Διάβολος της Τασμανίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γενικές τυπογραφικές διορθώσεις και διόρθωση παραπομπής |
|||
Γραμμή 6:
| status_system = iucn3.1
| trend = decreasing
| status_ref = <ref name=
| εικόνα = Tasdevil_large.jpg
| πλάτος_εικόνας = 250px
Γραμμή 27:
Ο '''διάβολος της Τασμανίας''' (''Sarcophilus harrisii'', ''Σαρκόφιλος του Χάρις'') γνωστός και ως '''δαίμονας της Τασμανίας''' και '''σαρκόφιλος''' είναι [[σαρκοφάγα|σαρκοφάγο]] [[μαρσιποφόρα|μαρσιποφόρο]] που, πλέον, συναντάται μόνο στην νησιωτική πολιτεία της [[Αυστραλία]]ς, [[Τασμανία]].
Ο διάβολος της Τασμανίας είναι το μόνο επιζών μέλος του [[γένος (βιολογία)|γένους]] ''[[Σαρκόφιλος]]'' (''Sarcophilus''). Έχει μέγεθος μικρού σκύλου, αλλά είναι κοντόχοντρο και μυώδες και μετά την εξαφάνιση της [[θυλακίνη]]ς (''Thylacinus cynocephalus'') το 1936 είναι το μεγαλύτερο σαρκοφάγο μαρσιποφόρο. Χαρακτηρίζεται από την μαύρη γούνα του, την έντονη οσμή όταν αγχώνεται, την εξαιρετικά δυνατή και ενοχλητική κραυγή του και την αγριότητά του όταν τρώει. Τρέφεται από το κυνήγι αλλά και από θνησιμαία,
Ο διάβολος της Τασμανίας εξαφανίστηκε από την ηπειρωτική Αυστραλία τουλάχιστον 3.000 χρόνια πριν,<ref name="Brown2006">Brown O. 2006. Tasmanian devil (Sarcophilus harrisii) extinction on the Australian mainland in the mid-Holocene: multicausality and ENSO intensification. ''Alcheringa: An Australasian Journal of Paleontology'' 31:49-57 DOI 10.1080/03115510608619574</ref> πολύ πριν τον ευρωπαϊκό αποικισμό το 1788. Επειδή θεωρούνταν απειλή για την κτηνοτροφία στην Τασμανία, οι διάβολοι κυνηγιόνταν μέχρι το 1941, οπότε και προστατεύθηκαν επίσημα.
Γραμμή 33:
Από τα τέλη του 1990, η [[ασθένεια όγκων προσώπου των δαιμόνων|ασθένεια όγκων προσώπου]] έχει μειώσει σημαντικά τον πληθυσμό των δαιμόνων και πλέον απειλεί το είδος με εξαφάνιση, το οποίο από τον Μάιο του 2009 κηρύχθηκε [[απειλούμενα είδη|απειλούμενο είδος]]. Έχουν αναληφθεί προγράμματα από την [[Κυβέρνηση της Τασμανίας]] ώστε να μειωθούν οι επιπτώσεις της ασθένειας.
==
Ο φυσιοδίφης [[Τζορτζ Χάρις]] έγραψε την πρώτη δημοσιευμένη περιγραφή του διάβολου της Τασμανίας το 1807, ονομάζοντάς τον ''Didelphis ursina''.<ref name="Harris">Harris, G. P. 1807. Description of two species of Didelphis for Van Diemen's Land. ''Transactions of the Linnean Society of London'', Volume IX</ref> Το 1838 ο διάβολος μετονομάστηκε σε ''Dasyurus laniarius'' από τον [[Ρίτσαρντ Όουεν]] πριν τοποθετηθεί στο γένος ''Sarcophilus'' το 1841 και ονομαστεί προ τιμήν του Χάρις ''Sarcophilus harrisii'' από τον [[Πιέρ Μπουατάρ|Pierre Boitard]]. Μια μεταγενέστερη αναθεώρηση της
=== Φυλογενετική ===
Ο διάβολος της Τασμανίας (''Sarcophilus harrisii'') ανήκει στην οικογένεια των [[Δασυουριδών|Δασυουρίδες]] (''Dasyuridae''). Το γένος ''[[Sarcophilus]]'' περιλαμβάνει ακόμα δύο είδη τα οποία είναι γνωστά μόνο από απολιθώματα του [[πλειστόκαινο]]υ, το ''S. laniarius'' και το ''S. moomaensis''. Οι σχέσεις μεταξύ των τριών ειδών δεν είναι ξεκάθαρες. Η [[φυλογένεση|φυλογενετική]] ανάλυση δείχνει ότι έχει στενότερη συγγένεια με τα είδη της οικογένειας ''[[Δασύουρος]]'', και πιο μακρινή με την εξαφανισμένη [[θυλακίνη]] (γνωστή και ως τίγρη της Τασμανίας).<ref name="Krajewski1992">Krajewski, C. et al. 1992. Phylogenetic relationships of the thylacine (Mammalia:Thylacinidae) among dasyuroid marsupials: evidence from cytochrome ''b'' DNA sequences. ''Proceedings of the Royal Society B-Biological Sciences'' 250:19–27 PMID 1361058</ref>
== Φυσική περιγραφή ==
[[Αρχείο:TasmanianDevil 1888.jpg|left|thumb|Τα μουστάκια του
Ο διάβολος της Τασμανίας είναι το μεγαλύτερο επιζών σαρκοφάγο [[μαρσιποφόρα|μαρσιποφόρο]] της [[Αυστραλία]]ς. Έχει στιβαρή κατασκευή με μεγάλο κεφάλι και ουρά με μήκος περίπου το μισό του σώματός του. Τα μπροστινά του πόδια είναι ελαφρώς μακρύτερα από τα πίσω, πράγμα ασυνήθιστο για μαρσιποφόρο. Μπορεί να τρέξει με ταχύτητα 13 χιλιόμετρα την ώρα για κοντινές αποστάσεις. Η γούνα του έχει συνήθως μαύρο χρώμα, ενώ συχνά έχει ακανόνιστα λευκά τμήματα στο στήθος. Τα αρσενικά είναι συνήθως μεγαλύτερα από τα θηλυκά με μέσο μήκος σώματος, μαζί με το κεφάλι, 652 χιλιοστά, μήκος ουράς 258 χιλιοστά και μέσο βάρος 8 χιλιόγραμμα. Τα θηλυκά έχουν αντίστοιχα μέσο μήκος σώματος, μαζί με το κεφάλι, 570 χιλιοστά, μέσο μήκος ουράς 244 χιλιοστά και μέσο βάρος 6 χιλιόγραμμα.<ref name="Guiler1983">Guiler, E.R. 1983. Tasmanian Devil in R. Strahan Ed. ''The Australian Museum Complete Book of Australian Mammals''. σ 27–28. Angus & Robertson ISBN 0-207-14454-0</ref> Το μέσο [[προσδόκιμο ζωής]] του διαβόλου της Τασμανίας σε άγρια κατάσταση εκτιμάται σε έξι χρόνια, ωστόσο στην αιχμαλωσία μπορεί να ζήσει παραπάνω.
Ο διάβολος της Τασμανίας αποθηκεύει λίπος στην ουρά του
Έχει μακρυά μουστάκια στο πρόσωπο και σε προεξοχές στην κορυφή του κεφαλιού του. Αυτά βοηθούν τον διάβολο της Τασμανίας να εντοπίσει
Μια ανάλυση της δύναμης του δαγκώματος των θηλαστικών σε σχέση με το μέγεθος του σώματός τους έδειξε ότι ο διάβολος της Τασμανίας έχει το δυνατότερο δάγκωμα από οποιοδήποτε επιζών είδος θηλαστικών, αποδίδοντας πίεση 35.000 kPa.<ref name="Wroe2005">Wroe, S, McHenry, C, and Thomason, J. 2005. Bite club: comparative bite force in big biting mammals and the prediction of predatory behaviour in fossil taxa. ''Proceedings of the Royal Society B-Biological Sciences'' 272:619–625 PMID 15817436</ref> Η δύναμη των [[σαγόνι|σαγονιών]] του οφείλεται εν μέρει στο σχετικά μεγάλο κεφάλι του. Ο τασμανικός διάβολος έχει μια ομάδα δοντιών τα οποία μεγαλώνουν αργά καθ' όλη την διάρκεια της ζωής του.<ref name="DPIWEweb1" /> Τα δόντια και τα σαγόνια του μοιάζουν με αυτά των [[ύαινα|υαινών]], ένα παράδειγμα [[εξελικτική σύγκλιση|εξελικτικής σύγκλισης]].<ref>{{cite web|author=Encyclopædia Britannica |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/583942/Tasmanian-devil |title=Tasmanian devil (marsupial)|publisher=Britannica.com|accessdate=2010-03-16}}</ref>
Γραμμή 55:
== Αναπαραγωγή ==
[[Αρχείο:Tasmanina Devil development.PNG|thumb|500px|Αναπτυξιακά στάδια της ενηλικίωσης του διαβόλου της Τασμανίας. Οι διαγώνιες γραμμές υποδεικνύουν
Τα θηλυκά αρχίζουν να αναπαράγονται όταν φτάσουν
Μέσα στον μάρσιπο τα μικρά αναπτύσσονται γρήγορα. Σε 15 ημέρες τα εξωτερικά μέρη του αυτιού είναι ορατά. Τα βλέφαρα διακρίνονται στις 16 ημέρες, τα μουστάκια στις 17 και τα χείλη στις 20 ημέρες. Η γούνα αρχίζει να αναπτύσσεται στην 49η ημέρα και συνεχίζει μέχρι την 90η ημέρα. Τα μάτια τους ανοίγουν λίγο μετά την ανάπτυξη της γούνας, μεταξύ 87ης και 93ης ημέρας, ενώ το στόμα τους αποδεσμεύεται από την θηλή στην 100ή μέρα.<ref name="Guiler1970" /> Βγαίνουν από τον μάρσιπο 105 ημέρες μετά την γέννησή τους ζυγίζοντας περίπου 500 γραμμάρια. Εν αντιθέσει με τα μικρά των [[καγκουρό]], οι μικροί διάβολοι δεν επιστρέφουν στον μάρσιπο, αλλά παραμένουν στην φωλιά για άλλους τρεις μήνες, αρχίζοντας να βγαίνουν από αυτήν μεταξύ Οκτωβρίου και Δεκεμβρίου, πριν γίνουν πλήρως ανεξάρτητα τον Ιανουάριο. Οι θηλυκοί διάβολοι είναι απασχολημένοι με το μεγάλωμα των μικρών καθ' όλη
== Οικολογία και συμπεριφορά ==
Γραμμή 65:
[[Αρχείο:Tasmanian Devil resting.jpg|thumb|Παρόλο που οι διάβολοι της Τασμανίας είναι νυκτόβια ζώα, αρέσκονται να ξεκουράζονται στον ήλιο. Δίπλα στο αριστερό μάτι αυτού του τασμανικού διάβολου είναι ορατές ουλές από καβγάδες.]]
Οι διάβολοι της Τασμανίας είναι εξαπλωμένοι σε
[[Αρχείο:Sarcophilus harrisii feeding.jpg|thumb|upright|Ένας διάβολος τρώει καγκουρό.]]
Οι τασμανιανοί διάβολοι μπορούν να κυνηγήσουν θηράματα μεγέθους μικρού [[καγκουρό]], αλλά στην πράξη είναι [[Οπορτουνισμός|οπορτουνιστικά]] ζώα και τρώνε θνησιμαία πολύ πιο συχνά από
Παρόλο που κυνηγούν μόνοι τους,<ref name="DPIWEweb1" /> η καταβρόχθιση τροφής είναι κοινωνικό γεγονός για τον διάβολο της Τασμανίας. Μεγάλο μέρος των θορύβων που του αποδίδονται είναι αποτέλεσμα της άγριας συλλογικής κατανάλωσης της λείας, κατά την οποία μπορεί να συγκεντρωθούν έως και 12 άτομα, τα οποία μπορούν να ακουστούν σε απόσταση αρκετών χιλιομέτρων. Μία μελέτη των συνηθειών των διαβόλων κατά την διατροφή τους ταυτοποίησε 20 στάσεις του
== Κατάσταση οικολογικής προστασίας ==
Γραμμή 77:
[[Αρχείο:Sarcophilus harrisii -Healesville Sanctuary-8a.jpg|right|thumb|Στο Καταφύγιο Healesville, Βικτώρια]]
Για αρκετό καιρό η Τασμανία είναι το τελευταίο καταφύγιο
Οι πρώτοι άποικοι της Τασμανίας έτρωγαν
Στην καταγεγραμμένη ιστορία συνέβησαν τουλάχιστον δύο μεγάλες μειώσεις στον πληθυσμό των διαβόλων, πιθανώς λόγω επιδημίας, το 1909 και το 1950.<ref name="Guiler1983" /> Το Υπουργείο Πρωτογενούς Βιομηχανίας και Νερού της Τασμανίας αναφέρει ότι ο τρέχων πληθυσμός βρίσκεται στο εύρος 10.000 με 100.000 ατόμων, με το πιο πιθανό να είναι μεταξύ 20.000 και 50.000 ενήλικων
=== Ασθένεια όγκων προσώπου των δαιμόνων ===
{{κύριο|Ασθένεια όγκων προσώπου των δαιμόνων}}
[[Αρχείο:Tasmanian Devil Facial Tumour Disease.png|thumb|Η ασθένεια όγκων προσώπου του διάβολου της Τασμανίας προκαλεί τον σχηματισμό όγκων μέσα και γύρω από το στόμα, εμποδίζοντας την διατροφή και προκαλώντας τελικά θάνατο από ασιτία.]]
Η [[Ασθένεια όγκων προσώπου των δαιμόνων|ασθένεια (''Devil Facial Tumour Disease'', DFTD)]] εμφανίστηκε πρώτη φορά το 1996 σε
Οι άγριοι πληθυσμοί διαβόλων παρακολουθούνται ώστε να εντοπιστεί η διάδοση της ασθένειας και να διαπιστωθούν αλλαγές στην εξάπλωσή της. Η παρακολούθηση περιλαμβάνει την παγίδευση των ζώων σε μία καθορισμένη περιοχή, ώστε να ελεγχθεί η παρουσία της ασθένειας και να εξακριβωθεί ο αριθμός των προσβεβλημένων ζώων. Η ίδια περιοχή ελέγχεται συχνά για τον χαρακτηρισμό της εξάπλωσης της ασθένειας με τον χρόνο. Μέχρι τώρα έχει διαπιστωθεί ότι τα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα της ασθένειας σε μία περιοχή μπορεί να είναι σοβαρά. Είναι απαραίτητη η μακροπρόθεσμη παρακολούθηση παρόμοιων περιοχών, ώστε να αποτιμηθεί το αν τα αποτελέσματα αυτά παραμένουν ή αν ο πληθυσμός μπορεί να ανακάμψει.<ref name="DPIWEDMS2005" /> Δοκιμάζεται επίσης η αποτελεσματικότητα καταπολέμησης της ασθένειας με την απομάκρυνση των προσβεβλημένων ατόμων. Ελπίζεται ότι η απομάκρυνση των προσβεβλημένων ατόμων από τους άγριους πληθυσμούς θα μειώσει την επικράτηση της ασθένειας και θα επιτρέψει σε περισσότερα άτομα να επιβιώσουν αρκετά ώστε να αναπαραχθούν.<ref name="DPIWEDMS2005" />
Η ασθένεια είναι ένα παράδειγμα [[μεταδοτικός καρκίνος|μεταδοτικού καρκίνου]].<ref name="shea">Shea, N. ''Wildlife: Devils in danger.'' National Geographic Magazine, November 2006.</ref> Καθώς δεν υπάρχει θεραπεία, γίνεται προσπάθεια απομάκρυνσης των άρρωστων ζώων και τοποθέτησης σε καραντίνα υγιών ζώων σε περίπτωση που εξαλειφθεί ο άγριος πληθυσμός.<ref name="shea" /> Επειδή οι διάβολοι της Τασμανίας έχουν εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα γενετικής ποικιλομορφίας και μία χρωμοσωμική μετάλλαξη μοναδική στα σαρκοβόρα θηλαστικά, είναι πιο ευάλωτα στον μολυσματικό καρκίνο.<ref>[http://newswise.com/articles/view/546018/ Project to Save Endangered Tasmanian Devil] Newswise, Retrieved on November 3, 2008.</ref>
Δύο πληθυσμοί «ασφαλείας» υγειών ατόμων έχουν τοποθετηθεί σε εγκαταστάσεις στο
Πρόσφατη έρευνα του [[Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ|Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ]] έδειξε ότι ο μολυσματικός καρκίνος του προσώπου ενδέχεται να εξαπλώνεται εξαιτίας της εξαιρετικά χαμηλής [[γενετική ποικιλομορφία|γενετικής ποικιλομορφίας]] στα ανοσολογικά γονίδια ([[MHC τάξη I]] και [[MHC τάξη II|II]]), εγείροντας ερωτήματα σχετικά με το πόσο εύκολα, μικροί και εν δυνάμει ενδογαμικοί πληθυσμοί ζώων είναι ικανοί να επιβιώσουν.<ref>{{cite news |title=Tasmanian devil epidemic: cause isolated? |url=http://www.cosmosmagazine.com/node/1412 |work=Cosmos Magazine |date=27 June 2007}}{{dead link|date=June 2015}}</ref>
Γραμμή 105:
Ο διάβολος της Τασμανίας είναι εικονικό ζώο της Αυστραλίας. Είναι το σύμβολο της Υπηρεσίας Εθνικών Πάρκων και Άγριας Ζωής της Τασμανίας και ήταν το ένα από τα έξι ενδημικά ζώα που εμφανίστηκαν στα αναμνηστικά κέρματα δύο δολαρίων που εκδόθηκαν μεταξύ 1989 και 1994. Είναι δημοφιλή ζώα για τον τοπικό και διεθνή τουρισμό. Εξαιτίας της μοναδικής προσωπικότητάς τους έχουν γίνει αντικείμενο πολλών ντοκιμαντέρ και παιδικών βιβλίων.
Εξαιτίας των περιορισμών στην εξαγωγή του διαβόλου της Τασμανίας κανονικά μπορεί να βρεθεί σε αιχμαλωσία μόνο στην Αυστραλία. Ο τελευταίος διάβολος εκτός Αυστραλίας πέθανε στον Παιδικό Ζωολογικό Κήπο του Φορτ
Ο διάβολος της Τασμανίας είναι πιθανώς περισσότερο γνωστός διεθνώς ως η έμπνευση για τον ομώνυμο χαρακτήρα των ''[[Looney Tunes]]'' γνωστό ως ''Taz''. Ενώ το καρτούν αναπαριστά μια στυλιζαρισμένη εκδοχή
Για την έκδοση 2.6.29 του [[Πυρήνας Linux|πυρήνα Linux]], ο [[Λίνους Τόρβαλντς]] αντικατέστησε προσωρινά την μασκότ [[Tux]] με ένα διάβολο Τασμανίας ονόματι «Tuz». Αυτό έγινε για να υποστηριχθεί η εκστρατεία ''Save the Tasmanian Devil'' (Σώστε τον διάβολο της Τασμανίας).<ref>{{cite web|author=[Posted March 17, 2009 by corbet] |url=http://lwn.net/Articles/323966/ |title=The kernel gets a new logo |publisher=Lwn.net |date=2009-03-17 |accessdate=2010-03-16}}</ref>
|