρπίωνα, προς Επίκτητο προς Αδέλφιο, προς Μάξιμο και προς Δρακόντιο.
Γραμμή 65:
Στην ''39η Εορταστική Επιστολή'' του, το [[367]] μ.Χ., ο Αθανάσιος απαριθμεί τα 27 βιβλία της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], γεγονός που αποτελεί την αρχαιότερη σωζόμενη εμφάνιση του [[Βιβλικός κανόνας|κανόνα]] με την μορφή που έχει μέχρι και σήμερα. Από πληροφορίες που μαθαίνουμε από τον [[Ωριγένης|Ωριγένη]], στα ταξίδια τα οποία διενήργησε σε κατά τόπους Εκκλησίες, ανέφερε ανάγνωση χωρίων, που απαγγέλλονταν ως Κανονικά. Το εύρος των βιβλίων που χρησιμοποιούνταν με αυτό τον τρόπο ήταν αρκετά μεγαλύτερο από τον πυρήνα των βιβλίων που χαρακτηρίστηκαν ως [[Θεοπνευστία|θεόπνευστα]] και κανονικά.
 
Από τον Ευαγγελιστή Λουκά [1: 1-4] και άλλες έμμεσες ιστορικές πηγές, γνωρίζουμε ότι τα πρώτα μεταχριστιανικά χρόνια πολλά έργα και προφορικές παραδόσεις είχαν διασωθεί, με αποτέλεσμα η εκκλησία να θεωρεί, πως χάνεται το σωτήριο μήνυμα των [[Ευαγγέλιο|Ευαγγελίων]]. Από την άλλη, πολλοί αιρετικοί χάλκευαν τα ευαγγέλια προσθέτοντας ή απορρίπτοντας κομμάτια τους ή και συντάσσοντας νέα κείμενα με τη μορφή Ευαγγελίου, με σκοπό να εξυπηρετήσουν τη δική τους δογματική αντίληψη. Έτσι η Εκκλησία έθεσε κριτήρια επιλογής. Αυτά τα κριτήρια αφορούσαν διάφορες παραμέτρους όπως ότι τα κείμενα πρέπει να είναι αποδεδειγμένα αποστολικά, το περιεχόμενό τους να χει πνευματικό αντίκρυσμα και να είναι αποδεκτό από όλες τις Εκκλησίες. Τρεις σύνοδοι ασχολήθηκαν με το ζήτημα του [[Κανόνα της Καινής Διαθήκης]], της [[Λαοδίκεια|Λαοδίκειας]]ς, της [[Ρώμη|Ρώμης]]ς και Γ΄ Καρθαγένης. Ο κανόνας της πρώτης συνόδου θεωρήθηκε μη γνήσιος, ενώ στις επόμενες πρωτοστατούντων των [[Ιερώνυμος|Ιερωνύμου]] και [[Αυγουστίνος Ιππώνος|Αυγουστίνου]], έθεσαν ως κανονικό, τον κανόνα του Μεγάλου Αθανασίου. Βεβαίως, ενώ οι [[Εκκλησιαστικοί Πατέρες]] και οι τοπικές σύνοδοι αποφαίνονταν για την εγκυρότητα των Χριστιανικών συγγραμμάτων, η χρήση από τις Χριστιανικές κοινότητες παρείχε την πραγματική αξιολόγηση του τι θα περιλάμβανε ο κανόνας. Η Καινή Διαθήκη βασίστηκε τελικά στα συγγράμματα που είχαν ευρεία αποδοχή και ήταν χρήσιμα για την ανάγνωση στις κατά τόπους εκκλησίες.
 
== Η διδασκαλία του ==
Γραμμή 107:
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
* [http://web.archive.org/20070223043645/patrologia.ct.aegean.gr/kleidasug.htm Τα έργα του στο διαδίκτυο] {{ael}}
 
 
{{Πατριάρχες Αλεξανδρείας}}