Μίλτον Φρίντμαν: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
συλλογική μετάφραση του αγγλικού λήμματος από το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών |
συλλογική μετάφραση του αγγλικού λήμματος από το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών |
||
Γραμμή 32:
==Βιογραφία==
Ο Φρίντμαν γεννήθηκε στο [[Μπρούκλιν]] της [[Νέα Υόρκη|Νέας Υόρκης]]. Γονείς του ήταν ο Ιένο Σαούλ Φρίντμαν και η Σάρα Έτελ (το γένος Λάνταου)<ref>{{Cite journal | url = http://books.google.com/?id=aYlmAAAAMAAJ&q=%22Bklyn.,+N.Y..+July+31.+1912;+s.+Jeno+Saul+and+Sarah+Ethel+(Landau);+BA.+Rutgers+%22&dq=%22Bklyn.,+N.Y..+July+31.+1912;+s.+Jeno+Saul+and+Sarah+Ethel+(Landau);+BA.+Rutgers+%22 | title = Who's who in American Jewry | year = 1980}}</ref>, Εβραίοι μετανάστες από το Μπέρεγκσας της Ρουθηνίας στο [[Βασίλειο της Ουγγαρίας]] (το σημερινό [[Μπερέχοβε]] της [[Ουκρανία|Ουκρανίας]]). Και οι δύο γονείς του εργάζονταν ως έμποροι ρούχων και υφασμάτων. Λίγο καιρό μετά τη γέννηση του Μίλτον, η οικογένεια μετακόμισε στο Ρόουεϊ του [[Νιού Τζέρσεϊ]]. Ως έφηβος, ο Φρίντμαν τραυματίστηκε σε τροχαίο ατύχημα, γεγονός που του άφησε και σημάδι στο άνω χείλος<ref>Alan O. Ebenstein, Milton Friedman: a biography (2007) σελ. 10.</ref>. Υπήρξε προικισμένος μαθητής, και ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο δημόσιο σχολείο του Ρόουεϊ το [[1928]], λίγο πριν συμπληρώσει την ηλικία των 16 ετών<ref>Eamonn Butler, ''Milton Friedman'' (2011) ch 1</ref><ref>Alan O. Ebenstein, ''Milton Friedman: a biography'' (2007) pp. 5–12</ref>.
Ο Φρίντμαν αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο Ράτγκερς το 1932, όπου εξειδικεύτηκε στα Μαθηματικά και τα Οικονομικά, σκοπεύοντας αρχικά να ακολουθήσει καριέρα αναλογιστή. Κατά τη φοίτησή του στο Ράτγκερς, ο Φρίντμαν επηρεάστηκε από δύο καθηγητές οικονομικών, τους Άρθουρ Φ. Μπερνς και Χόμερ Τζόουνς. Αυτοί τον έπεισαν ότι η σύγχρονη οικονομική επιστήμη θα μπορούσε να βοηθήσει στον τερματισμό της «[[Παγκόσμια οικονομική ύφεση 1929|Μεγάλης Ύφεσης]]».
Στον Φρίντμαν προσφέρθηκαν δύο υποτροφίες για μεταπτυχιακές σπουδές μετά την αποφοίτησή του από το Ράτγκερς – μία στα μαθηματικά από το πανεπιστήμιο Μπράουν, και μία στα οικονομικά από το πανεπιστήμιο του Σικάγο<ref>{{cite news|title=Milton Friedman and his start in economics|url=https://www.youtube.com/watch?v=EhYOtG2pt3w&feature=related|date=Αύγουστος 2006|publisher=Young America's Foundation|accessdate=12 Μαρτίου 2012}}</ref>. Διάλεξε τη δεύτερη, ολοκληρώνοντας το Μάστερ του το 1933. Επηρεάστηκε έντονα από τους Τζέηκομπ Βάινερ, Φρανκ Νάιτ και Χένρυ Σίμονς. Επιπλέον, στο Σικάγο γνώρισε και τη μέλλουσα σύζυγό του, την οικονομολόγο Ρόουζ Ντιρέκτορ. Το ακαδημαϊκό έτος 1933-1934 σπούδασε [[στατιστική]] με μεταπτυχιακή υποτροφία στο πανεπιστήμιο Κολούμπια, κοντά στον περίφημο στατιστικολόγο και οικονομολόγο Χάρολντ Χόουτελινγκ. Επέστρεψε στο Σικάγο το επόμενο ακαδημαϊκό έτος (1934-1935), όπου και εργάστηκε ως βοηθός ερευνητής υπό τον Χένρυ Σουλτς, ο οποίος τότε εργαζόταν πάνω στη Θεωρία και Μέτρηση της Ζήτησης. Τη χρονιά εκείνη, ο Φρίντμαν απέκτησε φιλικές σχέσεις με τους [[Τζωρτζ Στίγκλερ]] και Γ. Άλεν Γουάλις. Όπως αποδείχτηκε αργότερα, οι φιλίες αυτές θα κρατούσαν για το υπόλοιπο της ζωής των τριών ανδρών<ref>Ebenstein, ''Milton Friedman: a biography'' (2007) σελ. 13–30</ref>.
Τα τέλη του '30 και πάλι στο '41-'43 εργάστηκε για την ομοσπονδιακή κυβέρνηση ως σύμβουλος ανώτερων στελεχών του Υπουργείου Οικονομικών. Ως εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών το 1942 συνέστησε μια κεϋνσιανή πολιτική φορολογίας και πραγματικά βοήθησε στην κατασκευή του συστήματος φορολόγησης διά της παρακράτησης από τη μισθοδοσία. Στην αυτοβιογραφία του σχολιάζει ότι ήταν πλήρως κεϋνσιανός εκείνη την εποχή. Έως το 2006 όμως φαίνεται να άλλαξε γνώμη καθώς είπε: «''Ξέρετε, είναι μυστήριο γιατί μερικοί νομίζουν ότι οι πολιτικές του Ρούζβελτ μάς έβγαλαν από την Κρίση. Το πρόβλημα ήταν ότι είχαμε αχρησιμοποίητες μηχανές και ανθρώπους. Πώς τους φέρνεις μαζί δημιουργώντας βιομηχανικά καρτέλ και διατηρώντας τις τιμές και τους μισθούς ψηλά;''»▼
===Δημόσια Υπηρεσία===
Στην αρχή της καριέρας του, ο Φρίντμαν δεν μπορούσε να βρει ακαδημαϊκή εργασία, οπότε το [[1935]] ακολούθησε τον φίλο του Γ. Άλεν Γουάλις στην Ουάσινγκτον, όπου το [[New Deal]] του [[Φραγκλίνος Ρούζβελτ|Φραγκλίνου Ρούζβελτ]] ήταν «σωτήριο» για πολλούς νέους οικονομολόγους<ref>{{cite web |title=Nobel laureate economist Milton Friedman dies at 94|first=Mark|last=Feeney|date=16 Νοεμβρίου 2006|url=http://www.boston.com/news/globe/city_region/breaking_news/2006/11/nobel_lauriet_e.html|work=The Boston Globe|accessdate=20 Φεβρουαρίου 2008}}</ref>. Σε αυτό το στάδιο, ο Φρίντμαν είπε πως αυτός και η γυναίκα του «θεωρούσαν πως τα προγράμματα δημιουργίας θέσεων εργασίας, όπως το Works Proggress Administration (WPA), το Civilian Conservation Corps (CCC) και το Public Works Administration (PWA), ως σωστή αντίδραση για την κρίσιμη κατάσταση», αλλά «μέτρα όπως η ρύθμιση των τιμών και μισθών από την National Recovery Administration και την Agricultural Adjustment Act όχι»<ref>{{harvnb|Friedman|1999|p=59}}</ref>. Προοικονομώντας τις μετέπειτα ιδέες του, πίστευε πως οι έλεγχοι των τιμών διατάρασσαν έναν πολύ σημαντικό μηχανισμό ρύθμισης που βοηθούσε στην σωστή κατανομή των πόρων. Όντως, ο Φρίντμαν αργότερα δήλωσε πως όλη η κρατική παρέμβαση σχετικά με το New Deal ήταν «λάθος θεραπεία για λάθος ασθένεια», διότι απλά θα έπρεπε η προσφορά χρήματος να αυξηθεί αντί να μειωθεί<ref>{{cite web |title=Right from the Start? What Milton Friedman can teach progressives.|url=http://delong.typepad.com/pdf/20070308_108-115.delong.FINAL.pdf|format=PDF|publisher=J. Bradford DeLong|accessdate=20 Φεβρουαρίου 2008}}</ref>.
Στην έκδοση του βιβλίου «[[Νομισματική ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, 1867–1960]]» (''A Monetary History of the United States, 1867–1960'') ο Φρίντμαν και η Άννα Σβαρτς εκφράζουν την άποψη πως η Μεγάλη Ύφεση δημιουργήθηκε από την νομισματική συρρίκνωση, η οποία ήταν αποτέλεσμα της ελλιπούς πολιτικής που ακολούθησε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα και των συνεχών κρίσεων του τραπεζικού συστήματος<ref>{{harvnb|Bernanke|2004|p=7}}</ref>.
Κατά το [[1935]], άρχισε να εργάζεται για την Επιτροπή Εθνικών Πόρων (''National Resources Committee''), η οποία διεξήγαγε τότε μια έρευνα σχετικά με την μεγάλη καταναλωτική δαπάνη. Ιδέες από αυτήν την έρευνα προσαρτήθηκαν στην θεωρία του «Θεωρία της Καταναλωτικής λειτουργίας» (''Theory of the Consumption Function''). Ο Φρίντμαν ξεκίνησε να εργάζεται στο Εθνικό Κέντρο Οικονομικής Έρευνας (''National Bureau of Economic Research'') κατά την διάρκεια του φθινοπώρου του 1937 και βοήθησε τον [[Σάιμον Κούζνετς]] στο έργο του για το επαγγελματικό εισόδημα. Αυτή η δουλειά κατέληξε στην κοινή τους μελέτη «Εισόδημα από την Ελεύθερη Επαγγελματική Απασχόληση» (''Incomes from Independent Professional Practice''), η οποία εισήγαγε την ιδέα του μόνιμου και μεταβαλλόμενου εισοδήματος, ενός σημαντικού στοιχείου της «Υπόθεσης του Μόνιμου Εισοδήματος» που ο Φρίντμαν ανέλυσε σε βάθος την δεκαετία του '50. Το βιβλίο υποθέτει πως η πολιτική της επαγγελματικής αδειοδότησης περιορίζει τεχνητά την προσφορά υπηρεσιών και αυξάνει τις τιμές.
Κατά την διάρκεια του [[1940]], ο Φρίντμαν διορίσθηκε ως βοηθός καθηγητή διδάσκοντας οικονομικά στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν-Μάντισον, αλλά αντιμετώπισε [[Αντισημιτισμός|αντισημιτικά]] περιστατικά στο Τμήμα Οικονομικών και αποφάσισε να επιστρέψει στην κρατική υπηρεσία<ref>{{harvnb|Friedman|1999|p=42}}</ref><ref>{{harvnb|Friedman|1999|pp=84–85}}</ref>. Από το [[1941]] ως το [[1943]] εργάστηκε πάνω στην πολιτική της φορολόγησης της περιόδου του πολέμου για την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση, ως σύμβουλος ανώτατων αξιωματούχων του Θησαυροφυλακίου των ΗΠΑ (''United States Department of the Treasury''). Ως εκπρόσωπος τύπου του Θησαυροφυλακίου το [[1942]] υποστήριξε μια [[Τζων Μέυναρντ Κέυνς|Κεϋνσιανική]] πολιτική φορολόγησης. Βοήθησε στη δημιουργία του συστήματος παρακράτησης φόρου από την μισθοδοσία, αφού η ομοσπονδιακή κυβέρνηση χρειαζόταν χρήματα άμεσα για την χρηματοδότηση του πολέμου<ref>{{cite book |author1=Milton Friedman|author2=Rose D. Friedman|title=Two Lucky People: Memoirs|url=http://books.google.com/books?id=6l0_vQ1zpI8C&pg=PA122|year=1999|publisher=University of Chicago Press|pages=122–23|isbn=9780226264158}}</ref>. Αργότερα δήλωσε πως «δεν έχω καθόλου τύψεις για αυτό, αλλά πραγματικά εύχομαι να μην το είχαμε βρει αναγκαίο και να υπήρχε κάποιος τρόπος να καταργήσουμε την παρακράτηση τώρα<ref name="reason">{{cite web |first=Brian|last=Doherty|date=June 1995|title=Best of Both Worlds|url=http://reason.com/archives/1995/06/01/best-of-both-worlds|publisher=Reason|accessdate=28 Ιουλίου 2010}}</ref>.
▲
===Ακαδημαϊκή καριέρα===
| |||