Βυζαντινά τείχη της Θεσσαλονίκης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Miltos658 (συζήτηση | συνεισφορές)
→‎Βιβλιογραφία: προσθήκη βιβλίου Δ. Ευγενίδου
Miltos658 (συζήτηση | συνεισφορές)
Διόρθωση επιγραφών των τειχών βάσει του βιβλίου της Δ. Ευγενίδου (βλ. σχετική παραπομπή).
Γραμμή 1:
{{πηγές|21|07|2012}}
[[Αρχείο:Thessaloniki - byzantine city walls.jpg|δεξιά|μικρογραφία|350px|Τα τείχη της Θεσσαλονίκης.]]
Τα '''Βυζαντινά τείχη της [[Θεσσαλονίκη]]ς''', αποτελούνέχουν σημαντικόπερίμετρο τμήμαπερίπου οχύρωσης4 χιλιομέτρων, τεράστιααλλά ιστορικήη κληρονομιάαρχική τους περίμετρος ήταν περί τα 8 χιλιόμετρα και αναπόσπαστοτο κομμάτιύψος τουτους πολιτισμού10-12 τηςμέτρα πόλης.<ref>{{Cite Ηbook|title [[Βυζαντινή= τέχνηΚάστρα Μακεδονίας και Θράκης|Βυζαντινήlast αρχιτεκτονική]]= τουςΕυγενίδου|first είναι= μοναδική.Δέσποινα|publisher Τα= τείχηΑδάμ|year που= απαρτίζουν1998|isbn κατά= μήκος960-500196-9|location την= πόληΑθήνα|page της= Θεσσαλονίκης119-129}}</ref>. έχουνΣτο περίπουδυτικό 5και χιλιόμετραανατολικό περίμετροτείχος υπάρχουν τριγωνικοί πρόβολοι, ενώ στα πιο ψηλά σημεία και τοιδίως ύψοςστο τουςτμήμα κυμαίνεταιπου χωρίζει την ακρόπολη από 9την μέτραπόλη ωςυπάρχουν 10,50ορθογώνιοι μέτραπύργοι. Το χτίσιμο τους περιβάλλεται απόπεριλαμβάνει επαναλαμβανόμενες σειρές τούβλων και πετρωμάτων διακοσμημένα με χριστιανικά ([[Σταυρός|Σταυρούςσταυρούς]],) και αρχαιοελληνικά σύμβολα όπως η απεικόνιση(απεικονίσεις του ήλιου η, ρόμβους). Παρόμοιας οχύρωσηςτεχνοτροπίας είναι και τα βυζαντινά τείχη που σώζονται στην Κωνσταντινούπολη.
 
== Ιστορία ==
Η πρώτη οχύρωση της νεόκτιστης πόλης του [[Κάσσανδρος|Κασσάνδρου]] που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωσή της ξεκινά από τον [[3ος αιώνας π.Χ.|3ο αιώνα π.Χ.]] ΟιΤον Βυζαντινές3ο οχυρώσεις,αιώνα βοηθούσανχτίσθηκαν στηνοχυρώσεις απώθησηγια τωντην εχθρώνπροστασία της πόλης από τοτους Βορρά.Γότθους Σεμε αυτόυλικά μας πληροφορούν οι επιγραφές που έχουν βρεθείαπό κατάπροηγούμενα καιρούςοικοδομήματα. ΗΤο πρώτησήμερα χρονολογείταιορατό γύρωτείχος στονχτίστηκε 5οαπό μετο 6οτέλος Αιώνατου και4ου αναφέρειως συγκεκριμένατα ''Τείχεσινμέσα άρρηκτοιτου Ορμίσδας5ου εξετέλεσε την δε πόλιν''αιώνα. Ιστορικοί υποστηρίζουν πως αναφέρεται στον πατέρα του Ορμίσδα.
 
Σχετικά με αυτούς που έχτισαν διάφορα σημεία του τείχους μας πληροφορούν επιγραφές που έχουν βρεθεί κατά καιρούς. Η πρώτη αναφέρει ότι ''... Τείχεσιν αρρήκτοις Ορμίσδας εξετέλεσε τήνδε πόλιν ...'' Έχουν προταθεί κατά καιρούς διάφορες απόψεις για το ποιος μπορεί να ήταν ο Ορμίσδας αυτής της επιγραφής, αλλά σήμερα φαίνεται πιο πιθανό ότι ήταν έπαρχος πραιτωρίων του Ιλλυρικού και έχτισε το τείχος περί το 442/3<ref>{{cite web|last=Croke|first=Brian|title=Hormisdas and the Late Roman Walls of Thessalonika|url=http://grbs.library.duke.edu/article/viewFile/7431/4917|work=Greek, Roman, and Byzantine Studies|publisher=Duke University|accessdate=28 December 2015}}</ref>.
Η δεύτερη επιγραφή με την αναφορά ''Επί του αγιοτάτου Αρχιεπισκόπου Ευσέβιου εγένετο ορισμός αυτου'', μας πληροφορεί πως προσθήκη έγινε για τον αρχιεπίσκοπο Ευσέβιο ο οποίος τάχθηκε υπέρ της πρόσθετης οχύρωσης της Θεσσαλονίκης κατά τη διάρκεια της αυτοκρατορίας του Μαυρίκιου, όταν η πόλη πολιορκούνταν από τους Σλάβους.
Η τρίτη επιγραφή κοντά στα τείχη της Πλατείας Ελευθερίας χρονολογείται μεταξύ 10ου και 13ου Αιώνα και μας ενημερώνει για τις εργασίες που έγιναν στα τείχη προς την πλευρά της θάλασσας αναφέροντας συγκεκριμένα ''Ανακαινίσθη επί Λεόντος Αλεξάνδρου των Αυταδέλφων και Αυτοκρατόρων και Φιλοχρήστων ημών Βασιλέων και επί Νικολάου του Οικουμενικού ημών Πατριάρχου - Ανακαινίσθη επί Λέοντος Βασιλικού Πρωτοπαθάριου και στρατηγού Θεσσαλονίκης του Χατζιλάκη και επί Ιωάννου Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης του εντοπίου''.
 
ΗΜια δεύτερηάλλη επιγραφή με την αναφορά ''Επί του αγιοτάτου Αρχιεπισκόπου Ευσέβιου εγένετο ορισμός αυτου'', μας πληροφορεί πως προσθήκη έγινε για τον αρχιεπίσκοπο Ευσέβιο, ο οποίος τάχθηκε υπέρ της πρόσθετης οχύρωσης της Θεσσαλονίκης κατά τη διάρκεια της αυτοκρατορίας του Μαυρίκιου, όταν η πόλη πολιορκούνταν από τους Σλάβους.
Η τέταρτη επιγραφή μας πληροφορεί για τον στρατηγό Λογοθέτη Υαλέος που έχτισε ένα επιπλέον τμήμα κοντά στην θάλασσα κοντά στον [[Λευκός Πύργος|Λευκό Πύργο]] το 1316 μ.Χ. και αναφέρει συγκεκριμένα ''Ανεκτίσθη εκ βάθρων το μέροις του τείχους δια συνδρομής και συνεργίας του Πανσεβαστού Λογοθέτου του στρατιοτικού του Υαλέου κεφαλατικεύοντος εν τη δε πόλη Θεσσαλονίκης κατά τον χρόνο της ΙΔ΄ ινδικτλωνος ΣΩΚΔ΄ έτους''.
 
Η τρίτηΆλλη επιγραφή κοντά στα τείχη της Πλατείας Ελευθερίας χρονολογείται μεταξύπερί 10ουτον και10ο 13ου Αιώνα καιαιώνα μας ενημερώνει για τις εργασίες που έγιναν στα τείχη προς την πλευρά της θάλασσας αναφέροντας συγκεκριμένα ότι ''ΑνακαινίσθηΑνεκενίσθη (sic) επί ΛεόντοςΛέοντος και Αλεξάνδρου των Αυταδέλφωναυταδέλφων και Αυτοκρατόρωναυτοκρατόρων και Φιλοχρήστωνφιλοχρίστων ημών Βασιλέωνβασιλέων και επί Νικολάου του Οικουμενικούοικουμενικού ημών Πατριάρχουπατριάρχου - ΑνακαινίσθηΑνεκαινίσθη επί Λέοντος Βασιλικούβασιλικού ΠρωτοπαθάριουΠρωτοσπαθαρίου και στρατηγού Θεσσαλονίκης του ΧατζιλάκηΧιτζιλάκη, και επί Ιωάννου Αρχιεπισκόπουαρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης του εντοπίου''.
Το 1355 μ.Χ, η αυτοκράτειρα [[Άννα της Σαβοΐας|Άννα Παλαιολογίνα]] ξεκίνησε εκστρατεία κατά του Κατακουζηνού, επιδιορθώνοντας ένα μεγάλο μέρος των τειχών, δημιουργώντας δύο πύλες στα τείχη στην μία εκ των οποίων επιγραφή μας πληροφορεί για το έργο αναφέροντας ''Ανηγέρθη η παρούσα πύλη ορισμώ της κραταιάς και Αγίας ημών κυρίας και Δεσποίνης κυράς Άννης της Παλαιολογίνης υπηρετήσαντος καστροφύλακος Ιωάννου Χαμαετού του Κοιαίστορος τω ΣΩΔΞ΄ έτη ινδικτιώνι Θ΄'', ενώ η επιγραφή στην βόρεια πλευρά μας πληροφορεί για την αποπεράτωση του έργου αναφέροντας συγκεκριμένα ''Σθένει Μανουήλ του κρατίστου Δεσπότου έγειρε τον δε πύργον συν τω τειχίω Γεώργιος Δουξ απόκαυκος εκ βάθρων σθένει Μανουήλ του Καρτίστου''.
Από τον 15ο Αιώνα και έπειτα μέχρι και την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης δεν υπήρξαν σημαντικές αλλαγές.
 
ΗΜια τέταρτησχετικά νεότερη επιγραφή μας πληροφορεί για τον στρατηγό Λογοθέτη Υαλέος που έχτισεότι ένα επιπλέον τμήμα κοντά στην θάλασσα κοντά στονστο [[Λευκός Πύργος|Λευκό Πύργο]] ξαναχτίστηκε το 1316 μ.Χ. και αναφέρει συγκεκριμένα: ''Ανεκτίσθη εκ βάθρων τοτοδε μέροις[] του τείχους δια συνδρομής και συνεργίας του Πανσεβαστούπανσεβάστου Λογοθέτουλογοθέτου του στρατιοτικούστρατιωτικού του Υαλέου, κεφαλατικεύοντος εν τητήδε δεπόλει πόλη ΘεσσαλονίκηςΘεσσαλονίκη κατά τον χρόνοχρόνον τηςιδ΄ ΙΔ΄ινδικτιώνος ινδικτλωνοςτου ΣΩΚΔ΄στωκδ΄ έτους''.
Σήμερα τα Βυζαντινά Τείχη, υπάγονται στην Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων της Θεσσαλονίκης από την οποία συντηρούνται και αποτελούν [[Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς]]<ref>[http://whc.unesco.org/en/list/456/multiple=1&unique_number=528 Maps - Paleochristian and Byzantine Monuments of Thessalonika], Unesco World Heritage List</ref>, ενώ έχουν να επιδείξουν την τεράστια ιστορία της Θεσσαλονίκης η οποία παρέμεινε ακέραια στον χρόνο.
 
Το 1355 μ.Χ, η αυτοκράτειρα [[Άννα της Σαβοΐας|Άννα Παλαιολογίνα]] ξεκίνησε εκστρατεία κατά του Κατακουζηνού, επιδιορθώνονταςεπιδιόρθωσε ένα μεγάλο μέρος των τειχών, δημιουργώντας δύο πύλες. σταΣτην τείχημία στηνεξ μίααυτών εκυπάρχει τωνη οποίωνεξής επιγραφή μας πληροφορεί για το έργο αναφέροντας: ''Ανηγέρθη η παρούσα πύλη ορισμώ της κραταιάς και Αγίαςαγίας ημών κυρίας και Δεσποίνης κυράς Άννης της Παλαιολογίνης υπηρετήσαντος καστροφύλακος Ιωάννου Χαμαετού του Κοιαίστοροςκοιαίστορος τω ΣΩΔΞ΄στωξδ΄ έτηέτει ινδικτιώνι Θ΄θ΄'',. ενώ ηΗ επιγραφή στην βόρεια πλευρά μας πληροφορεί για την αποπεράτωση του έργου αναφέροντας συγκεκριμέναότι: ''ΣθένειΣθένι Μανουήλ του κρατίστου Δεσπότουδεσπότου έγειρεήγειρε τον δε πύργον, συν τωαυτώ τειχίω Γεώργιος Δουξ απόκαυκοςΑπόκαυκος εκ βάθρων. σθένειΣθένει Μανουήλ του ΚαρτίστουΚρατίστου''.
 
Το 1874 κατεδαφίσθηκε το θαλάσσιο τείχος κι ένα μέρος του ανατολικού τείχους επειδή θεωρήθηκε ότι εμπόδιζαν την ανάπτυξη της πόλης.
 
Σήμερα τα Βυζαντινά Τείχη, υπάγονται στην Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων της Θεσσαλονίκης από την οποία συντηρούνται και αποτελούν [[Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς]]<ref>[http://whc.unesco.org/en/list/456/multiple=1&unique_number=528 Maps - Paleochristian and Byzantine Monuments of Thessalonika], Unesco World Heritage List</ref>, ενώ έχουν να επιδείξουν την τεράστια ιστορία της Θεσσαλονίκης η οποία παρέμεινε ακέραια στον χρόνο.
 
== Παραπομπές ==