Κινητοποίηση του βουλγαρικού στρατού το 1915: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η εσωτερική κατάσταση της Βουλγαρίας μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους παρέμεινε σοβαρά τεταμένη. Η προσάρτηση περίπου 18.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων και 400.000 κατοίκων δεν μπορούσε να καλύψει την απώλεια της [[Νότια Δοβρουτσά|Νότιας Δοβρουτσάς]], η οποία ήταν μια από τις πιο εύφορες περιοχές της χώρας - αυτό σήμαινε και την απώλεια 176.000 ανθρώπων και σοβαρά οικονομικά προβλήματα.<ref name="Ганчев, σελ. 369">Ганчев, σελ. 369</ref> Η γεωργία, η οποία ήταν ο κύριος τομέας της βουλγαρικής οικονομίας, δέχθηκε σοβαρό πλήγμα εξαιτίας της απώλειας της Νότιας Δοβρουτσάς, όπου παράγονταν ετησίως 150.000 τόννοι σιτήρων. Ο αριθμός των διαθέσιμων αλόγων, προβάτων και βοοειδών ήταν μικρότερος σε σχέση μ' αυτόν του 1912. Η ετήσια παραγωγή κρεάτων ανερχόταν στους 105.629 τόννους, αν και ένας στρατός από 600.000 άνδρες χρειάζονταν ετησίως 87.600 τόννους.<ref>Крапчански, σελ. 101</ref> Το εξωτερικό εμπόριο και η δημόσια οικονομία επίσης χαρακτηρίζονταν από αρνητική ανισορροπία. Ήταν σαφές πως σε περίπτωση πολέμου, η Βουλγαρία δεν ήταν σε θέση να τροφοδοτήσει και να εφοδιάσει τον στρατό, ούτε να καλύψει τις απώλειες ενός στρατού με περισσότερους από 500.000 άνδρες χωρίς να υπομονευτεί σοβαρά η οικονομία.<ref> name="Ганчев, σελ. 369<"/ref>

Μετά το τέλος του [[Β' Βαλκανικός Πόλεμος|Δεύτερου Βαλκανικού Πολέμου]], οι βουλγαρικές δυνάμεις αποστρατεύτηκαν και ο βουλγαρικός στρατός είχε στη διάθεση του 5.220 αξιωματικούς και 80.079 στρατιώτες.<ref name="Крапчански, σελ. 104">Крапчански, σελ. 104</ref> Το Βουλγαρικό Γενικό Επιτελείο είχε προχωρήσει στον σχεδιασμό κινητοποίησης που θα έμοιαζε με την κινητοποίηση που προηγήθηκε του [[Α' Βαλκανικός Πόλεμος|Πρώτου Βαλκανικού Πολέμου]]. Ωστόσο, η ανάλυση της δράσης του στρατού κατά τη διάρκεια των [[Βαλκανικοί πόλεμοι|Βαλκανικών Πολέμων]] έδωσε αρκετά μαθήματα που αποτέλεσαν βάση για αρκετές σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές. Ειδικά, μερικά συντάγματα πεζικού ανασυντάχθηκαν ώστε να περιλαμβάνουν 3 τάγματα (αντί 4 τάγματα όπως προηγουμένως), είχαν συνταχθεί νέα συντάγματα τύπου «Etappe» (κάθε στρατιά και μεραρχία είχε ένα τέτοιο σύνταγμα στη διάθεση της) και δύο συντάγματα πυροβολικού κάθε μεραρχίας αποτελούσαν μια ταξιαρχία πυροβολικού.<ref> name="Крапчански, σελ. 104<"/ref>

Αργά το απόγευμα της 9ης Σεπτεμβρίου 1915, ο [[Τσάρος]] [[Φερδινάνδος Α' της Βουλγαρίας]] και ο Πρωθυπουργός [[Βασίλ Ραντοσλάβοβ]] υπέγραψαν διάταγμα γενικής κινητοποίησης, η οποία θα ξεκινούσε στις 11 Σεπτεμβρίου.<ref>Крапчански, σελ. 111</ref><ref>Марков, Георги. ''Голямата война и българският ключ за европейския погреб 1914–1916'', Sofia 1995, σελ. 180</ref> Το Βουλγαρικό Γενικό Επιτελείο ξεκίνησε να εκτελεί όλα τα καθήκοντα σχετικά με την κινητοποίηση. Οι Βούλγαροι έδωσαν έμφαση στα σύνορα με τη Σερβία όπου έπρεπε να παραταχθούν οι κύριες βουλγαρικές δυνάμεις. Αυτό ήταν χρήσιμο καθώς το Σερβικό Γενικό Επιτελείο είχε ενημερωθεί σχετικά με τις προετοιμασίες των Βουλγάρων, με αποτέλεσμα να προχωρήσει σε γενική κινητοποίηση και να οργανώσει στράτευμα στα σύνορα με τη Βουλγαρία που ήταν σε θέση να προκαλέσει σοβαρές απώλειες στον βουλγαρικό στρατό κατά τη διάρκεια της κινητοποίησης - παρ' ολ' αυτά, οι Σέρβοι δεν προχώρησαν σε επίθεση εξαιτίας μιας συμμαχικής εντολής, καθώς η [[Αντάντ]] ήλπιζε ακόμα να πείσει τη Βουλγαρία να πολεμήσει στο πλευρό της.<ref name="писарев1000">Писарев Ю.А.:СиЧ в ПМВ</ref>

Το αρχικό σχέδιο της κινητοποίησης υλοποιήθηκε με σχετικά λίγες δυσκολίες αλλά υλοποιήθηκε αργά και δεν αντιμετωπίστηκε με ευρύ ενθουσιασμό όπως το σχέδιο κινητοποίησης του 1912. Οι δυνάμεις ξεκίνησαν να παρατάσσονται την πέμπτη μέρα της κινητοποίησης και μοιράστηκαν σε 3 στρατιές - δύο στρατιές παρατάχθηκαν κατά της [[Βασίλειο της Σερβίας|Σερβίας]] και ακόμα μια ανέλαβε την προστασία των συνόρων με τη [[Βασίλειο της Ρουμανίας|Ρουμανία]]. Επιπρόσθετες δυνάμεις παρατάχθηκαν κατά της ουδέτερης [[Βασίλειο της Ελλάδας|Ελλάδας]] που είχε υπογράψει αμυντική συμφωνία με τη Σερβία.

Ένα σύνολο από 390 τάγματα κινητοποιήθηκε - περίπου 232 τάγματα πεζικού και 11 τάγματα σκαπανέων συμπεριλήφθηκαν σε 11 μεραρχίες πεζικού με συνολική δύναμη 469.140 ανδρών, ενώ άλλα 75 τάγματα με συνολική δύναμη 86.144 ανδρών ήταν ανεξάρτητα. Άλλα 31 τάγματα πολιτοφυλακής και 41 συμπληρωματικά τάγματα με συνολική δύναμη 64.845 ανδρών παρέμειναν στο εσωτερικό της Βουλγαρίας.<ref name="Ганчев, σελ. 375">Ганчев, σελ. 375</ref> Τα πυροβόλα διαφόρων διαμετρημάτων είχαν σχηματίσει 219 πυροβολαρχίες - 94 πυροβολαρχίες με 409 πυροβόλα συμπεριλήφθηκαν στην 1η Βουλγαρική Στρατιά, 44 πυροβολαρχίες με 182 πυροβόλα συμπεριλήφθηκαν στην 2η Βουλγαρική Στρατιά, 50 πυροβολαραρχίες με 401 πυροβόλα συμπεριλήφθηκαν στην 3η Βουλγαρική Στρατιά και 31 πυροβολαρχίες με 130 πυροβόλα συμπεριλήφθηκαν σε 3 ανεξάρτητες μεραρχίες.<ref> name="Ганчев, σελ. 375<"/ref><ref>''Войната...'' τομ. II, σελ. 895, 905</ref><ref>''Войната...'' τομ. III, σελ. 1132–1147</ref><ref>''Войната...'' τομ. VIII, σελ. 791</ref> Επίσης κινητοποιήθηκαν περίπου 62 ίλες ιππικού.

Μετά την κινητοποίηση του 1915, το Βουλγαρικό Γενικό Επιτελείο είχε στη διάθεση του λίγους ακινητοποιημένους εφέδρους. Με σκοπό να εξασφαλίσει πηγές ενίσχυσης για τον στρατό, το Γενικό Επιτελείο άνοιξε σχολές για νεαρούς στρατιώτες και αξιωματικούς του πεζικού, του ιππικού και του πυροβολικού. Έτσι, από τα τέλη του 1915 μέχρι τις αρχές του 1918, τα τακτικά ετήσια αγήματα των νέων κληρωτών κλήθηκαν και έλαβαν την εκπαίδευση τους. Ο αριθμός των νέων κληρωτών ανέρχεται στους 214.343 και ήταν επαρκής για να αντικαταστήσει τις απώλειες του βουλγαρικού στρατού που ανέρχονταν στους 181.515 στρατιώτες.<ref name="Крапчански, σελ. 119">Крапчански, σελ. 119</ref> Ο ακριβής αριθμός όλων των κινητοποιημένων ανδρών κατά τη διάρκεια του πολέμου παραμένει ωστόσο ασαφής. Μερικές πηγές δηλώνουν πως κινητοποιήθηκαν 1.200.000 άνδρες<ref>[http://books.google.com/books?id=EHI3PCjDtsUC&pg=PA172&dq=Direct+and+Indirect+Costs+of+the+Great+World+War&hl=bg&cd=5#v=onepage&q=Direct%20and%20Indirect%20Costs%20of%20the%20Great%20World%20War&f=false Spencer Tucker. ''The European Powers in the First World War: An Encyclopedia''. Taylor & Francis, 1996, p. 173.]</ref>, αριθμός που είναι ίσως μεγαλύτερος από τον πραγματικό αλλά που εξακολουθεί να είναι κοντά στην αλήθεια. Στην προσπάθεια να καθοριστεί ο πραγματικός αριθμός πρέπει να ληφθεί υπόψη πως κατά τον Σεπτέμβριο του 1918, ο βουλγαρικός στρατός είχε στη διάθεση του 855.175<ref> name="Крапчански, σελ. 119<"/ref> με 877.392<ref>Noykov, σελ. 25</ref> άνδρες (το 18% του πληθυσμού) και πως κατά τη διάρκεια του πολέμου, ο βουλγαρικός στρατός κινητοποίησε δυνάμεις από τις περιοχές που κατέλαβε - από την περιοχή της [[Μακεδονία (περιοχή)|Μακεδονίας]] είχαν κινητοποιηθεί 133.837 άνδρες.<ref>Hall, σελ. 61</ref>

[[κατηγορίαΚατηγορία:Η Βουλγαρία κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο]]