Σουλτανάτο των Γυναικών: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{Ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας}}
Το '''Σουλτανάτο των Γυναικών''' (Τούρκικα:'''Kadınlar Saltanatı''') ήταν η περίοδος σχεδόν 130 ετών κατά τον 16ο και 17ο αιώνα, που οι γυναίκες του αυτοκρατορικού χαρεμιού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας άσκησαν έκτακτη πολιτική επιρροή στις κρατικές υποθέσεις, πάνω από τον [[Σουλτάνος|σουλτάνοΣουλτάνο]].

Πολλοί από τους σουλτάνους[[Σουλτάνος|Σουλτάνους]] κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ήταν ανήλικοι ή ανίκανοι και ήταν οι μητέρες τους, οι [[βαλιντέ σουλτάνα|Βαλιντέ Σουλτάνες]], ήταν αυτές οι οποίες κυβερνούσαν ουσιαστικά την [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Αυτοκρατορία]]. Η σημαντικότερη γυναίκα στην ιστορία της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]] ήταν η ελληνικής καταγωγής,[[Κιοσέμ Σουλτάνα|Μαχπεϊκέρ Κιοσέμ Σουλτάν]],σύζυγος του [[Αχμέτ Α΄|Αχμέτ Α']] και μητέρα του [[Μουράτ Δ΄|Μουράτ Δ']] και του [[Ιμπραήμ Α΄|Ιμπραήμ Α']].
 
Στην [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]], σε αντίθεση με άλλες μοναρχίες, οι γυναίκες δεν επιτρεπόταν να κυβερνούν τη χώρα. Αυτό έγινε κατά πάσα πιθανότητα, προκειμένου να αποφευχθεί η αθέμιτη επιρροή στο [[Σουλτάνος|Σουλτάνο]].
Γραμμή 6 ⟶ 8 :
[[Αρχείο:Mihrimah-zygmunt(1548).jpg|μικρογραφία|250px|Γράμμα της [[Μιχριμάχ Σουλτάν]],κόρης του [[Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής|Σουλεϊμάν Α']] και της [[Χασεκί σουλτάνα|Χασεκί]] [[Χιουρέμ Σουλτάνα|Χουρέμ Σουλτάν]]|left]]
 
Αυτός ο κανόνας καταργήθηκε όταν ο [[Σουλτάνος]] [[Σουλεϊμάν Α' ο Μεγαλοπρεπής|Σουλεϊμάν Α']] ο Μεγαλοπρεπής έκανε νόμιμη σύζυγό του την [[Χιουρέμ |Χασεκί Χουρέμ Σουλτάν]]. Μετά την Χουρέμ ήρθαν δύο [[Χασεκί σουλτάν|χασεκίΧασεκί]] που στη συνέχεια έγιναν [[Βαλιντέ Σουλτάνα|Βαλιντέ Σουλτάν]]: Πρώτα η [[Νουρμπανού Σουλτάν]], σύζυγος του [[Σελίμ Β']], γιου της [[Χιουρέμ Σουλτάνα|Χουρέμ Σουλτάν]] και στη συνέχεια η [[Σαφιγιέ Σουλτάν]], σύζυγος του [[Μουράτ Γ']], γιου της [[Νουρμπανού Σουλτάν]] (η οποία δεν ήταν επίσημηνόμιμη σύζυγος). Πιστεύεται ότι η [[Μιχριμάχ |Μιχριμάχ Σουλτάν]], κόρη της [[Χιουρέμ Σουλτάνα|Χουρέμ Σουλτάν]], επηρέασε επίσης τον αδελφό της, [[Σελίμ Β']].
 
Η ακμή του Σουλτανάτου των Γυναικών κορυφώθηκε κατά τη διάρκεια της βασιλείας της [[Κιοσέμ Σουλτάνα|Μαχπεϊκέρ Κιοσέμ Σουλτάν]], [[Βαλιντέ Σουλτάνα|Βαλιντέ Σουλτάν]] των 2 γιών της, του [[Μουράτ Δ']] και του [[Ιμπραήμ Α΄|Ιμπραήμ Α' ]]<nowiki/>και μετά τον θάνατο του [[Ιμπραήμ Α΄|Ιμπραήμ]] επηρέαζε τον εγγονό της, [[Μεχμέτ Δ']]. Αυτή η περίοδος έληξε με τη δολοφονία της Κιοσέμ από την μητέρα του [[Μεχμέτ Δ']], την [[Τουρχάν Χατιτζέ Σουλτάν|Βαλιντέ Τουρχάν Χατιτζέ Σουλτάν]].
 
Ο γιός της [[Κιοσέμ Σουλτάνα|Κιοσέμ Σουλτάν]],[[Ιμπραήμ Α΄|Ιμπραήμ Α']],παντρεύτηκε μία παλλακίδα του,την [[Χιουμά Σαχ Σουλτάνα|Χιουμασάχ Σουλτάν]].Ο Ιμπραήμ υπέβαλε τις αδελφές του,Αϊσέ Σουλτάν,[[Φατμά Σουλτάνα (κόρη του Αχμέτ Α')|Φατμά Σουλτάν]],Χανζαντέ Σουλτάν,οι οποίες ήταν κόρες της [[Κιοσέμ Σουλτάνα|Κιοσέμ Σουλτάν]],καθώς και την ανιψιά του,[[Καγιά Σουλτάν]],στην ταπείνωση της υποταγής στις παλλακίδες του.Τους πήρε τα εδάφη και τα κοσμηματά τους και τις έκανε να υπηρετούν την [[Χιουμά Σαχ Σουλτάνα|Χιουμασάχ]],στέκοντας σε στάση προσοχής σαν υπηρέτες κάθως έτρωγε και κρατώντας το σαπούνι,την λεκάνη και την κανάτα με το νερό με τα οποία έπλενε τα χέρια της.
 
Ο τερματισμός της βασιλείας των γυναικών στην [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]] δεν σημαίνει τον τερματισμό και της επίδρασης των γυναικών στη διακυβέρνηση. Όπως και πιο πριν, οι [[Βαλιντέ Σουλτάνα|Βαλιντέ Σουλτάν]] συνέχισαν να συμμετέχουν σε φιλανθρωπικούς σκοπούς. Εκτός από την πολιτική, ασχολούνταν με την κατασκευή τζαμιών, σχολείων, νοσοκομείων, και είχαν μεγάλα εισοδήματα, τα οποία διαχειρίζονταν αυτόνομα.Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι δύο τελευταίες [[Βαλιντέ Σουλτάνα|Βαλιντέ Σουλτάν]]: η [[Μπεζμιαλέμ Σουλτάν]] και η [[Περτεβνιχάλ Σουλτάν]]. Ωστόσο, σε σύγκριση με την περίοδο του Σουλτανάτου των Γυναικών (κυρίως στην περίοδο της [[Κιοσέμ Σουλτάνα|Βαλιντέ Κιοσέμ Σουλτάν]]) η επίδρασή τους στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική ήταν πολύ μικρή.
 
== Κύριοι Εκπρόσωποι ==
[[Αρχείο:Khourrem.jpg|μικρογραφία|250px|[[Χασεκί σουλτάνα|Χασεκί]] [[Χιουρέμ|Χουρέμ Σουλτάν]]]]
 
=== Χασεκί Χουρέμ Σουλτάν ===
Η γυναίκα που έθεσε τα θεμέλια του Σουλτανάτο των Γυναικών, θεωρείται ότι είναι η [[Χιουρέμ Σουλτάνα|Χουρέμ Σουλτάν]] όταν για πρώτη φορά, μετά από αρκετούς αιώνες διακυβέρνησης, ένας [[Σουλτάνος]] ​​παντρεύτηκε την παλλακίδα του.Η [[Χιουρέμ Σουλτάνα|Χουρέμ Σουλτάν]] ήταν σύζυγος του [[Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής|Σουλεϊμάν Α' του Μεγαλοπρεπή]] και μητέρα του [[Σελίμ Β΄|Σελίμ Β']].
 
Το 1534 η μητέρα του [[Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής|Σουλεϊμάν Α']],[[Βαλιντέ Σουλτάνα|Βαλιντέ]] [[Αϊσέ Χαφσά Σουλτάν]], πέθανε. Τον Μάρτη του 1536 ο [[Μέγας Βεζίρης]] [[Ιμπραήμ Πασάς]] εκτελέστηκε με διαταγή του [[Σουλτάνος|Σουλτάνου]] [[Σουλεϊμάν]], δημεύθηκε η περιουσία του και άνοιξε ο δρόμος για την εξουσία της [[Χιουρέμ Σουλτάνα|Χουρέμ Σουλτάν]].
 
Ο [[Σουλτάνος]] ​​[[Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής|Σουλεϊμάν]], έχοντας περάσει το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου σε εκστρατείες, λάμβανε πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση στο παλάτι αποκλειστικά από την [[Χιουρέμ Σουλτάνα|Χουρέμ Σουλτάν]]. Ο [[Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής|Σουλεϊμάν]] στηρίχθηκε στο παρελθόν στην αλληλογραφία με τη μητέρα του, [[Αϊσέ Χαφσά Σουλτάν]], αλλά τώρα η Χουρέμ έγινε πολιτικός σύμβουλος. Επιπλέον η Χουρέμ Σουλτάν δεχόταν ξένους πρέσβεις και απαντούσε στις επιστολές των ξένων ηγεμόνων.Με πρωτοβουλία της στην [[Κωνσταντινούπολη]] έχτισε πολλά τζαμιά, μεντρεσέδες και σάουνα.
 
Μία από τις συνέπειες της επιρροής της [[Χιουρέμ Σουλτάνα|Χουρέμ Σουλτάν]] θεωρείται η εκτέλεση του μεγαλύτερου γιού του [[Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής|Σουλεϊμάν]],[[Ηγεμόνας Μουσταφά|Ηγεμόνα Μουσταφά]] ,το 1553,ο οποίος δεν ήταν δικός της γιός,αλλά γιός της [[Μαχιντεβράν Σουλτάνα|Μαχιντεβράν Σουλτάν]]. Έτσι η Χουρέμ πέτυχε τη δύναμη όχι μόνο για τον εαυτό της αλλά και για το γιο της [[Σελίμ Β΄|Σελίμ Β']].
 
[[Αρχείο:Women in Power.jpg|μικρογραφία|250px|[[Χασεκί σουλτάνα|Χασεκί]] [[Νουρμπανού Σουλτάνα|Αφιφέ Νουρμπανού]] [[Βαλιντέ Σουλτάνα|Βαλιντέ Σουλτάν]]|left]]
 
=== Χασεκί Αφιφέ Νουρμπανού Βαλιντέ Σουλτάν ===
Η [[Νουρμπανού Σουλτάν|Νουρμπανού]] ήταν η πρώτη [[Βαλιντέ Σουλτάνα|Βαλιντέ Σουλτάν]] κατά την περίοδο του Σουλτανάτου των Γυναικών,εφόσον η [[Χιουρέμ Σουλτάνα|Χουρέμ Σουλτάν]] πέθανε πριν την άνοδο του γιού της στον θρόνο.Η [[Νουρμπανού Σουλτάνα|Νουρμπανού Σουλτάν]] ήταν σύζυγος του [[Σελίμ Β΄|Σελίμ Β']],γιού της [[Χιουρέμ Σουλτάνα|Χουρέμ Σουλτάν]],και μητέρα του [[Μουράτ Γ΄|Μουράτ Γ']].
 
Άρχισε την ανύψωσή της κατά τη διάρκεια της ζωής του συζύγου της, [[Σελίμ Β']]. Ο [[Σελίμ Β΄|Σελίμ]] στο μεγαλύτερο μέρος της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]] είχε το παρατσούκλι "Ο μέθυσος", λόγω της κατανάλωσης του σε κρασί, αλλά μέθυσος κυριολεκτικά δεν ήταν. Ωστόσο, με τις δημόσιες υποθέσεις ασχολούνταν ο [[Μέγας Βεζίρης]] [[Σοκολού Μεχμέτ Πασά]], ο οποίος ήταν υπό την επιρροή της [[Νουρμπανού Σουλτάνα|Νουρμπανού Σουλτάν]].Ο Σοκολού Μεχμέτ Πασάς ήταν παντρεμένος με την κόρη της Νουρμπανού,[[Εσμαχάν Σουλτάνα (κόρη του Σελίμ Β')|Εσμαχάν Σουλτάν]],πράγμα που αύξησε την επιρροή της Νουρμπανού.Ο ρόλος της Νουρμπανού αυξήθηκε όταν ανέβηκε στο θρόνο ο γιος της [[Μουράτ Γ']]. Η εξουσία του Μουράτ υποσκάφτηκε από επιρροές του χαρεμιού του και συγκεκριμένα αρχικά της μητέρας του, [[Νουρμπανού Σουλτάνα|Νουρμπανού Σουλτάν]], και μετέπειτα της συζύγου του, [[Σαφιγιέ Σουλτάν]].
 
=== Χασεκί Σαφιγιέ Βαλιντέ Σουλτάν ===
Η επιρροή της [[Σαφιγιέ Σουλτάνα|Σαφιγιέ Σουλτάν]] είχε αυξηθεί εντυπωσιακά μετά τον θάνατο της πεθεράς της, [[Νουρμπανού Σουλτάνα|Βαλιντέ Νουρμπανού Σουλτάν]].Η [[Σαφιγιέ Σουλτάνα|Σαφιγιέ Σουλτάν]] ήταν σύζυγος του [[Μουράτ Γ΄|Μουράτ Γ']],γιού της [[Νουρμπανού Σουλτάνα|Νουρμπανού Σουλτάν]],και μητέρα του [[Μωάμεθ Γ΄|Μεχμέτ Γ']].
 
Η αρχή της Σαφιγιέ ήταν μεγάλη, στην έκθεση για το 1590 ο Βενετσιάνος Giovanni Moro έγραψε: "Έχει τη δύναμη, όπως η μητέρα του πρίγκιπα, μερικές φορές παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις του κράτους, είναι πολύ καλά σεβαστή σε αυτό".
Γραμμή 40 ⟶ 42 :
Η [[Σαφιγιέ Σουλτάνα|Σαφιγιέ]] έπαιξε ρόλο ανάλογο με τον ρόλο των βασιλισσών στις ευρωπαϊκές χώρες. Το 1595,ο [[Μουράτ Γ']] πέθανε και τον διαδέχθηκε ο γιος της Σαφιγιέ, [[Μεχμέτ Γ']]. Η Σαφιγιέ ως [[Βαλιντέ Σουλτάνα|Βαλιντέ Σουλτάν]] είχε μεγάλη δύναμη και μεγάλη επιρροή στον γιο της.
 
Μετά από τη [[Σαφιγιέ Σουλτάνα|Σαφιγιέ Σουλτάν]] πέρασαν, η μία μετά την άλλη, τρεις [[Βαλιντέ Σουλτάνα|Βαλιντέ Σουλτάνες]]: η [[Χαντάν Σουλτάν|Χαντάν Βαλιντέ Σουλτάν]], η [[Αλιμέ Σουλτάν|Αλιμέ Βαλιντέ Σουλτάν]] και η [[Μαχφιρούζ Χατιτσέ Σουλτάνα|Μαχφιρούζ Χατιτζέ Βαλιντέ Σουλτάν]]. Δεν έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία σε σχέση με άλλες [[Σουλτάνα|Σουλτάνες]],ως αντιβασιλέας και [[Βαλιντέ Σουλτάνα|Βαλιντέ Σουλτάν]] παρέμειναν στην εξουσία ένα μικρό χρονικό διάστημα (περίπου 2 χρόνια η καθεμία).
[[File:Vera Effigies Turcorvm Imperatoris Ibrahim Filii, Et Sultanæ, Eiusdem Matris (1707, original).jpg|thumb|250px|[[Χασεκί σουλτάνα|Χασεκί]] [[Κιοσέμ Σουλτάνα|Μαχπεϊκέρ Κιοσέμ]] [[Βαλιντέ Σουλτάνα|Βαλιντέ Σουλτάν]]]]
 
=== Χασεκί Μαχπεϊκέρ Κιοσέμ Βαλιντέ Σουλτάν ===
Η [[Κιοσέμ Σουλτάνα|Μαχπεϊκέρ Κιοσέμ Σουλτάν]] ήταν η σημαντικότερη γυναίκα του Σουλτανάτου των Γυναικών.Ήταν σύζυγος του [[Αχμέτ Α΄|Αχμέτ Α']],δισέγγονου της [[Νουρμπανού Σουλτάνα|Νουρμπανού Σουλτάν]],εγγονού της [[Σαφιγιέ Σουλτάνα|Σαφιγιέ Σουλτάν]] και γιού της [[Χαντάν Σουλτάνα|Χαντάν Σουλτάν]],και μητέρα δύο [[Σουλτάνος|Σουλτάνων]] του [[Μουράτ Δ΄|Μουράτ Δ']] και του [[Ιμπραήμ Α΄|Ιμπραήμ Α']].
 
Διορίστηκε όχι μόνο [[Βαλιντέ Σουλτάνα|Βαλιντέ Σουλτάν]] αλλά επίσης, καθώς ο γιος της ήταν ανήλικος(11 ετών), ως επίσημος αντιβασιλέας του κράτους μέχρι να ενηλικιωθεί ο γιος της μεταξύ 1623 και 1632 και έγινε η πρώτη από τις δύο γυναίκες στην ιστορία που κυβέρνησε την [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]] επίσημα και μόνο. Ενώ οι γυναίκες είχαν γίνει, εκ των πραγμάτων, αντιβασιλείς στην αυτοκρατορία ,πριν από αυτήν, καμία γυναίκα δεν είχε γίνει ποτέ επίσημα αντιβασιλέας και η θέση της ήταν με αυτόν τον τρόπο νέα. Κατά το μεγαλύτερο μέρος της Βασιλείας του γιού της,[[Μουράτ Δ']],συμμετείχε στις συνεδριάσεις του Ντιβάνι (υπουργικό συμβούλιο) πίσω από μια κουρτίνα, ακόμη και μετά από το 1632, όταν δεν ήταν πλέον επίσημα αντιβασιλέας.
 
Όταν ο άλλος της γιος, ο [[Ιμπραήμ Α']] διαδέχθηκε τον αδελφό του το 1640, αποδείχτηκε διανοητικά ασταθής για να κυβερνήσει. Αυτό έδωσε την δυνατότητα στην [[Κιοσέμ Σουλτάνα|Κιοσέμ]] να παραμείνει στην εξουσία. Ο Ιμπραήμ εκθρονίστηκε στις 8 Αυγούστου 1648, μετά από συνέργεια των [[Γενίτσαροι|γενίτσαρωνΓενίτσαρων]] με το θρησκευτικό κατεστημένο, και εκτελέστηκε δέκα ημέρες αργότερα. [[Σουλτάνος]] έγινε ο επτάχρονος και μεγαλύτερος γιος του, [[Μεχμέτ Δ']].
 
Με την κυριαρχία του [[Μωάμεθ Δ΄|Μεχμέτ Δ']], η θέση της [[Βαλιντέ Σουλτάνα|Βαλιντέ Σουλτάν]] θα έπρεπε να πάει στην μητέρα του [[Μωάμεθ Δ΄|Μεχμέτ Δ']], την [[Τουρχάν Χατιτζέ Σουλτάν]]. Ωστόσο η Τουρχάν αγνοήθηκε λόγω του ότι ήταν νέα και άπειρη. Αντ' αυτού η γιαγιά του σουλτάνου, [[Κιοσέμ Σουλτάνα|Κιοσέμ Σουλτάν]], επανήλθε σε αυτή την υψηλή θέση. Η Κιοσέμ Σουλτάν ήταν [[Βαλιντέ Σουλτάνα|Βαλιντέ Σουλτάν]] με δύο γιους, έχοντας έτσι τη μεγαλύτερη εμπειρία από τις δύο γυναίκες.
 
=== Χασεκί Τουρχάν Χατιτζέ Βαλιντέ Σουλτάν ===
Η [[Τουρχάν Χατιτζέ Σουλτάνα|Τουρχάν Χατιτζέ Σουλτάν]] ήταν σύζυγος του [[Ιμπραήμ Α΄|Ιμπραήμ Α']],γιού της [[Κιοσέμ Σουλτάνα|Μαχπεϊκέρ Κιοσέμ Σουλτάν]],και μητέρα του διαδόχου του [[Μωάμεθ Δ΄|Μεχμέτ Δ']].
 
Γραμμή 59 ⟶ 61 :
Ωστόσο αποδείχτηκε ότι η Τουρχάν ήταν υπερβολικά φιλόδοξη για να χάσει μια τέτοια υψηλή θέση χωρίς μάχη. Στον αγώνα της να γίνει [[Βαλιντέ Σουλτάνα|Βαλιντέ Σουλτάν]], η Τουρχάν υποστηρίχθηκε από τον επικεφαλής μαύρο ευνούχο και τον [[Μέγας Βεζίρης|Μέγα Βεζύρη]], ενώ η Κιοσέμ υποστηρίχθηκε από τον [[Γενίτσαροι|Σώμα των Γενιτσάρων]].
 
Σε αυτή την πάλη για την εξουσία, η Κιοσέμ είχε προγραμματίσει να εκθρονίσει τον [[Μεχμέτ Δ']] και να τον αντικαταστήσει με έναν άλλο νεότερο εγγονό,τον [[Σουλεϊμάν Β΄|Σουλεϊμάν]],ο οποίος δεν ήταν γιός της [[Τουρχάν Χατιτζέ Σουλτάνα|Τουρχάν Χατιτζέ Σουλτάν]] αλλά της [[Σαλιχά Ντιλασούμπ Σουλτάνα|Σαλιχά Ντιλασούπ Σουλτάν]].Σύμφωνα με έναν ιστορικό το σχέδιο της αντικατάστασης της [[Τουρχάν Χατιτζέ Σουλτάνα|Τουρχάν]] απο την [[Σαλιχά Ντιλασούμπ Σουλτάνα|Ντιλασούπ]] ως μητέρα του Σουλτάνου αποσκοπούσε στο ότι η [[Σαλιχά Ντιλασούμπ Σουλτάνα|Ντιλασούπ]] ήταν πιό εύκολα ελεγχόμενη.Το σχέδιο ήταν ανεπιτυχές, καθώς η Τουρχάν ενημερώθηκε από έναν από τους σκλάβους της Κιοσέμ και διέταξε την δολοφονία της. Η [[Κιοσέμ Σουλτάνα|Κιοσέμ Σουλτάν]] δολοφονήθηκε το 1651 σε ηλικία 61 ετών.
 
== Δείτε επίσης ==
* [[Κιοσέμ Σουλτάνα|Χασεκί Μαχπεϊκέρ Κιοσέμ Βαλιντέ Σουλτάν]]
* [[Χιουρέμ Σουλτάνα|Χασεκί Χουρέμ Σουλτάν]]
* [[Νουρμπανού Σουλτάνα|Χασεκί Αφιφέ Νουρμπανού Βαλιντέ Σουλτάν]]
* [[Σαφιγιέ Σουλτάνα|Χασεκί Σαφιγιέ Βαλιντέ Σουλτάν]]
* [[Χιουμά Σαχ Σουλτάνα|ΧιουμάΧασεκί ΣαχΧιουμασάχ Σουλτάν]]
* [[Χαντάν Σουλτάνα|Χαντάν Βαλιντέ Σουλτάν]]
* [[Αλιμέ Σουλτάν|Αλιμέ Βαλιντέ Σουλτάν]]
* [[Μαχφιρούζ Χατιτζέ Σουλτάνα|Μαχφιρούζ Χατιτζέ Βαλιντέ Σουλτάν]]
* [[Τουρχάν Χατιτζέ Σουλτάνα|Χασεκί Τουρχάν Χατιτζέ Βαλιντέ Σουλτάν]]
 
== Παραπομπές ==