Αρχιτεκτονική: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
MC&G (συζήτηση | συνεισφορές)
μ Σχέση με την Οικοδομία,-ενέργεια του Οικοδομέω-Οικοδομώ.
μ μδιορθ
Γραμμή 2:
'''Αρχιτεκτονική''' είναι η [[τέχνη]]<ref name="AUTH">[http://www.arch.auth.gr/greek/kentrikh-selida.html Τομείς Τμήματος Αρχιτεκτόνων ΑΠΘ]</ref> της, μέσω σχεδιασμού μεθόδων, υλικών κατασκευών ικανοποίησης των ανθρωπίνων αναγκών στο χώρο.
 
Και μπορεί να διεξάγεται ή σαν [[επιστήμες μηχανικών|εφαρμοσμένη επιστήμη]] της σχεδίασης και της υλοποίησης διαφόρων κατασκευών, όπως [[κτήριο|κτηρίων]] και [[γέφυρα|γεφυρών]], ή με έμφαση σε ορισμένους τομείς των αναγκών αυτών όπως στην [[εργονομία]] και στην [[αισθητική]] τους, ή αποαπό τον κάθε απλό άνθρωπο αποή <s>Οι</s>από κατάλληλα καταρτισμένο<s>ι</s>υςκαταρτισμένους επιστήμονες που καλούνται '''αρχιτέκτονες μηχανικοί'''.
 
Αντικείμενο της αρχιτεκτονικής είναι ο σχεδιασμός όλων των κτιστών υποδομών στο περιβάλλον, από το μακροσκοπικό επίπεδο του σχεδιασμού [[πόλη|πόλεων]] ως το μικροσκοπικό του σχεδιασμού [[έπιπλο|επίπλων]] και προϊόντων καθημερινής χρήσης. Ετυμολογικά, ο όρος προέρχεται από το ελληνικό «''αρχή''» και «''τέχνη''» - «''τεκτονική''» (κατασκευή / δημιουργία), και οι ρίζες της ανάγωνταιανάγονται στην ανθρώπινη προϊστορία μέσω της "Οικοδομίας". Οι επιστημονικοί κλάδοι της αρχιτεκτονικής, όπως ορίζονται από τα περισσότερα ακαδημαϊκά ιδρύματα, περιλαμβάνουν τον ''αρχιτεκτονικό σχεδιασμό'', τον ''αστικό και [[πολεοδομία|πολεοδομικό]] σχεδιασμό'', τον ''σχεδιασμό τοπίου και περιβάλλοντος'' και τη ''[[Προστασία μνημείων|συντήρηση και αποκατάσταση]] αρχιτεκτονικών μνημείων και συνόλων''.<ref name="AUTH" /><ref>[http://www.arch.ntua.gr/graduate-studies Τομείς Τμήματος Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ]</ref><ref>[http://www.upatras.gr/index/page/id/73 Τομείς Πανεπιστημίου Πατρών]</ref><ref>[http://www.arch.duth.gr/section/sectors/ Τομείς Τμήματος Αρχιτεκτόνων ΔΠΘ]</ref>
 
Η αρχιτεκτονική συνθέτει επιμέρους γνώσεις από τις [[καλές τέχνες]], τις [[ανθρωπιστικές επιστήμες]] και τις [[επιστήμες μηχανικών]].<ref>Γεώργιος Π. Λάββας, ''Επίτομη ιστορία της Αρχιτεκτονικής'', εκδ. University Studio Press, 2004, σελ.18, ISBN 9789601211244</ref> Παράλληλα επικαλύπτεται με συγγενείς αλλά διακριτούς επιστημονικούς κλάδους όπως η [[επιστήμη πολιτικού μηχανικού]],<ref>Ο οριστικός διαχωρισμός της μηχανικής από την αρχιτεκτονική συνήθως χρονολογείται από την εποχή της ίδρυσης της Ecole des Ponts et Chaussée (Σχολή Γεφυρών και Οδοστρωμάτων) στο [[Παρίσι]] το [[1747]]. Βλ. Kenneth Frampton, ''Μοντέρνα Αρχιτεκτονική – Ιστορία και κριτική'', εκδ. Θεμέλιο, 1999, σελ. 18, ISBN 9603100714.</ref> η οποία δίνει έμφαση στις τεχνικές όψεις της κατασκευαστικής δραστηριότητας (π.χ. στη στατική στήριξη), και η [[χωροταξία]]-[[πολεοδομία]], η οποία αρχικά εθεωρείτο τομέας της αρχιτεκτονικής και εξακολουθεί να διδάσκεται σε νέους αρχιτέκτονες.<ref>[http://www.arch.auth.gr/uploads/media/1213GR__Complete.pdf Πρόγραμμα σπουδών Τμήματος Αρχιτεκτόνων ΑΠΘ, σελ.145, 150]</ref>
 
Ο μονοσήμαντος ορισμός της αρχιτεκτονικής κρίνεται προβληματικός, καθώς αρχιτέκτονες και θεωρητικοί ή ιστορικοί της αρχιτεκτονικής δεν συγκλίνουν αποκλειστικά σε έναν.<ref>Γεώργιος Π. Λάββας, ''Επίτομη ιστορία της αρχιτεκτονικής'', εκδ. University Studio Press, 2004, σελ.15, ISBN 9789601211244</ref>λόγω της θεωρητικά απεριόριστης προσδιοριστικότητας των μεθόδων η/και κατασκευών της, που καταλήγουν ως ειδοποιοί διαφορές,ενω ενώ παραβλέπεται η μόνη ειδοποιός ομοιότητα τους (που ανακηρύχθηανακηρύχθηκε επίσημα και με διεθνείς συμβάσεις αποαπό τον προηγούμενο αιώνα), ως Ανθρώπινων ΜνημείωνΜνημείο της Πολιτιστικής Κληρονομιάς του.
 
== Θεωρία της αρχιτεκτονικής ==
Γραμμή 22:
Η Αναγέννηση είναι μια περίοδος στην οποία συντελέστηκαν βαθιές αλλαγές στην αρχιτεκτονική. Σε κανέναν άλλο καλλιτεχνικό τομέα, κατά τη διάρκειά της, δεν έγινε τόσο αισθητή η νέα ελευθερία του δημιουργού και τόσο βαθύ το χάσμα ανάμεσα σε αυτόν και τον πελάτη, όσο στην αρχιτεκτονική. Ο αρχιτέκτονας αυτήν την περίοδο έπρεπε να έχει, ως ένα βαθμό τη μόρφωση του λογίου, να ξέρει κανόνες αρχαίων «ρυθμών», τις σωστές αναλογίες και τα μέτρα των [[Αρχαία Ελλάδα|αρχαιοελληνικών]] μορφολογικών χαρακτηριστικών.<ref>Ερνστ Γκόμπριχ, ''Το χρονικό της τέχνης'', εκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 1994, σελ. 288, ISBN 9789602501443</ref>
 
Τα εγκαίνια αυτής της νέας περιόδου πραγματοποιούνται από τον [[Γένουα|Γενουάτη]] [[Λεόν Μπατίστα Αλμπέρτι]], ο οποίος με το έργο του ''Περί κτιστών πραγμάτων βιβλία δέκα''<ref>[http://archive.org/stream/dereaedificatori00albe#page/n5/mode/2up ''De re aedificatoria libri decem'']</ref> ακολουθεί σε οργάνωση το προγεννέστεροπρογενέστερο παράδειγμα του Βιτρούβιου, με ένα ευρύτατο περιεχόμενο. Αυτό το τελευταίο περιλαμβάνει από γραμμικά σχέδια και μελέτες γύρω από τη χρήση των χώρων και των υλικών, έως κειμενακείμενα γύρω από την αρχιτεκτονική ως «''τέχνη του ωραίου''»<ref>''Αρχιτεκτονική θεωρία από την Aναγέννηση μέχρι σήμερα'', εκδ. Taschen – Γνώση, 2005, σελ. 25, ISBN 960235707X</ref> και την αναστήλωση.
 
Τα κείμενα του Σεμπαστιάνο Σέρλιο, παρά το γεγονός ότι εκδόθηκαν με διάφορους τίτλους, χωρίς κάποια συγκεκριμένη αλληλουχία, ακόμη και μετά τον θάνατό του, σημείωσαν επίσης μεγάλη επιτυχία. Στο θεωρητικό του έργο συστηματοποίησε τη γνώση του περί ρωμαϊκού κλασικισμού, σύγχρονων κατασκευών και κλασικής αρχαιότητας. Το γνωστότερο από τα βιβλία του, με τίτλο ''Το τρίτο βιβλίο, στο οποίο απεικονίζονται και περιγράφονται οι αρχαιότητες της Ρώμης και άλλες που βρίσκονται εντός και εκτός Ιταλίας'', ήταν το πρώτο που εκδόθηκε στην καθομιλουμένη<ref>''Αρχιτεκτονική θεωρία από την Aναγέννηση μέχρι σήμερα'', εκδ. Taschen – Γνώση, 2005, σελ. 78, ISBN 960235707X</ref> και η εκτενής του εικονογράφηση - που συνδύαζε [[τριδιάστατη προβολή|ορθογραφική και προοπτική προβολή]] σχεδίων ταυτοχρόνως - χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ως μέσο προσέγγισης της αρχιτεκτονικής και ως πηγή πληροφοριών.<ref>[http://archive.org/stream/ilterzolibronelq00serl#page/n5/mode/2up ''Il terzo libro nel quale si figurano e descrivono le antichità di Roma e le altri che sono in Italia e sopra Italia'' ([[ιταλική γλώσσα|ιταλικά]])]</ref>
Γραμμή 30:
Η υπερβολή της αρχιτεκτονικής γλώσσας όπως εκφράστηκε από το [[Ροκοκό]] και η εκλαΐκευση των αρχών του [[Διαφωτισμός|Διαφωτισμού]], οδήγησαν τους αρχιτέκτονες του 18ου αιώνα στην αναζήτηση ενός αυθεντικού ύφους μέσα από μια ακριβή επανεκτίμηση της Αρχαιότητας.<ref>Kenneth Frampton, ''Μοντέρνα Αρχιτεκτονική – Ιστορία και κριτική'', εκδ. Θεμέλιο, 1999, σελ. 22, ISBN 9603100714.</ref>
 
Η αναζήτηση αυτή είχε ως αποτέλεσμα στη Γαλλία ένα από τα πρώτα θεωρητικά έργα του είδους το 1758, αυτό του Ζυλιέ Νταβίντ Λε Ρουά, με τίτλο ''Ερείπια Από τα πιο Όμορφα Μνημεία στην Ελλάδα'',<ref>[http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b2000057n ''Illustrations de Les Ruines des plus beaux monuments de la Grèce'']</ref> που αναδείκνυε την αρχαιοελληνική αρχιτεκτονική. Στην Ιταλία αντιθέτως, το έργο του Τζοβάννι Μπατίστα Πιρανέζι ''Περί της μεγαλοπρέπειας και της αρχιτεκτονικής των Ρωμαίων''<ref>[http://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/piranesi1761/0001/image?sid=e05fe43d8f9f4334c2f460325d264c38 ''Della magnificenza ed architettura de’ Romani'']</ref> το 1761, ήρθε ως απάντηση στο προηγούμενο, υποστηρίζοντας ότι οι [[Ετρούσκοι]] μαζί με τους [[Ρωμαίοι|Ρωμαίους]] διαδόχους τους ήταν αυτοί που εξύψωσαν το επίπεδο τελειότητας της αρχιτεκτονικής.<ref>Kenneth Frampton, ''Μοντέρνα Αρχιτεκτονική – Ιστορία και κριτική'', εκδ. Θεμέλιο, 1999, σελ. 23, ISBN 9603100714.</ref> Στην Αγγλία, η τάση αυτών των αναζητήσεων εκφράστηκε κυρίως μέσα από την διάθεση για αποφυγή της υπερβολής του [[Μπαρόκ]]: πρωτοεμφανίστηκε στη μεν «ρωμαϊκή» της εκδοχή σε μια εκ νέου έκφραση των αρχών του [[Αντρέα Παλάντιο]] στο έργο του Λόρδου Μπέρλινγκτον (1694 – 1753),<ref>Βλ. και Γ.Π. Λάββας, ''Σύντομη ιστορία της αρχιτεκτονικής, 19ος – 20ος αιώνας'', University Studio Press, 1996, σελ.32: «Το πρότυπο εδώ είναι ο Andrea Palladio […] που θ’ αποτελέσει για τους άγγλουςΆγγλους αρχιτέκτονες βασικό πόλο έλξεως.» ISBN 9601202420</ref> στη δε «ελληνική» στο έργο ''Οικιακά Έπιπλα και Διακόσμηση Εσωτερικών Χώρων''<ref>[http://archive.org/stream/Householdfurnit00Hope#page/n0/mode/2up ''Household Furniture and Interior Decoration'']</ref> του Τόμας Χόουπ το 1807.
 
=== Ιστορισμός - εκλεκτικισμός ===
Γραμμή 36:
 
=== Μοντερνισμός ===
Παρόλο που οι ρίζες της μοντέρνας αρχιτεκτονικής μπορούν να αναζητηθούν ακόμη και στα μέσα του 18ου αιώνα,<ref>Kenneth Frampton, ''Μοντέρνα Αρχιτεκτονική – Ιστορία και κριτική'', εκδ. Θεμέλιο, 1999,σελ.18, ISBN 9603100714</ref> οι [[μοντερνισμός|μοντερνιστικές]] θεωρίες στην αρχιτεκτονική αναπτύχθηκαν κυρίως στο πρώτο τέταρτο του 20ού αιώνα. Η ανάπτυξη των σύγχρονων [[βιομηχανία|βιομηχανικών]] κοινωνιών και η ταχεία ανάπτυξη των πόλεων, οι τεχνολογικές καινοτομίες και οι μετέπειτα εξελίξεις στη [[φυσική]], τη μηχανική και την αρχιτεκτονική τεχνολογία, επηρέασαν σημαντικά την αρχιτεκτονική θεωρία της εποχής, που άρχισε να απορρίπτει τα διάφορα «στυλ» αναζητά τον εαυτό της σε κινήματα όπως η βρετανική [[αρ νουβό]].<ref>[http://libcom.org/files/Eric%20Hobsbawm%20-%20Age%20Of%20Empire%201875%20-%201914.pdf [[Έρικ ΧόμπσμπαουμΧομπσμπάουμ]], ''Η εποχή των αυτοκρατοριών''], σελ. 229</ref>
[[Image:Le Corbusier 1933.JPG|thumb|left|150px|Φωτογραφία του Λε Κορμπυζιέ το 1933]]
Ένας από τους σημαντικότερους στοχαστές του μοντέρνου κινήματος ήταν ο [[Αυστρία|Αυστριακός]] [[Άντολφ Λόος]], ο οποίος άφησε κείμενα εξίσου σημαντικά με την αρχιτεκτονική του. Το 1910 εξέδωσε το ''Διακόσμηση και έγκλημα'' ([[γερμανική γλώσσα|γερμ.]]: ''Ornament und Verbrechen''), ένα έργο που, ύστερα από μια σύντομη εποπτεία της εξέλιξης της κοινωνίας και του ατόμου, ανάγει τις απαρχές της τέχνης στον ερωτισμό και στρέφεται σφοδρά εναντίον της διακόσμησης στην αρχιτεκτονική.<ref>''Αρχιτεκτονική θεωρία από την αναγέννηση μέχρι σήμερα'', εκδ. Taschen – Γνώση, 2005, σελ. 676, ISBN 960235707X</ref> Ο Λόος πίστευε ακράδαντα πως τα χρηστικά αντικείμενα – άρα και το αρχιτεκτονικό έργο ως τέτοιο – πρέπει να παραμείνουν εκτός τέχνης: «''Ο σύγχρονος διάκοσμος δεν έχει ούτε προγόνους ούτε απογόνους, ούτε παρελθόν ούτε και μέλλον. Αρέσει στους ακαλλιέργητους εκείνους ανθρώπους, που αγνοούν το πραγματικό μεγαλείο των καιρών μας, σύντομα όμως θα τον απορρίπτουν και αυτοί.''», αναφέρει μεταξύ άλλων στο ''Διακόσμηση και έγκλημα''.<ref>Kenneth Frampton, ''Μοντέρνα Αρχιτεκτονική – Ιστορία και κριτική'', εκδ. Θεμέλιο, 1999,σελ.90, ISBN 9603100714</ref>