Ρωμανός Δ΄ Διογένης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Αυτοκράτορας της Βυζαντινής[[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]], ο '''Ρωμανός Δ΄ Διογένης''' έμεινε στο θρόνο από το [[1068]] ως το [[1071]]. Είναι γνωστός για την αποτυχημένη του προσπάθεια να ανορθώσει τις στρατιωτικές δυνάμεις της Αυτοκρατορίας, που οδήγησε στην καταστροφική [[Μάχη του Μαντζικέρτ]].

Υπό διωγμό τον καιρό του Δούκα, ο Ρωμανός είχε αντιληφθεί έγκαιρα τον τουρκικό κίνδυνο. Αμέσως μετά το γάμο και τη στέψη του, ξεκίνησε προσπάθεια ανασυγκρότησης του ρωμαικούβυζαντινού στρατεύματος. Ο Ρωμανός για να ενδυναμώσει το ρωμαικόβυζαντινό στράτευμα στρατολόγησε, εκπαίδευσε και τοποθέτησε σε όλη την επικράτεια της αυτοκρατορίας, μισθφόρους που συνολικά αριθμούσανε τους 100.000. Οι καταγωγή αυτών ήταν από την Ιβηρία της [[Αρμενία|Αρμενίας]], ήταν [[Σλάβοι]], Τουρκομάνοι, [[Χαζάροι]], [[Γότθοι]], Αλανοί, [[Κουμάνοι]], [[Πετσενέγοι]], [[Φράγκοι (φυλή)|Φράγκοι]] και Νορμανδοί. Σύντομα όμως, έγινε στόχος των αριστοκρατών της Κωνσταντινούπολης, του [[Μιχαήλ Ψελλός|Μιχαήλ Ψελλού]], εκπρόσωπου του κατεστημένου της Πρωτεύουσας, αλλά κυρίως της οικογένειας των Δουκών, που προόριζαν τον ανιψιό του Κωνσταντίνου και γιό της Ευδοκίας, [[Μιχαήλ Ζ΄|Μιχαήλ]] για διάδοχο.

Το [[1068]] και [[1069]] τον βρίσκει να πραγματοποιεί εκστρατείες στα ανατολικά σε αναζήτηση του Τούρκου πολέμαρχου [[Αλπ Αρσλάν]]. Είναι εκπληκτικό το ότι παρά την κακή κατάσταση του στρατού, είχε κάποιες επιτυχίες στα μέτωπα. Παρ’ όλα αυτά δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει τους Τούρκους όπως επιθυμούσε, δηλαδή σε μάχη εκ παρατάξεως. Είναι γεγονός ότι βασικός στόχος των Τούρκων ήταν η [[Αίγυπτος]], βάσει θρησκευτικών διαφορών με τους [[Φατιμίδες]], και όχι η ΡωμαικήΒυζαντινή Αυτοκρατορία. Στην πορεία όμως ο Αλπ Αρσλάν αναγκάστηκε για διάφορους λόγους να στραφεί κατά του Ρωμανού, ο οποίος προσπαθούσε να επανακτήσει την [[Αρμενία]] και να εξασφαλίσει τα ανατολικά σύνορα. Διάφορες συμφωνίες που έκαναν είχαν χαρακτήρα προσωρινής εκεχειρίας, μέχρι την αναμενόμενη από τις δύο πλευρές και αναπόφευκτη τελική σύγκρουση. Κάποια στιγμή το [[1070]], ο Ρωμανός χώρισε το στράτευμα σε δύο περίπου ίσα τμήματα, στέλνοντάς το ένα υπό το στρατηγό [[Ιωσήφ Ταρχανειώτης|Ιωσήφ Ταρχανειώτη]] σε χωριστή αναζήτηση του εχθρού. Δυστυχώς το τμήμα αυτό του στρατεύματος εξαφανίστηκε ξαφνικά κοντά στη [[Μελιτηνή]], χωρίς να γίνει ποτέ γνωστό το γιατί. Πιθανότερη εξήγηση είναι ότι επειδή αποτελείτο από ξένους μισθοφόρους, απλά διαλύθηκε μετά την απομάκρυνση από την ηγεσία του Ρωμανού, γιατί οι στρατιώτες ήταν κακοπληρωμένοι.

Τελικά, ο Ρωμανός φτάνει το καλοκαίρι του [[1071]] στην περιοχή της πόλης [[Μάντζικερτ]]. Εκεί, αφού απορρίπτει τις προτάσεις εκεχειρίας του Αλπ-Αρσλάν, προετοιμάζεται για [[μάχη του Μαντζικέρτ|μάχη]]. Έτσι, την Παρασκευή [[26 Αυγούστου]] του [[1071]], λαμβάνει χώρα η μάχη που θα ζημιώσει μακροπρόθεσμα την Ανατολία. Αν και η μάχη ξεκίνησε με καλές προοπτικές για τους ΡωμαίουςΒυζαντινούς, ο εχθρός επιμελώς απέφευγε την κατά μέτωπο σύγκρουση, προσπαθώντας να αντιμετωπίσει τους ΡωμαίουςΒυζαντινούς με ένα είδος ανορθόδοξου πολέμου. Κατά το δειλινό, και ενώ δεν είχε γίνει ουσιαστική μάχη, ένα σήμα επιστροφής του Ρωμανού Δ', προκάλεσε σύγχυση στο στράτευμα. Τη σύγχυση πιθανόν ενέτειναν οι προδοτικές φήμες που διέδωσε ο στρατηγός [[Δυναστεία Δουκάδων#|Ανδρόνικος Δούκας]] για συντριβή της εμπροσθοφυλακής. Το χάος που επακολούθησε έδωσε τη δυνατότητα στον ικανότατο και οξύνου Τούρκο φύλαρχο να εξαπολύσει αντεπίθεση και να συντρίψει τους ΡωμαίουςΒυζαντινούς, συλλαμβάνοντας τον ίδιο τον αυτοκράτορα και πετυχαίνοντας αναπάντεχα περίτρανη νίκη. Η απώλεια της Ανατολίας, βασικού τροφοδότη σε έμψυχο υλικό και τρόφιμα, σημαίνει την ανεπανόρθωτη αποδυνάμωση μεγάλου τμήματος της ΡωμαϊκήςΒυζαντινής επικράτειας, που αν και μπόρεσε να ορθοποδήσει, ποτέ ξανά δεν έφτασε τα επίπεδα ακμής της δυναστείας των Μακεδόνων.