Πληροφορική: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από ορισμένους έχει υποστηριχθεί ότι η πληροφορική, με κεντρικό άξονα τις έννοιες της πληροφορίας, του υπολογισμού και της αυτοματοποίησης, συνθέτει σε ένα διακριτό σύνολο τις μεθοδολογικές παραδόσεις των [[Θετικές επιστήμες|θετικών επιστημών]] («μαθηματική» προσέγγιση), των [[φυσικές επιστήμες|φυσικών επιστημών]] («εμπειρική» προσέγγιση) και των [[επιστήμη μηχανικού|επιστημών μηχανικών]] (προσέγγιση «μηχανικού»)<ref name="KnowYourDiscipline">[http://informingscience.org/jite/documents/Vol6/JITEv6p105-122Tedre266.pdf ''Know your Discipline: Teaching the Philosophy of Computer Science'']{{dead link|date=June 2015}}</ref>. Ακόμα έχει διατυπωθεί η άποψη πως η έρευνα για τον φυσικό κόσμο, η οποία κατά παράδοση διακρίνεται μεθοδολογικά σε «θεωρητικές» προσεγγίσεις (κομψές, αφηρημένες, στηριγμένες σε απλουστευτικές υποθέσεις και λογικούς κανόνες) και σε «πειραματικές» προσεγγίσεις (εστιασμένες στον θόρυβο, στην τυχαιότητα και στα σφάλματα του πραγματικού κόσμου), με την πληροφορική συμπληρώνεται από μία τρίτη προσέγγιση βασισμένη στην ''[[in silico|]]''in silico'']] [[προσομοίωση]] φυσικών φαινομένων. Η προσέγγιση αυτή συνθέτει τις ιδιότητες και ενσωματώνει τα χαρακτηριστικά και των δύο προηγούμενων<ref>Flake Gary William, ''The Computational Beauty of Nature'', 2000, The MIT Press</ref>. Ως αποτέλεσμα, η κατάληξη σε μία κοινά αποδεκτή συναίνεση όσον αφορά έναν ενιαίο και συνεκτικό ορισμό της πληροφορικής, ή την οριστική και αποκλειστική κατάταξή της είτε στις θετικές επιστήμες είτε στις επιστήμες μηχανικών, έχει μέχρι στιγμής καταστεί αδύνατη<ref>[http://www.cse.buffalo.edu/~rapaport/Papers/rapaport_phics.pdf Rapaport, William, ''Philosophy of Computer Science: An Introductory Course'']: «''We surveyed the following answers that have been given to the question "What is computer science?":''

Ορισμένοι στις αγγλοσαξονικές χώρες διαχωρίζουν την πληροφορική σε επιμέρους επιστήμες<ref name="ACMCur">[http://www.acm.org/education/curricula-recommendations ACM: «''CC 2005 provides undergraduate curriculum guidelines for five defined sub-disciplines of computing: Computer Science, Computer Engineering, Information Systems, Information Technology, and Software Engineering.''»]</ref>, διακρίνοντας μεταξύ '''επιστήμης υπολογιστών''', '''[[πληροφοριακά συστήματα|πληροφοριακών συστημάτων]]''' και '''μηχανικής υπολογιστών''': η πρώτη σ' αυτή την περίπτωση έχει τον στενό ορισμό της θεωρητικής πληροφορικής και της μαθηματικής της βάσης, τα πληροφοριακά συστήματα ορίζονται ως ένα μείγμα των πρακτικών όψεων της πληροφορικής, της [[διοίκηση επιχειρήσεων|διοίκησης επιχειρήσεων]] και των [[οικονομικά|οικονομικών]] με στόχο τη δημιουργία συστημάτων που καλύπτουν τις πληροφοριακές ανάγκες επιχειρήσεων και άλλων οργανισμών, ενώ η μηχανική υπολογιστών γίνεται αντιληπτή ως ένας συναφής κλάδος ασχολούμενος με τη σχεδίαση και υλοποίηση υλικού υπολογιστών. Στον βαθμό που το υλικό αυτό είναι [[ηλεκτρονική|ηλεκτρονικής]]ς φύσης, η μηχανική υπολογιστών μελετάται και από την [[ηλεκτρονική μηχανική]]. Με παρόμοια λογική διατυπώνεται και η διάκριση μεταξύ επιστήμης υπολογιστών και '''μηχανικής λογισμικού''', όπου ο κλάδος αυτός επικεντρώνεται στη συστηματική [[ανάπτυξη λογισμικού]] για συγκεκριμένες εφαρμογές, με τυποποιημένες μεθόδους, επιστημονικές αρχές και γνώμονα τις ανάγκες της βιομηχανίας λογισμικού. Ωστόσο δεν υφίσταται κάποια καθολικά αποδεκτή διάκριση ορισμού μεταξύ «απλού» προγραμματισμού υπολογιστών και μηχανικής λογισμικού, οι επιμέρους τομείς που αναφέρθηκαν εναλλακτικά κατανοούνται μόνο ως διαφορετικοί, αλληλοεπικαλυπτόμενοι τρόποι προσέγγισης των ζητημάτων της πληροφορικής και όχι ως διακριτές επιστήμες<ref>[http://www.epe.org.gr/meleth/ ΕΠΕ, Μελέτη Επισκόπησης της Πληροφορικής στην Ελλάδα (2006), «''Αν και οι ακολουθούμενες προσεγγίσεις δεν είναι διακριτές αλλά επικαλύπτονται σε μεγάλο βαθμό μεταξύ τους, εντούτοις μπορούν να προσδιορισθούν πέντε διαφορετικοί τρόποι προσέγγισης των θεμάτων της πληροφορικής.''»]</ref>, ενώ τα περισσότερα [[Πανεπιστήμιο|πανεπιστημιακά]] τμήματα πληροφορικής εφαρμόζουν στην πράξη ένα ενιαίο πρόγραμμα σπουδών το οποίο συμπεριλαμβάνει και τους πέντε κλάδους της επιστήμης<ref>[http://www.epe.org.gr/epe-10-xronia.jsp «''Η Πληροφορική ως επιστήμη οριοθετείται, σε επίπεδο σπουδών, από 36 βασικά αντικείμενα <http://review.epe.org.gr/doc.php?q=4> κατά τα διεθνή πρότυπα (ACM, AIS, IEEE, Computing Curricula 2005 http://www.acm.org/education/curricula-recommendations) τα οποία ακολουθούμε και τα χρησιμοποιούμε για την αξιολόγηση των προγραμμάτων σπουδών των Ελληνικών τμημάτων Πληροφορικής <http://review.epe.org.gr/doc.php?q=5&d=al>.''»]{{dead link|date=June 2015}}</ref><ref>[http://www.csd.uoc.gr/home/edu-project/edu-goals.html Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών Πανεπιστημίου Κρήτης: Το πρόγραμμα σπουδών «''καλύπτει εξίσου τα αντικείμενα του υλικού, του λογισμικού, των εφαρμογών της πληροφορικής, και της θεωρίας. Παράλληλα, δίνεται ισόρροπη έμφαση στη διδασκαλία της αυστηρής επιστημονικής μεθόδου και στην καλλιέργεια των ικανοτήτων σύνθεσης και της νοοτροπίας μηχανικού μέσω ειδικών εργασιών και εργαστηρίων.''»]</ref>.

Η προϊστορία της πληροφορικής εντοπίζεται τόσο στη μαθηματική μελέτη των αλγορίθμων, όσο και σε ποικίλες απόπειρες κατασκευής υπολογιστικών μηχανών με στόχο την αυτοματοποίηση αριθμητικών υπολογισμών. Αποσπασματικές προσπάθειες ενταγμένες στα δύο αυτά εγχειρήματα μπορούν να ανιχνευθούν από την [[Αρχαιότητα]] μέχρι και τον [[19ος αιώνας|19ο αιώνα]], πολύ πριν από την ανάπτυξη των σύγχρονων ψηφιακών υπολογιστών. Σημαντικοί σταθμοί στην εν λόγω ιστορική διαδρομή υπήρξαν η κατασκευή του '''[[μηχανισμός των Αντικυθήρων|μηχανισμού των Αντικυθήρων]]''', του πρώτου μηχανικού υπολογιστή (περιορισμένων βεβαίως δυνατοτήτων) ο οποίος κατασκευάστηκε ποτέ και διασώζεται μέχρι σήμερα, η '''διατύπωση αλγορίθμων σε φυσική γλώσσα''' από τον [[Ευκλείδης|Ευκλείδη]] και τον [[Ερατοσθένης ο Κυρηναίος|Ερατοσθένη]], η πρώιμη '''μελέτη της έννοιας του αλγορίθμου''' από τον [[Περσία|Πέρση]] μαθηματικό του [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]] [[Αλ Χουαρίζμι]] στο πλαίσιο της πρώτης πλήρους πραγματείας περί [[άλγεβρα|άλγεβρας]]ς, η '''κατασκευή της πρώτης μηχανικής αριθμομηχανής''' από τον [[Μπλεζ Πασκάλ]] το 1645, καθώς και ο '''μηχανικός υπολογιστής του [[Τσαρλς Μπάμπατζ]]''' στα μέσα του 19ου αιώνα, πρόγονος των καθολικών υπολογιστών γενικού σκοπού, ο οποίος όμως απέτυχε να επηρεάσει σημαντικά την τεχνολογία της εποχής του. Στη συνέχεια, προτού γίνει ξεχωριστή επιστήμη, η πληροφορική εμφανίστηκε σαν πεδίο των [[Διακριτά μαθηματικά|διακριτών μαθηματικών]] κατά τη δεκαετία του 1930, μετά την '''αυστηρή μαθηματική τυποποίηση των εννοιών του αλγορίθμου και του υπολογισμού''' από τους μαθηματικούς [[Άλαν Τούρινγκ]] και [[Αλόνζο Τσερτς]].

Ο [[ENIAC]] (1946) υπήρξε ο πρώτος επαναπρογραμματιζόμενος ηλεκτρονικός υπολογιστής γενικού σκοπού, ικανοποιώντας τα κριτήρια του Τούρινγκ περί [[Μηχανή Τούρινγκ|καθολικής επιλυσιμότητας]] (ήταν δηλαδή θεωρητικά σε θέση να εκτελέσει κάθε δυνατό αλγόριθμο), δίνοντας μια αρχική ώθηση στην επιστημονική ανεξαρτητοποίηση της πληροφορικής<ref name="KnowYourDiscipline"/>. Οι υπολογιστές που είχαν προηγηθεί του ENIAC ήταν είτε μηχανικές κατασκευές ειδικού σκοπού (π.χ. ο μηχανισμός των Αντικυθήρων), είτε ηλεκτρομηχανολογικές κατασκευές (π.χ. [[Ζ3 (υπολογιστής)|Ζ3]]), είτε ηλεκτρονικές συσκευές που δεν είχαν όμως καθολικές δυνατότητες υπολογισιμότητας (π.χ. [[Colossus (υπολογιστής)|Colossus]]). Από τα τέλη της δεκαετίας του 1950, οπότε καθιερώθηκε η [[αρχιτεκτονική φον Νόιμαν]] των σύγχρονων ψηφιακών υπολογιστών, η αυτονομημένη πλέον πληροφορική άρχισε να αναπτύσσεται σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητα από τις ίδιες τις μηχανές, με την πλήρη ακαδημαϊκή αναγνώρισή της ως ξεχωριστής επιστήμης, χαρακτηριζόμενης από τη δική της παράδοση και ιδιότητες, να συμβαίνει σταδιακά κατά τη δεκαετία του 1960<ref name="FirstCSDeptm">< /ref>. Η πολύ μεγάλη επιρροή της, ακολούθως, στην ανάδυση των ρηξικέλευθων τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνίας (ΤΠΕ), έχει οδηγήσει διεθνώς μετά το 1970 σε κοινωνικές εξελίξεις που πολλοί εκλαμβάνουν ως «επανάσταση της πληροφορίας», «[[παγκοσμιοποίηση|παγκόσμιο χωριό]]» και «κοινωνία της γνώσης»<ref name="GlobalizationICT">< /ref>. Ταυτόχρονα, η πληροφορική αποτέλεσε το επιστημονικό υπόβαθρο επί του οποίου στηρίχθηκε η σύγχρονη βιομηχανία ανάπτυξης και συντήρησης λογισμικού, κυρίως μετά την καθιέρωση των [[προσωπικός υπολογιστής|προσωπικών υπολογιστών]]<ref>Ωστόσο, η πρώτη επιχείρηση κατασκευής και πώλησης λογισμικού είχε εμφανιστεί ήδη από το 1955, βλ. Elmer C. Kubie (Summer 1994). ''Recollections of the first software company'' IEEE Annals of the History of Computing (IEEE Computer Society).</ref>, φτάνοντας τελικά να αποτελεί έναν ευμεγέθη τομέα της οικονομίας<ref>Το 2008 η βιομηχανία εμπορικού λογισμικού είχε διεθνώς αξία 288 δισεκατομμυρίων δολαρίων, βλ. [http://www.bsa.org/country/public%20policy/~/media/files/policy/security/general/sw_factsfigures.ashx Business Software Alliance: ''Software Industry Facts and Figures'']</ref>.

Η κουλτούρα της πληροφορικής ως επιστήμης δεν πρέπει να συγχέεται με τις πολιτισμικές τεχνολογικές [[υποκουλτούρα|υποκουλτούρες]] οι οποίες σχηματίστηκαν από ενθουσιώδεις χομπίστες μετά την ευρεία διάδοση των προσωπικών υπολογιστών (π.χ. [[χάκερ]], [[κράκερ]], οπαδοί της [[demoscene|σκηνής των ντέμο]], [[κυβερνοαθλητισμός|κυβερνοαθλητές]], συμμετέχοντες στην υποκουλτούρα του [[κυβερνοχώρος|κυβερνοχώρου]] και της [[κυβερνοδέλεια|κυβερνοδέλειας]]ς κοκ.). Δεν πρέπει επίσης να συγχέεται με την επαγγελματική κουλτούρα της βιομηχανίας λογισμικού ή, ευρύτερα, των εργαζομένων στις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνίας. Ισχύει ωστόσο ότι η πληροφορική παρέχει το απαιτούμενο επιστημονικό υπόβαθρο και τα περισσότερα απαραίτητα τεχνολογικά εργαλεία στις ανωτέρω κοινότητες, όπως και ότι η αυθεντική υποκουλτούρα των χάκερ της δεκαετίας του 1960 είχε προέλθει από επιστημονικούς κύκλους στις ΗΠΑ<ref>[http://tmrc.mit.edu/hackers-ref.html Tech Model Railroad Club, MIT: «''We at TMRC use the term "hacker" only in its original meaning, someone who applies ingenuity to create a clever result, called a "hack". The essence of a "hack" is that it is done quickly, and is usually inelegant. It accomplishes the desired goal without changing the design of the system it is embedded in. Despite often being at odds with the design of the larger system, a hack is generally quite clever and effective. This original benevolent meaning stands in stark contrast to the later and more commonly used meaning of a "hacker", typically as a person who breaks into computer networks in order to steal or vandalize. Here at TMRC, where the words "hack" and "hacker" originated and have been used proudly since the late 1950s, we resent the misapplication of the word to mean the committing of illegal acts.''»]</ref>.

Όλοι οι ανωτέρω απόφοιτοι έχουν επίσης τη δυνατότητα να απασχοληθούν επαγγελματικά στην επιστημονική έρευνα (σε δημόσια ή ιδιωτικά ιδρύματα), στη διδασκαλία σε δευτεροβάθμια ή τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα, καθώς και στην παροχή υπηρεσιών σε μονάδες πληροφορικής, δικτύων υπολογιστών, [[μηχανοργάνωση|μηχανοργάνωσης]]ς και [[τεχνική υποστήριξη|τεχνικών υπηρεσιών]] στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα. Για τη διδασκαλία στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση ωστόσο, απαιτείται επιπροσθέτως και λήψη πιστοποίησης παιδαγωγικής επάρκειας<ref>Σύμφωνα με το ΦΕΚ 71A-2010 Ν.3848</ref>.