Μορφολογία (γλωσσολογία): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
NiKouts (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
NiKouts (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 7:
Ο όρος είναι σύνθετος (προέρχεται από τις λέξεις «μορφή» και «λόγος») και δηλώνει την επιστημονική μελέτη της μορφής. Σήμερα χρησιμοποιείται σε αρκετούς κλάδους της επιστήμης. Στην επιστήμη της [[Γεωλογία]]ς δηλώνει είτε το ανάγλυφο είτε την εξέλιξη των γεωλογικών μορφών, ενώ στην επιστήμη της [[Βιολογία]]ς δηλώνει τη μελέτη των διαφόρων σχημάτων και μορφών των οργανισμών.
 
Η Μορφολογία ως ξεχωριστός κλάδος της γλωσσικής επιστήμης άργησε να οριοθετηθεί με αυστηρά κριτήρια. Κατά το 19ο αι. η μελέτη των μορφών των λέξεων έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της [[ιστορική γλωσσολογία|Ιστορικής Γλωσσολογίας]] και στη διατύπωση της [[Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες|Ινδοευρωπαϊκής Θεωρίας]]. Το 1816 ο [[Franz Bopp|F. Bopp]] υποστήριξε ότι τα Σανσκριτικά, τα Λατινικά, τα Περσικά και οι Γερμανικές γλώσσες προέρχονται από έναν κοινό πρόγονο βάσει των συγκρίσεων των γραμματικών καταλήξεων των γλωσσών αυτών (μία άποψη που είχε πρωτοδιατυπωθεί από τον [[William Jones (philologist)|Sir William Jones]] τo 1786) (Katamba & Stonham 2006).
 
Βάσει των αρχών της σύγχρονης [[Γλωσσολογία]]ς, η γλώσσα χωρίζεται σε [[γλωσσικά επίπεδα]] (βλ. Παυλίδου 2013) τα οποία αντιστοιχούν σε συγκεκριμένες [[γλωσσικές μονάδες]] (φθόγγοι, φωνήματα, [[μόρφημα|μορφήματα]], φράσεις, προτάσεις κ.ά.) (βλ. Βάζου et al. 2008). Η Μορφολογία θεωρείται ο κλάδος της γλωσσολογίας που ασχολείται με την αναγνώριση, την ανάλυση και την περιγραφή της δομής των λέξεων, αλλά και στις σχέσεις που αναπτύσσουν οι λέξεις μεταξύ τους (Anderson 1992). Η Μορφολογία αποτελεί ξεχωριστό επίπεδο γλωσσικής ανάλυσης, αλλά βρίσκεται σε αλληλεπίδραση με τους άλλους τομείς της γραμματικής, τη Φωνολογία, τη Σύνταξη και τη Σημασιολογία (Ράλλη 2005).
Γραμμή 15:
Η μορφολογία παίζει ουσιαστικό ρόλο στην κατανόηση του φαινομένου της [[Γλώσσα]]ς καθώς οι λέξεις έχουν σημαντική υπόσταση μέσα στο γλωσσικό σύστημα. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι ομιλητές μία γλώσσας επιχειρούν «αξιολογικές» κρίσεις για μία γλώσσα βάσει της μορφολογίας που έχει. Για παράδειγμα, μία γλώσσα θεωρείται ότι είναι «πλούσια» όταν περιέχει πολλούς (κλιτούς) τύπους λέξεων, π.χ. Γερμανικά, ενώ θεωρείται «φτωχή», όταν έχει περιορισμένη κλιτική μορφολογία, π.χ. (σύγχρονα) Αγγλικά.
 
Η μορφολογία των γλωσσών θεωρήθηκε ως ένα αξιόπιστο κριτήριο από τους πρώτους γλωσσολόγους για τη μελέτη της [[Γλωσσική τυπολογία γλωσσών|τυπολογίας]] των γλωσσών. Η [[μορφολογική τυπολογία]] παρέχει μία μέθοδο κατηγοριοποίησης των γλωσσών σύμφωνα με τους τρόπους με τους οποίους μία γλώσσα χρησιμοποιεί τα μορφήματα της. Με βάση τον [[Edward Sapir|E. Sapir]] (1921), μία τυπολογική ταξινόμηση μπορεί να βασίζεται είτε στην αποτύπωση των πληροφοριών που συγκεντρώνονται σε ένα μόρφημα (δείκτης/άξονας διάχυσης) είτε στη ανάλυση της πολυπλοκότητας της εσωτερικής δομής των λέξεων (δείκτης/άξονας συνθετότητας) και με βάση αυτά τα παραδοσιακά κριτήρια διακρίνονται οι εξής κατηγορίες γλωσσών: οι [[Αναλυτική γλώσσα|αναλυτικές]], οι [[Συνθετική γλώσσα|συνθετικές]] (διαιρούνται σε [[Συνθετική γλώσσα|κλιτές]] και [[Συγκολλητική γλώσσα|συγκολλητικές]]) και οι [[Πολυσυνθετική γλώσσα|πολυσυνθετικές γλώσσες]].<ref>http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/glossology/show.html?id=627</ref>
 
Τα τελευταία χρόνια η τυπολογική έρευνα έχει επεκταθεί και σε άλλα επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης τα οποία περιλαμβάνουν διαγλωσσικές συγκρίσεις τόσο της δομής των προτάσεων, όσο και των φωνολογικών και φθογγολογικών συστημάτων των επιμέρους γλωσσών.
 
Οι λέξεις στα πλαίσια αναφοράς ενός [[Λεξικό|λεξικού]] είναι αντικείμενο μελέτης της [[λεξικολογία]]ς.
Οι λέξεις στα πλαίσια αναφοράς ενός [[Λεξικό|λεξικού]] είναι αντικείμενο μελέτης της [[λεξικολογία]]ς. Η [[μορφολογική τυπολογία]] παρέχει μία μέθοδο κατηγοριοποίησης των γλωσσών σύμφωνα με τους τρόπους με τους οποίους μία γλώσσα χρησιμοποιεί τα μορφήματα της, έτσι υπάρχουν οι εξής κατηγορίες γλωσσών: οι [[Αναλυτική γλώσσα|αναλυτικές]], οι [[Συνθετική γλώσσα|συνθετικές]] (διαιρούνται σε [[Συνθετική γλώσσα|κλιτές]] και [[Συγκολλητική γλώσσα|συγκολλητικές]]) και οι [[Πολυσυνθετική γλώσσα|πολυσυνθετικές γλώσσες]].<ref>http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/glossology/show.html?id=627</ref>
 
== '''Παραπομπές''' ==
{{παραπομπές}}
 
=='''Βιβλιογραφία'''==
*Aronoff M. & K. Fudeman (2011). ''What is Morphology?'' (2nd Edition). UK: Wiley-Blackwell.
*Katamba, F. & J. Stonham (2006). ''Morphology''. Basingstoke: Palgrave.
Γραμμή 31:
*Παυλίδου, Θ.- Σ. (2013). ''Επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης''. Θεσσαλονίκη: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών/ Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη.
*Ράλλη, A. (2005). ''Μορφολογία''. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.
*Sapir, E.(1921). ''Language: An introduction to the study of speech''. New York: Harcourt, Brace and company.