Λαχανικό: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας Ετικέτες: μεγάλη αφαίρεση Οπτική επεξεργασία |
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 79.107.132.124 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό [[Χρ... |
||
Γραμμή 1:
Ο όρος '''λαχανικό''' αναφέρεται στο νωπό φαγώσιμο τμήμα ενός [[φυτό|φυτού]], που προορίζεται για κατανάλωση. Κατ' επέκταση ο όρος μπορεί να αναφέρεται και σε ολόκληρο το φυτό από το οποίο προέρχεται το φαγώσιμο τμήμα.
Ορισμένα λαχανικά μπορούν να καταναλωθούν ωμά, και μερικά μπορεί (ή πρέπει) να είναι μαγειρεμένα με διάφορους τρόπους, πιο συχνά σε [[αλάτι|αλμυρά]] [[τροφή|φαγητά]]. Ωστόσο, λίγα λαχανικά χρησιμοποιούνται για επιδόρπια
Τα λαχανικά έχουν μεγάλη ποσότητα
Όλα τα λαχανικά περιέχουν [[βιταμίνη|βιταμίνες]] και λίγα [[πρωτεΐνες]] και
== Ιδιότητες ==
Στα φρέσκα λαχανικά η ποσότητα σε [[νερό]] ξεπερνά τις περισσότερες φορές το 70% του συνολικού [[βάρος|βάρους]], η περιεκτικότητα σε [[πρωτεΐνη|πρωτεΐνες]] είναι συνήθως 3,5% ή λιγότερο και η περιεκτικότητα σε [[Λίπος (χημεία)|λιπαρά]] 0,5% ή
Τα [[κύτταρο|κυτταρικά]] τοιχώματα προσδιορίζουν την κατασκευή του [[κύτταρο|κυττάρου]], την υφή του [[φυτό|φυτικού]] ιστού και άλλα χαρακτηριστικά που μπορούμε να τα διακρίνουμε, και αποτελούνται κατά το μεγαλύτερο μέρος από πηκτίνες, ημικυτταρίνες, και κυτταρίνες.
Το χρώμα που έχουν τα λαχανικά προέρχεται κυρίως από χρωστικές, όπως είναι η χλωροφύλλη που δίνει το πράσινο χρώμα, τα καροτενοειδή που δίνουν το κίτρινο ή το κόκκινο χρώμα, τα φλαβονοειδή, που είναι ελαφρώς κίτρινα ή σχεδόν άχρωμα και οι ανθοκυανίνες που δίνουν σκούρο κόκκινo πορφυρό χρώμa▼
▲Το [[χρώμα]] που έχουν τα λαχανικά προέρχεται κυρίως από χρωστικές, όπως είναι η [[χλωροφύλλη]] που δίνει το [[πράσινο]] [[χρώμα]], τα [[καροτενοειδή]] που δίνουν το [[κίτρινο]] ή το [[κόκκινο]] [[χρώμα]], τα φλαβονοειδή, συμπεριλαμβανομένων των φλαβονών, που είναι ελαφρώς [[κίτρινο|κίτρινα]] ή σχεδόν άχρωμα και οι ανθοκυανίνες που δίνουν σκούρο
Τα λαχανικά τρώγονταν από τους φτωχούς και τους μοναχούς ιδιαίτερα στις περιόδους νηστείας. Αναφέρονται η "μολόχη", που μαγειρευόταν ως σούπα, και η τσουκνίδα η που είχε και θεραπευτικές ιδιότητες. Τα αγριόχορτα ονομαζόταν "βράκανα" και θεωρούνταν πολύ καλή τροφή. Το θρεπτικότερο λαχανικό ήταν τα σπαράγγια, τα οποία τρώγονταν ψητά με λάδι.▼
== Τα λαχανικά στην διατροφή και την [[υγεία]] του [[άνθρωπος|ανθρώπου]] ==
=== Γενικά ===
[[Αρχείο:Vegetarian diet.jpg|thumb|right|Η διατροφή του χορτοφάγου περιλαμβάνει όλων των ειδών λαχανικά]]
Τα λαχανικά είναι πλούσια σε [[θρεπτικά συστατικά]], τα οποία δεν περιέχονται σε άλλες [[τρόφιμο|τροφές]]. Αυτά βοηθούν στην εξουδετέρωση της όξινης αντίδρασης που δημιουργείται κατά την [[πέψη]] των [[τρόφιμο|τροφών]], όπως είναι το κρέας, το [[τυρί]] κ.ά. Η [[κυτταρίνη]] των [[κύτταρο|κυτταρικών]] τοιχωμάτων είναι δύσπεπτη ύλη που απορροφά [[νερό]] και δημιουργεί όγκο απαραίτητο για την κανονική λειτουργία του [[πεπτικό σύστημα|πεπτικού συστήματος]]. Επιπλέον, τα λαχανικά προσφέρουν και πολλά ανόργανα στοιχεία (δηλαδή τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία), όπως είναι το [[ασβέστιο]], ο [[σίδηρος]], το [[νάτριο]], το [[χλώριο]], το [[κοβάλτιο]], ο [[χαλκός]], το [[μαγνήσιο]], το [[μαγγάνιο]], ο [[φώσφορος]] κ.ά. Η ποιότητα των [[θρεπτικά συστατικά|θρεπτικών συστατικών]] που παρέχονται από τα λαχανικά είναι δυνατό να επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως είναι η σύσταση του [[έδαφος|εδάφους]] και οι κλιματικές συνθήκες. Τα λαχανικά, μαζί με τα [[φρούτα]], που βρίσκονται στην ίδια διατροφική κατηγορία βρίσκονται στην δεύτερη βάση της διατροφικής [[πυραμίδα]]ς της [[Μεσογειακή διατροφή|Μεσογειακής διατροφής]], η οποία δείχνει ότι ο άνθρωπος θα πρέπει να καταναλώνει κάθε μέρα 5-6 μερίδες λαχανικών την [[ημέρα]].
Το φυτικό [[κύτταρο]] (αυτό δηλαδή που το συναντούμε στα φυτά, άρα και στα λαχανικά) έχει κυτταρικό τοίχωμα, το οποίο αποτελείται κυρίως από [[κυτταρίνη]] ([[υδατάνθρακας]]) και για να αφομοιωθεί χρειάζεται ένα ένζυμο, την κελλουλάση, που δεν το έχει ο οργανισμός του ανθρώπου, ούτε το παράγει. Τα πράσινα λαχανικά, όπως το λάχανο, το σπανάκι, τα ραδίκια έχουν [[βιταμίνες]] και [[πρωτεΐνες]], σημαντικά για τον οργανισμό.
=== [[Βιταμίνη|Βιταμίνες]] ===
Πολλά λαχανικά είναι από τις πιο σπουδαίες πηγές υδατοδιαλυτών [[βιταμίνη|βιταμινών]]. Περιέχουν μεγάλες ποσότητες βιταμίνης C, Β1, Β2 και προβιταμίνη Α και σε μικρότερη ποσότητα PP και φολικό οξύ.
Η Β-καροτίνη, ουσία που το σώμα μας την μετατρέπει σε [[βιταμίνη]] Α, βρίσκεται άφθονη σε λαχανικά με [[πορτοκαλί]] χρώμα, όπως είναι το [[καρότο]], και στα σκούρα [[πράσινο|πράσινα]] φυλλώδη λαχανικά. Το ασκορβικό οξύ ή [[βιταμίνη]] C αφθονεί στην [[πιπεριά]], στη ρέβα, στα κραμβοειδή και φυλλώδη λαχανικά. Οι βιταμίνες Β1 και Β2 περιέχονται στα χλωρά φασολάκια, τα [[σπαράγγι|σπαράγια]] και στο [[σπανάκι]]. Η PP στα κραμβοειδή, στα χλωρά φασολάκια, στα [[καρότο|καρότα]], στο [[σπανάκι]], στα χλωρά μπιζέλια κ.ά.
=== [[πρωτεΐνη|Πρωτεΐνες]] και [[υδατάνθρακες]] ===
Λίγα λαχανικά είναι αξιόλογες πηγές [[πρωτεΐνη|πρωτεϊνών]] ή [[υδατάνθρακες|υδατανθράκων]].{{πηγή}} Τέτοια είναι τα φασολάκια και ο αρακάς, που είναι πλούσια σε [[πρωτεΐνη|πρωτεΐνες]], και οι [[πατάτα|πατάτες]] και [[γλυκοπατάτα|γλυκοπατάτες]], που είναι σπουδαία πηγή [[υδατάνθρακες|υδατανθράκων]].
[[Αρχείο:Greek grocery vegetables.JPG|thumb|left|192px|Λαχανικά προς πώληση σε ένα παντοπωλείο στο [[Μετς (Αθήνα)|Μετς]], στην [[Αθήνα]]]]
=== [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία]] ===
▲Τα λαχανικά τρώγονταν από τους φτωχούς και τους μοναχούς ιδιαίτερα στις περιόδους νηστείας. Αναφέρονται η "μολόχη", που μαγειρευόταν ως σούπα, και η [[τσουκνίδα]] η ‘’κνίδη’’, που είχε και θεραπευτικές ιδιότητες. Από τον [[Γρηγόριος ο Θεολόγος|Γρηγόριο τον Θεολόγο]] αναφέρονται τα "Χρυσολάχανα" και το [[σπανάκι]]. Τα αγριόχορτα ονομαζόταν "βράκανα" και θεωρούνταν πολύ καλή τροφή. Το θρεπτικότερο λαχανικό ήταν τα
[[Αρχείο:Planche Lactuca sativa.jpg|thumb|px 150|right|Καλλιέργεια λαχανικών σε [[θερμοκήπιο]]]]
== Λαχανοκομία ==
Κλάδος της κηποκομίας με αντικείμενο την καλλιέργεια λαχανικών. Παλαιότερα, η παραδοσιακή κηπευτική καλλιέργεια λαχανικών περιορίζονταν σε μικρά τεμάχια γης, τους λαχανόκηπους, εμφανίζοντας οικογενειακές καλλιέργειας και κατανάλωσης. Τελευταία επικρατεί μια ανάπτυξη του κλάδου σε μεγάλες εκτάσεις, αποκτώντας τη μορφή της μεγάλης καλλιέργειας με σύγxρονα μέσα και επιχειρηματικό σκοπό.
== Ποιότητα των λαχανικών ==
| |||