Μέγαρο Πρόκες - Όστεν: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το '''Μέγαρο Πρόκες - 'Οστεν''', κατασκευασμένο το 1836 από τον Αυστριακό πρέσβη [[Άντον Πρόκες φον Όστεν]], βρίσκεται στην οδό Φειδίου 3 στην Αθήνα, λίγα κτίρια μετά το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο. Στο Μέγαρο αυτό στα νεότερα χρόνια, το 1919, εγκαταστάθηκε το [[Ελληνικό Ωδείο|Ελληνικόν Ωδείον]]<ref name="lifo"/>.

 

Ο [[Άντον Πρόκες φον Όστεν|Άντον Πρόκες - Όστεν]] (Anton Prokesch - Osten, 1795 - 1876) ήταν ο πρώτος πρεσβευτής της Αυστρίας στην απελευθερωμένη Ελλάδα. Ήταν γεννημένος στο [[Γκρατς]] της [[Αυστρία|Αυστρίας]], από μικροαστική οικογένεια. Υπήρξε ο μόνος εκπρόσωπος των Μεγάλων Δυνάμεων που λάτρευε την Ελλάδα και ως διπλωμάτης και ιστορικός επηρέασε σημαντικά την πολιτική πορεία του νέου ελληνικού βασιλείου. Στις 29 Ιουλίου 1834, ο Πρόκες - Όστεν διορίστηκε πρεσβευτής της Αυστρίας στο Βασίλειο της Ελλάδας από τον Αυτοκράτορα Φραγκίσκο Ιωσήφ Α΄. Στην Ελλάδα έφτασε το Δεκέμβριο του 1834 και έμενε σε ένα μικρό σπίτι, χωρίς χώρους υποδοχής. Μετά το θάνατο του πρώτου του γιου σε ηλικία δυο ετών το καλοκαίρι του 1835, αποφάσισε να χτίσει ένα σπίτι. Το σπίτι χτίστηκε το 1836/1837 σε ένα οικόπεδο 10.000 m2 περίπου, έχοντας λάβει δάνειο από τον Έλληνα τραπεζίτη [[Σίμων Σίνας|Σίμωνα Σίνα]] στην Βιέννη και από μια τράπεζα στην Τριέστη.<ref name="Moutaf"/> Το μέγαρο έκτισε το 1836 ο Γερμανός αρχιτέκτονας [[Gustav Adolf Lueders]], χρησιμοποιώντας σχέδια του Βιεννέζου [[Carl Roesner]] (1804-1869) και αποτελεί ένα από τα λίγα παραμένοντα δείγματα ιδιωτικής αρχιτεκτονικής των Βαυαρών που εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα την δεκαετία του 1830<ref name="kathm1">[http://www.kathimerini.gr/707814/opinion/epikairothta/arxeio-monimes-sthles/to-eygenes-ereipio-ths-odoy-feidioy Το ευγενές ερείπιο της οδού Φειδίου], Η Καθημερινή, 16.01.2008 </ref>. Χτίστηκε έξω από τα όρια της τότε πόλης και έχει λιτή αρχιτεκτονική και εκφράζει έναν αυστηρό κλασικισμό<ref name="kathm2"/>. Κάποια χρόνια αργότερα, το 1844 προσπάθησε να πουλήσει ή να ενοικιάσει το σπίτι στην Αυστριακή κυβέρνηση, ως έδρα της Αυστριακής Πρεσβείας.<ref name="Moutaf">Ariadni Moutafidou, Villa and Landgut des Prokesch von Osten in Athen. Vermietung and Staatsanleiche 1844-1851, στο Biblos: 48/2, 1999, 291-296 [http://www.onb.ac.at/biblos/heft48_2.htm]</ref> Στην αίτησή του προς τον [[Κλέμενς φον Μέττερνιχ|Μέττερνιχ]], περιγράφει το σπίτι<ref name="Moutaf"/>:

 

Η προσπάθεια του Πρόκες δεν έτυχε αρχικά ανταπόκρισης, αλλά τελικά, όταν έφυγε από την Αθήνα με μετάθεση ως πρέσβης για το Βερολίνο, το 1849, πέτυχε να πάρει άτοκο δάνειο από το Αυστριακό κράτος με το οποίο να ξεπληρώσει το χρέος του προς την τράπεζα του Σίνα και το 1850 να πληρωθεί ενοίκιο για τη χρήση του ως κατοικία και πρεσβεία από την Αυστριακή Αυτοκρατορική Αποστολή, έχοντας όμως το δικαίωμα να το πουλήσει όποτε αυτός το επιθυμούσε.<ref name="Moutaf"/>

 

Το μέγαρο του Πρόκες - Όστεν στην ελληνική πρωτεύουσα, που στέγαζε και την αυστριακή πρεσβεία, ήταν ένα γνωστό σαλόνι της εποχής που συγκέντρωνε με πρωτοβουλία του την κοινωνική, πολιτική και καλλιτεχνική αφρόκρεμα της νεοσύστατης πρωτεύουσας<ref name="lifo">[http://www.lifo.gr/mag/features/497 Τα φαντάσματα της Αθήνας], www.lifo.gr, 13.3.2008</ref>. Για το μέγαρο του Πρόκες - Όστεν υπάρχει μια γλαφυρότατη περιγραφή από τον [[Χανς Κρίστιαν Άντερσεν]]<ref>Χανς Κρίστιαν Άντερσεν " Οδοιπορικό στην Ελλάδα", Εκδόσεις "ΕΣΤΙΑ", Αθήνα (χ.χρ.)</ref>:

 

Ένα από τα κτίρια στην άκρη της Αθήνας προς την Πάρνηθα είναι μια απλή, γεμάτη αρχοντιά βίλα... νομίζεις, βλέποντας την καλογυαλισμένη σκάλα με το χαλί από πάνω ως κάτω, πως βρίσκεσαι σ' έναν εξοχικό πύργο κοντά στην αυτοκρατορική πόλη του Δούναβη. Όταν μπεις μέσα στα καλόγουστα δωμάτια, θα δεις σύγχρονες rococo κουνιστές καρέκλες, θαυμάσιους καθρέπτες και ζωγραφιές...Βρισκόμαστε στο σπίτι του Πρόκες - Όστεν και της καλλιεργημένης και πανέξυπνης γυναίκας του. Τίποτε δεν θυμίζει εδώ πως η Αθήνα γεννιέται τώρα. Εδώ μέσα η Αθήνα είναι στο ίδιο επίπεδο με τη Νεάπολη, τη Βιέννη και την Κοπεγχάγη.

</blockquote>

 

==Επόμενοι ιδιοκτήτες==

* Χριστιάνα Λυτ " Μια Δανέζα στην Αυλή του Όθωνα", Εκδόσεις "ΕΡΜΗΣ", Αθήνα, 1988.

* Εγκυκλοπαίδεια "Πάπυρος - Λαρούς - Μπριτάνικα", λήμμα "Πρόκες-Όστεν, Άντον", τόμ. 50, Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα, 1996.

 

==Επιπλέον βιβλιογραφία==