|
Η '''Φρεγάτα''' (σύντμηση Φ/Γ), παλαιότερα ''Φρεγάδα'' και ''Φεργάδα'', αποτελεί ονομασία που έχει χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει κατά εποχές διάφορους τύπους [[πολεμικό πλοίο|πολεμικών πλοίων]] με διαφορετικoύς ρόλους και μεγέθη.<br />
Ο όρος "φρεγάτα" (Αγλικά: frigate, Ιταλικά: fregata, Ισπανικά/Καταλανικά/Πορτογαλικά/Σικελιάνικα: fragata, Ολλανδικά: fregat, Γαλλικά: fregate) προήλθε από την περιοχή της Μεσογείου θαλάσσης περί τα τέλη του 15ου αιώνα, για να αναφερθεί σε ελαφρά πλοία τύπου galleazza με κουπιά, ιστία και ελαφρύ οπλισμό, ευκίνητα και ευέλικτα.<ref>Bennett, G. (2001)''Henderson,The James:Battle Frigatesof Sloops & Brigs. Pen & Sword BooksTrafalgar'', London,Barnsley 2005(2004). ISBN 1-84415-301107-0.7</ref> Η ετυμολογία της λέξης είναι άγνωστη, αν και πιθανολογείται ότι προέρχεται από την αρχαία ελληνική έκφραση ''ἄφρακτος ναῦς'' (ανοικτό πλοίο χωρίς κατώτερο κατάστρωμα).
Το 17ο και 18ο αιώνα αναφερόταν σε ένα μικρό, γρήγορο και ευέλικτο τριίστιο [[ιστιοφόρο]] πλοίο που χρησιμοποιούταν κυρίως για [[ναυτική περιπολία|περιπολίες]], με ένα ή δύο καταστρώμα πυροβόλων.
== Ιστορία ==
Το 1583, κατά τη διάρκεια του 80ετούς πολέμου, οι Αψβούργοι της Ισπανίας ανακατέλαβαν τη νότια Ολλανδία από τους επαναστατημένους Ολλανδούς. Αυτό οδήγησε τα κατεχόμενα λιμάνια που χρησιμοποιούσαν οι κουρσάροι του Ισπανικού στέματος ως βάσεις τους, να επιτίθενται στα εμπορικά πλοία των Ολλανδών και των συμμάχων τους. Για να επιτευχθεί αυτό, ανέπτυξαν μικρά, ευέλικτα, σκάφη μόνο με ιστία, τα οποία αναφέρονταν ως φρεγάτες. Η επιτυχία αυτών των σκαφών επηρέασε τη σχεδίαση των Ολλανδικών πλοίων και των άλλων ναυτικών δυνάμενων.
<ref>Rodger (2004) p. 216</ref>
=== 17ος – 19ος αιώνας ===
Η πρώτη αγγλική φρεγάτα ναυπηγήθηκε περί το [[1637]] στην [[Αγγλία]]. Οι αποστολές των φρεγατών εκείνης της περιόδου ήταν περιπολίες, αναγνωριστικές αποστολές, αποκαλούμενες "μάτια του στόλου", σε νηοψίες αλλά και επιθέσεις εναντίον εμπορικών πλοίων κυρίως πειρατικών, σε αποστολή μηνυμάτων, μεταφορά στρατού ([[πεζοναύτης|πεζοναύτες]]) και υψηλόβαθμων προσώπων, ενώ σε περίπτωση έλλειψης πολεμικών πλοίων έπαιρναν μέρος και σε [[ναυμαχία|ναυμαχίες]], γενικά όμως είχαν μικρό αριθμό πυροβόλων. Συνήθως συγκροτούσαν μικρούς στόλους ή επιχειρούσαν μόνα τους κατ΄ εναντίον. Σε αντίθεση με τα μεγαλύτερα πολεμικά πλοία, οι φρεγάτες, λόγω του χαμηλού κόστους συντήρησης, παρέμεναν περισσότερο επιχειρησιακές. Ο κύριος λόγος ήταν η φθηνή αλλά πολύτιμη εμπειρία που κέρδιζαν τα πληρώματα, που θα ήταν χρήσιμα σε καιρό πολέμου. Το 17ο αιώνα οι φρεγάτες ήταν τα θαύματα της μηχανικής. Οι Άγγλοι μηχανικοί πρόσθεσαν επιπλέον πανιά και όπλα. Οι Ολλανδοί τις έχτιζαν με ρηχό σκαρί. Ο οπλισμός τους περιλάμβανε από 22 [[κανόνι|κανόνια]] σε ένα [[κατάστρωμα]] ως και 70+ κανόνια σε δυο καταστρώματα. Στα πρώτα χρόνια της ατμοκίνησης οι φρεγάτες εξελίχθηκαν στα πιο γρήγορα πλοία. Στις αρχές του 19ου αιώνα οι φρεγάτες αποτελούσαν τα κομψότερα πλοία της εποχής όμως τελικά με την είσοδο του 20ου αιώνα οι περισσότερες εκείνων μετατράπηκαν σε [[κρουαζιερόπλοιο|κρουαζιερόπλοια]].
Κατά τη διάρκεια του Αγγλοαμερικανικού πολέμου για την [[Αμερικανική επανάσταση|ανεξαρτησία της Αμερικής]], οι Άγγλοι εξεπλάγησαν από το μέγεθος και το βαρύ οπλισμό των αμερικανικών φρεγατών τις οποίες ονόμαζαν "μεταμφιεσμένες φρεγάτες". Αυτού του τύπου μιμήθηκαν στη συνέχεια οι Γάλλοι και αυτών οι Αιγύπτιοι και οι Τούρκοι στην [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]], τις οποίες ονόμαζαν "φερκάτα" και "φερκατέιν", που έφεραν πυροβόλα όσα και τα δίκροτα. Πριν αρχίσουν οι Άγγλοι να ναυπηγούν αυτό τον τύπο σημειώθηκε τότε η μεγάλη ανακάλυψη του [[ατμός|ατμού]], οπότε και άρχισε η ναυπήγηση ατμοφρεγατών.<br />
|
