|
σύνορα=5.440|
ακτογραμμή=2.440|
εκτίμηση_πληθυσμού = 78.160617.000<ref name="stats">[http://www.amar.org.ir/Default.aspx?tabid=500 Επίσημη εκτίμηση]</ref> |
χρονιά_εκτίμησης_πληθυσμού = 39-2015 |
πληθυσμός= 70.495.782<ref>[http://negahi.com/wordpress/?p=108 Ιράν - Πληθυσμός]</ref>|
θέση_πληθυσμού= 17|
χρονιά_απογραφής_πληθυσμού= 2006|
πυκνότητα_πληθυσμού = 47,47 |
θέση_πυκνότητας_πληθυσμού = 162161|
τύπος_κυριαρχίας = [[Ανεξαρτησία]] |
γεγονός_κυριαρχίας = [[Ιρανική Επανάσταση]]<br />Ισχύον [[Σύνταγμα]] |
Το '''Ιράν''' ([[περσική γλώσσα|περσικά]]: ايران), επίσημα '''Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν''' ([[περσική γλώσσα|περσικά]]: جمهوری اسلامی ايران), ανεπίσημα '''Περσία''', είναι χώρα της [[Μέση Ανατολή|Μέσης Ανατολής]] στη Νοτιοδυτική [[Ασία]]. Ενώ τοπικά η χώρα ήταν γνωστή ως Ιράν από την αρχαιότητα, έως το 1935 η επικρατούσα ονομασία παγκοσμίως ήταν '''Περσία'''. Μετά το 1935 χρησιμοποιούνταν διεθνώς και οι δύο ονομασίες, ο όρος Ιράν όμως καθιερώθηκε έκτοτε ως επίσημη ονομασία της χώρας.
ΕίναιΈχει ηέκταση 18η1.648.195 χώρα[[Τετραγωνικό σεχιλιόμετρο|τ.χλμ.]] έκτασηκαι παγκοσμίως[[πληθυσμός|πληθυσμό]] και78.617.000 οσύμφωνα πληθυσμόςμε τηςεκτιμήσεις αριθμείτου 782015<ref εκατομμύριαname="stats"/>. Το Ιράν συνορεύει στα βόρεια με [[Αζερμπαϊτζάν]], [[Αρμενία]] και [[Τουρκμενιστάν]], ανατολικά με [[Πακιστάν]] και [[Αφγανιστάν]] και δυτικά με [[Τουρκία]] και [[Ιράκ]]. Πρωτεύουσα είναι η [[Τεχεράνη]], που αποτελεί το πολιτικό, πολιτιστικό, εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο της χώρας. Το Ιράν θεωρείται σημαντική περιφερειακή δύναμη και καταλαμβάνει εξέχουσα θέση σε θέματα παγκόσμιας ενεργειακής πολιτικής και οικονομίας, ως αποτέλεσμα κυρίως των μεγάλων αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου που διαθέτει. Η χώρα είναι επίσης μέλος του [[ΟΠΕΚ]] και του [[Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών|Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών]].
Ιστορικά, είναι από τις περιοχές του κόσμου όπου αναπτύχθηκαν οι πρώτοι σημαντικοί πολιτισμοί, με τους πρώτους οργανωμένους οικισμούς το 7.000 π.Χ., ενώ από την πρώτη χιλιετία π.Χ. ώςέως τον 7ο αιώνα μ.Χ. εγκαθιδρύθηκαν μεγάλες αυτοκρατορίες: [[Αχαιμενίδες]], [[Παρθία|Πάρθοι]], [[Αυτοκρατορία των Σασσανιδών|Σασσανίδες]]. Κατά τη χρυσή εποχή του Ισλάμ (7ος-11ος αιώνας), στο Ιράν άκμασαν οι επιστήμες: φιλοσοφία, ιατρική, αστρονομία, μαθηματικά καθώς και οι τέχνες και η λογοτεχνία. Το 1906 συστάθηκε το πρώτο κοινοβούλιο της χώρας, ενώ από την 1η Απριλίου 1979, έγινε [[Ισλάμ|ισλαμική]] δημοκρατία.
== Ονομασίες Ιράν-Περσία ==
== Ιστορία ==
=== Αρχαιότητα και μεσαίωνας ===
Η περιοχή του σημερινού Ιράν κατά την πρώτη χιλιετία π.Χ. κατοικούνταν από [[Πέρσες]] και [[Μήδοι|Μήδους]]. Οι πρώτοι επικράτησαν και με επικεφαλής τη δυναστεία των [[Αχαιμενίδες|Αχαιμενιδών]] δημιούργησαν μια αχανή αυτοκρατορία που έφτασε στα όρια της ακμής της τον 6ο και 5ο π.Χ. αιώνα, και εκτεινόταν από τη [[Μικρά Ασία]] ωςέως τον ποταμό [[Ινδός ποταμός|Ινδό]]. Την περίοδο 499-449 π.Χ. οι Πέρσες [[Περσικοί πόλεμοι|συγκρούστηκαν]] με τους [[αρχαίοι Έλληνες|Έλληνες]] στην ευρύτερη περιοχή της Μικράς Ασίας και του [[Αιγαίο Πέλαγος|Αιγαίου Πελάγους]]. Το διάστημα 356-323 π.Χ. ο [[Μέγας Αλέξανδρος]], επικεφαλής των συνασπισμένων Ελλήνων, κατάφερε να επιβληθεί του Πέρση "Μεγάλου Βασιλέα" [[Δαρείος Γ'|Δαρείου Γ']] και να κατακτήσει τα εδάφη της αυτοκρατορίας του. Η κυριαρχία των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου υπήρξε πρόσκαιρη και μέσα σε λιγότερο από έναν αιώνα, η περσική δυναστεία των [[Παρθία|Πάρθων]] επικράτησε σε ολόκληρη την περιοχή. Από τον 4ο αιώνα μ.Χ., τη δυναστεία των Πάρθων τη διαδέχτηκε αυτή των [[Σασσανίδες|Σασσανιδών]]. Οι [[μουσουλμάνοι]] [[Άραβες]] κατέλυσαν το περσικό βασίλειο τον 7ο αιώνα και από τότε σταδιακά ξεκίνησε ο εξισλαμισμός της περιοχής. Η περιοχή καταλήφθηκε δύο φορές πρόσκαιρα από τους [[Μογγόλοι|Μογγόλους]], το 13ο και το 14ο αιώνα.<ref name="εκδοτική">Παγκόσμια Ιστορία. Εκδοτική Αθηνών. Αθήνα 1990, τόμος 1.</ref>
=== Μεσαιωνική περίοδος (652-1501) ===
| 