Μάχη του Σαρανταπόρου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ενάντια στον [[Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις|ελληνικό στρατό]], οι [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανοί]] ανέπτυξαν το VIII σώμα τους υπό τον στρατηγό [[Χασάν Ταχσίν Πασάς|Χασάν Ταχσίν Πασά]], με τρία τμήματα: τό τακτικό Τμήμα 22ο στην [[Κοζάνη]] και δύο αποθεματικές διαιρέσεις. Η οθωμανική δύναμη ανερχόταν σε 14 τάγματα πεζικού, με περαιτέρω 11 στο αποθεματικό, που υποστηρίζεται από 24 κομμάτιαπυροβόλα πυροβολικού και τρεις εταιρείεςΛόχοι πολυβόλων. Ωστόσο, οι Οθωμανικοί σχηματισμοί ήταν έως 25% αποδυναμωμένοι, δεδομένου ότι οι Οθωμανοί είχαν αποστρατεύσει μεγάλα τμήματα του στρατού τους τον [[Αύγουστος|Αύγουστο]]. Οι Οθωμανοί ήλπιζαν να κρατήσουν τη φυσικη οχυρή θέση της διάβασης του Σαρανταπόρου, η οποία ήταν εκτενώς οχυρωμένη υπό την εποπτεία μιας γερμανικής στρατιωτικής αποστολής πριν τον πόλεμο.

Σύμφωνα με τον τύπο της εποχής ,το πρωί της [[9 Οκτωβρίου]] [[1912]] ο Ελληνικός στρατός πέρασε τα σύνορα και προέλασε μέχρι την διάβαση του Σαρανταπόρου την οποία οι Οθωμανοί εγκατέλειψαν, φοβούμενοι μην κυκλωθούν. Οι Οθωμανοί υποχώρησαν ενδότερα και σταμάτησαν έξω από τα [[Σέρβια]]. Οι πρώτες Ελληνικές προφυλακές έφτασαν στα στενά της πέτρας στις 10:00 το πρωί, ενώ οι Οθωμανοί ξεκίνησαν με πυροβολισμούς πρώτοι την μάχη, οι οποίοι είχαν αποφασίσει να αντισταθούν εκεί. Όταν κατέφθασε και ο υπόλοιπος Ελληνικός στρατός ανεπτύχθη σε θέση μάχης και άρχισε να βάλει κατά των Οθωμανικών θέσεων, μαζί τους και το Ελληνικό πυροβολικό. Η μάχη διεκόπη την νύχτα και συνεχίστηκε την επόμενη μέρα, με αποτέλεσμα την κατάληψη της γέφυραςΔιαβάσεως του Σαρανταπόρου από τις Ελληνικές δυνάμεις.

Μετά την κατάληψη της γέφυραςΔιαβάσεως άρχισε και η υποχώρηση των Τούρκων προς τα [[Σέρβια]]. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας οι Τούρκοι υποχώρησαν προς την [[Κοζάνη]] καταδιωκόμενοι από τον Ελληνικό στρατό. Στις [[11 Οκτωβρίου]] η μάχη είχε λήξει και το απόγευμα οι Ελληνικές δυνάμεις έμπαιναν στα Σέρβια απελευθερώνοντας τα και τυπικά. Στα Σέρβια εγκαταστάθηκε προσωρινά το Στρατηγείο και το γενικό επιτελείο. Σήμερα λειτουργεί Μουσείο της Μάχης του Σαρανταπόρου το οποίο γειτνιάζει με το τουρκικό Χάνι του Χατζηγώγου.