Βικιπαίδεια

Χελώνα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 195.167.5.243 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό [[Χρή...
Αντικατάσταση της σελίδας με '{{Πηγές|14|11|2009}}{{commons|Turtle}} == Εξωτερικοί σύνδεσμοι == * [http://www.herpetofauna.gr/index.php Ερπε...'
Γραμμή 1:
{{Πηγές|14|11|2009}}{{commons|Turtle}}
{{Ταξινομοπλαίσιο
| όνομα = Χελώνα
| εικόνα = A. gigantea Aldabra Giant Tortoise.jpg
| πλάτος_εικόνας = 250px
| λεζάντα_εικόνας = Μια [[Γιγάντια χελώνα της Αλντάμπρα]] (''Αλνταμπράχελυς η γιγάντια'' - ''Aldabrachelys gigantea'')
| βασίλειο = [[Ζώα]] ''(Animalia)''
| συνομοταξία = [[Χορδωτά]] (Chordata)
| ομοταξία = [[Σαυρόψιδα]] (Sauropsida)
| τάξη = [[Χελώνια]] (Testudines)
| subordo = [[Κρυπτόδειρα]] (Cryptodira)
| υπεροικογένεια = [[Χελωνοειδή]] (Testudinoidea)
| οικογένεια = '''[[Χελωνίδες]] (Testudinidae)'''
| type_species = ''[[Χελώνα η ελληνική]]'' (''Testudo graeca'')
| subdivision_ranks = Υποομάδες
| subdivision =
}}
[[Αρχείο:Turtle1.jpg|thumb|right|200 px|Αφρικανική χελώνα στο ζωολογικό κήπο του Σαρμ-ελ-Σεΐχ]]
[[Αρχείο:Turtle3m.JPG|thumb|right|200 px|Χελώνα σε ζωολογικό κήπο στην Τσεχία]]
Η '''χελώνα''' ([[λατ.]] Testudo) είναι [[ερπετό]]. Ανήκει στην αρτίγονη τάξη της πρωτόγονης υφομοταξίας αναψιδωτά. Χαρακτηριστικό τους ο οστέινος θώρακας (Χέλυο) για να προστατεύεται, την σαρκώδη γλώσσα και την απουσία δοντιών. Υπάρχουν χερσαίες, θαλάσσιες και αμφίβιες χελώνες. Ζουν και σε [[εύκρατο κλίμα|εύκρατα]] και σε [[τροπικό κλίμα|τροπικά]] κλίματα. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των χελωνών είναι το [[καβούκι]] τους, το οποίο προστατεύει το σώμα τους.
 
Οι χελώνες αναπαράγονται κατά την [[καλοκαίρι|καλοκαιρινή περίοδο]]. Γεννούν [[αυγό|αυγά]] τα οποία αφήνουν σε τρύπες τις οποίες σκάβουν. Οι χελώνες στη συνέχεια δεν έχουν καμιά σχέση με τα μικρά τους, τα οποία μεγαλώνουν μόνα τους.
 
== Χερσαίες ==
 
Οι χερσαίες χελώνες ζουν αποκλειστικά στην ξηρά και υπάρχουν σήμερα περίπου 50 είδη.
Τρέφονται κυρίως με φυτά αλλά θεωρείται παμφάγο ζώο.
Τους χειμερινούς μήνες οι χελώνες πέφτουν σε χειμέρια νάρκη και η αναπαραγωγή τους γίνεται τους θερινούς μήνες, γεννώντας από 2 ως 12 αυγά.
 
Κατατάσσονται στην οικογένεια Testudinidae, η οποία συγκροτείται από 7 γένη και 40 περίπου είδη των θερμών περιοχών της Γης, εκτός από την αυστραλιανή περιοχή. Από αυτά μόνο 3(του πολυπληθέστερου γένους Testudo) απαντούν στην Ευρώπη και βέβαια στη χώρα μας.Συγκεκριμένα τα 3 χερσαία (άγρια)είδη της Ελλάδας(και τα μοναδικά της Ευρώπης) είναι:
-το είδος ''[[Χελώνα του Χέρμαν]]'' (''Testudo hermanni'') (με μερικά υποείδη, από τα οποία κάποια εντός και κάποια εκτός Ελλάδας), ελληνιστί Χελώνα μεσογειακή ή χέρμαννη ή του Χέρμαν. Απαντά κυρίως στην Ηπειρωτική Ελλάδα, την Εύβοια και στα Ιόνια νησιά,
-το είδος ''[[Χελώνα η ελληνική]]'' (''Testudo graeca''), κοινώς ελληνική χελώνα. Στη χώρα μας απαντά κυρίως στη βόρεια και κεντρική ηπειρωτική Ελλάδα και σε ορισμένα νησιά(Εύβοια, Μήλο, Κύθνο, Θάσο, Σαμοθράκη, Λήμνο, Κώ, Χίο),
-το είδος ''[[Χελώνα η κρασπεδωτή]]'' (''Testudo marginata''), με ελληνική ονομασία Μαυριτανική ή Κρασπεδωτή χελώνα το οποίο θεωρείται ενδημικό είδος της Ελλάδας (εκτός Ελλάδας εντοπίζεται μόνο στη Σαρδηνία, όπου μάλλον έχει μεταφερθεί από τον άνθρωπο). Απαντά κυρίως στη νότια και κεντρική Ελλάδα,φθάνοντας βόρεια μέχρι τον Όλυμπο.
 
Γενικώς δεν θεωρούνται απειλούμενα είδη αλλά ο πληθυσμός τους έχει περιοριστεί τα τελευταία χρόνια κυρίως λόγω του ανθρώπου. Είναι τα πιο μακρόβια σπονδυλόζωα, εν τούτοις η ανάπτυξή τους είναι γρήγορη, με την γεννητική ωρίμανση να επιτυγχάνεται πριν τα 10 χρόνια για τα αρσενικά και λίγο πιο μετά για τα θηλυκά.
 
Καθοδηγούνται κυρίως από την όσφρηση και η όρασή τους είναι αρκετά καλή με δυνατότητα διάκρισης των βασικών χρωμάτων,ενώ η ακοή βασίζεται κυρίως στους κραδασμούς των υποστρωμάτων. Έχουν επίσης ιδιαίτερα ανεπτυγμένη την αίσθηση του τόπου(φιλοπατρία) επιλέγοντας συγκεκριμένα μέρη διαβίωσης.
 
Τα νεογέννητα χελωνάκια των τριών αυτών ειδών έχουν μήκος 3 - 3,5 cm και όταν μεγαλώνουν μπορούν να φτάσουν (οι μαυριτανικές κυρίως) τα 30 – 35 cm+, ενώ το βάρος τους μπορεί να ξεπεράσει τα 10 kg+.
 
Στην αιχμαλωσία, γενικά, ζουν περισσότερα χρόνια οπότε αποτελούν μακροχρόνια δέσμευση από μέρους του ανθρώπου που θα επιλέξει χελώνα ως κατοικίδιο. Αυτό συμβαίνει διότι στην αιχμαλωσία σπανίζουν οι ασθένειες που απαντώνται συχνά στη φύση. Προσοχή όμως: σπανίζουν, όχι δεν υπάρχουν. Γι' αυτό το λόγο χρειάζονται μέριμνα κι όχι αμέλεια. Όντως τα τελευταία χρόνια οι χελώνες ξηράς γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς σαν κατοικίδια ζώα κι έτσι δεν είναι σπάνιοι οι κτηνίατροι οι οποίοι ειδικεύονται αποκλειστικά στις χελώνες. Επομένως η συμβουλή κτηνιάτρου πριν από οποιαδήποτε από μέρους μας πράξη απέναντι στα ζώα αυτά ορίζεται αναγκαία.
 
Στη φύση, αν εξαιρέσουμε τους τραυματισμούς μέχρι και θανάτου από αρπακτικά(στις μικρές ηλικίες συνήθως) και φυσικά την ανθρώπινη ενέργεια,οι πιο συνήθεις αρρώστιες είναι: εντερικά παράσιτα (λόγω διατροφής) και εξωπαρασιτικά έντομα (τσιμπούρια, κρότωνες). Τα δεύτερα είναι τόσο συχνά, ώστε να καθίσταται πάρα πολύ σπάνιο να βρει κανείς χελώνα χωρίς τσιμπούρια, αφού αυτά ευδοκιμούν σχεδόν παντού.
 
Θα πρέπει όμως να τονίσουμε ιδιαίτερα ότι όλες οι χελώνες ξηράς στην χώρα μας είναι προστατευόμενα είδη και η αιχμαλώτισή τους είναι πράξη παράνομη που διώκεται ποινικά. Συγκεκριμένα και οι 3 χελώνες ξηράς της χώρας μας προστατεύονται αυστηρά αφού βρίσκονται στις λίστες α) της Σύμβασης της Βέρνης, β) της Κοινοτικής Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 1992 και γ) του Προεδρικού Διατάγματος αρ. 67, ΦΕΚ 23/Α/30-1-81.
 
== Θαλάσσιες ==
{{Κύριο|Θαλάσσια χελώνα}}
Τα άκρα τους είναι σαν πτερύγια και ο θώρακας τους πολύ πεπλατυσμένος.Επίσης αναπνέουν με πνεύμονες.
Τρέφονται με θαλάσσια φυτά και [[ασπόνδυλα]].
Πάντα επιστρέφουν στην παραλία όπου οι ίδιες γεννήθηκαν για να γεννήσουν.Η γονιμοποίησή τους γίνεται τους θερινούς μήνες και γεννούν περισσότερα αυγά από τις χερσαίες και η απόθεσή τους γίνεται τμηματικά.
Σκάβει στην [[άμμος|άμμο]] των παραλιών και εναποθέτει μέσα στην λακκούβα 100-120 αυγά κατά τη διάρκεια της νύκτας, η θερμότητα του ήλιου βοηθά στην εκκόλαψη των αυγών. Τα αυγά έχουν το μέγεθος μιας μπάλας του πινγκ πονγκ και παραμένουν στην φωλιά για 50-60 ημέρες. Όταν εκκολαφθούν οι μικρές χελώνες κατευθύνονται προς το μέρος που υπάρχει φως.
 
Οι [[δερματοχελώνα|δερματοχελώνες]] είναι οι μεγαλύτερες θαλάσσιες χελώνες, με μήκος που μπορεί να φτάσει τα 2,50 μέτρα και με βάρος που ξεπερνά τα 500 κιλά και θεωρείται περισσότερο απειλούμενο είδος από την καρέτα-καρέτα.
 
== Χελώνα Γκαλαπάγκος (Chelonoidis nigra) ==
<gallery>
 
File:The Galápagos tortoise or Galápagos giant tortoise (Chelonoidis nigra) - Santa Cruz Island.jpeg|[[Γκαλαπάγκος]] (Chelonoidis nigra) Χελώνα
File:Gigantic Turtle on the Island of Santa Cruz in the Galapagos.JPG|(Chelonoidis nigra) Χελώνα
File:Side angle shot of a gigantic galapagos turtle on the island of santa cruz.JPG|(Chelonoidis nigra) Χελώνα
File:A gigantic galapagos tortuga on the island of santa cruz.JPG|(Chelonoidis nigra) Χελώνα
File:Gigantic galapagos turtle on the island of santa cruz.JPG|(Chelonoidis nigra) Χελώνα
File:Galápagos tortoise - Chelonoidis nigra on the Santa Cruz Island - Galapagos.jpeg|(Chelonoidis nigra) Χελώνα
File:Alvaro Sevilla Design foto de la Tortuga Galapagos Isla Santa Cruz.jpg|(Chelonoidis nigra) Χελώνα
File:The Galapagos tortoise in the galapagos island of santa cruz photo by Alvaro Sevilla Design.JPG|(Chelonoidis nigra) Χελώνα
 
</gallery>
 
== Αμφίβιες ==
 
Τα άκρα τους είναι ενωμένα σαν πτερύγια και ο θώρακας τους αρκετά πεπλατυσμένος.
Ζουν κυρίως στις όχθες ποταμών και τρέφονται με υδρόβια ζώα και πλαγκτονικούς οργανισμούς (μαλάκια, ψάρια, μέδουσες, βατράχους κτλ.).
Την χειμέρια νάρκη τους την περνούν στους πυθμένες των τελμάτων.
 
{{commons|Turtle}}
 
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
* [http://www.herpetofauna.gr/index.php Ερπετά και Αμφίβια της Ελλάδας]
* http://www.clab.edc.uoc.gr/seminar/MARIA/xelwna.htm
 
 
{{Ζωολογία-επέκταση}}
 
[[Κατηγορία:Χελωνίδες]]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Χελώνα"