Συνθήκη του Μούδρου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Με την ονομασία '''Ανακωχή του Μούδρου''' ή '''Συνθήκη του Μούδρου''' ή '''Συνθήκη ανακωχής του Μούδρου''' χαρακτηρίζεται η γνωστή συμφωνία [[ανακωχή]]ς, που συνήφθη στον όρμο [[Μούδρος|ΜούδρουΜούδρο]], της [[Λήμνος|Λήμνου]], στις 17/[[30 Οκτωβρίου]]<ref>Η πρώτη ημερομηνία είναι με το παλαιό ημερολόγιο που ίσχυε τότε στην Ελλάδα όπου και φέρονται καταγεγραμμένα τα γεγονότα, η δε δεύτερη με το νέο ημερολόγιο που ακολουθούσαν χώρες της Ευρώπης</ref> [[1918]] και υπογράφτηκε την επομένη 18/[[31 Οκτωβρίου]], μεταξύ των Δυτικών Συμμαχικών Δυνάμεων, της [[Αντάντ]], (Entente), αφενός, και της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]], αφετέρου, σηματοδοτώντας ουσιαστικά και τη λήξη του [[Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου]].

Ο συνεχιζόμενος την εποχή εκείνη Α' Π.Π. (Καλοκαίρι του 1918) άρχισε να γέρνει υπέρ των δυνάμεων της Αντάντ, με συνέπεια η Οθωμανική αυτοκρατορία, σύμμαχος των κεντρικών δυνάμεων, να έχει ήδη χάσει όλες σχεδόν τις κτήσεις της στη [[Μέση Ανατολή]]. Η οδυνηρή αυτή εξέλιξη και ο τεράστιος αριθμός προσφύγων που συνεχώς κατέφθανε στην [[Κωνσταντινούπολη]], υποχρέωσε τον τότε πρωθυπουργό - Μέγα Βεζίρη [[Ταλαάτ πασάς|Ταλαάτ Πασά]], να σπεύσει πρώτος και να ζητήσει ανακωχή των επιχειρήσεων. Έτσι, κατ' εντολή του, στις [[22 Σεπτεμβρίου|22 Σεπτ]]/[[5 Οκτωβρίου]] φθάνουν στην [[Αθήνα]], προερχόμενοι από [[Σμύρνη]], δύο Τούρκοι διπλωμάτες, όπου και ζητούν από τον εν Αθήναις Άγγλο πρέσβη Γκρανβίλ τηντη σύναψη ανακωχής. Τρεις ημέρες αργότερα, στις [[25 Σεπτεμβρίου|25 Σεπτ]]/[[8 Οκτωβρίου]], ο Γάλλος στρατηγός Φρανσαί ντ' Εσπεραί έλαβε εντολή από το ανώτατο συμβούλιο της Αντάντ να κατευθύνει την αγγλική στρατιά, που βρισκόταν στη [[Μακεδονία]], προς Κωνσταντινούπολη,. οΟ δε Άγγλος στρατηγός Μιλν, που διοικούσε επτά μεραρχίες στο μέτωπο Βουλγαρίας, να κινηθεί προς τη γραμμή [[Αδριανούπολη]]ς - [[Δεδέαγατς]] και με τρεις φάλαγγες να ξεκινήσει προέλαση ομοίως προς Κωνσταντινούπολη. Από την εξέλιξη αυτή παύεται ο Ταλαάτ Πασάς και τη θέση του ανέλαβε ο [[Αχμέτ Ιζέτ Πασάς]]. Παράλληλα, η Αγγλία ορίζει τοντο διοικητή των συμμαχικών ναυτικών δυνάμεων στη Μεσόγειο, ναύαρχο [[Σόμερσετ Κάλθορπ]], πληρεξούσιο της Αντάντ για τη σύναψη της σχετικής συνθήκης, η οποία και ορίστηκε για το τέλος Οκτωβρίου στον όρμο ΜούδρουΜούδρο της [[Λήμνος|Λήμνου]], ακριβώς έναντι των [[Δαρδανέλια|Δαρδανελίων]], όπου συνέχιζε να παραμένει ναυτική βάση της Αντάντ, από την ατυχή [[εκστρατεία της Καλλίπολης]].<br />

ΣυνέχειαΣε συνέχεια των παραπάνω, που έγιναν γνωστά στην Υψηλή Πύλη, ο Ιζέτ Πασάς αποφασίζει, αφενός τη διακοπή των σχέσεων με την Γερμανία και, αφετέρου, όχι μόνο να ελευθερώσει τον Άγγλο αιχμάλωτο στρατηγό [[Τσαρλς Τάουνσεντ]], (από την πολιορκία της Κουτ κοντά στη Βαγδάτη), αλλά και να τον ορίσει, όλως παράδοξαπαραδόξως, πληρεξούσιο της Υψηλής Πύλης και αρχηγό της αντιπροσωπείας στην οποία συμμετείχε επίσημα ο πρώην υποναύαρχος και υπουργός των Ναυτικών Χουσεΐν Ραούφμπεης, για τη διαπραγμάτευση της συνθήκης ανακωχής, για την οποία και μετέβησαν στονστο Μούδρο στις [[7 Οκτωβρίου|7 Οκτ]]/[[20 Οκτωβρίου]]. Λίγες ημέρες πρωτύτερα, είχε καταπλεύσει εκεί, προερχόμενη από Μάλτα, και η μεγάλη μοίρα του αγγλικού στόλου, υπό τον ναύαρχο Κάλθορπ, ο οποίος και διαδέχθηκε τοντο μέχρι τότε ναυτικό διοικητή Αιγαίου των συμμαχικών δυνάμεων, Γάλλο ναύαρχο Αμέ.

Με την συνθήκη αυτή συμφωνήθηκε η κατάπαυση των εχθροπραξιών μεταξύ των Συμμαχικών Δυνάμεων της Αντάντ, (μετάμεταξύ των οποίων και η Ελλάδα), και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία και αναλάμβανε τα ακόλουθα βάσει των 25 όρων - άρθρων της<ref>κατά ελεύθερη μετάφραση από ['''Strupp''': "''Documents pour sevir a l' histoire du droit des gens''", 2η έκδοση 1923, τομ.ΙΙΙ, σ. 222 έπ.</ref>:

:2. Την υπόδειξη των σημείων και έκταση πόντισης ναρκών και τορπιλών και παροχή βοήθειας αλίευσήςστην αλίευσή τους.

:3. Τη συγκέντρωση όλων των αιχμαλώτων των συμμάχων και των Αρμενίων στην Κωνσταντινούπολη και άμεση παράδοση αυτών,.

:4. Την παράδοση του τουρκικού στρατού (του οπλισμού) με άμεση αποστράτευση, εκτός του απόλυτα αναγκαίου για τη φύλαξη των συνόρων και την εσωτερική ασφάλεια. Η δε δύναμη που θα απέμενε και η κατανομή της, θα καθοριζόταν μεταγενέστερα, σε συνεννόηση με την τουρκική κυβέρνηση.

:5. Την άμεση παράδοση όλων των πολεμικών πλοίων, στους Συμμάχους.

:6. Την παροχή δυνατότητας τωνστους ΣυμμάχωνΣυμμάχους τηςνα κατάληψηςκαταλάβουν, για λόγους ασφάλειας, οποιωνδήποτεοποιαδήποτε στρατηγικώνστρατηγικά σημείωνσημεία<ref>Ειδικότερα επ΄ αυτού του όρου - παροχής δυνατότητας των Συμμάχων - και βάσει της από [[6 Μαΐου]] [[1919]] εξουσιοδότησης του Ανωτάτου Συμβουλίου, όπου μερικούς μήνες μετά της συνομολόγησης, αποβιβάστηκε στη Σμύρνη Ελληνικός στρατός, ποτέ όμως με τον χαρακτήρα του κυρίαρχου στρατού επί των εκεί εδαφών.</ref>, έκριναν εκείνες, επί του εδάφους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έκριναν εκείνοι, χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με την Οθωμανική κυβέρνηση<ref>Σϋμφωνα με τους όρους της ανακωχής ακολούθησε η άμεση κατάληψη των Στενών του Ελλησπόντου από Αγγλικές και Γαλλικές δυνάμεις καθώς επίσης και η άφιξη αγγλογαλλικών στρατιωτικών τμημάτων στη [[Κωνσταντινούπολη]] ([[4 Νοεμβρίου]] [[1918]])</ref>.

:9. Την ανεμπόδιστη κατάληψη υπό των συμμάχων τοτου συστήματος υπόγειων διωρύγων της Ταυρίδας από τους συμμάχους.

:12. Την αποφυγή καταστροφής στρατιωτικού , ναυτικού ή εμπορικού υλικού, χωρίς προηγούμενη συμμαχική άδεια.

:13. Την παραχώρηση κάθε δυνατής διευκόλυνσης στον ανεφοδιασμό των συμμάχων, με αγορά ανθράκων και ναυτικού υλικού, απογορευμένηςαπαγορευμένης της εξαγωγής τους.

:14. Τον έλεγχο όλου του σιδηροδρομικού δικτύου υπόαπό αξιωματικώναξιωματικούς των συμμάχων και την παράδοση του Βατούμ.

:16. Την αποχώρηση των στρατευμάτων από την Κιλικία, καθώς και τηντη διάθεση στις συμμαχικές δυνάμεις όλης της εξάρτησης, όπλων και πυρομαχικών, καθώς και πάσης φύσεως μεταγωγικών του "''αποστρατευθησομένου''" τουρκικού στρατού.

:21. Την άμεση διακοπή οποιασδήποτε σχέσης, (οικονομικής, εμπορικής κ.λπ.) με τις κεντρικές Δυνάμεις (όρος που είχε ήδη ικανοποιηθεί).

:22. Την επιφύλαξη στους Συμμάχους να καταλάβουν οποιοδήποτε χώρο στο βιλαέτι της ΑρμενίαΑρμενίας, εφόσον εκδηλωθούν ταραχές.

:Τα άρθρα 23 και 24 αφορούσαν κινήσεις των συμμαχικών δυνάμεων, ενώ το 25ο όριζε το τέλος των εχθροπραξιών τηντη μεσημβρίαν της ημέρας της υπογραφής, η οποία και ήταν η επομένη (31 Οκτωβρίου).

# Θρίαμβος της αγγλικής πολιτικής. Η υπογραφή της συνθήκης από τον Άγγλο ναύαρχο επέφερε δυσφορία των Γάλλων και των Ιταλών, εκλαμβάνοντας την ενέργεια αυτή ως κυρίαρχη πλέον θέση της Αγγλίας στην Ανατολή (στο Ανατολικό ζήτημα).

# Έκδηλος παραμερισμός των δύο συνεταίρων της Αντάντ, των Γάλλων και των Ιταλών (επί των συμφερόντων τους στο χώρο, που μένουν πλέον ακάλυπτα).

# Ο ελληνικός πληθυσμός, για πρώτη φορά, μετά από τα σκληρά καταπιεστικά μέτρα που δοκίμασε στη διάρκεια του πολέμου, κυριολεκτικά ξεσπαθώνει σε κύματα ενθουσιωδών εκδηλώσεων, ειδικότερα στη Σμύρνη, όπου το ελληνικό στοιχείο υπερτερούσε του τουρκικού, καθώς και στην Κωνσταντινούπολη<ref>Στη ναυτική δύναμη της Αντάντ που διέπλευσε τα Δαρδανέλια και κατέπελευσε στη Κωνσταντινούπολη συμμετείχαν και τα ελληνικά πολεμικά πλοία: το [[Γεώργιος Αβέρωφ (θωρηκτό)|Θωρηκτό ΑΒΕΡΩΦ]], καθώς και τα αντιτορπιλικά τα λεγόμενα θηρία [[Πάνθηρ Ι (Αντιτορπιλικό)|ΠΑΝΘΗΡ]] [[Αετός Ι (Αντιτορπιλικό)|ΑΕΤΟΣ]] και [[Ιέραξ (Αντιτορπιλικό)|ΙΕΡΑΞ]] που κατέπλευσαν στο Βόσπορο και αγκυροβόλησαν προ του Σουλτανικού ανακτόρου [[Ντολμά Μπαχτσέ (ανάκτορο)|Ντολμά Μπαχτσέ]], ([[14 Νοεμβρίου]] [[1918]]), προκαλώντας τον ενθουσιασμό των Ελλήνων της Πόλης</ref>. Χαρακτηριστικοί επ΄ αυτού είναι οι στίχοι του ρεφραίν πολύ γνωστού παραδοσιακού ελληνικού τραγουδιού της Κωνσταντινούπολης και των περιχώρων της:

(*) Αντί "πάντα γειά", σε νεότερες εκτελέσεις έχει αποδοθεί λανθασμένα "Παναγιά", παρασυρόμενο προφανώς από προηγούμενο στίχο που αναφέρεται στο "βασίλισσα των κοριτσιών είναι η Μαυροφόρα" (= Παναγία), που όμως υπονοείται η Κωνσταντινούπολη και κορίτσια τα ελληνόφωνα προάστιά της.

* Ανεξάρτητα όλων των παραπάνω, άξιο ιδιαίτερης προσοχής ήταν το γεγονός ότι η συνθήκη στερούταν παντελώς χρονοδιαγράμματος εφαρμογής των άρθρων. Εκτός από το 21ο άρθρο, που είχε ικανοποιηθεί πριν τη συνομολόγηση, και τουτο 15ου15ο, που ουσιαστικά όλα τα φρούρια τελούσαν υπό πολιορκία, για τα υπόλοιπα υπήρξε μια αοριστολογία, εν γνώσει, μάλιστα, ότι υπήρχε ήδη άτακτος τουρκικός στρατός που δρούσε ελεύθερα. Όταν, πλέον, έφθασαν προ της Κωνσταντινούπολης οι ναυτικές συμμαχικές δυνάμεις, ξεκίνησε η παράδοση των οθωμανικών πλοίων. Αντίθετα, τα φρούρια των Δαρδανελλίων και του Βοσπόρου παρέμειναν με όλο τον εξοπλισμό τους.

* Όσον αφορά για τις συμμαχικές δυνάμεις που διαλαμβάνονται στο κείμενο, σαφώς υπονοούνται η Αγγλία, η Γαλλία και η Ιταλία και με ισχύ την αγγλογαλλική συμφωνία περί ζωνών δράσης, που είχε συνομολογηθεί στο Παρίσι τον Δεκέμβριο του 1917, μετά την ανατροπή προηγούμενης συμφωνίας, που επήλθε από τα γεγονότα της [[Οκτωβριανή Επανάσταση|Οκτωβριανής Επανάστασης]]. Λαμβάνοντας, δε, υπόψη τη δυσφορία που προκάλεσε η αγγλική σπουδή στη συνομολόγηση της συμφωνίας αυτής, και των επιπτώσεων που είχε εντός της συμμαχίας, καθίστατο αντιληπτή ποια θα ήταν, ή κατά πόσο θα ήταν σύννομη, η μέλλουσα στάση των Γάλλων και Ιταλών, ευρύτερα, στην περιοχή.

* Κατά την υπογραφή της συνθήκης, ο Έλληνας πρωθυπουργός [[Ελευθέριος Βενιζέλος|Ε. Βενιζέλος]] βρισκόταν στο Παρίσι.

* Αμέσως μετά τη συνθήκη αυτή, ακολούθησε η γαλλική [[εκστρατεία της Κριμαίας]], στην οποία συμμετείχε και η Ελλάδα.