Νυμφαίον: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Eklogarithmos (συζήτηση | συνεισφορές)
Divineale (συζήτηση | συνεισφορές)
μ επαναφορά, αφαίρεσα κείμενο με πνευμ. δικαιώματα
Γραμμή 1:
Με την ονομασία '''Νυμφαίο''' (''Νυμφαίον'') οι αρχαίοι Έλληνες χαρακτήριζαν τόπους ιερούς αφιερωμένους στις [[νύμφες]] και ειδικότερα στις νύμφες των πηγών που ήταν κυρίως οι [[Ναϊάδες]]. Η καθιέρωση αυτή ανάγεται από τους μυθικούς χρόνους όπως αναφέρει ο [[Όμηρος]] αλλά και πολλοί ιστορικοί στη συνέχεια όπως ο [[Στράβων]], ο [[Πλούταρχος]], η [[Σουίδα]].
{{Νύμφες}}
Το '''Νυμφαίο''' (''Νυμφαίον'') ήταν τοποθεσία φυσικού ιερού, κατά την αρχαιότητα, που ήταν αφιερωμένο στις [[Νύμφη|Νύμφες]], και ιδίως στις Νύμφες των πηγών, όπως οι [[Ναϊάδες]]. Επρόκειτο κυρίως για φυσικά ή τεχνητά σπήλαια ή τόπους όπου ανάβλυζαν πηγές και τα θεωρούσαν κατοικίες των Νυμφών. Η ύπαρξή τους ανάγεται στους [[Ελληνιστική περίοδος|ελληνιστικούς χρόνους]] και διαδόθηκαν αργότερα σε ολόκληρο των [[Αρχαία Ρώμη|ρωμαϊκό κόσμο]]. Ένα τέτοιο νυμφαίο αναφέρει ο [[Όμηρος]] στην [[Οδύσσεια]],<ref>[[s:Οδύσσεια/ιγ|Οδύσσεια ιγ]]</ref> το σπήλαιο της [[Ιθάκη]]ς, όπου ο [[Οδυσσέας]] προσευχήθηκε, όταν πάτησε το πόδι του στο πάτριο έδαφος, το σπήλαιο της [[Καλυψώ]]ς<ref>[[s:Οδύσσεια/ε|Οδύσσεια ε 57]]</ref> και το σπήλαιο του [[Σίπυλος|Σίπυλου]],<ref>[[s:Ιλιας/Ω|Ιλιάδα Ω 615]]</ref> Αλλά και ο [[Στράβων]], ο [[Παυσανίας]] και ο [[Πλούταρχος]] αναφέρουν παρόμοια σπήλαια. Αυτά τα σπήλαια νυμφών είτε τα άφηναν στη φυσική τους κατάσταση είτε τα διευθετούσαν κατάλληλα για τη λατρεία, όπως για παράδειγμα τη πηγή της [[Κασταλία (μυθολογία)|Κασταλίας]] στους [[Δελφοί|Δελφoύς]].
 
== Γενικά ==
Γραμμή 15 ⟶ 14 :
# το '''Νυμφαίον της Πεντέλης''', που βρίσκεται λίγο υψηλότερα από τη σπηλιά του Νταβέλη που πρόκειται για σπήλαιο πλούσιο σε σταλαγμίτες και σταλακτίτες με πλακοστρωμένο πάτωμα από πήλινες πλάκες όπου και σ΄ αυτό ανευρέθηκαν πολλά αναθηματικά μαρμάρινα ανάγλυφα του [[4ος αιώνας π.Χ.|4ου αιώνα π.Χ.]].
# το '''Νυμφαίο των Δελφών''' που πρόκειται για τη σπηλαιώδη Κασταλία πηγή όπου υφίστανται τρεις λαξευμένες κόγχες στις οποίες φέρονταν ισάριθμα αγάλματα Νυμφών.
[[File:Hierapolis fontanna RB.jpg|thumb|left|160px|Νυμφαίο αψιδωτού οικοδομήματος που στέγαζε κρήνη στην [[Ιεράπολη Φρυγίας]].]]
Πολλές φορές γύρω από τα Νυμφαία ανεγείρονταν ιδιαίτερος μικρός ναός αφιερωμένος στις Νύμφες όπου και αυτός ονομάζονταν Νυμφαίον, όπως τέτοιοι υπήρχαν πολλοί στην Ήλιδα, κατά μαρτυρία του Στράβωνα. Έτσι άρχισε να γενικεύεται η ανέγερση τέτοιων οικοδομημάτων και εντός των πόλεων τα οποία στην ουσία στέγαζαν δημόσιες κρήνες που αφιερώνονταν επίσης στις Νύμφες. Τέτοια τεχνητά πλέον νυμφαία ιδιαίτερα αξιόλογα από τον πλούσιο διάκοσμό τους ήταν:
# η Κρήνη του Θεαγένους στα Μέγαρα
# οι Κρήνες της Πριήνης και της Γλαύκης στην Κόρινθο.
# η Κρήνη παρά την πηγή της Καλλιρρόης στην Αθήνα.
# Σύμφωνα με στοιχεία που παρέχουν ευρήματα (δεξαμενές και υδραγωγείο γύρω από το λόφο Νυμφών) εικάζεται ότι υπήρχε Νυμφαίο και στον λόφο αυτόν.
Με το χρόνο αυτά τα οικοδομήματα άρχισαν ιδίως στην ελληνιστική περίοδο να γίνονται επιβλητικότερα και πολυτελέστερα με κίονες, δεξαμενές, στοές κ.λπ. Ένα τέτοιο σπουδαίο οικοδόμημα ήταν το Νυμφαίο της [[Μίεζα|Μιέξης]] στη Μακεδονία στο οποίο ο Αριστοτέλης δίδασκε τον Μέγα Αλέξανδρο<ref>[[Πλούταρχος]]. [[Πλούταρχος#Βίοι Παράλληλοι|Βίοι παράλληλοι «Αλέξανδρος» § 7]]</ref>, που φέρει σήμερα το όνομα Παλαιοσωτήρος στη "ΒερρριότικηΒερριότικη βρύση", κοντά στη Νάουσα. Αυτό στην ουσία ήταν σπήλαιο με σταλακτίτες που στην είσοδό του υπήρχαν λίθινα θρανία όπου ο Αριστοτέλης και δίδασκε. Τέτοιο κατασκευάστηκε και στην Κόρινθο με προ αυτού μεγάλη στοά. Αλλά και στην αρχαία Ολυμπία το φερόμενο ως μνημείο εξέδρας του Ηρώδη του Αττικού ήταν Νυμφαίο που έφερε μεγάλη αψίδα (ως αρχιτεκτονικό σχήμα εισόδου σπηλαίου) με ημιθόλιο στέγη και με μαρμάρινη επένδυση των τοίχων φέροντας δύο αγάλματα. Σε τέτοιο ακριβώς αρχιτεκτονικό σχέδιο με ημιθόλιο στέγη ήταν και το '''Νυμφαίο της Εφέσου''' που φέρεται πλέον να είχαν υιοθετήσει οι Ρωμαίοι τεχνικοί και αρχιτέκτονες της εποχής.
 
==[[Μίεζα]] ==
{{Κύριο|Μίεζα}}
[[Αρχείο:Aristoteles school - naoussa.jpg|thumb|right|230px|Η Μίεζα στην Νάουσα]]
Ένα μαγαλοπρεπές νυμφαίο ήταν της ''Μιεξής'' ή της Μιέζας στη Μακεδονία, όπου ο [[Αριστοτέλης]] πήγαινε για διδασκαλία με τον μαθητή του Αλέξανδρο.<ref>[[Πλούταρχος]]. [[Πλούταρχος#Βίοι Παράλληλοι|Βίοι παράλληλοι «Αλέξανδρος» § 7]]</ref> Το νυμφαίο αυτό βρισκόταν στην περιοχή της βασιλικής κατοικίας. Ήταν ένα σπήλαιο με σταλακτίτες και μπροστά στην είσοδο υπήρχαν στοές με πέτρινους πάγκους, όπου ο [[Αριστοτέλης]] καθόταν για να διδάξει τον μαθητή του.
 
=== Ρωμαϊκά Νυμφαία ===
Γραμμή 34 ⟶ 28 :
 
== Παραπομπές ==
{{παραπομπές|2}}
 
== Πηγές ==
{{Commonscat|Nymphaea (architecture)}}
* "''Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου"'' τομ.14ος, σελ.676-678.
 
 
 
 
 
[[Κατηγορία: Ελληνική μυθολογία]]
Γραμμή 43 ⟶ 42 :
[[Κατηγορία:Χώροι λατρείας]]
[[Κατηγορία:Σιντριβάνια]]
↑ Μπλιάτκας Θωμάς. Νάουσα, Νιάουστα, Neguš, Agoustos, Njaušta, Neaguš, Agostos, Naoussa, Něgušă, Niausa, Niaousa, Augusta. Bliatkas Thomas. ISBN 9789609337625.
http://books.google.gr/books?id=S3qdK6x1UMUC&lpg=PP1&hl=el&pg=PP1#v=onepage&q&f=false