Τάιγκα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
{{σε χρήση}}
[[File:Taiga ecoregion.png|thumb
[[File:BaikalForest (pixinn.net).jpg|thumb
Η '''τάιγκα''' (Ρωσικά: тайга́, προφορά [tɐjˈɡa], ταταρικής αρχής<ref>Λεξικό Νέας Ελληνικής γλώσσας Γ.Μπαμπινιώτης, λήμμα:τάιγκα, σελ:1734</ref>), επίσης γνωστή ως βόρειο δάσος, είναι ένα [[μεγαοικοσύστημα]] (διάπλαση) του [[Βόρειο ημισφαίριο|βορείου ημισφαιρίου]] που χαρακτηρίζεται από δάση [[κωνοφόρα|κωνοφόρων]]. Είναι είναι η μεγαλύτερη επίγεια διάπλαση του πλανήτη, αποτελεί το 29% των [[δάσος|δασικών εκτάσεων]] της γης (περίπου 13,5 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα) και από μόνη της καταλαμβάνει το 11% της έκτασης του βόρειου ημισφαιρίου.<ref>{{cite web|title=Taiga Biological Station, Frequently Answered Questions|url=http://www.wilds.mb.ca/taiga/tbsfaq.html|publisher=wilds.mb.ca|accessdate=3 Ιουλίου 2014}}</ref>
== Γεωγραφία και κλίμα==
Σχηματίζει μια ζώνη βλάστησης που απλώνεται ως σχεδόν συνεχής κύκλος 12.000 χλμ περίπου και καλύπτει ευρεία ζώνη της [[Ευρασία]]ς και της [[Βόρεια Αμερική|Βόρειας Αμερικής]]. Διακόπτεται από τον [[Βερίγγειος πορθμός|Βερίγγειο πορθμό]] και τον Ατλαντικό Ωκεανό. Στην Ευρασία, καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της [[Σουηδία]]ς, της [[Φινλανδία]]ς, μεγάλο μέρος της [[Νορβηγία]]ς, ορισμένες πεδινές / παράκτιες περιοχές της [[Ισλανδία]]ς, ένα μεγάλο μέρος της [[Ρωσία]]ς από την [[Καρελία]] στα δυτικά μέχρι τον [[Ειρηνικός Ωκεανός|Ειρηνικό Ωκεανό]], το μεγαλύτερο μέρος της [[Σιβηρία|Σιβηρίας]] και περιοχές του βόρειου Καζακστάν, της βόρειας Μογγολίας και βόρεια της [[Ιαπωνία]]ς (στο νησί [[Χοκκάιντο]]). Στη Βόρεια Αμερική καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της ενδοχώρας του [[Καναδάς|Καναδά]] και της [[Αλάσκα]]ς, καθώς και τμήματα των βόρειων Ηνωμένων Πολιτειών.
[[File:Talkessel von Werchojansk.JPG|thumb
Η τάιγκα οριοθετείται στα βόρεια από τη [[τούνδρα]] και στα νότια από τη [[στέπα]]. Αντιστοιχεί με περιοχές πολικού ψύχους και κρύο ηπειρωτικό κλίμα. Οι εποχές χωρίζονται σε σύντομα, υγρά και μετρίως ζεστά καλοκαίρια και μακρείς δριμείς χειμώνες (έως έξι μήνες με μέσες θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν).<ref>{{cite web|title=The forest biome #Boreal forest (taiga)|url=http://www.ucmp.berkeley.edu/exhibits/biomes/forests.php#boreal|publisher=UCMP|accessdate=3 Ιουλίου 2014}}</ref> Οι θερμοκρασίες κατά μέσο όρο το καλοκαίρι είναι μεταξύ 10 και 15 °C, αλλά η μέση ελάχιστη χειμώνα μπορεί να πέσει κάτω από -30 °C. Το επίπεδο των υδατωδών [[υετός|κατακρημνισμάτων]] κυμαίνεται στα 250-750mm στη διάρκεια του έτους, κυρίως με τη μορφή [[βροχή]]ς κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών αλλά και [[χιόνι|χιονιού]]. Η [[ομίχλη]] επικρατεί ιδιαίτερα σε περιοχές με χαμηλό υψόμετρο, κατά τη διάρκεια και μετά το ξεπάγωμα των αρκτικών θαλασσών, γεγονός που σημαίνει ότι η ηλιοφάνεια δεν είναι άφθονη στην τάιγκα, ακόμη και κατά τη διάρκεια των μεγάλων καλοκαιρινών ημερών. Δεδομένου των χαμηλών ποσοστών [[εξάτμιση]]ς για το μεγαλύτερο μέρος του έτους, η βροχόπτωση υπερβαίνει την εξάτμιση και έτσι είναι επαρκής για να στηρίξει την έντονη ανάπτυξη της βλάστησης. Το χιόνι μπορεί να παραμείνει στο έδαφος για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των εννέα μηνών, επίσης είναι πολύ μικρή (περίπου 50 έως 100 ημέρες) η περίοδος χωρίς παγετό.<ref>{{cite web|title=Taiga|url=http://www.blueplanetbiomes.org/taiga.htm|publisher=blueplanetbiomes.org|accessdate=3 Ιουλίου 2014}}</ref>
== Βλάστηση ==
▲[[File:Talkessel von Werchojansk.JPG|thumb|left|240px|Η τάιγκα στην κοιλάδα του ποταμού κοντά στο Βερχογιάνσκ στη [[Ρωσία]], όπου παρατηρείται η πιο ακραία θερμοκρασία τον χειμώνα]]
Αποτελείται κυρίως από [[κωνοφόρα]] που αναπτύσσονται κοντά μεταξύ τους για να προστατευτούν από το κρύο και τον αέρα. Είναι χαμηλότερα στο ύψος από τους συγγενείς τους των νοτιότερων περιοχών (τα δάση των βουνών της Ευρώπης λ.χ.) εξ αιτίας των φτωχών [[Έδαφος|εδαφών]] στα οποία αναπτύσσονται. Τα [[κωνοφόρα]] (κυρίως [[πεύκο|πεύκα]], [[έλατο|έλατα]], ερυθρελάτη και [[λάριξ]]<ref>{{cite web|title=Boreal Forest (Taiga)|url=https://php.radford.edu/~swoodwar/biomes/?page_id=92|work=Dr. Susan L. Woodward|publisher=Biomes of the World, Department of Geospatial Science, Radford University|accessdate=3 Ιουλίου 2014}}</ref>) επικρατούν λόγω της μεγαλύτερης αντοχής τους στο κρύο.
Στη τάιγκα υπάρχουν επίσης κάποια μικρά πλατύφυλλα φυλλοβόλα δέντρα, όπως [[σημύδα]], [[ιτιά|ιτιές]] και [[λεύκα|λεύκες]] ως επί το πλείστον σε περιοχές μακριά από το ακραίο κρύο του χειμώνα. Τα πολύ νοτιότερα τμήματα της τάιγκα μπορεί να έχουν τα δέντρα όπως [[δρυς]], [[σφενδάμι]], [[φτελιά|φτελιές]] και [[φίλυρα]] διάσπαρτα ανάμεσα στα κωνοφόρα, όπως και πολλά είδη [[μούρο|μούρων]].
==
Τo έδαφος της τάιγκα είναι λεπτό, φτωχό σε θρεπτικά συστατικά και όξινο. Στερείται τα βαθιά, οργανικά εμπλουτισμένα προφίλ που επικρατούν σε εύκρατα δάση φυλλοβόλων. Η λεπτότητα του εδάφους οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο κρύο, γεγονός που παρεμποδίζει την ανάπτυξη του εδάφους και την ευκολία με την οποία τα φυτά μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα θρεπτικά συστατικά του. Οι πευκοβελόνες και τα βρύα μπορεί να παραμείνουν στο δάπεδο του δάσους για μεγάλο χρονικό διάστημα σε δροσερό, υγρό κλίμα, γεγονός που περιορίζει τη βιολογική συμβολή τους στο χώμα· [[οξύ|οξέα]] από βελόνες αειθαλών εκλύονται περαιτέρω στο έδαφος, δημιουργώντας [[ποντσόλ]]. Δεδομένου ότι το έδαφος είναι όξινο λόγω της πτώσης των πευκοβελόνων, στην επιφάνεια του δάσους αναπτύσσονται μόνο λειχήνες και βρύα. Σε ξέφωτα μέσα στο δάσος και σε περιοχές με περισσότερα αρκτικά φυλλοβόλα δέντρα, υπάρχουν περισσότερα βότανα και μούρα. Η ποικιλομορφία των οργανισμών του εδάφους στην δάση τάιγκα είναι υψηλή, παρόμοια με το τροπικό δάσος.<ref>{{cite web|title=Study reveals for first time true diversity of life in soils across the globe, new species discovered Read more at: http://phys.org/news/2011-10-reveals-true-diversity-life-soils.html#jCp|url=http://phys.org/news/2011-10-reveals-true-diversity-life-soils.html|work=Emily Narvaes Wilmsen|publisher=Phys.org|date=Oct 18, 2011 |accessdate=3 Ιουλίου 2014}}</ref> Τα εδάφη της τάιγκας δεν είναι κατάλληλα για τη γεωργία αλλά μας προμηθεύουν με τεράστιες ποσότητες ξυλείας.
== Παραπομπές ==
| |||