Νίκος Ξυλούρης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''Νίκος Ξυλούρης''' ή '''Ψαρονίκος''', ([[7 Ιουλίου]] [[1936]] - [[8 Φεβρουαρίου]] [[1980]]) ήταν Έλληνας μουσικός και τραγουδιστής.

Γεννήθηκε το 1936, στο ορεινό χωριό [[Ανώγεια Ρεθύμνου|Ανώγεια]] Μυλοποτάμου [[Ρέθυμνο|Ρεθύμνου]] της [[Κρήτη]]ς από οικογένεια με μουσική παράδοση και πολλούς λυράρηδες. Στα πέντε του χρόνια, όταν οι [[Ναζιστική Γερμανία|Γερμανοί]] έκαψαν το χωριό του, ξεριζώθηκε από τον τόπο του μαζί με τους υπόλοιπους κατοίκους, οι οποίοι μεταφέρθηκαν σε χωριό της επαρχίας Μυλοποτάμου όπου παρέμειναν μέχρι και την απελευθέρωση της Κρήτης. Αδέλφια του είναι οι επίσης γνωστοί μουσικοί της κρητικής μουσικής ο [[Αντώνης Ξυλούρης]] ([[Ψαραντώνης]]) και ο [[Γιάννης Ξυλούρης]] ([[Ψαρογιάννης]]) .

Σε νεαρή ακόμα ηλικία, με τη βοήθεια του δασκάλου του, κατάφερε να πείσει τον πατέρα του να του αγοράσει την πρώτη του [[λύρα]] και πολύ γρήγορα άρχισε να παίζει σε γάμους και [[πανηγύρι]]α. Στα 17 του αποφάσισε να μετακομίσει στο [[Ηράκλειο Κρήτης|Ηράκλειο]] και έπιασε δουλειά στο νυχτερινό κέντρο "Κάστρο". Τα πράγματα όμως δεν ήταν όπως τα περίμενε γιατί βρέθηκε αντιμέτωπος με τη "μόδα" της Ευρωπαϊκής μουσικής, κάτι τελείως ξένο για αυτόν. Τα έσοδαέσοδά του μόλις και μετά βίας έφταναν να τον συντηρήσουν και πέρασε δύσκολες εποχές. <ref name="Με τη χορδή της λύρας">Χρήστος Χαραλάμπους: [http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&sid=1203 Με τη χορδή της λύρας]</ref>.

Σιγά σιγά οι Κρητικοί άρχισαν να τον στηρίζουν και να οργανώνουν γλέντια για να τον ακούν να παίζει. Έτσι άρχισε να γίνεται γνωστός και το Νοέμβριο του 1958 ηχογράφησε τον πρώτο του δίσκο με τίτλο "Μια μαυροφόρα που περνά". Ο δίσκος αγαπήθηκε από το κοινό κι έτσι ο Νίκος ηχογράφησε κι άλλα τραγούδια σε δίσκους των 45 στροφών. Το 1960 γεννήθηκε ο γιος του Γιώργος και το [1966 η κόρη του Ρηνιώ. Την χρονιά της γέννησης της κόρης του κέρδισε και το πρώτο βραβείο σε ένα φεστιβάλ μουσικής στο Σαν-Ρέμο παίζοντας με τη λύρα του ένα [[συρτάκι]]. Την επόμενη χρονιά άνοιξε στο Ηράκλειο το μουσικό κέντρο "Ερωτόκριτος" και πλέον δεν ανησυχεί για την επιβίωση του.

Για το ποιος «ανακάλυψε» το Νίκο Ξυλούρη, τα λεγόμενα της συζύγου του κ. Ουρανίας Ξυλούρη – όπως δημοσιεύτηκαν σε σχετικά αφιερώματα των περιοδικών «Δίφωνο» και «Μονογραφίες» είναι– διαφορετικήδιαφέρουν από αυτήντην ιστορία που συνήθως επικρατεί σε αρκετές βιογραφίες του Νίκου Ξυλούρη,: ότι δηλαδή τον ανακάλυψε ο Ερρίκος Θαλασσινός και τον ανέδειξε ο Γιάννης Μαρκόπουλος. Η ανάδειξη του Ξυλούρη οφείλεται στο τραγούδι του «Ανυφαντού» και το πρόσωπο που τον ανακάλυψε και τον ανέδειξε ήταν ο διευθυντής της δισκογραφικής εταιρείας «Κολούμπια» Τάκης Λαμπρόπουλος, ο οποίος τον ηχογράφησε σε ένα γαμήλιο γλέντι στα Ανώγεια καικι έστειλε την κασέτα στον συνθέτη Σταύρο Ξαρχάκο ο οποίος ήταν τότε στο [[Παρίσι]], προκειμένου να ακούσει τη φωνή του Ανωγειανού Λυράρη. Οι εφημερίδες της εποχής έγραψαν ότι ο Λαμπρόπουλος πήγε στην Κρήτη όπου ανακάλυψε μια σπουδαία και σημαντική φωνή. Από εκεί πληροφορήθηκε ο Γιάννης Μαρκόπουλος για το Νίκο Ξυλούρη και του πρότεινε τα τραγούδια του «Χρονικού». <ref>Ντοκιμαντέρ: [http://www.ert-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=93159&autostart=0] Ο Νίκος Ξυλούρης και 3 ποιήματα]</ref>. Προηγουμένως ο Μαρκόπουλος είχε δοκιμάσει τις φωνές του Γρηγόρη Μπιθικώτση και της Μαρίας Φαρανούρη που όπως φαίνεται δεν τον ικανοποίησαν, μέχρι που γνώρισε τον Ξυλούρη και του εμπιστεύτηκε μερικά από τα τραγούδια του "Χρονικού".

Το 1971 ξεκίνησε κοινές εμφανίσεις με το Γιάννη Μαρκόπουλο στη μπουάτ "Λήδρα" και η φωνή του έγινε σύμβολο της αντίστασης. Συνεργάστηκε στενά, εκείναΕκείνα τα χρόνια, συνεργάστηκε στενά με τον Θρακιώτη τραγουδοποιό [[Θανάσης Γκαϊφύλλιας|Θανάση Γκαϊφύλλια]] στις μπουάτ της [[Πλάκα]]ς και σε συναυλίες σε όλη την [[Ελλάδα]].

Το καλοκαίρι του 1973 τραγούδησε στο θεατρικό έργο «[[Το μεγάλο μας τσίρκο]]» με πρωταγωνιστές τον [[Κώστας Καζάκος|Κώστα Καζάκο]] και τη [[Τζένη Καρέζη]] στο θέατρο "Αθήναιον".<ref name="Με τη χορδή της λύρας"/>.

Ο Νίκος Ξυλούρης στηνΣτην ακμή της καριέρας του, ο Νίκος Ξυλούρης αντιλήφθηκε ότι έχει [[καρκίνος|καρκίνο]] και πιο συγκεκριμένα όγκο στους πνεύμονες με μετάσταση στον εγκέφαλο. Μετά από μεγάλο αγώνα, πολλαπλές εγχειρήσεις και αρκετή ταλαιπωρία έχασε τη μάχη στο Αντικαρκινικό Πειραιώς στις [[8 Φεβρουαρίου]] [[1980]], σε ηλικία μόλις 43 χρονών. Με τη φωνή και το ήθος του σημάδεψε τα χρόνια της χούντας, την αντίσταση σε αυτήν, αλλά και τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης. Όπως ο ίδιος έλεγε μετά τη μεταπολίτευση, αναφερόμενος στους ανθρώπους της μουσικής βιομηχανίας "εγώ τους ίδιους ανθρώπους έβλεπα να κανονίζουν επί χούντας, τους ίδιους βλέπω και τώρα".<ref>Ντοκιμαντέρ: [http://www.ert-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=93159&autostart=0Ο Νίκος Ξυλούρης και 3 ποιήματα]</ref> Είναι ενταφιασμένος στο [[Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών|πρώτο νεκροταφείο Αθηνών]].

Για τον Νίκο Ξυλούρη, είναι ευρέως γνωστό ότι η απεριόριστη αγάπη που έτρεφε για τον τόπο του φαινόταν σε όλες τις πτυχές της ζωής του. Έτσι λοιπόν ήταν οπαδός του [[ΟΦΗ|Όμιλου Φιλάθλων Ηρακλείου]], την μεγάλη ποδοσφαιρική ομάδα της Κρήτης. Μάλιστα έπαιρνε μέρος και σε αρκετές εκδηλώσεις του Συνδέσμου Φίλων [[ΟΦΗ]] Αθηνών ''Νίκος Ξυλούρης'', του οποίου ήταν και ιδρυτικό μέλος το 1980. Επέλεξε να βοηθήσει αυτή τη προσπάθεια για να συσπειρώσει τους Κρητικούς φίλαθλους του ΟΦΗ στην Αθήνα.

* [http://www.patris.gr/articles/174055 30 χρόνια χωρίς το Ν. Ξυλούρη. εφημερίδαΕφημερίδα Πατρίς, 8/2/2010]