Όρος Όλυμπος (Άρης): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
{{πηγές|13|05|2010}}
[[Αρχείο:Olympus_Mons.jpg|thumb|200px|right|Ευρεία άποψη του Ολύμπου, γκρεμοί και κρατήρες.]]
Το ανενεργό σήμερα [[ηφαίστειο]] '''Όλυμπος''' ([[Λατινική γλώσσα|λατινικά]] ''Olympus Mons'', ''όρος Όλυμπος'') είναι το πιο ψηλό γνωστό [[βουνό]] στο [[Ηλιακό Σύστημα|ηλιακό σύστημα]]. Βρίσκεται στον πλανήτη [[Άρης (πλανήτης)|Άρη]], σε συντεταγμένες 18° N 133° W.
Γραμμή 7 ⟶ 6 :
== Γενική περιγραφή ==
[[Αρχείο:Mars-volcano-eruptions-could-have-brought-water 55587 600x450.jpg|thumb|200px|left|Δορυφορική φωτογραφία του Ολύμπου, γκρεμοί και κρατήρες.]]
[[Αρχείο:Olympus_Mons_caldera.jpg|thumb|left|200px|Οι καλδέρες στην κορυφή του Όλυμπου.]]▼
[[Αρχείο:Olympus Mons.jpeg|thumb|right|195px|Φωτογραφία του ''Μάρς Γκλόμπαλ Σερβέιγιορ'', που δείχνει το ηφαίστειο Όλυμπο.]]
Γραμμή 14 ⟶ 13 :
Εντυπωσιακό είναι ακόμα ότι ουσιαστικά είναι αδύνατο για κάποιον που στέκει στην επιφάνεια του πλανήτη να δει από μακρυά την πλήρη σιλουέτα του βουνού, γιατί λόγω της καμπυλότητας του πλανήτη, της τεράστιας έκτασης του ηφαιστείου αλλά και της μικρής του κλίσης (2,5 μέχρι 5 μοίρες) το βουνό κρύβει το ίδιο του το σχήμα - μόνο οι γκρεμοί που το πλαισιώνουν θα ήταν ορατοί. Ο μοναδικός τρόπος για να δει κανείς έστω μέρος του βουνού, είναι να σταθεί στο ψηλότερο σημείο της κορυφής του κρατήρα του. Και πάλι όμως, το μεγαλύτερο μέρος του κρατήρα θα χάνεται πίσω από τον ορίζοντα.
Μία εσφαλμένη κοινή εντύπωση, είναι ότι η κορυφή του Ολύμπου φτάνει πάνω από τις παρυφές της ατμόσφαιρας του Άρη και βρίσκεται μέσα στο [[διάστημα]]. Στην πραγματικότητα, ακόμα και η κορυφή του δεν βρίσκεται έξω από τα όρια της αρειανής ατμόσφαιρας. Η ατμοσφαιρική πίεση στην κορυφή είναι μεταξύ 5% ως 8% της μέσης αρειανής ατμοσφαιρικής πίεσης, ενώ συγκριτικά η ατμοσφαιρική πίεση στην κορυφή του Έβερεστ είναι το 32% εκείνης που μετράται σε μηδενικό υψόμετρο. Παρόλα αυτά, η μικρότερη [[βαρύτητα]] του Άρη επιτρέπει στην ατμόσφαιρά του να επεκταθεί σε μεγαλύτερο ύψος από ότι στη Γη, καθώς δεν αραιώνει με το υψόμετρο τόσο απότομα όσο αραιώνει η [[ατμόσφαιρα]] της Γης. Ακόμα και στην κορυφή του βουνού, έχει ανιχνευθεί η ύπαρξη νεφών και αρειανής σκόνης.
Η [[Διεθνής Αστρονομική Ένωση]] έχει δώσει προσωρινά ονόματα σε δύο από τους κρατήρες του Ολύμπου. Τον κρατήρα ''Karzok'' διαμέτρου 15,6 χλμ με συντεταγμένες 18°25′N, 131°55′W, και τον κρατήρα ''Pangboche'' διαμέτρου 10,4 χλμ με συντεταγμένες 17°10′N, 133°35′W.
Γραμμή 24 ⟶ 23 :
Το εξαιρετικό του μέγεθος οφείλεται πιθανά στο γεγονός ότι κάτω από το ηφαίστειο βρίσκεται μια [[θερμή κηλίδα]] (αγγλ. ''hot spot''), η οποία κατά περιόδους διοχετεύει λάβα στην επιφάνεια. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό και στη Γη. Τα νησιά της [[Χαβάη|Χαβάης]] είναι παράδειγμα παρόμοιων ηφαιστείων, αλλά μικρότερου ύψους, γιατί η Ειρηνική Τεκτονική Πλάκα μετακινείται συνεχώς πάνω από τη θερμή κηλίδα. Το γεγονός ότι ο Όλυμπος είναι τόσο ψηλός οφείλεται στο γεγονός ότι στον Άρη δεν παρατηρείται τεκτονική δραστηριότητα, καθώς δεν διαθέτει τεκτονικές πλάκες. Κατά συνέπεια, καθώς από το ηφαίστειο συνέχισε να ρέει λάβα συνεχώς στο ίδιο σημείο, το πάχος των στρωμάτων αθροίστηκε σε ένα τέτοιο ύψος. Μια άλλη αιτία είναι η μικρότερη βαρύτητα στο Άρη που επιτρέπει στο ηφαίστειο να φτάσει σε μεγάλο ύψος πριν καταρρεύσει από το ίδιο του το βάρος.
Οι [[καλδέρα|καλδέρες]] στην κορυφή του ηφαιστείου δημιουργήθηκαν όταν σταμάτησε η ηφαιστειακή δραστηριότητα και κατέρρευσε η οροφή του άδειου πλέον [[θάλαμος μάγματος|θαλάμου μάγματος]]. Κατά την κατάρρευση, παρατηρήθηκαν ρωγμές στην επιφάνεια. Μεταγενέστερη δραστηριότητα προκάλεσε επιπλέον καταρρεύσεις, με αποτέλεσμα οι καλδέρες να αλληλοεπικαλύπτονται, δίνοντας στην κορυφή μια μη συμμετρική όψη.
| |||