|
'''Παλαιοημερολογίτες''' ή '''Γνήσιοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί (Γ.Ο.Χ.)''', αποκαλούνται εκείνοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, οι οποίοι εξακολουθούν να τηρούν την εκκλησιαστική παράδοση του πατρώου εκκλησιαστικού εορτολογίου και ημερολογίου. Οι όροι '''παλαιοημερολογίτες''' και '''παλαιοημερολογιτισμός''' (όπως και οι έννοιες '''νεοημερολογίτες''' και '''νεοημερολογιτισμός''') υφίστανται από το 1924, χρονιά κατά την οποία η [[Εκκλησία της Ελλάδος]] αναθεώρησε το έως τότε ισχύον Ιουλιανό ημερολόγιο, ώστε να συμπίπτει με το νέο, Γρηγοριανό ημερολόγιο που είχε υιοθετήσει η πολιτεία. Τότε οι Παλαιοημερολογίτες αποσχίσθηκαν από την κρατούσα εκκλησία (των Νεοημερολογιτών), επειδή θεώρησαν την αλλαγή του ημερολογίου ως πρώτο βήμα για την υποταγή των ορθοδόξωνΟρθοδόξων στον Πάπα και ότι η επίσημη εκκλησία υπέπεσε στην αίρεση του οικουμενισμού. Σήμερα, υπάρχουν αρκετές παρατάξεις Γ.Ο.Χ. εντός και εκτός Ελλάδος, οι οποίες ακολουθούν το εκκλησιαστικό πατρώο ημερολόγιο ([[Ιουλιανό ημερολόγιο]]), το οποίο υπολείπεται από το διεθνές πολιτικό ημερολόγιο ([[Γρηγοριανό ημερολόγιο]]) κατά 13 ημέρες (αυτό ισχύει μέχρι το 2100).
Αριθμούν αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες πιστών, σε όλη την Ελλάδα (κυρίως στα αστικά κέντρα και ιδιαιτέρως στην Αττική), αλλά και πολυάριθμες ορθόδοξες κοινότητες εκτός ΕλλάδαςΕλλάδος, όπως στην [[Αυστραλία]], στις [[Η.Π.Α.]], στοστον [[Καναδάς|Καναδά]], στην κεντρικήΚεντρική [[Αφρική]], στη δυτικήΔυτική και κεντρικήΚεντρική [[Ευρώπη]], στα [[Βαλκάνια]], στη [[Ρωσία]] και στηστην [[Κύπρος|Κύπρο]]. Θεωρούνται ιδιαίτερα συντηρητικοί και αντιδρούν έντονα σε οποιαδήποτε επαφή της ορθόδοξηςΟρθόδοξης εκκλησίαςΕκκλησίας με χριστιανικές εκκλησίες άλλων δογμάτων, θεωρώντας ότι οι επίσημες ορθόδοξεςΟρθόδοξες εκκλησίεςΕκκλησίες έχουν υποπέσει στην [[αίρεση]] του [[οικουμενισμός|οικουμενισμού]]. Οι ορθόδοξεςΟρθόδοξες Εκκλησίες, που αναθεώρησαν το ημερολόγιό τους, αλλά δεν αναθεώρησαν το Πασχάλιό τους (τον κανόνα υπολογισμού της ημερομηνίας εορτασμού του Πάσχα) εξακολουθούν να εορτάζουν το Πάσχα και όλες τις εορτές, που εξαρτώνται από αυτό, στο ίδιο χρονικό πλαίσιο με τους Παλαιοημερολογίτες.
==Γεγονότα - Ορόσημα==
===325 μ.Χ.===
Η [[Α' Οικουμενική Σύνοδος]], που έλαβε χώρα στη Νίκαια της Μικράς Ασίας, ανέθεσε στο [[Πατριαρχείο Αλεξανδρείας]] (επειδή η Αλεξάνδρεια φημιζόταν για τους αστρονόμους της) να μελετήσει και να παρουσιάσει έναν κανόνα, βάσει του οποίου όλες οι Χριστιανικές Εκκλησίες θα συνεόρταζαν το Πάσχα, επειδή μέχρι τότε, κάθε εκκλησία εόρταζε το Πάσχα, σε διαφορετικές ημερομηνίες και ημέρες της εβδομάδας. Τότε, λοιπόν, θεσπίστηκαν οι τέσσεριςτέσσερεις όροι του ΠασχάλιουΠασχαλίου Κανόνος. Έτσι, ο Κανών προέβλεπε το Χριστιανικό Πάσχα να τελείται κάθε χρόνο, την Κυριακή μετά από την πρώτη πανσέληνο, που έπεται της εαρινής ισημερίας. Επειδή, όμως οι δύο τελευταίοι όροι είναι κοινοί και για τον εορτασμό του Εβραϊκού Πάσχα (ή Νομικό Φάσκα), όπως είχε οριστεί από τον Μωυσή, προστέθηκε ένας τέταρτος όρος, που προέβλεπε ότι αν το Νομικό Φάσκα (δηλαδή η εαρινή πανσέληνος) συμβεί Κυριακή, τότε το Χριστιανικό Πάσχα μετατίθεται την επόμενη Κυριακή.
Με την πάροδο των ετών, οι ημερομηνίες εορτασμού του Πάσχα καταρτίστηκαν σε πίνακες (Πασχάλιοι Πίνακες), οι οποίοι βασίστηκαν στοστον [[Κύκλος του Μέτωνος|Κύκλο του Μέτωνα]], σύμφωνα με τον οποίο 235 συνοδικοί σεληνιακοί μήνες έχουν ίση χρονική διάρκεια με 19 Ιουλιανά έτη.
===1582===
Με εντολή του [[Πάπας Γρηγόριος ΙΓ'|Πάπα Γρηγορίου ΙΓ']], η δυτική εκκλησία μεταρρύθμισε το εκκλησιαστικό και πολιτικό της ημερολόγιο, σύμφωνα με το οποίο το διαδεδομένο [[Ιουλιανό Ημερολόγιο]] υπολειπόταν 10 ημέρες (βλ. [[Γρηγοριανό ημερολόγιο]]). Μαζί με το ημερολόγιο, άλλαξε και το Πασχάλιο, δηλαδή τον Κανόνα εορτασμού του Πάσχα. Από τότε, ορισμένες φορές, οι Ορθόδοξοι και οι Καθολικοι δεν συνεορτάζουν το Πάσχα. Μάλιστα, αρκετές φορές το Πάσχα των Λατίνων προηγείται του Εβραϊκού Πάσχα, γεγονός που αντιβαίνει τον όρο, που θέσπισε η Α' Οικουμενική Σύνοδος. Μετά από αρκετά χρόνια το Γρηγοριανό ημερολόγιο υιοθετήθηκε και από προτεσταντικές χώρες. Μέλημα του Γρηγορίου ΙΓ' και των επόμενων παπών ήταν η υιοθέτηση του Γρηγοριανού ημερολογίου και από τις Ορθόδοξες Χώρες. Για τον λόγο αυτό, οι Λατίνοι προσπάθησαν αρκετές φορές να πείσουν το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολεως, να αλλάξει και εκείνο το ημερολόγιο του. Όμως, οι τρεις πανορθόδοξες Σύνοδοι, που έλαβαν χώρα στην Κωνσταντινούπολη το 1592 και 1593 (επί πατριαρχίας Ιερεμίου του Τρανού), καθώς και το 1848 (επί πατριαρχίας Ανθίμου) '''''καταδίκασαν με τις αποφάσεις τους το "νεοεφεύρετον Πασχάλιον και μηνολόγιον"''''' '''''και αναθεμάτισαν όποιον το ακολουθούσε'''''.
Με εντολή του [[Πάπας Γρηγόριος ΙΓ'|Πάπα Γρηγορίου ΙΓ']], η δυτική εκκλησία μεταρρύθμισε το εκκλησιαστικό και πολιτικό της
ημερολόγιο, σύμφωνα με το οποίο το διαδεδομένο [[Ιουλιανό Ημερολόγιο]] υπολειπόταν 10 ημέρες (βλ. [[Γρηγοριανό ημερολόγιο]]).
Μαζί με το ημερολόγιο, άλλαξε και το Πασχάλιο, δηλαδή τον Κανόνα εορτασμού του Πάσχα. Από τότε, ορισμένες φορές, οι Ορθόδοξοι
και οι Καθολικοι δεν συνεορτάζουν το Πάσχα. Μάλιστα, αρκετές φορές το Πάσχα των Λατίνων προηγείται του Εβραϊκού Πάσχα,
γεγονός που αντιβαίνει τον όρο, που θέσπισε η Α' Οικουμενική Σύνοδος.
Μετά από αρκετά χρόνια το Γρηγοριανό ημερολόγιο υιοθετήθηκε και από προτεσταντικές χώρες. Μέλημα του Γρηγορίου ΙΓ' και των
επόμενων παπών ήταν η υιοθέτηση του Γρηγοριανού ημερολογίου και από τις Ορθόδοξες Χώρες. Για τον λόγο αυτό, οι Λατίνοι
προσπάθησαν αρκετές φορές να πείσουν το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης, να αλλάξει και εκείνο το ημερολόγιο του. Όμως, οι
τρεις πανορθόδοξες Σύνοδοι, που έλαβαν χώρα στην Κωνσταντινούπολη το 1592 και 1593 (επί πατριαρχίας Ιερεμίου του Τρανού)
καθώς και το 1848 (επί πατριαρχίας Ανθίμου) '''''καταδίκασαν με τις αποφάσεις τους το "νεοεφεύρετον Πασχάλιον και μηνολόγιον"''''' '''''και αναθεμάτισαν όποιον το ακολουθούσε'''''.
===1923===
Με το ξεκίνημα του εικοστού αιώνα, οι διεθνείς σχέσεις της Ελλάδας επέβαλαν την ανάγκη στην πολιτεία να μεταρρυθμίσει το (πολιτικό) ημερολόγιοημερολόγιό της, όπως άλλωστε έκαναν και άλλες Ορθόδοξες χώρες εκείνη την εποχή. Όμως, οι αντιδράσεις, που προκαλούνταν, ύστερα από κάθε προσπάθεια μεταρρύθμισης του ημερολογίου, είχαν σανως αποτέλεσμα την αναβολή της. Από το 1920 και έπειτα έγιναν πιο αποφασιστικές κινήσεις με πρωταγωνιστή τον διακεκριμένο αστρονόμο [[Δημήτριος Αιγινήτης|Δημήτριο Αιγινήτη]]. Ο ίδιος ο [[Δημήτριος Αιγινήτης]] συμμετείχε σε εκκλησιαστική επιτροπή σχετικά με το ημερολογιακό ζήτημα, της οποίας πρόεδρος ήταν ο επίσκοπος Δημητριάδος [[Γερμανός Μαυρομμάτης]]. Η επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν θα υπήρχε εκκλησιαστικό πρόβλημα στην υιοθέτηση του Γρηγοριανού Ημερολογίου απόεκ μέροςμέρους της πολιτείας. Αργότερα, με απόφασή της, η [[Εκκλησία της Ελλάδος]] επέτρεψε στην πολιτεία να μεταρρυθμίσει το πολιτικό ημερολόγιο, διατηρώντας ασάλευτο το εκκλησιαστικό της ημερολόγιο, μέχρι να παρθεί μια οριστική απόφαση από τις Ορθόδοξες Εκκλησίες.
Έτσι, σύμφωνα, με βασιλικό διάταγμα, που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος, την 25η Ιανουαρίου 1923, η πολιτεία υιοθέτησε το [[Γρηγοριανό ημερολόγιο]], μόνο για τις πολιτικές σχέσεις του κράτους, ενώ η εκκλησίαΕκκλησία διατηρείδιατήρησε το Ιουλιανό ημερολόγιο στις θρησκευτικές εορτές. Επίσης, αναφερόταν ρητά ότι η εθνική εορτή της 25ης Μαρτίου και γενικά οι θρησκευτικοί εορτασμοί, εξακολουθούν να ρυθμίζονται από το Ιουλιανό ημερολόγιο. Επομένως, από την 16η Φεβρουαρίου/1η Μαρτίου 1923, το πολιτικό και το εκκλησιαστικό ημερολόγιο απέκλιναν κατά 13 ημέρες.
Από τις 10 Μαΐου μέχρι τις 8 Ιουνίου του 1923, επί πατριαρχίας [[Μελέτιος Μεταξάκης|Μελετίου Μεταξάκη]], συγκαλείται Πανορθόδοξο Συνέδριο αρχιερέων και επιστημόνων, με σκοπό την μεταρρύθμιση του ισχύοντος τότε ημερολογίου με την εισαγωγή ενός νέου ημερολογίου. Ο Σέρβος μαθηματικός και αστρονόμος Milutin Milanković, πρότεινε στο συνέδριο ένα ''[[Αναθεωρημένο Ιουλιανό Ημερολόγιο]]'' (στο εξής '''Νέο ημερολόγιο'''), το οποίο είναι αστρονομικά ακριβέστερο του Γρηγοριανού. Πρακτικά, '''το νέο ημερολόγιο ταυτίζεται με το [[Γρηγοριανό ημερολόγιο]] μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου του 2800'''.
Επειδή πολλοί αρχιερείς και πιστοί θεώρησαν, ότι πίσω από την αλλαγή, βρισκόταν η κεκαλυμμένη επιδίωξη του Πάπα να επιβληθεί των Ορθοδόξων, δεν υπήρξε ομόφωνη αποδοχή της αντικατάστασης του ισχύοντος ημερολογίου και έτσι αποφασίστηκε πως κάθε εκκλησία ήταν ελεύθερη να ακολουθήσει όποιο ημερολόγιο ήθελε, '''διαταράσσοντας, με αυτό τοτον τρόπο, το κοινό εορτολόγιο''', που είχαν αναπτύξειδιατηρήσει οι Ορθόδοξες Εκκλησίες μέχρι τότε.
Να αναφερθεί ότι το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και η Εκκλησίες της Κύπρου και της Ρουμανίας, '''υιοθέτησαν το Νέο ημερολόγιο''' αμέσως, με την προσθήκη δεκατριών ημέρες στο ήδη υπάρχον. Για να μη συμβεί, όμως, ότιό,τι συνέβη με το Πασχάλιο των Λατίνων (βλ. παραπάνω), προτάθηκε μια '''μεσοβέζικηενδιάμεση λύση''', με την οποία το Πάσχα και όσες εορτές εξαρτώνται από αυτό, να ρυθμίζονται από το [[Ιουλιανό ημερολόγιο]]. Αυτό, βέβαια, έφερε πολλά προβλήματα στην εκκλησιαστική τάξη, όπως για παράδειγμα την συρρίκνωση και ορισμένες φορές την κατάργηση της νηστείας των Αγίων Αποστόλων.
Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων διατήρησε και διατηρεί ακόμη το [[Ιουλιανό ημερολόγιο]] μέχρι σήμερα, επειδή θεωρήθηκε ότι μια ενδεχόμενη αλλαγή στο ημερολόγιοημερολόγιό του, θα είχε αρνητικές επιπτώσεις στον θρησκευτικό τουρισμό του Παναγίου Τάφου. Επίσης, ο [[Πατριάρχης Αλεξανδρείας]] [[Φώτιος Πέρογλου]] διατήρησε σε ισχύ το [[Ιουλιανό ημερολόγιο]] στην Εκκλησία της Αλεξάνδρειας, εκφράζοντας έντονα την αντίρρησή του σχετικά με το θέμα της ημερολογιακής μεταρρύθμισης.
Ακόμη, το [[Ιουλιανό ημερολόγιο]] διατήρησαν (και εξακολουθούν να το τηρούν ακόμη) τα Πατριαρχεία Μόσχας, Γεωργίας, Σερβίας και Βουλγαρίας (μέχρι το 1963), οι Εκκλησίες ΠΓΔΜ, Ουκρανίας, η Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο [[Όρος Σινά]] και όλες οι μονές και οι σκήτες του [[Άγιον Όρος|Αγίου Όρους]].
===1924===
Το αναθεωρημένο Ιουλιανό ημερολόγιο καθιερώθηκε από την [[Εκκλησία της Ελλάδος]] στις [[23 Μαρτίου]] [[1924]], λίγες μέρες μετά την ενθρόνιση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών [[Χρυσόστομος Παπαδόπουλος|Χρυσοστόμου του Α']]. Η απόκλιση φάνηκε ως πρόβλημα την [[25 Μαρτίου|25η Μαρτίου]] [[1923]], όταν εορτάστηκαν χωριστά η επέτειος της [[Επανάσταση του 1821|Επανάστασης του 1821]] και ο [[Ευαγγελισμός της Θεοτόκου]]<ref>Η απόκλιση αυτή λόγω διαφοράς ημερολογίων είναι παράδοξη, αν λάβει κανείς υπ'όψιν του ότι η 25η Μαρτίου ως εθνική εορτή είναι μάλλον μια συμβατική ημερομηνία (βλ. [[Ελληνική Επανάσταση του 1821#Τα γεγονότα του 1821]]), αφού δε φέρεται να έγινε κάποιο ιστορικό γεγονός ακριβώς εκείνη την ημέρα, αλλά επελέγη ακριβώς για να συμπίπτει με τη θρησκευτική εορτή του Ευαγγελισμού.</ref>. Έτσι η Εκκλησία αποφάσισε τη διόρθωση του εκκλησιαστικού ημερολογίου, έτσι ώστε οι ακίνητες εορτές να συμπίπτουν με το κοσμικό και διατήρησαν το Ιουλιανό Πασχάλιο για τις κινητές εορτές.Όμως, απ' ότι φάνηκε, η απόφαση της Συνόδου της [[Εκκλησία της Ελλάδος|Εκκλησίας της Ελλάδος]] δεν βρήκε σύμφωνο όλο τον λαό και προκάλεσε ρήξη μεταξύ τους. Μεγάλες ομάδες κληρικών και λαϊκών αντέδρασαν στην εισαγωγή του νέου ημερολογίου, την οποία θεώρησαν προδοσία της ορθόδοξης παράδοσης, και αρνήθηκαν να το ακολουθήσουν εμμένοντας στο «πάτριο ημερολόγιο». Θεώρησαν ότι η αλλαγή ημερολογίου ήταν αντίθετη με τους Ιερούς Κανόνες της Ορθόδοξης Εκκλησίας και προϊόν της [[αίρεση|αίρεσης]] του Ο[[οικουμενισμός|ικουμενισμού]]. Κατ' αυτούς πραγματικό κίνητρο για την αλλαγή του ημερολογίου ήταν η χρονική σύμπτωση των θρησκευτικών εορτών Κ[[Καθολικισμός|αθολικών]] και Ο[[ορθοδοξία|ρθοδόξων]] ως πρώτο βήμα για την ένωση των Εκκλησιών και την υποταγή όλων στον Πάπα (όπως έχει διατυπωθεί παραπάνω). Ακόμη, πίστευαν (και εξακολουθούν να πιστεύουν) ότι η Εκκλησία της Ελλάδος, το Οικουμενικό Πατριαρχείο και όλες οι άλλες Εκκλησίες που ακολούθησαν το νέο ημερολόγιο υπέπεσαν σε [[αίρεση]] και σύμφωνα με τους εκκλησιαστικούς κανόνες, θεώρησαν αιρετικές και όλες τις άλλες Εκκλησίες που ήταν σε κοινωνία με αυτές, όλες δηλαδή τις επίσημες Ορθόδοξες Εκκλησίες του κόσμου, ανεξάρτητα από το αν είχαν μεταρρυθμίσει το ημερολόγιό τους ή όχι (όπως το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, που διατηρεί μέχρι σήμερα το Ιουλιανό ημερολόγιο). Ακολούθησαν πολλές ταραχές με ανάμιξη και της αστυνομίας. Υπήρξαν κατά καιρούς δε και συμπλοκές με θύματα.
Όμως, απ' ότι φάνηκε, η απόφαση της Συνόδου της [[Εκκλησία της Ελλάδος|Εκκλησίας της Ελλάδος]] δεν βρήκε σύμφωνο όλο τον λαό
και προκάλεσε ρήξη μεταξύ τους. Μεγέλες ομάδες ομάδες κληρικών και λαϊκών αντέδρασαν στην εισαγωγή του νέου ημερολογίου, την
οποία θεώρησαν προδοσία της ορθόδοξης παράδοσης, και αρνήθηκαν να το ακολουθήσουν εμμένοντας στο «πάτριο ημερολόγιο».
Θεώρησαν ότι η αλλαγή ημερολογίου ήταν αντίθετη με τους Ιερούς Κανόνες της Ορθόδοξης Εκκλησίας και προϊόν της [[αίρεση|αίρεσης]] του [[οικουμενισμός|οικουμενισμού]]. Κατ' αυτούς πραγματικό κίνητρο για την αλλαγή του ημερολογίου ήταν η χρονική σύμπτωση των θρησκευτικών εορτών [[Καθολικισμός|καθολικών]] και [[ορθοδοξία|ορθοδόξων]] ως πρώτο βήμα για την ένωση των εκκλησιών και την υποταγή όλων στον Πάπα (όπως είχε διατυπωθεί παραπάνω). Ακόμη, πιστεύουν ότι η Εκκλησία της Ελλάδος, το Οικουμενικό Πατριαρχείο και όλες οι άλλες Εκκλησίες που ακολούθησαν το νέο ημερολόγιο υπέπεσαν σε [[αίρεση]] και σύμφωνα με τους εκκλησιαστικούς κανόνες, θεώρησαν αιρετικές και όλες τις άλλες Εκκλησίες που ήταν σε κοινωνία με αυτές, όλες δηλαδή τις επίσημες ορθόδοξες εκκλησίες του κόσμου, ανεξάρτητα από το αν είχαν μεταρρυθμίσει το ημερολόγιό τους ή όχι (όπως το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, που διατηρεί μέχρι σήμερα το Ιουλιανό ημερολόγιο). Ακολούθησαν πολλές ταραχές με ανάμιξη και της αστυνομίας. Υπήρξαν κατά καιρούς δε και συμπλοκές με θύματα.
Μετά την αλλαγή του ημερολογίου, η νεοημερολογίτικη εκκλησία επέβελεεπέβαλε στους ιερείς των ναών να μην ιερουργούν κατά το Ιουλιανό ημερολόγιο, παρά τις αντιδράσεις του κόσμου. Ιερείς που δεν συμμορφώνονταν με την κρατούσα εκκλησία του νέου ημερολογίου, διώκονταν, ξυρίζονταν και αποσχιματίζονταναποσχηματίζονταν. Αρκετοί ιερείς, που δεν συμφώνησαν με την καινοτομία, κρυβόντουσανκρύβονταν σε σπίτια παλαιοημερολογιτών ή κυκλοφορούσαν με κοσμικά ρούχα και πένθος, για να δικαιολογήσουν την γεναιάδαγενειάδα τους και την αγαμία τους (οι ιερομόναχοι). Γι' αυτό, στην αρχή οι Παλαιοημερολογίτες είχαν μόνο λίγους [[πρεσβύτερος|πρεσβυτέρους]] (κυρίως αγιορείτες και άλλους ιερομόναχους και ελαχιστότατους έγγαμους, διότι οι περισσότεροι έγγαμοι ιερείς εντάχθηκαν στην κρατούσα νεοημερολογίτικη εκκλησία, από φόβο για τις οικογένειές τους). Οι λειτουργίες τους τελούνταν μυστικά σε σπίτια, σε υπόγεια και σε ορισμένα έρημα εξωκλήσιαεξωκκλήσια. Δεν είχαν κανένανκανένα επίσκοπο επικεφαλής. Αυτό τους δημιουργούσε πρόβλημα, γιατί σύμφωνα με τους Ιερούς Κανόνες δεν υφίσταται εκκλησίαΕκκλησία χωρίς επίσκοπο αλλά και γιατί μόνο επίσκοπος μπορεί να χειροτονήσει νέους πρεσβύτερουςπρεσβυτέρους.
|
