Ροτόντα (Θεσσαλονίκη): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

H '''Ροτόντα''' είναι κτίσμα το οποίο προοριζόταν για μαυσωλείο του [[Καίσαρας|Καίσαρα]] [[Γαλέριος|Γαλέριου]]. Λόγω της μη χρήσης του αργότερα μετατράπηκε σε χριστιανικό ναό του Αγίου Γεωργίου και συμπεριληφθηκεσυμπεριλήφθηκε στα [[Παλαιοχριστιανικά και Βυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης]] ως [[Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς]] της [[Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών|UNESCO]].<ref>[http://whc.unesco.org/en/list/456/multiple=1&unique_number=528 Maps - Paleochristian and Byzantine Monuments of Thessalonika], Unesco World Heritage List</ref> Πρόκειται για θολωτό στρογγυλό κτίσμα του 4ου αιώνα, όμοιο με το [[Πάνθεον]] στη [[Ρώμη]]. Κτίστηκε στα χρόνια του Καίσαρα [[Γαλέριος|Γαλέριου]] γύρω στο 304 μ.Χ. ενώ προοριζόταν ως ναός του [[Δίας (μυθολογία)|Δία]] ή των [[Κάβειροι|Καβείρων]], ή ως [[Μαυσωλείο]] του [[Γαλέριος|Γαλέριου]]. Ωστόσο, εξαιτίας του θανάτου του [[Γαλέριος|Γαλέριου]] το 311 μ.Χ., η Ροτόντα ως λέξη έμεινε κενή χωρίς χρήση. Αργότερα χρησιμοποιήθηκε με διαφορετική λειτουργία απο λαούς της εγγύς ανατολής.

Οι [[αγιογραφία|αγιογραφίες]] είναι από τις αρχές του 5ου αιώνα, διότι οι εικονιζόμενοι άγιοι μαρτύρησαν όλοι μέχρι της εποχής του [[Διοκλητιανός|Διοκλητιανού]] και του [[Μαξιμιανός|Μαξιμιανού]]. Οι αγιογραφίες διασώζονται σήμερα μόνο κάτω από τον θόλο, ενώ οι υπόλοιπες καταστράφηκαν όταν ο ναός μεταβλήθηκε από τους [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Τούρκους]] σε [[Τζαμί|μωαμεθανικό τέμενος]] από τον Σεΐχη [[Σουλεϊμάν Χορτατζής Εφέντη|Σουλεϊμάν Χορτατζή Εφέντη]] το 1590. Τότε έγινε και η προσθήκη του [[μιναρές|μιναρέ]]. Τα ψηφιδωτά που σώζονται στις καμάρες και στα τόξα των φεγγιτών έχουν καθαρά διακοσμητικό χαρακτήρα. Εικονίζονται μέσα σε χρυσό φόντο γεωμετρικά σχήματα σε μεγάλη ποικιλία καθώς και θέματα από το φυσικό κόσμο, όπως καρποί, ζώα, πουλιά, κάνιστρα και άνθη με μια φυσιοκρατική διάθεση και ζωηρά χρώματα. Στο θόλο, στην κορυφή της μεγάλης ψηφιδωτής σύνθεσης εικονιζόταν όρθιος σταυροφόρος [[Χριστός]] γεγονός που μας αποκαλύπτεται από το διασωζόμενοδιασωθέν περίγραμμα από κάρβουνο που απέμεινε πάνω στο κονίαμα. Ο Χριστός εικονιζόταν μέσα σε πολύχρωμη "δόξα", τμήματα της οποία διασώζονται σήμερα, που την υποβάσταζαν τέσσερις άγγελοι. Κατά τον πρόσφατο καθαρισμό των ψηφιδοτώνψηφιδωτών του μνημείου ήρθαν στο φως τα κεφάλια και τα φτερά των αγγέλων. Πιο κάτω υπάρχει μία ζώνη των ψηφιδοτώνψηφιδωτών που έχει καταστραφεί. Χαμηλότερα η τρίτη ζώνη ψηφιδωτών είναι καλύτερα διατηρημένη. Είναι χωρισμένη σε οκτώ τμήματα, σε καθένα από τα οποία παριστάνεται ένα φανταστικό διώροφο πολυτελές και ανάλαφρο οικοδόμημα με πλήθος διακοσμητικών στοιχείων. Μπροστά από αυτά τα φανταστικά αυτά οικοδομήματαπαριστάνονταιοικοδομήματα παριστάνονται, δύο ή τρεις άγιοι όλοι σε στάση δέησης. Οι επιγραφές που τους συνοδεύουν δηλώνουν το όνομα, την ιδιότητά τους και το μήνα που γιορτάζουν. Τα πρόσωπά τος, διατηρούν την [[Ελληνιστική περίοδος|ελληνιστική]] παράδοση και αποτελούν έξοχα δείγματα της πρώιμης χριστιανικής προσωπογραφίας. Στην κόγχη του ιερού υπάρχει τοιχογραφημένη η Ανάληψη, που έχει υποστεί φθορές.

Το Μάρτιο του 1430 η Θεσσαλονίκη μετατρεπόταν αποαπό κέντρο του χριστιανικού πολιτισμού σε μια νέα εστία της τουρκο-ισλαμικής κουλτούρας<ref name=":1.0">{{Cite book|title = Notes on some turkish monumentsin Thessaloniki.|last = M.Kiel|first = |publisher = Balkan Studies|year = 1970|isbn = |location = |pages = 125,141,147}}</ref>. Η τουρκική κατάκτηση άλλαξε τη μορφή της πόλης με την ύψωση μιναρέδων δίπλα στις εκκλησίες που μεταβλήθηκαν σταδιακά σε τζαμιά. Η μετατροπή των εκκλησιών σε τζαμιά έγινε σε δύο φάσεις, μία στο τέλος του 15ου και μία στο τέλος του 16ου αιώνα<ref name=":1.1">{{Cite book|title = Notes on some turkish monumentsin Thessaloniki.|last = M.Kiel|first = |publisher = Balkan Studies|year = 1970|isbn = |location = |pages = 125}}</ref>. Η δεύτερη φάση συνδέεται με το γενικό φόβο για το τέλος του κόσμου στο μουσουλμανικό έτος 1000 (1592 μ.Χ). Ο Άγιος Γεώργιος έγινε τζαμί υπό αυτές τις συνθήκες το έτος 999 της Εγείρας (1590 μ.Χ). Ο Σινάν Πασάς ανέλαβε τις απαραίτητες εργασίες για τη μετατροπή, που περιλάμβαναν και την κατασκευή του μιναρέ στον τύπο εκείνο που είχαν κτιστεί οι μιναρέδες στην Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης από τον Σελίμ ΄Β<ref name=":1.2">{{Cite book|title = Notes on some turkish monumentsin Thessaloniki.|last = M.Kiel|first = |publisher = Balkan Studies|year = 1970|isbn = |location = |pages = 125}}</ref>.