Βικιπαίδεια

Κιριμπάτι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
μ 133
μ ενημέρωση πληθυσμού
Γραμμή 10:
| χάρτης = Kiribati on the globe (Polynesia centered).svg
| εθνικό_σύνθημα = Te Mauri, Te Raoi ao Te Tabomoa<br />(Ελληνικά: Υγεία, Ειρήνη και Ευημερία)
| εθνικός_ύμνος = [[Teirake Kaini Kiribati]]<br />(Ελληνικά: Σήκω πάνω, Κιριμπάτι) <br /><center>[[File:National Anthem of Kiribati.ogg]]</center>
| επίσημες_γλώσσες = [[Κιριμπάτι γλώσσα|Κιριμπάτι]], [[Αγγλική γλώσσα|Αγγλικά]]
| πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη = [[Ταράουα|Νότια Ταράουα]]
Γραμμή 20:
| γεγονός_κυριαρχίας = Από το [[Ηνωμένο Βασίλειο|Ην. Βασίλειο]]
| ημερομηνίες_κυριαρχίας = 12 Ιουλίου 1979
| θέση_έκτασης = 184187
| έκταση= 811
| ακτογραμμή = 1.143
| εκτίμηση_πληθυσμού = 100106.743461<ref name="ciastat">[httpshttp://www.ciaspc.govint/librarysdd/publicationsindex.php/en/downloads/cat_view/the28-worldpacific-factbookdata/geos/kr.html104-populations-a-demographic-indicators Κιριμπάτι] [[CIAΕπίσημη Worldεκτίμηση Factbook]πληθυσμού]</ref>
| χρονιά_εκτίμησης_πληθυσμού = 20112013
| πληθυσμός= 84.494
| θέση_πληθυσμού = 190197
| χρονιά_απογραφής_πληθυσμού= 2000
| πυκνότητα_πληθυσμού = 139131,153
| θέση_πυκνότητας_πληθυσμού = 7790
| χρονιά_ΑΕΠ = 2012
| ΑΕΠ = 0,680 δισ. $<ref name="imf">{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/02/weodata/weorept.aspx?sy=2012&ey=2012&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=%2C&br=1&pr1.x=35&pr1.y=10&c=826&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= |title=World Economic Outlook Database |publisher=[[Διεθνές Νομισματικό Ταμείο|ΔΝΤ]] |date=Οκτώβριος 2011 |accessdate=18-10-2011}}</ref>
Γραμμή 54:
| σημειώσεις=
}}
Το '''Κιριμπάτι''' <ref>[http://m-w.com/dictionary/kiribati kiribati – Ορισμός από το διαδικτυακό Λεξικό των Merriam-Webster]</ref> ''kirr-i-bas,'' στην γκιλμπερτιανή γλώσσα, επίσημα '''Δημοκρατία του Κιριμπάτι''', είναι νησιωτική χώρα που συμπεριλαμβάνει 33 νησιά και ανήκει στην [[Ωκεανία]]. Πρωτεύουσα είναι η [[ατόλη]] [[Ταράουα]] πάνω στην οποία βρίσκεται η πόλη [[Μπαϊρίκι]]. Το όνομα '''Kiribati''' είναι η τοπική προφορά του "Gilberts", που προέρχεται από το κύριο σύμπλεγμα νήσων στη χώρα, τα [[Νησιά Γκίλμπερτ]] , όπως επίσης και το πρώην αποικιακό όνομα, [[Νήσοι Γκίλμπερτ και Έλλις]].
 
Οι πρώτοι κάτοικοι των νησιών ήταν οι [[Μικρονήσιοι]]. Τα νησιά ανακαλύφθηκαν το 1765 από τον Άγγλο θαλασσοπόρο [[Τζον Μπάιρον]] ενώ από το 1892 έγιναν βρετανικό [[προτεκτοράτο]]. Κατά τον [[Β' Παγκόσμιος πόλεμος|Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο]] τα νησιά κατελήφθησαν από τους Ιάπωνες και απελευθερώθηκαν το 1943 από τους [[Σύμμαχοι (Β' Π.Π.)|Συμμάχους]] μετά τη [[μάχη της Ταράουα]]. Το Κιριμπάτι απέκτησε την ανεξαρτησία του στις [[12 Ιουλίου]] του [[1979]].
 
Με βάση τον επανασχεδιασμό της Διεθνούς Γραμμής Ημερομηνίας, το 1995 , το Κιριμπάτι είναι η πιο ανατολική χώρα στον κόσμο και ήταν το πρώτο κράτος που υποδέχθηκε το έτος [[2000]] και τη νέα [[χιλιετία]]. Το νησί Καρολίνα, όχι συμπτωματικά, μετονομάστηκε σε Νήσο της Χιλιετίας (Millennium Island).<ref>{{cite web | author=Harris, Aimee | year=Απρίλιος 1999| title=Millennium: Date Line Politics | format= | work=Honolulu Magazine| url=http://www.trussel.com/kir/dateline.htm | accessdate=14-06-2006}}</ref>
 
== Ιστορία ==
Γραμμή 84:
== Γεωγραφία ==
[[Αρχείο:Kiribati map LOC.jpg|right|350px|Χάρτης του Κιριμπάτι.]]
Το Κιριμπάτι έχει έκταση 811&nbsp;km² [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τ.χλμ.]] και χωρίζεται σε 2 διοικητικές περιφέρειες. Στα [[νησιά Γκίλμπερτ]] και στα [[νησιά Γραμμής Ισημερινού|νησιά της Γραμμής Ισημερινού]] και [[νησιά Φοίνικα|νησιά του Φοίνικα]]. Το [[Κιριτιμάτι]] (388 τετραγωνικά χιλιόμετρα) είναι το μεγαλύτερο νησί του κράτους, καθώς και η μεγαλύτερη [[ατόλη]] του [[Ειρηνικός|Ειρηνικού]].
 
Το κλίμα της χώρας είναι τροπικό θαλάσσιο και η θερμοκρασία είναι γύρω στους 26 βαθμούς Κελσίου κατά μέσο όρο. Οι βροχοπτώσεις κυμαίνονται από 1000-3.000 χιλιοστά. Σχεδόν όλα τα νησιά της χώρας είναι κοραλλιογενείς νησίδες (ατόλες) και βρίσκονται στη ζώνη του Ισημερινού. Περικλείουν μία [[λιμνοθάλασσα]] και το ύψος τους κατά μέσο όρο είναι 4 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Για το λόγο αυτό η χώρα διατρέχει μεγάλο κίνδυνο από τις κλιματικές αλλαγές και κυρίως το [[φαινόμενο του θερμοκηπίου]]. Σε έκθεση του [[ΟΗΕ]] (1989) το κράτος αναφέρθηκε μεταξύ αυτών που απειλούνται με εξαφάνιση τον 21ο αιώνα, εξαιτίας του φαινομένου της ανόδου της στάθμης των υδάτων, λόγω της αυξημένης θερμοκρασίας. Σύμφωνα με το Περιφερειακό Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του Νοτίου Ειρηνικού, δύο μικρά ακατοίκητα νησιά του Κιριμπάτι Τεμπούα Ταράουα και Αμπανουέα, εξαφανίστηκαν κάτω από το νερό το 1999. Η Διακυβερνητική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τις Κλιματικές Αλλαγές προβλέπει ότι η στάθμη της θάλασσας θα ανυψωθεί κατά περίπου μισό μέτρο ως το έτος 2100 εξαιτίας της αύξησης θερμοκρασίας και περαιτέρω άνοδος θα ήταν αναπόφευκτη.<ref>[http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/01/28/AR2006012801021_2.html Debate on Climate Shifts to Issue of Irreparable Change - washingtonpost.com]</ref>
Γραμμή 147:
== Δημογραφία ==
=== Πληθυσμός ===
Η χώρα έχει πληθυσμό 100106.743461<ref name="ciastat"/> και η πλειοψηφία των κατοίκων είναι μικρονησιακής καταγωγής. Η μεγαλύτερη πόλη του κράτους είναι το [[Μπαϊρίκι]] με 36.717 κατοίκους (το [[2000]]).
 
Οι αυτόχθονες κάτοικοι της χώρας ονομάζονται ''I-Kiribati''. Η λέξη ''Kiribati'' είναι η τοπική γραφή του ''Gilbert'' και η αρχική ονομασία (όταν ήταν αποικία) ήταν Νήσοι Γκίλμπερτ (ή Νήσοι Γιλβέρτου). Η μετονομασία σε Κιριμπάτι συντελέστηκε μετά την ανεξαρτησία, το 1979.
Γραμμή 160:
 
== Ανθρώπινη ανάπτυξη ==
Το προσδόκιμο ζωής είναι τα 65,1147 χρόνια<ref name="cia"/> (6263,703 για τους άνδρες και 6768,6402 για τις γυναίκες, με βάση εκτιμήσεις του 20132014).<ref name="cia">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kr.html Κιριμπάτι] [[CIA World Factbook]]</ref>
 
Ο πληθυσμός ζει κυρίως στα απώτερα νησιά, σε ομάδες από 50 ως 3.000 ανθρώπους. Τα περισσότερα σπίτια κατασκευάζονται από υλικά που προέρχονται από κοκκοφοίνικες και δέντρα πανδάνους. Οι εκτεταμένες καλλιέργειες εμποδίζονται από τις συχνές ξηρασίες . Έτσι, ο πληθυσμός του νησιού στρέφεται κυρίως προς την [[αλιεία]]. Οι περισσότεροι είναι ναυτικοί και αλιείς. Δεύτερη σημαντικότερη απασχόληση είναι στις φυτείες κόπρας. Πρόσφατα, πολλοί κάτοικοι μετακινήθηκαν στην αστικοποιημένη πρωτεύουσα, [[Ταράουα]].
 
== Εκπαίδευση ==
Γραμμή 168:
 
== Διοικητική διαίρεση ==
Στο Κιριμπάτι δεν υπάρχουν πια διοικητικά διαμερίσματα, όμως μπορεί να υποδιαιρεθεί σε 3 γεωγραφικές ενότητες: Νησιά Γκίλμπερτ, Νησιά της Γραμμής (εκ των οποίων κατοικούνται μόνο τα 3) και Νησιά του Φοίνικα (κατοικείται εξ αυτών μόνο το Κάντον) , όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο θαλάσσιο και προστατευμένο καταφύγιο στον κόσμο.<ref>http://www.reuters.com/article/latestCrisis/idUSSP231103 Reuters</ref>. Κάθε νησί που κατοικείται διαθέτει το συμβούλιό του (3 συμβούλια στην [[Ταράουα]]: [[Μπέτιο]], [[Νότια Ταράουα]], [[Βόρεια Ταράουα]] και 2 συμβούλια στην [[Ταμπιτέουα]], το Βόρειο και το Νότιο.
 
== Διακυβέρνηση ==
Γραμμή 197:
Η παραδοσιακή μουσική περιλαμβάνει γενικά τραγούδι και χτυπήματα του ποδιού στο έδαφος συνοδευτικά, εν είδει κρουστών μουσικών οργάνων. Πολλές φορές χτυπούν και άλλα σημεία του ανθρώπινου σώματος.
 
Γνωστοί χοροί είναι ο Όρθιος (''Te Kaimatoa'') και ο Χορός των Γοφών (''Te Buki'') . Οι περισσότεροι χοροί χορεύονται σε όρθια ή καθιστή θέση με περιορισμένη κίνηση. Μερικές φορές, τα σώματα των χορευτών είναι κολλημένα το ένα με το άλλο.
 
Το κεφάλι στη διάρκεια του χορού μιμείται τα πουλιά. Το πουλί φρεγάτα (''Fregata minor'') στη [[σημαία του Κιριμπάτι]] αναφέρεται στο χορό των κατοίκων της χώρας, που μιμείται αυτό το πτηνό.
Γραμμή 209:
 
== Παραπομπές ==
{{Παραπομπές|2}}
{{reflist}}
 
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Κιριμπάτι"