Καπιταλισμός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Μικρή αλλαγή για να είναι πιο αντικειμενική η τελευταία θέση της παραγράφου.
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 13:
Σύμφωνα με την αστική αντίληψη για την οικονομία, η [[Φιλελευθερισμός#Οικονομικός φιλελευθερισμός|φιλελεύθερη οικονομία]] θεωρείται το δικαιότερο οικονομικό σύστημα και αντίστοιχο της δημοκρατίας για τα πολιτικά συστήματα<ref>N.Gregory Mankiw "Αρχές της Οικονομικής", Εκδ. "Παπασωτηρίου</ref><ref>[http://www.kritiki.gr/index.php?page=shop.product_details&flypage=flypage.tpl&product_id=2622&category_id=84&keyword=BEGG&option=com_virtuemart&Itemid=1 David Begg "Εισαγωγή στην Οικονομική"]</ref><ref>[http://www.papasotiriou.gr/product.gbook.asp?pfid=1886222&prid=1140454&deid=0Robin Bade Michael Parkin "Μικροοικονομική"]</ref>. Αν θεωρήσουμε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που παράγει μία κοινωνία σαν "υποψήφιους" και το χρήμα σαν ψήφο ο καταναλωτής επιλέγει τα προϊόντα που πραγματικά θέλει και οι επενδυτές-επιχειρηματίες-εργαζόμενοι ανταμείβονται αντίστοιχα με περισσότερα κέρδη-μισθούς μπόνους κλπ. Από την άλλη, προϊόντα που δεν έχουν ζήτηση (κακή ποιότητα, ακριβή τιμή ή απλά δεν ενδιαφέρουν τους καταναλωτές) απορρίπτονται και καταργούνται.
 
Σύμφωνα πάντα με την αστική αντίληψη, δια μέσω του μηχανισμού τιμών του [[Άνταμ Σμιθ]] η αγορά βρίσκει ισορροπία μεταξύ [[Προσφορά_και_Ζήτηση|προσφοράς και ζήτησης]] εφόσον υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις. Οι προϋποθέσεις είναι να μην υπάρχει δύναμη αγοράς (επιχείρηση ή και καταναλωτής που να επηρεάζει την αγορά), οι καταναλωτές να είναι καλά ενημερωμένοι και να πράττουν ορθολογικά και σύμφωνα με το συμφέρον τους, να υπάρχει ελευθερία εισόδου και εξόδου επιχειρήσεων και των επαγγελμάτων (όχι μονοπώλια, κλειστά επαγγέλματα, περιοριστικοί νόμοι). Αποτέλεσμα της φιλελεύθερης οικονομίας είναι ο ''καπιταλισμός'' όπου η κοινωνία έχει μεγιστοποιήσει την οικονομική της δραστηριότητα και έχει συσσωρευτεί πλούτος. Ο πλούτος συνήθως συγκεντρώνεται προς όφελος των κεφαλαιοκρατών οι οποίοι είναι οι ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής (κεφάλαιο, εργασία, γη). Επιχειρήσεις που έχουν προσφέρει οικονομικά, ποιοτικά προϊόντα και υπηρεσίες και που αποσπούν το ενδιαφέρον τον καταναλωτών ανταμοίβονταιανταμείβονται με ''κέρδος''. Το μεγάλο κέρδος βοηθάει την επιχείρηση ή ολόκληρο κλάδο επιχειρήσεων να αναπτυχθούν και να επεκταθούν έως το σημείο που θα καλυφθεί η ζήτηση τόσο ώστε να μειωθούν τα κέρδη ώστε πλέον να σταματήσει η ανάπτυξη.
 
Η αστική αντίληψη ισχυρίζεται πως ακόμα και στις περιπτώσεις που φαίνεται να αποτυγχάνει η ελεύθερη αγορά είναι όταν δεν ισχύουν οι παραπάνω προϋποθέσεις. Ακόμα και η υψηλή ανεργία θεωρείται για τους αστούς οικονομολόγους, μη κανονική ρύθμιση του μηχανισμού των τιμών. Ο εργαζόμενος προσφέρει την εργασία του έναντι αμοιβής και οι επιχειρήσεις είναι οι καταναλωτές της εργασίας προκειμένου να τους χρησιμοποιήσουν στην παραγωγική διαδικασία. Η ισορροπία από την άλλη επιτυγχάνεται από το κέρδος. Εφόσον οι προηγούμενες προϋποθέσεις ισχύουν, επιχειρήσεις και εργαζόμενοι (νοικοκυριά), πράττουν σύμφωνα με το ατομικό τους συμφέρον-κέρδος. Αν ένα προϊόν - επάγγελμα - υπηρεσία - επιχείρηση έχει κέρδος (μεγάλη ζήτηση) η προσφορά θα στραφεί προς τα εκεί έως ότου κορεστεί η ζήτηση (δηλαδή προσφορά=ζήτηση) και τότε τα κέρδη θα είναι 0, δηλαδή οι υπάρχουσες επιχειρήσεις είναι απλά βιώσιμες (βγάζουν μόνο τα κόστη=μισθοί εργαζομένων και επιχειρηματιών, απόσβεση κεφαλαίου και λειτουργικά έξοδα).
Γραμμή 34:
Η ανάδυση του καπιταλισμού ως κοινωνικοοικονομικό σύστημα συνοδεύτηκε με την ανάδυση του [[Φιλελευθερισμός|φιλελευθερισμού]] ως ιδεολογίας της [[αστική τάξη|αστικής τάξης]], τον 18ο αιώνα. Για την τότε περίοδο η ιδεολογία του φιλελευθερισμού διαδραμάτισε προοδευτικό ρόλο, αφού συνέβαλλε στο να ηττηθεί η θεοκρατική αντίληψη της φεουδαρχίας από τις χώρες της Ευρώπης μέσω του Αστικού Διαφωτισμού. Όμως οι αντιφάσεις του φάνηκαν αμέσως: Διεκδικούσε την διεύρυνση των δικαιωμάτων του "πολίτη" στην μητρόπολη (Αγγλία) την ίδια στιγμή που δικαιολογούσε την δουλεία των μαύρων στις αποικίες. <ref>Φρ. Ένγκελς: [http://marxengelsebooks.wordpress.com/2010/09/11/%CF%86-%CE%B5%CE%BD%CE%B3%CE%BA%CE%B5%CE%BB%CF%83-%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9-%CE%BD%CF%84%CE%B9%CF%81%CE%B9%CE%BD%CE%B3%CE%BA/ Αντι-Ντύρινγκ]</ref>
 
Ο καπιταλισμός μέσα στην άνω των 300 χρόνων ιστορίας του έχει σημαδέψει την ανθρώπινη ιστορία με μεγάλες τεχνολογικές προόδους πρωτοφανέρωτες στην ανθρώπινη ιστορία, αλλά και με φρικώδεις πολέμους, με εξάντληση του πλανήτη από την εκμετάλλευση της φύσης για την παραγωγή κέρδους, με μεγάλη εκμετάλλευση του ανθρώπου ως παραγωγική δύναμη. Η φύση αυτή του καπιταλισμού οδήγησε την εργατική τάξη σε επαναστάσεις εναντίον του συστήματος αυτού, ήδη από το 1848, με κορυφαία απόπειρα υπέρβασής του προς τον σοσιαλισμό, την [[Οκτωβριανή Επανάσταση|επανάσταση του 1917]] στη Ρωσία. <ref>[http://www.alfavita.gr/artro.php?id=36593 Η εξέγερηεξέγερση των εργατών στο Παρίσι-1848]</ref> <ref>[http://www.vrahokipos.net/old/history/world/1848.htm Χρονικό των επαναστάσεων του 1848]</ref>
 
Η ταξική φύση του καπιταλισμού και η εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης ως το κυρίαρχο χαρακτηριστικό του, οδήγησε τους εργαζόμενους στη διαδικασία συγκρότησης κινήματος ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα με στόχο την αλλαγή/βελτίωση των όρων ζωής τους. Το κίνημα αυτό διεκδίκησε και πέτυχε [[Εργατική Πρωτομαγιά|μείωση των εργάσιμων ωρών σε οχτώ]] αντί για 13 ημερησίως, μείωση των ημερών εργασίας σε 5 τη βδομάδα, κράτος πρόνοιας, κλπ. Πολλά δε τμήματα του εργατικού κινήματος δεν αρκέστηκαν σε αυτές τις βελτιώσεις, αλλά οραματίστηκαν και πάλεψαν ή παλεύουν και σήμερα για την υπέρβαση του καπιταλισμού, στην κατεύθυνση δημιουργίας μιας κοινωνίας χωρίς την ύπαρξη κοινωνικών τάξεων και κράτους. Τέτοια κομμάτια του εργατικού κινήματος είναι το [[Κομμουνισμός|κομμουνιστικό κίνημα]], το [[Αναρχοσυνδικαλισμός|αναρχοσυνδικαλιστικό κίνημα]] κλπ. <ref>Σικάγο: [http://parallhlografos.wordpress.com/2011/04/30/haymarket%CE%BC%CE%AC%CE%B9%CE%BF%CF%82-1886/ Ο αγώνας των εργατών για το 8ωρο]</ref>