Καρτερία (ατμόπλοιο): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Διορθώθηκαν λαθη σχετικα με: τόπο και χρόνο θανάτου του Χέιστινγκς, το μηκος του πλοίου, αριθμό πυροβόλων.
παρακαλώ να παραθέτετε πηγές για αλλαγές αριθμών
Γραμμή 25:
Η '''''Καρτερία''''' ήταν το πρώτο ατμοκίνητο [[πολεμικό πλοίο]] στην ιστορία, το οποίο χρησιμοποιήθηκε σε πολεμικές επιχειρήσεις, συγκεκριμένα κατά την [[Ελληνική Επανάσταση του 1821]]. Το όνομά του προέρχεται από την αγγλική ονομασία ‘Perseverance’. Ήταν ταυτόχρονα ατμόπλοιο και ιστιοφόρο.
==Ιστορικό==
Ναυπηγήθηκε το [[1825]], στo [[Αγγλία|αγγλικό]] [[ναυπηγείο]] ''Brent Shipyard Deptford-on–Thames'', για λογαριασμό του [[Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό|ναυτικού των Ελλήνων επαναστατών]], κατά την [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Επανάσταση του 1821]]. Κατασκευάστηκε από το ναυπηγείο του Greenland Dock (South), στο Rotherhithe του [[Λονδίνο|Λονδίνου]].<ref>[http://www.southwark.gov.uk www.southwark.gov.uk: ''Maritime Rotherhithe Walks'']</ref> Ήταν το μόνο που παραλήφθηκε, από τα έξι πλοία αυτού του τύπου που είχαν παραγγελθεί από τον [[Λόρδος Κόχραν|Τόμας Κόχραν]] για λογαριασμό της ελληνικής επαναστατικής κυβέρνησης. Η παραγγελία χρηματοδοτήθηκε από το Φιλλεληνικό Κομιτάτο του Λονδίνου. <ref name=auto1>''Encyclopedia Britannica Online'': λήμμα F. A. Hastings</ref> Για την κατασκευή του την ευθύνη είχε ο φιλλέληνας [[Φρανκ Χέιστινγκς]] (γνωστός και ως Φραγκίσκος Άστιγγας), ο οποίος διέθεσε και δικά του χρήματα, έγινε κυβερνήτης του και παρέμεινε μέχρι τον θάνατό του, στηστο Ζάκυνθο,[[Βασιλάδι στιςΑιτωλοακαρνανίας|Βασιλάδι]] 20του Μεσολογγίου στις [[11 Μαΐου|Μαΐου]] 1[[1827|828]].
 
Ο ΧέιστινγκςΧάστινγκς επενέβη αποφασιστικά και στη διαμόρφωση των σχεδίων του πλοίου. Παρά το γεγονός ότι θα έπρεπε να ήταν έτοιμο πολύ νωρίτερα, κάτι τέτοιο δεν κατέστη δυνατό ίσως γιατί, όπως αναφέρουν ορισμένοι ιστορικοί, ο μηχανικός Γκαλλογουαίη που ήταν υπεύθυνος για τη ναυπήγησή του είχε το γιο του στην υπηρεσία του Μωχάμετ Άλη αντιβασιλέα της Αιγύπτου<ref>Νικολάου, Γ. (2014), ''Ομοιώματα πλοίων της Επανάστασης του ΄21 από τη Συλλογή του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου'', Τεκμήρια Ιστορίας-Μονογραφίες. Ι.Ε.Ε.Ε., Αθήνα, σ. 14.</ref>. Το πλοίο γράφτηκε αρχικά στο όνομα του Χάστινγκς για να αποφευχθούν τυχόν διπλωματικές περιπλοκές ανάμεσα στην Αγγλία και την Αίγυπτο και απ’ αυτόν μεταβιβάστηκε στην ελληνική κυβέρνηση<ref>Σιμψά, Μ.- Μ. αρχιπλοιάρχου (ΠΝ) (1982), ''Το Ναυτικό στην Ιστορία των Ελλήνων'', τ. Γ΄, Αθήνα, εκτύπωση: Ι. Πέππας και Σια Ο.Ε., σ. 212.</ref>.
[[File:Battle of Itea.jpg|thumb|300px|Η ''Καρτερία'' στη ναυμαχία της Ιτέας]]
Η Καρτερία αναχώρησε από την Αγγλία για την Ελλάδα στις αρχές Ιουλίου [[1826]]. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, στο πλοίο εξερράγη πυρκαγιά με αποτέλεσμα να αχρηστευθεί η μηχανή του. Έφθασε στο [[Κάλιαρι]] της [[Σαρδηνία]]ς με τη βοήθεια των ιστίων του. Μετά την επισκευή του, αναχώρησε στις [[22 Αυγούστου]] [[1826]] και κατέπλευσε στις [[3 Σεπτεμβρίου]] [[1826]] στο [[Ναύπλιο]]. Τα πυροβόλα της έφτασαν τον [[Δεκέμβριος|Δεκέμβριο]] της ίδιας χρονιάς. Πρώτα εστάλησαν στις ΗΠΑ από την Αγγλία και μετά στην Ελλάδα, για να μην παραβιαστεί η βρετανική ουδετερότητα<ref>Χαράλαμπος Παπασωτηρίου, ''Ο αγώνας για την ελληνική ανεξαρτησία. Πολιτική και στρατηγική των Ελλήνων και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας 1821-1832'', εκδ.Ι. Σιδέρης, Αθήνα, 1996, σ. 184.</ref>. Το πλοίο μπήκε σε επιχειρησιακή ετοιμότητα στην [[Ελλάδα]] τον ίδιο χρόνο. Ήταν το πρώτο, παγκοσμίως, ατμοκίνητο πλοίο με πολεμική δράση. Το πρώτο ατμοκίνητο πολεμικό που ναυπηγήθηκε ποτέ ήταν το [[Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής|αμερικανικό]] USS ''Demologos'', το οποίο μπήκε σε λειτουργία το [[1813]], είχε 30 πυροβόλα αλλά δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ σε ναυμαχία.<ref>C. M. Woodhouse ''The Battle of Navarino'' (1965), σ. 29.</ref> Υπό τις εντολές του Χέιστινγκς, η ''Καρτερία'' γρήγορα κέρδισε τη φήμη επίφοβου πολεμικού πλοίου και προσέφερε μεγάλες υπηρεσίες τα τελευταία χρόνια του Ναυτικού αγώνα της ανεξαρτησίας. Μεταξύ των άλλων επιτυχημένων πολεμικών ενεργειών της περιλαμβάνεται η επιδρομή στο λιμάνι της [[Ιτέα Φωκίδος|Ιτέας]], στον [[Κορινθιακός Κόλπος|Κορινθιακό Κόλπο]], στις [[17 Σεπτεμβρίου|17]] ή [[18 Σεπτεμβρίου]] [[1827]] (παλιό ημερολόγιο), κατά την οποία ανατίναξε ή βύθισε 4 [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|οθωμανικά]] πλοία.<ref>''Ιστορία Ελληνικού Έθνους'', Εκδοτική Αθηνών, τ. ΙΒ', σ. 466.</ref> Σταμάτησε να χρησιμοποιείται μετά το [[1830]] λόγω της κακής κατάστασης των μηχανών της.
Γραμμή 36:
 
[[Αρχείο:Καρτερία. Λιθογραφία. K. Krazeisen.jpg|300px|μικρογραφία|δεξιά|Καρτερία. Λιθογραφία. [[Καρλ Κράτσαϊζεν]]]]
Η «Καρτερία» ήταν ένα βαρύ μηχανοκίνητο σκάφος 233 τόνων και μήκους 12625 ποδιών. Διέθετε τέσσερα κατάρτια με μακριά ορθογώνια πανιά συν τον πρόβολο<ref name=Simpsas>Σιμψά, Μ.- Μ. αρχιπλοιάρχου (ΠΝ) (1982), σ. 213.</ref>. Στο μέσο των δύο πλευρών της είχε και δύο μεγάλους εξωτερικούς τροχούς τους οποίους κινούσε μία ατμομηχανή ισχύος 80 αλόγων. H νέα αυτή τεχνολογία της έδινε τη δυνατότητα να κινείται με τρικυμία και αντίθετο άνεμο αναπτύσσοντας ταχύτητα τριών μιλίων ενώ η μέγιστη ταχύτητά του ήταν έξι μίλια σε ήρεμη θάλασσα<ref name=Simpsas/>.
Ήταν ατμοκίνητη [[Τροχήλατο πλοίο|τροχήλατη]] [[κανονιοφόρος]] κινούμενη από δύο μικρές [[Ατμομηχανή|ατμομηχανές]]. Διέθετε πάντως και [[κατάρτι|κατάρτια]] τα οποία της έδιναν τη δυνατότητα να κινηθεί και με πανιά. Αν και έφερε μόλις 84 κανόνια, αυτά ήταν πανίσχυρα πυροβόλα των 68 [[Λίβρα|λιβρών]]. Με τη βοήθεια των ατμομηχανών της, οι χειριστές της μπορούσαν να πυρώσουν τα βλήματα των πυροβόλων της ώστε αυτά να χρησιμοποιηθούν ως εμπρηστικά.<ref name=auto1 /> Υποστηρίζεται από ιστορικούς της εποχής ότι ήταν το πρώτο ατμοκίνητο πλοίο που έλαβε μέρος σε πολεμικές επιχειρήσεις.
 
Ως μηχανοκίνητο σκάφος αντιμετώπισε μεγάλα προβλήματα, λόγω της πειραματικής του τεχνολογίας. Η μηχανική του κίνηση γινόταν μέσω δύο μεγάλων τροχών με πετάλια, όπως στους νερόμυλους, τα οποία βρίσκονταν στις δύο πλευρές του, στο μέσον του σκάφους. Εξαιτίας ενός κατασκευαστικού λάθους {{ασαφές|τα πετάλια δεν έμπαιναν στο νερό|αν δεν έμπαιναν καθόλου, θα έμενε ακίνητη!}}, με αποτέλεσμα να μειώνεται η ώθηση. Προκειμένου να αυξηθεί η ταχύτητα, οι μηχανές υπερθερμαίνονταν, με κίνδυνο να εκραγούν. Ένα άλλο μειονέκτημα που είχε ήταν η χρήση άνθρακα για την καύση, επειδή η καύση ξύλου δεν παρήγαγε επαρκή ατμό για την κίνησή του. Άρα έπρεπε να εισάγεται άνθρακας από τη Δυτική Ευρώπη.<ref>Χαράλαμπος Παπασωτηρίου, όπ.π., σ. 257-258.</ref> [[File:Ακρόπρωρο της κορβέτας "Καρτερίας".JPG|alt=Το ακρόπρωρο του πλοίου "Καρτερία"|thumb|Το ακρόπρωρο του πλοίου "Καρτερία"]]