Αγγελόκαστρο Αιτωλοακαρνανίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Yobot (συζήτηση | συνεισφορές)
μ Διόρθωση συντακτικού κώδικα με τη χρήση AWB (10454)
Γραμμή 10:
Από το χωριό περνούσε η παλιά σιδηροδρομική γραμμή που ένωνε το Αγρίνιο με το Κρυονέρι, ενώ δίπλα στο Αγγελόκαστρο βρίσκεται το Κανάλι ή Διώρυγα Διμηκού που χρησιμεύει στη αποστράγγιση της Λυσιμαχίας προς τον Αχελώο.<ref name="Εκδόσεις «Ελλάδα»"/>
==Πληθυσμικά στοιχεία==
Η εξέλιξη πληθυσμού του Αγγελοκάστρου έχει ως εξής: κάτοικοι 1874 (1961), 1884/2091 (κ.) (1971), 1849 (κ.) (1991), 1631/1764 (κ.) (2001), 1220/1325 (κ.) (2011) (κ = κοινότητα).<ref name="statistics.gr"/><ref name="Πάπυρος Λαρούς"/><ref name="Δομή"/><ref name="ReferenceA">Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006</ref><ref>Πρόγραμμα Καλλικράτης</ref>
==Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»==
*Αγγελόκαστρον Ν. Ακαρνανίας και Αιτωλίας
*ΦΕΚ 19Α - 07/12/1835
Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Ωλενείας
Αγγελόκαστρον Ν. Αιτωλοακαρνανίας
*ΦΕΚ 261Α - 31/08/1912
Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Ωλενείας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Αγγελοκάστρου
*ΦΕΚ 224Α - 04/12/1997
Ο οικισμός αποσπάται από την κοινότητα Αγγελοκάστρου και ορίζεται έδρα του δήμου Αγγελοκάστρου
*ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010
Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Αγγελοκάστρου και προσαρτάται στο δήμο Αγρινίου
 
'''1874''' κάτοικοι (1961)
(Πηγή: eetaa.gr)
==Ιστορικά στοιχεία==
Η περιοχή όπου βρίσκεται το Αγγελόκαστρο ονομαζόταν κατά την αρχαιότητα, ''Ύδρα'', από τη λίμνη Λυσιμαχία, η οποία ακόμη και στη σύγχρονη εποχή κατονομάζεται από πολλούς ντόπιους ως ''Λίμνη Αγγελοκάστρου''.<ref name="Πάπυρος Λαρούς"/> Κοντά στον σημερινό οικισμό βρισκόταν η αιτωλική πόλη ''Κωνώπη'' ή ''Κωνώπα''.<ref name="Δομή"/> Κατά μια, πολύ πιθανή εκδοχή (Στράβων 10, 2, 22), το όνομα αυτό, προήλθε από τα πολλά κουνούπια του παρακείμενου έλους.
 
'''1884'''/2091 (κ.)* (1971)
Αργότερα, η συγκεκριμένη πόλη ταυτίστηκε με την ''[[Αρσινόη η Αιτωλική|Αρσινόη]]'', σύμφωνα με στοιχεία από ανασκαφές στη θέση «Κακαβαριά», με βάση τις αναφορές από τους Πολύβιο και Στράβωνα. Η ονομασία δόθηκε από τους Αιτωλούς, προς τιμήν της κόρης του Πτολεμαίου Α΄ του Σωτήρα, πιθανότατα κατά την περίοδο του πρώτου της γάμου (299-281 π.Χ.). Ωστόσο, άλλοι μελετητές υποστηρίζουν πως πρόκειται για δυο διαφορετικές πόλεις ή ότι η Αρσινόη ιδρύθηκε εξ αρχής στη θέση της ''Κωνώπης'' από τον Πτολεμαίο Β΄ τον Φιλάδελφο, προς τιμήν της αδερφής και συζύγου του Αρσινόης.
 
'''1849''' (κ.) (1991)
Επιπλέον, από το 1967 έως σήμερα, μέσω ανασκαφών, εντοπίστηκαν επίσης τα νεκροταφεία της αρχαίας πόλης και ερευνήθηκαν περισσότεροι από είκοσι τάφοι (κεραμοσκεπείς, κιβωτιόσχημοι και θαλαμωτοί), οι περισσότεροι από τους οποίους εντάσσονται σε δυο νεκροταφεία των οποίων, η θέση ορίζεται αναγκαστικά με βάση την οχυρωμένη ακρόπολη της αρχαίας πόλης (δηλαδή το λόφο του Αγ. Γεωργίου), αφού μέχρι σήμερα η έκταση και τα ακριβή όριά της παραμένουν άγνωστα. Μεμονωμένοι τάφοι έχουν βρεθεί, κατά καιρούς, και στη βόρεια έξοδο του χωριού, στις θέσεις «Μύλος» και «Γούβες».<ref>http://monuments.hpclab.ceid.upatras.gr/places.php?place=49</ref>
 
'''1631'''/1764 (κ.) (2001)
Την ελληνιστική πόλη Αρσινόη διαδέχτηκε η Βυζαντινή. Την εποχή του Λέοντος ΣΤ΄ του Σοφού τοποθετείται στο Αγγελόκαστρο η Επισκοπή του Αχελώου, καθώς και η ομώνυμη μεσοβυζαντινή πόλη. Το Αγγελόκαστρο, είχε χρησιμοποιηθεί ως έδρα των ηγεμόνων του Δεσποτάτου της Ηπείρου, μετά την ίδρυσή του, το 1204. Μαζί με άλλες πόλεις της περιοχής (Ναύπακτο, Αγρίνιο κ.α.), δόθηκε το 1294, από τον Νικηφόρο Α’ (1271-96), στον Φίλιππο του Τάραντος ως «προίκα» για τον γάμο του με την θυγατέρα του. Κατά την εποχή εκείνη και, σύμφωνα με το ''Livre de la Conqueste'', το Αγγελόκαστρο ονομαζόταν ''Gello Castro''.<ref name="Πάπυρος Λαρούς"/><ref name="Δομή"/><ref name="ReferenceA"/> Γύρω στο 1335, όμως, πέρασε ξανά στα χέρια των Βυζαντινών για να προστατευθεί από τις επιθέσεις των Αλβανών, αν και αυτή η κυριαρχία κράτησε λίγο διότι, μετά από μερικά χρόνια, κατακτήθηκε από τους Σέρβους (1341). Ο αρχηγός τους, Στέφανος Δουσάν, ώρισε ως διοικητή τον ετεροθαλή αδελφό του, Συμεών τον Ούρεση, ο οποίος πήρε τον τίτλο του ''δεσπότη'' της περιοχής.
 
'''1220'''/1325 (κ.) (2011)
Ο Νικηφόρος Β’, διοικητής τότε της Θρακικής επαρχίας του Αίνου, ανακατέλαβε την Αιτωλία με την Ακαρνανία και τις κράτησε μέχρι το 1358, οπότε σκοτώθηκε στην μάχη του Αχελώου, κατά των Αλβανών. Στη συνέχεια, το Δεσποτάτο της Ηπείρου καταλύθηκε και, όλη η περιοχή περιήλθε στα, υπό τους Γκίνο Μπούα και Πέτρο Λεώσα, νεοσυσταθέντα αλβανικά κρατίδια, από το 1362 έως το 1405. Στη συνέχεια, την περιοχή κατέλαβε ο Δούκας της Κεφαλληνίας και οι Αλβανοί εκδιώχθηκαν προς την Πελοπόννησο.<ref name="Πάπυρος Λαρούς"/><ref name="Δομή"/><ref name="ReferenceA"/>
 
<nowiki>*</nowiki>(κ = κοινότητα).<ref name="statistics.gr" /><ref name="Πάπυρος Λαρούς" /><ref name="Δομή" /><ref name="ReferenceA">Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006</ref><ref>Πρόγραμμα Καλλικράτης</ref>
Το 1450, όλη η Αιτωλία και Ακαρνανία περιήλθε στα χέρια των Τούρκων και, η περιοχή αποτέλεσε το ''σαντζάκιο του Αγγελοκάστρου'', ή ''σαντζάκιο του Κάρλελι''.<ref name="Πάπυρος Λαρούς"/> Το Αγγελόκαστρο καταστράφηκε, το 1640, μετά την επιδρομή των Βενετών στην περιοχή, ενώ το 1770, κατά τη διάρκεια των Ορλωφικών, χρησιμοποιήθηκε ως χώρος στρατοπέδευσης των υπό τους Χρίστο και Τσέγιο Γρίβα, Ελλήνων, για την αντιμετώπιση των Τουρκαλβανών που κατέβαιναν από την Ήπειρο για να καταλάβουν την Αιτωλία. Στις φονικές συμπλοκές που ακολούθησαν, οι θέσεις των αμυνομένων Ελλήνων (γεφύρι Αγγελοκάστρου, Ραγκαβέικα) δεν κράτησαν και διατάχθηκε υποχώρηση προς τη θέση Προφήτης Ηλίας. Η περιοχή της μάχης ονομάστηκε από τότε, «''των Γριβαίων τα κόκκαλα''».<ref name="Πάπυρος Λαρούς"/><ref name="ReferenceA"/> Το Αγγελόκαστρο πέρασε στη δικαιοδοσία του Αλή Πασά των Ιωαννίνων (1790-1820) και αποτέλεσε έδρα ομώνυμης επισκοπής.
 
== Ιστορικά στοιχεία ==
 
==== Αρχαιότητα ====
Η περιοχή όπου βρίσκεται το Αγγελόκαστρο ονομαζόταν κατά την αρχαιότητα, ''Ύδρα'', από τη λίμνη Λυσιμαχία, η οποία ακόμη και στη σύγχρονη εποχή κατονομάζεται από πολλούς ντόπιους ως ''Λίμνη Αγγελοκάστρου''.<ref name="Πάπυρος Λαρούς" /> Κοντά στον σημερινό οικισμό βρισκόταν η αιτωλική πόλη ''Κωνώπη'' ή ''Κωνώπα''.<ref name="Δομή" /> Κατά μια, πολύ πιθανή εκδοχή (Στράβων 10, 2, 22), το όνομα αυτό, προήλθε από τα πολλά κουνούπια του παρακείμενου έλους.
 
Αργότερα, η συγκεκριμένη πόλη ταυτίστηκε με την ''[[Αρσινόη η Αιτωλική|Αρσινόη]]'', σύμφωνα με στοιχεία από ανασκαφές στη θέση «Κακαβαριά», με βάση τις αναφορές από τους Πολύβιο και Στράβωνα. Η ονομασία δόθηκε από τους Αιτωλούς, προς τιμήν της κόρης του [[Πτολεμαίος ο Σωτήρ|Πτολεμαίου Α΄ του Σωτήρα]], πιθανότατα κατά την περίοδο του πρώτου της γάμου (299-281 π.Χ.). Ωστόσο, άλλοι μελετητές υποστηρίζουν πως πρόκειται για δυο διαφορετικές πόλεις ή ότι η Αρσινόη ιδρύθηκε εξ αρχής στη θέση της ''Κωνώπης'' από τον Πτολεμαίο Β΄ τον Φιλάδελφο, προς τιμήν της αδερφής και συζύγου του Αρσινόης.
 
Επιπλέον, μέσω ανασκαφών από το 1967 έως σήμερα, μέσω ανασκαφών, εντοπίστηκαν επίσης τα νεκροταφεία της αρχαίας πόλης και ερευνήθηκαν περισσότεροι από είκοσι τάφοι (κεραμοσκεπείς, κιβωτιόσχημοι και θαλαμωτοί), οι περισσότεροι από τους οποίους εντάσσονται σε δυο νεκροταφεία των οποίων, η θέση ορίζεται αναγκαστικά με βάση την οχυρωμένη ακρόπολη της αρχαίας πόλης (δηλαδή το λόφο του Αγ. Γεωργίου), αφού μέχρι σήμερα η έκταση και τα ακριβή όριά της παραμένουν άγνωστα. Μεμονωμένοι τάφοι έχουν βρεθεί, κατά καιρούς, και στη βόρεια έξοδο του χωριού, στις θέσεις «Μύλος» και «Γούβες».<ref>http://monuments.hpclab.ceid.upatras.gr/places.php?place=49</ref>
 
'''Βυζαντινή & Οθωμανική περίοδος '''
 
Την ελληνιστική πόλη Αρσινόη διαδέχτηκε η Βυζαντινή. Την εποχή του [[Λέων ΣΤ' ο Σοφός|Λέοντος ΣΤ΄ του Σοφού]] τοποθετείται στο Αγγελόκαστρο η Επισκοπή του [[Αχελώος|Αχελώου]], καθώς και η ομώνυμη μεσοβυζαντινή πόλη. Το Αγγελόκαστρο, είχε χρησιμοποιηθεί ως έδρα των ηγεμόνων του [[Δεσποτάτο της Ηπείρου|Δεσποτάτου της Ηπείρου]], μετά την ίδρυσή του, το 1204. Μαζί με άλλες πόλεις της περιοχής (Ναύπακτο, Αγρίνιο κ.α.), δόθηκε το 1294, από τον Νικηφόρο Α’ (1271-96), στον Φίλιππο του Τάραντος ως «προίκα» για τον γάμο του με την θυγατέρα του. Κατά την εποχή εκείνη και, σύμφωνα με το ''Livre de la Conqueste'', το Αγγελόκαστρο ονομαζόταν ''Gello Castro''.<ref name="Πάπυρος Λαρούς" /><ref name="Δομή" /><ref name="ReferenceA" /> Γύρω στο 1335, όμως, πέρασε ξανά στα χέρια των Βυζαντινών για να προστατευθεί από τις επιθέσεις των Αλβανών, αν και αυτή η κυριαρχία κράτησε λίγο διότι, μετά από μερικά χρόνια, κατακτήθηκε από τους [[Σέρβοι|Σέρβους]] (1341). Ο αρχηγός τους, [[Στέφανος Δουσάν]], ώρισε ως διοικητή τον ετεροθαλή αδελφό του, Συμεών τον Ούρεση, ο οποίος πήρε τον τίτλο του ''δεσπότη'' της περιοχής.
 
Ο Νικηφόρος Β’, διοικητής τότε της Θρακικής επαρχίας του Αίνου, ανακατέλαβε την Αιτωλία με την Ακαρνανία και τις κράτησε μέχρι το 1358, οπότε σκοτώθηκε στην μάχη του Αχελώου, κατά των [[Αλβανοί|Αλβανών]]. Στη συνέχεια, το Δεσποτάτο της Ηπείρου καταλύθηκε και, όλη η περιοχή περιήλθε στα, υπό τους Γκίνο Μπούα και Πέτρο Λεώσα, νεοσυσταθέντα αλβανικά κρατίδια, από το 1362 έως το 1405. Στη συνέχεια, την περιοχή κατέλαβε ο Δούκας της Κεφαλληνίας και οι Αλβανοί εκδιώχθηκαν προς την Πελοπόννησο.<ref name="Πάπυρος Λαρούς" /><ref name="Δομή" /><ref name="ReferenceA" />
 
Το 1450, όλη η Αιτωλία και Ακαρνανία περιήλθε σταστην χέρια[[Οθωμανική τωνΑυτοκρατορία|Οθωμανική Τούρκωναυτοκρατορία]] και, η περιοχή αποτέλεσε το ''σαντζάκιο του Αγγελοκάστρου'', ή ''σαντζάκιο του Κάρλελι''.<ref name="Πάπυρος Λαρούς" /> Το Αγγελόκαστρο καταστράφηκε, το 1640, μετά την επιδρομή των Βενετών στην περιοχή, ενώ το 1770, κατά τη διάρκεια των Ορλωφικών, χρησιμοποιήθηκε ως χώρος στρατοπέδευσης των υπό τους Χρίστο και Τσέγιο Γρίβα, Ελλήνων, για την αντιμετώπιση των Τουρκαλβανών που κατέβαιναν από την Ήπειρο για να καταλάβουν την Αιτωλία. Στις φονικές συμπλοκές που ακολούθησαν, οι θέσεις των αμυνομένων Ελλήνων (γεφύρι Αγγελοκάστρου, Ραγκαβέικα) δεν κράτησαν και διατάχθηκε υποχώρηση προς τη θέση Προφήτης Ηλίας. Η περιοχή της μάχης ονομάστηκε από τότε, «''των Γριβαίων τα κόκκαλα''».<ref name="Πάπυρος Λαρούς" /><ref name="ReferenceA" /> Το Αγγελόκαστρο πέρασε στη δικαιοδοσία του Αλή Πασά των Ιωαννίνων (1790-1820) και αποτέλεσε έδρα ομώνυμης επισκοπής.
 
Μετά την επανάσταση του 1821 το Αγγελόκαστρο περιελήφθηκε εξ αρχής στα σύνορα του αυτόνομου και μετέπεια ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους.
==Αξιοθέατα==
*Τα ερείπια του Βυζαντινού Κάστρου (13ος αιώνας), στην κορυφή λόφου στη βορινή έξοδο του χωριού, με όμορφη θέα στην περιοχή.
Γραμμή 43 ⟶ 49 :
*Το Λαογραφικό Μουσείο
*Η παλιά σιδηροδρομική γέφυρα στη Διώρυγα Διμηκού
(Πηγή:<ref name="Εκδόσεις «Ελλάδα»" /><ref name="«Διακοπές»" />
 
== Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη» ==
*Αγγελόκαστρον Ν. Ακαρνανίας και Αιτωλίας
*ΦΕΚ 19Α - 07/12/1835
Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Ωλενείας
Αγγελόκαστρον Ν. Αιτωλοακαρνανίας
*ΦΕΚ 261Α - 31/08/1912
Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Ωλενείας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Αγγελοκάστρου
*ΦΕΚ 224Α - 04/12/1997
Ο οικισμός αποσπάται από την κοινότητα Αγγελοκάστρου και ορίζεται έδρα του δήμου Αγγελοκάστρου
*ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010
Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Αγγελοκάστρου και προσαρτάται στο δήμο Αγρινίου
 
(Πηγή: eetaa.gr)
==Παραπομπές==
{{Παραπομπές|2}}