Μιχαήλ Ατταλειάτης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 3:
==Ζωή και έργο==
[[File:Attaleiates' Autograph signature.jpg|thumb|Αυτόγραφη υπογραφή του Μιχαήλ Ατταλειάτη από το χειρόγραφο του έργου του ''Διάταξις''.]]
Ο Μιχαήλ Ατταλειάτης καταγόταν πιθανόν από την [[Αττάλεια]] (στη σημερινή [[Τουρκία]]) και μετακόμισε στην [[Κωνσταντινούπολη]] μεταξύ 1030 και 1040 για να ακολουθήσει νομικές σπουδές. Κατά τα χρόνια της υπηρεσίας του στο δικαστικό σύστημα της αυτοκρατορίας δημιούργησε μια μικρή περιουσία. Η διάκρισή του στη δικαστική έδρα προκάλεσε την προσοχή αρκετών αυτοκρατόρων, που τον επιβράβευσαν με μερικές από τις υψηλότερες τιμητικές διακρίσεις που υπήρχαν για τους δημοσίους υπαλλήλους ([[Πατρίκιοι|πατρίκιος]] και ανθύπατος). Το 1072 συνέγραψε για τον Αυτοκράτορα [[Μιχαήλ Ζ'|Μιχαήλ Παραπινάκιο]] νομικό κώδικα, γνωστό ως "Πόνημα νομικόν", βασισμένο στα ''Βασιλικά'' (συλλογή νόμων του 892 κατ' εντολή του Βυζαντινού Αυτοκράτορα [[Λέων ΣΤ΄|Λέοντος ΣΤ΄ του Σοφού]]).
Πέραν αυτού συνέταξε ένα ''Κανονισμό για το Πτωχοκομείο και τη Μονή'', που ίδρυσε στην Κωνσταντινούπολη στα μέσα της δεκαετίας του 1070. Το έργο αυτό, γνωστό ως ''Διάταξις'', είναι μεγάλης αξίας για τους μελετητές της κοινωνικής, οικονομικής, πολιτιστικής και θρησκευτικής ιστορίας του Βυζαντίου, της Κωνσταντινούπολης και των επαρχιών, κατά τον 11ο αιώνα. Παρέχει επίσης πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τη ζωή του ίδιου του Ατταλειάτη. Περιλαμβάνει κατάλογο των βιβλίων της βιβλιοθήκης του μοναστηριού, ενώ περιέχει επίσης λεπτομέρειες για την περιουσία του ιδρυτή στην πρωτεύουσα και στη Θράκη. Από το έργο αυτό πληροφορούμαστε ότι ο Ατταλειάτης ήταν κάτοχος πολλών ακινήτων (τόσο αροκτημάτων όσο και αστικών) στην Κωνσταντινούπολη, τη [[Ραιδεστός|Ραιδεστό]] (σήμερα Τουρκικά Τεκιρντάγ) και [[Σηλυβρία]] (σήμερα Τουρκικά Σιλιβρί).
Το 1079-1080 εξέδωσε την ''Ιστορία'', πολιτική και οικονομική ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας για τα έτη 1034-1079. Αυτή η ζωντανή και σε μεγάλο βαθμό αξιόπιστη παρουσίαση της παρακμής της αυτοκρατορίας μετά τη λήξη της [[Μακεδονική Δυναστεία|Μακεδονικής δυναστείας]] προσέφερε στον Ατταλειάτη την ευκαιρία να ασχοληθεί με πολιτικά ζητήματα της εποχής του, που αντιμετώπισε, αν και από άλλη οπτική γωνία, ο σύγχρονός του Μιχαήλ Ψελλός. Η ''Ιστορία'' καταλήγει με ένα μακρό εγκώμιο του Αυτοκράτορα [[Νικηφόρος Γ΄ Βοτανειάτης|Νικηφόρου Γ΄ Βοτανειάτη]], στον οποίο αφιερώνεται ολόκληρο το έργο. Λόγω του εγκωμίου αυτού και της αφιέρωσης ο Ατταλειάτης θεωρείτο επι χρόνια ειλικρινής υποστηρικτής αυτού του ηλικιωμένου και σε μεγάλο βαθμό αναποτελεσματικού αυτοκράτορα. Η προσεκτική όμως ανάγνωση του κειμένου φανερώνει ότι οι έπαινοι μπορεί να μην ήταν και τόσο ειλικρινείς. Αντίθετα ο Ατταλειάτης φαίνεται να μεροληπτεί υπερ του νεαρού στρατιωτικού διοικητή και μελλοντικού αυτοκράτορα [[Αλέξιος Α΄ Κομνηνός|Αλέξιου Κομνηνού]].
Ο ίδιος παρουσιάζει τα ιστορικά γεγονότα σαν να είναι αυτόπτης μάρτυρας με αρκετή λεπτομέρεια και αντικειμενικότητα. Φαίνεται ότι ήταν γνώστης των έργων των μεγάλων ιστορικών της Αρχαίας Ελλάδας και Ρώμης. Τα περισσότερα έργα του, που έχουν διασωθεί, είναι ιστορικής και νομικής φύσεως. Πολύτιμο υλικό, σχετικό με την πνευματική ζωή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας του 11 ου αιώνα, βρίσκει κανείς στο κανονισμό που συνέταξε ο Ατταλειάτης για το πτωχοκομείο και το μοναστήρι που ίδρυσε. Ο κανονισμός αυτός περιέχει μια καταγραφή της ιδιοκτησίας του πτωχοκομείου και του μοναστηριού. ▼
Ο Ατταλειάτης πιθανότατα πέθανε γύρω στα 1080, λίγο πριν τη αρχή της [[Δυναστεία Κομνηνών|εποχής των Κομνηνών]]. Ετσι δεν είχε την ευκαιρία να επαναφιερώσει το έργο του στον ιδρυτή της [[Δυναστεία Κομνηνών|δυναστείας των Κομνηνών]], [[Αλέξιο Α΄ Κομνηνό, τον οποίο η ''Ιστορία'' αντιμετωπίζει ως δυνάμει σωτήρα του Βυζαντινού κράτους. Ετάφη, όπως και ο γιος του και οι δύο σύζυγοί του, Ειρήνη και Σοφία, στον περίβολο της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου των Κυπαρισσιών στη νοτιοδυτική πλευρά της Κωνσταντινούπολης. αυτή ήταν η περιοχή όπου ήταν μάλλον συγκεντρωμένα τα Κωνσταντινουπολίτικα ακίνητα της οικογένειας, κοντά στο μοναστήρι του Χριστού Πανοικτείρμονος, του οποίου οι Ατταλειάτες ήταν προστάτες. Είναι ακόμη και σήμερα εφικτή η επίσκεψη της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου
▲Ο ίδιος παρουσιάζει τα ιστορικά γεγονότα σαν να είναι αυτόπτης μάρτυρας με αρκετή λεπτομέρεια και αντικειμενικότητα. Φαίνεται ότι ήταν γνώστης των έργων των μεγάλων ιστορικών της Αρχαίας Ελλάδας και Ρώμης. Τα περισσότερα έργα του, που έχουν διασωθεί, είναι ιστορικής και νομικής φύσεως. Πολύτιμο υλικό, σχετικό με την πνευματική ζωή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας του 11 ου αιώνα, βρίσκει κανείς στο κανονισμό που συνέταξε ο Ατταλειάτης για το πτωχοκομείο και το μοναστήρι που ίδρυσε. Ο κανονισμός αυτός περιέχει μια καταγραφή της ιδιοκτησίας του πτωχοκομείου και του μοναστηριού.
== Τα έργα του Μιχαήλ Ατταλειάτη σε νεοελληνική απόδοση ==
| |||