Βαλενθιανική Κοινότητα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
JSion (συζήτηση | συνεισφορές) μ Ο JSion μετακίνησε τη σελίδα Βαλένθια (αυτόνομη κοινότητα) στη Βαλενθιανική Κοινότητα |
JSion (συζήτηση | συνεισφορές) Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 27:
}}
Η '''Βαλενθιανική Κοινότητα'''
Συνορεύει στα βόρεια με την [[Καταλονία]] και την [[Αραγονία|Αραγόνα]], στα δυτικά με την [[Καστίλλη-Λα Μάντσα|Καστίλη-Λα Μάντσα]] και στα νότια με τη [[Περιοχή της Μούρθια|Μούρθια]]. Τα 644 χιλιόμετρα ακτών της βρέχονται από τη Μεσόγειο θάλασσα· ανοικτά της Βαλενθιανικής Κοινότητας εντοπίζονται οι [[Βαλεαρίδες Νήσοι]]. Στην αυτόνομη κοινότητα ανήκουν το αρχιπέλαγος των νήσων [[Νήσοι Κολουμπρέτες|Κολουμπρέτες]], στα ανοικτά της Καστελιό, η νήσος [[Νόβα Ταβάρκα]], στα ανοικτά της [[Ντενία]], και το εξκλάβιο του [[Αδεμούς]]. Κύριες πόλεις της είναι η [[Βαλένθια]] (797.654 κάτοικοι), το [[Αλικάντε]] (333.408 κάτ.), η [[Έλτσε]] (222.422 κάτ.), η [[Καστεγιόν δε λα Πλάνα|Καστελιό δε λα Πλάνα]] και η [[Τορρεβέλια|Τορεβέλια]] (105.205 κάτ.).
Επίσημες γλώσσες της κοινότητας είναι τα [[Καταλανική γλώσσα|καταλανικά]], που στην επικράτειά της λαμβάνουν το όνομα των βαλενθιανικών, και τα [[Ισπανική γλώσσα|ισπανικά]] που μιλιούνται στις δυτικές κομάρκες και στα μεγάλα αστικά κέντρα. Η παραδοσιακά καταλανόφωνη πλευρά αποτελεί μέρος των ευρύτερων [[Καταλανικές χώρες|καταλανικών χωρών]] (''Països Catalans'').
Σύμφωνα με το Καταστατικό Χάρτη της περιφερειακής της Αυτονομίας θεωρείται μια ιστορική εθνικότητα που εμφανίζεται ως διακριτό μόρφωμα στην [[Ιβηρική χερσόνησος|Ιβηρική]] από το 1239 με την κατάκτηση του μουσουλμανικού βασιλείου της ''Balansiya'' από τον [[Ιάκωβος Α΄ της Αραγωνίας|Ιάκωβο Α΄ της Αραγόνας]]. Το επονομαζόμενο [[Βασίλειο της Βαλένθια]] αποτέλεσε σημαντικότατο συστατικό στοιχείο του [[Στέμμα της Αραγονίας|Στέμματος της Αραγόνας]] και η πρωτεύουσά, πόλη της [[Βαλένθια]], επιτέλεσε τον ρόλο της πολιτισμική του πρωτεύουσας κατά τον 15ο αιώνα, τον λεγόμενο και [[Βαλενθιανικός χρυσός αιώνας|Χρυσό Αιώνα των Βαλενθιανικών Γραμμάτων]]. Η ενσωμάτωση του βασιλείου στην [[Ισπανική Μοναρχία]] επί [[Κάρολος Κουίντος|Καρόλου Κουίντου]] επέφερε την σταδιακή παρακμή: το εμπόριο με τη [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσόγειο]] ανακόπηκε και η βαλενθιανική ελίτ στράφηκε προς την Καστίλη. Ως αποτέλεσμα, από τον 16ο αιώνα κι έπειτα, οι ανώτερες τάξεις σταμάτησαν την καλλιέργεια των βαλενθιανικών, που περιορίστηκαν στην επαρχία.
Η υποστήριξη του διεκδικητή [[Κάρολος ΣΤ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας|Καρόλου]] κατά τον [[Πόλεμος της Ισπανικής Διαδοχής|Πόλεμο της Ισπανικής Διαδοχής]] και η πρώιμη κατάκτηση του Βασιλείου της Βαλένθια από τον [[Φίλιππος Ε΄ της Ισπανίας|Φίλιππο Ε΄]] το 1707 έθεσε τέλος στην αυτόνομη νομική, πολιτική και διοικητική ύπαρξή του. Οι τρεις επαρχίες της Κοινότητας ανέκτησαν περιφερειακή αυτονομία με την επιστροφή της δημοκρατίας στην [[Ισπανία]] το 1978 και την ψήφιση των Καταστατικών Χαρτών της Περιφερειακής Αυτονομίας για τη Βαλενθιανική Χώρα.
== Ιστορία ==
=== Αρχαιότητα ===
Η Βαλενθιανική Κοινότητα διαθέτει αρκετούς αρχαιολογικούς χώρους όπου έχουν εντοπιστεί απομεινάρια οικισμών ήδη του 15ου π.Χ. αιώνα. Οι διάφορες [[Ίβηρες|ιβηρικές]] φυλές που διέμειναν στην περιοχή από τον 7ο π.Χ. αιώνα μέχρι τον εκρωμαϊσμό τους, μας άφησαν δείγματα προχωρημένης τέχνης όπως η [[Κυρία της Έλτσε]] και γραπτά κείμενα, που στην περιοχή του Αλικάντε είναι γραμμένα σε ένα ιβηροελληνικό αλφάβητο. Ο αυξανόμενος επεκτατισμός των [[Καρχηδόνα|Καρχηδόνιων]] κατά τον 3ο π.Χ. αιώνα επέφερε την έκρηξη του [[Β΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος|Β΄ Καρχηδονιακού Πολέμου]] εναντίον της [[Ρωμαϊκή Δημοκρατία|Ρώμης]], αφορμή του οποίου υπήρξε η πολιορκία και καταστροφή to 219 π.Χ. της συμμαχικής των Ρωμαίων πόλης του [[Σαγούντο|Σαγούντου]]. Ο εκρωμαϊσμός που ακολούθησε την ρωμαϊκή κατάκτηση της ιβηρικής χάρισε στην περιοχή τις πρώτες πόλεις· το 158 π.Χ. ιδρύθηκε η σημερινή Βαλένθια (ως Colonia Valentia Edetanorum) και κατά τον 1ο π.Χ. αι. η Έλτσε.
=== Μεσαίωνας ===
{{κύριο|Βασίλει της Βαλένθια}}
Με την αποσάθρωση της ρωμαϊκής εξουσίας στην ιβηρική χερσόνησο, η ευρύτερη περιοχή της σημερινής Βαλενθιανικής Κοινότητας είδε την εγκατάσταση στα εδάφη της δύο ισχυρών δυνάμεων: του [[Βησιγοτθικό Βασίλειο|Βησιγοτθικού Βασιλείου]] και της [[Βυζαντινή αυτοκρατορία|Βυζαντινής Αυτοκρατορίας]]. Η δεύτερη έλεγξε για εκατό περίπου χρόνια (7ος αιώνας) την περιοχή της Έλτσε, που εντάχθηκε στην αυτοκρατορική [[επαρχία της Σπανίας]]. Στην ίδια επικράτεια εγκαταστάθηκε το βασίλειο του Θεωδομίρου, που επέζησε της μουσουλμανικής εισβολής της Ιβηρικής και διατηρήθηκε αυτόνομο μέχρι τα μέσα του 8ο αιώνα.
Η μουσουλμανική Βαλένθια αναδείχθηκε σε σημαντικό κέντρο εμπορίου. Οι μουσουλμάνοι καλυτέρευσαν το αρδευτικό σύστημα της περιοχής και τη μετέτρεψαν σε πλούσια παραγωγό φρούτων και σίτου. Από το 1010, με την κατάρευση του Χαλιφάτου της Κόρδοβα, προέκυψαν δύο βασίλεια τάιφα, της Βαλένθια και της Ντένια. Η εκστρατεία του Ροδρίγο Ντίαθ δε Μπιβάρ, γνωστού και ως [[Ελ Σιντ]] το 1094, έφερε την πόλη της Βαλένθια υπό χριστιανικό έλεγχο για μερικά χρόνια μέχρι την μουσουλμανική ανάκτησή της από τους [[Αλμοραβίδες]] το 1103.
Ωστόσο, η σημερινή μορφή της Βαλενθιανικής Κοινότητας και η πολιτισμική της ταυτότητα, άρχισε να διαμορφώνεται μόνο από τη στιγμή της κατάκτησής της από τον [[Ιάκωβος Α΄ της Αραγωνίας|Ιάκωβο Α΄]], μονάρχη της [[Βασίλειο της Αραγονίας|Αραγόνας]] και [[Κομητεία της Βαρκελώνης|κόμη της Βαρκελώνης]] το 1233. Η σύσταση του [[Βασίλειο της Βαλένθια|Βασιλείου της Βαλένθια]] και η ίδρυση θεσμών διακυβέρνησης λειτούργησαν παράλληλα με τον επικοισμό από καταλανούς (στα μεγάλα αστικά κέντρα και τα παράλια) και αραγονέζους (στο εσωτερικό), που διέδωσαν την καταλανική γλώσσα και ενέταξαν την Βαλένθια στην νεογέννητη μεσογειακή αυτοκρατορία του Στέμματος της Αραγόνας. Ο [[Βαλενθιανικός χρυσός αιώνας]], δείγμα της ακμής του Βασιλείου, έθεσε τις βάσεις για τη σημερινή [[καταλανική γλώσσα]].
=== Νεώτεροι χρόνοι ===
Η παρακμή του Βασιλείου της Βαλένθιας και η ενσωμάτωση του Στέμματος της Αραγόνας στην Ισπανική Μοναρχία εξαφάνισαν την δυναμική της περιοχής. Κατακλείδα της παρακμής αυτής υπήρξε και η υποταγή του Βασιλείου στον Φίλιππο Ε΄ κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Ισπανικής Διαδοχής, γεγονός που σήμανε την οριστική ενσωμάτωσή του στην συγκεντρωτική Ισπανία των Βουρβόνων, τόσο νομικά όσο και πολιτισμικά, με την απαγόρευση της χρήσης των βαλενθιανικών στις δημόσιες υπηρεσίες και την εκπαίδευση. Το φαινόμενο της καστελιανοποίησης των ανώτερων τάξεων της Βαλένθια ενισχύθηκε εις βάρος της βαλενθιανικής ιστορικής ταυτότητας.
=== Σύγχρονη εποχή ===
Ο 19ος αιώνας έφερε την ανάπτυξη της γεωργίας και της βιομηχανίας στην Κοινότητα. Με την επιστροφή της δημοκρατίας το 1975 στην Ισπανία, το Καθεστώς των Αυτονομιών συγκέντρωσε τις τρεις βαλενθιανικές επαρχίες του Αλικάντε, της Βαλένθια και της Καστελιό στα πλαίσια της νέας Βαλενθιανικής Κοινότητας. Το σύνολο των θεσμών που συνθέτουν την κυβέρνηση της Αυτονομίας ονομάζεται [[Ζενεραλιτάτ της Βαλένθια|Ζενεραλιτάτ]]. Παράλληλα ο τουρισμός ήρθε να αντικαταστήσει την γεωργία ως την κύρια πηγή εσόδων, με κύριους πυρήνες την πρωτεύουσα και την παραλιακή ζώνη του Αλικάντε και της Ντένια.
== Πόλεις ==
Γραμμή 53 ⟶ 72 :
{{Περιφέρειες Ισπανίας}}
{{Ενσωμάτωση κειμένου|ca|País Valencià}}
[[Κατηγορία:Αυτόνομες περιοχές της Ισπανίας]]
| |||