Βικιπαίδεια

Αιλουρίδες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Anthi5 (συζήτηση | συνεισφορές)
109 επεξεργασίες
ΔΙόρφωση του λήμματος που ήταν για τα αιλουροειδή σε λήμμα για το κόκκινο πάντα.
34kor34 (συζήτηση | συνεισφορές)
4.447 επεξεργασίες
Αναίρεση έκδοσης 5735609 από τον Anthi5 (Συζήτηση)
Γραμμή 1:
{{Άλλεςχρήσεις}}
{{Ταξινομοπλαίσιο
| name = Αιλουρίδες<ref name=MSW3>{{MSW3 Wozencraft|pages=532–548|id=14000003}}</ref>
| fossil_range = <br>[[Ολιγόκαινο]] - [[Ολόκαινο]], {{Εύρος απολιθωμάτων|25|0}}
| image = Tiger-zoologie.de0001 22.JPG
| image_caption = [[Τίγρη]] (''Πάνθηρ η τίγρις - Panthera tigris'')
| βασίλειο = [[Ζώα]]
| συνομοταξία = [[Χορδωτά]]
| ομοταξία = [[Θηλαστικά]]
| τάξη = [[Σαρκοφάγα]]
| οικογένεια = Αιλουρίδες
| authority = [[Γιόχαν Φίσερ φον Ουάλντχαιμ|Ουάλντχαιμ]], 1817
| τυπικό_γένος = ''[[Φέλις]] (Felis)''
| type_genus_authority = [[Κάρολος Λινναίος|Λινναίος]], 1758
| subdivision_ranks = Υποοικογένειες
| subdivision =
[[Αιλουρίνες]]<br />
[[Πανθηρίνες]]<br />
†[[Μαχαιροδοντίδες]]<br />
†[[Προαίλουρος|Προαιλουρίνες]]<ref name="McKenna & Bell">{{cite book |last=McKenna |first=Malcolm C. |author2=Susan K. Bell |title=Classification of Mammals |date=2000-02-15 |publisher=Columbia University Press |isbn=978-0-231-11013-6 |pages=631}}</ref>
| range_map= Felidae range.png
| range_map_caption=Κατανομή των Αιλουριδών
}}
 
Οι '''Αιλουρίδες''' είναι η βιολογική [[οικογένεια (βιολογία)|οικογένεια]] των '''γατών'''· κάθε μέλος της οικογένειας ονομάζεται αιλουρίδας. Αποτελουν οικογένεια [[Αιλουροειδή|Αιλουροειδών]] [[Σαρκοφάγα|Σαρκοφάγων]]. Το πιο οικείο είδος της οικογένειας είναι η κατοικίδια [[γάτα]], η οποία για πρώτη φορά συνδέθηκε με τον άνθρωπο πριν από περίπου 10.000 χρόνια, αλλά η οικογένεια περιλαμβάνει και όλες τις άγριες "γάτες", συμπεριλαμβανομένων των [[μεγάλη γάτα|μεγάλων γατών]].
 
Οι σωζόμενες Αιλουρίδες ανήκουν σε μία από τις δύο υποοικογένειες: [[Πανθηρίνες]] (μεγάλοι αιλουρίδες· περιλαμβάνονται οι [[τίγρη|τίγρεις]], τα [[λιοντάρι]]α, οι [[ιαγουάρος|ιαγουάροι]] και οι [[λεοπάρδαλη|λεοπαρδάλεις]]), και [[Αιλουρίνες]] (μικροί αιλουρίδες· περιλαμβάνονται τα [[πούμα]], οι [[γατόπαρδος|γατοπάρδοι]], οι [[λύγκας|λύγκες]], οι [[οσελότος|οσελότοι]] και οι [[γάτα|γάτες]]).
 
Οι πρώτοι Αιλουρίδες εμφανίστηκαν κατά το [[Ολιγόκαινο]], περίπου 25 εκατομύρια χρόνια πριν. Στους [[Προϊστορία|προϊστορικούς]] χρόνους, μία τρίτη υποοικογένεια, οι [[Μαχαιροδοντίνες]], περιελάμβαναν τους "[[μαχαιρόδοντες]]", όπως ο γνωστός ''[[Σμιλόδους]]''. Άλλα εκ πρώτης όψεως γατόμορφα θηλαστικά, όπως ο ''[[Θυλακόσμιλος]]'' ή οι [[Νιμραβίδες]] δεν συμπεριλαμβάνονται στους Αιλουρίδες, καθώς θεωρείται ότι εμφανίζουν μόνο [[Συγκλίνουσα εξέλιξη|επιφανειακές ομοιότητες]].
 
Οι αιλουρίδες είναι τα αυστηρότερα [[σαρκοφάγα (διατροφή)|σαρκοφάγα]] των 13 χερσαίων οικογενειών που ανήκουν στην [[Τάξη (βιολογία)|τάξη]] των [[Σαρκοφάγα|Σαρκοφάγων]], αν και οι τρεις οικογένειες των θαλάσσιων θηλαστικών, που συνιστούν την υπεροικογένεια [[Πτερυγιόποδα]] είναι όσο σαρκοβόροι είναι και οι αιλουρίδες. Οι αιλουρίδες μερικές φορές αναφέρονται ως υπερσαρκοφάγα λόγω της πολύ υψηλότερης αναλογίας πρωτεΐνης που χρειάζονται στη διατροφή τους, πολύ υψηλότερη από τα περισσότερα άλλα θηλαστικά.<ref>http://eol.org/pages/7674/overview
</ref>
==Εξέλιξη==
Τα 41 γνωστά είδη αιλουριδών σήμερα στον κόσμο κατάγονται από τον ίδιο κοινό πρόγονο.<ref name=MSW3/> Οι γάτες εμφανίστηκαν στην Ασία και εξαπλώθηκαν σε όλες τις άλλες [[ήπειροι|ηπείρους]] διασχίζοντας [[γέφυρα γης|γέφυρες γης]]. Ελέγχοντας το [[μιτοχονδριακό DNA|μιτοχονδριακό]] και το [[πυρηνικό DNA]] αποκαλύφθηκε ότι οι αρχαίες γάτες εξελίχθηκαν σε οκτώ κυρίους κλάδους που απέκλιναν κατά τη διάρκεια τουλάχιστον 10 μεταναστεύσεων (προς όλες τις κατευθύνσεις) από ήπειρο σε ήπειρο μέσω της [[Βερίγγεια γέφυρα|Βεριγγείας γέφυρας]] και του [[Ισθμός του Παναμά|Ισθμού του Παναμά]], με το γένος ''[[Πάνθηρ]]'' να είναι το πρεσβύτερο και το γένος ''[[Φέλις]]'' να είναι το νεώτερο. Περίπου το 60% των σύγχρονων ειδών αιλουριδών εκτιμάται ότι έχει εξελιχθεί μέσα στα τελευταία εκατομμύρια χρόνια.<ref name=Johnson06/>
 
Οι στενότεροι συγγενείς των Αιλουριδών θεωρούνται τα [[Ασιατικά λινσάνγκ]].<ref>{{cite journal | author = Eizirik E., Murphy W. J., Koepfli K. P., Johnson W. E., Dragoo J. W., O'Brien S. J. | year = 2010 | title = Pattern and timing of the diversification of the mammalian order Carnivora inferred from multiple nuclear gene sequences | url = | journal = Molecular Phylogenetics and Evolution | volume = 56 | issue = 1| pages = 49–63 | doi = 10.1016/j.ympev.2010.01.033 | pmid = 20138220 }}</ref> μαζί με τις [[Μοσχογαλίδες]], τις [[ύαινα|ύαινες]], τις [[μαγκούστα|μαγκούστες]] και τους [[Ευπλερίδες]], σχηματίζουν την υποτάξη των [[Αιλουροειδή|Αιλουροειδών]].<ref>{{cite journal | author = Gaubert P., Veron G. | year = 2003 | title = Exhaustive sample set among Viverridae reveals the sister-group of felids: the linsangs as a case of extreme morphological convergence within Feliformia | url = | journal = [[Proceedings of the Royal Society B]] | volume = 270 | issue = 1532| pages = 2523–30 | doi = 10.1098/rspb.2003.2521 | pmid=14667345 | pmc=1691530}}</ref>
 
Τα περισσότερα είδη αιλουριδών μοιράζονται μια γενετική ανωμαλία που τα εμποδίζει να γευτούν το γλυκό.<ref name =PLOS>{{cite journal |last=Xia |first=Li |coauthors=Weihua Li, Hong Wang, Jie Cao, Kenji Maehashi, Liquan Huang, Alexander A. Bachmanov, Danielle R. Reed, Véronique Legrand-Defretin, Gary K. Beauchamp and Joseph G. Brand |date=July 2005 |title=Pseudogenization of a Sweet-Receptor Gene Accounts for Cats' Indifference toward Sugar |journal=[[Public Library of Science]] |volume=1 |issue=1 |pages= 27–35|doi=10.1371/journal.pgen.0010003 |url=http://www.plosgenetics.org/article/info:doi/10.1371/journal.pgen.0010003 |accessdate=2008-06-30 |quote= |pmid=16103917 |pmc=1183522 }}</ref>
 
Τα περισσότερα είδη αιλουριδών έχουν [[απλοειδής|απλοειδή]] αριθμό χρωμοσωμάτων 18 ή 19. Οι γάτες του Νέου Κόσμου (αυτές στην Κεντρική και Νότια Αμερική) έχουν απλοειδή αριθμό χρωμοσωμάτων 18, πιθανώς λόγω του συνδυασμού δύο μικρότερων [[χρωμόσωμα|χρωμοσωμάτων]] σε ένα μεγαλύτερο.<ref name = robinson>{{cite book| last = Vella | first = Carolyn| authorlink = |author2=et al. | title = Robinson's Genetics for Cat Breeders and Veterinarians, 4th ed.| publisher = Butterworh-Heinemann | year = 2002 | location = Oxford| isbn = 0-7506-4069-3 }}</ref> Πριν από αυτή την ανακάλυψη, οι βιολόγοι δεν ήταν σε θέση να συνθέσουν ένα οικογενειακό δέντρο των αιλουριδών μόνο από τα ευρήματα των [[απολίθωμα|απολιθωμάτων,]] επειδή πολλά απολιθώματα διαφορετικών ειδών αιλουριδών φαίνονται όμοια, διαφέροντας κυρίως στο μέγεθος.{{Εκκρεμεί παραπομπή|date=Ιούνιος 2014}}
 
== Χαρακτηριστικά ==
Οι αιλουρίδες είναι εξειδικευμένοι στην [[αποκλειστική κρεοφαγία]], απαιτώντας διατροφή κρέατος και οργάνων για να επιβιώσουν. Εκτός του [[Λιοντάρι|λιονταριού]], οι άγριοι αιλουρίδες είναι γενικώς μοναχικοί· οι [[άγριος οργανισμός|άγριες]] κατοικίδιες γάτες, ωστόσο, σχηματίζουν [[αποικίες άγριων γατών|αποικίες]]. Οι γατόπαρδοι είναι επίσης γνωστοί να ζουν και να κυνηγούν σε ομάδες. Οι αιλουρίδες είναι γενικά μυστικοπαθή ζώα, συχνά νυκτόβια, και ζουν σε σχετικά απρόσιτα ενδιαιτήματα. περίπου τα τρία τέταρτα ειδών αιλουριδών σε [[Δάσος|δάση]] και γενικά είναι ευκίνητοι αναρριχητές. Ωστόσο, οι αιλουρίδες μπορεί να βρεθούν σχεδόν σε οποιοδήποτε περιβάλλον ενώ μερικά είδη ζουν σε [[όρος|ορεινές]] περιοχές ή [[Έρημος|ερήμους]].
 
Οι άγριοι αιλουρίδες απαντούν σε κάθε ήπειρο πλην της [[Αυστραλασία]]ς και της [[Ανταρκτική]]ς.
 
===Φυσική εμφάνιση===
[[Image:Smilodon01.jpg|thumb|Κρανίο του μαχαιροδοντίνα ''[[Σμιλόδους]]'' (ανακατασκευή)]]
[[Image:Panthera leo Kruger Skull.jpg|thumb|Κρανίο λέοντος]]
Οι αιλουρίδες έχουν γενικώς ευκίνητα και ευλύγιστα σώματα με μυώδη άκρα. Η μεγάλη πλειονότητα των ειδών έχει μακριά ουράμε μήκος ανάμεσα στο ένα τρίτο και στο μισό του σώματος, αν και με ορισμένες εξαιρέσεις (παραδείγματος χάριν, ο [[ερυθρός λύγκας]] και το [[μάργκεϊ]]). Βαδίζουν στα δάκτυλα (είναι [[δακτυλοβάμονα]] ζώα) τα οποία είναι εξοπλισμένα με νύχια γαμψά, πιεσμένα στα πλάγια, μεγάλα και οξύληκτα, ισχυρά και συσταλτά και οι πατούσες τους διαθέτουν μαλακά μαξιλαράκια . Σε σύγκριση με τα περισσότερα άλλα θηλαστικά, το κεφάλι είναι ιδιαίτερα θολωτό με κοντό ρύγχος. Το κτανίο διαθέτει πλατιά [[ζυγωματικό τόξο|ζυγωματικά τόξα]] και μεγάλη [[οβελιαία ακρολοφία]], χαρακτηριστικά τα οποία επιτρέπουν την πρόσδεση των ισχυρών μυών της γνάθου.<ref name=WCoW/>
 
Τα διάφορα είδη αιλουριδών ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό στο μέγεθος. Ένας από τους μικρότερους αιλουρίδες είναι η [[μαυροπόδαρη αγριόγατα]], με μήκος 35 με 40 εκατοστόμετρα, ενώ ο μεγαλύτερος σετην άγρια φύση είναι η [[τίγρη]], που μπορεί να φτάσει σε μήκος τα 3,5 μέτρα<ref name="der-tiger">Vratislav Mazak: ''Der Tiger''. Nachdruck der 3. Auflage von 1983. Westarp Wissenschaften Hohenwarsleben, 2004 ISBN 3-89432-759-6</ref> και σε βάρος τα 300 χιλιόγραμμα.
 
Η [[γούνα]] των αιλουριδών παίρνει πολλές διαφορετικές μορφές, όντας πολύ παχύτερη σεεκείνα τα είδη που ζουν σε ψυχρά περιβάλλοντα, όπως η [[λεοπάρδαλη του χιονιού]]. Το χρώμα των αιλουριδών ποικίλει επίσης ιδιαιτέρως—μολονότι στα περισσότερα είδη η γούνα είναι καστανή προς χρυσή—συνήθως με σημάδια όπως κηλίδες, ρίγες ή ροζέτες. Οι μόνοι αιλουρίδες που στερούνται σημαδιών είναι το λιοντάρι, το [[πούμα]], το [[καρακάλ]], και το [[ιαγουαρόντι]]. Πολλά είδη παρουσιάζουν [[μελανισμός|μελανισμό]], στον οποίο κάποια άτομα κατάμαυρο τρίχωμα.<ref name=WCoW/>
 
Η [[Γλώσσα (ανατομία)|γλώσσα]] των αιλουριδών καλύπτεται από κερατώδεις [[Γλωσσική θηλή|θηλές]], οι οποίες τρίβουν το κρέας της λείας και βοηθούν στην περιποίηση.
 
Όλοι οι αιλουρίδες έχουν συσταλτά νύχια. Με άλλα λόγια, έχουν την ικανότητα να μαζεύουν τα νύχια τους μέσα στα δάκτυλά τους. Ωστόσο, σε μερικά είδη, όπως ο [[γατόπαρδος]], τα νύχια παραμένουν ορατά (εξού και η επιστημονική του ονομασία ''Ακινόνυξ''). Τα νύχια μαζεύονται όταν το ζώο είναι χαλαρωμένο και τεντώνονται όταν είναι σε χρήση. Συνδέονται με το τερματικό [[Φάλαγγα (οστό)|οστό του δακτύλου]] με έναν σκληρό και ελαστικό [[σύνδεσμος (ανατομία)|σύνδεσμο]]· όταν το ζώο συστέλλει τους μύες του δακτύλου για να τα τεντώσει, ο σύνδεσμος ωθεί το νύχι προς τα έξω.<ref name=WCoW>{{cite book|author=Sunquist, Mel|author2=Sunquist, Fiona|year=2002|title= Wild cats of the World |publisher=University of Chicago Press |location= Chicago |pages= 5–16|isbn= 0-226-77999-8}}</ref>
Οι αιλουρίδες έχουν πέντε δάχτυλα στα μπροστινά πόδια και τέσσερα στα πίσω πόδια τους, αντανακλώντας την εξάρτησή τους στο πιάσιμο και την συγκράτηση της λείας τους με τα νύχια τους.{{Εκκρεμεί παραπομπή|date=November 2009}} Στους Αιλουρίδες, το [[baculum]] είναι μικρότερο από ότι στους [[Κυνίδες]].<ref name="Ewer1973">{{cite book|author=R. F. Ewer|title=The Carnivores|url=http://books.google.com/books?id=IETMd3-lSlkC&printsec=frontcover#v=onepage&q=feloidea%20penis&f=false|accessdate=27 January 2013|year=1973|publisher=Cornell University Press|isbn=978-0-8014-8493-3}}</ref>
 
===Αισθήσεις===
[[File:MSU V2P2 - Panthera vs Felis 1.png|thumb|Συγκριτική απεικόνιση αιλουριδών των γενών ''Πάνθηρ'' και ''Φέλις'' του Ν. Ν. Κοντάκοφ]]
[[File:MSU V2P2 - Panthera vs Felis 2.png|thumb|Στάσεις των γενών ''Πάνθηρ'' και ''Φέλις'' καθώς τρέφονται, όπως απεικονίζεται από τον Ν. Ν. Κοντάκοφ]]
Οι αιλουρίδες σχετικά μεγάλα μάτια, τοποθετημένα για την παροχή [[διοφθάλμια όραση|διοφθάλμιας οράσεως]]. Η νυκτερινή όρασή τους είναι ιδιαιτέρως καλή λόγω της παρουσίας ενός [[tapetum lucidum]], το οποίο αντανακλά το φως πίσω στο εσωτερικό του οφθαλμικού βολβού, και δίνει στα μάτια των αιλουριδών την χαρακτηριστική τους λάμψη. Ως αποτέλεσμα, τα μάτια των γατών είναι περίπου έξι φορές πιο ευαίσθητα στο φως από ό, τι εκείνα των ανθρώπων, και πολλά είδη είναι, εν μέρει τουλάχιστον, [[νυκτόβιο ζώο|νυκτόβια]]. Ο [[αμφιβληστροειδής χιτώνας]] των αιλουριδών περιέχει επίσης ένα σχετικά υψηλή αναλογία [[ραβδία|ραβδίων]], προσαρμοσμένα για να διακρίνουν κινούμενα αντικείμενα σε συνθήκες αμυδρού φωτός, τα οποία συμπληρώνονται από την παρουσία [[κωνία|κωνίων]] για την αίσθηση των χρωμάτων κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ωστόσο, οι αιλουρίδες φαίνεται να έχουν σχετικά χαμηλή χρωματική όραση σε σύγκριση με τον άνθρωπο.<ref name=WCoW/> Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι οι αιλουρίδες βλέπουν αντικείμενα που κινούνται πιο "πολύχρωμα" από ό, τι σταθερά αντικείμενα, αλλά σε ένα άθικτο περιβάλλον, αδυνατούν να διακρίνουν μόνο τους τόνους των χρωμάτων (όπως το τιρκουάζ σε σύγκριση με το βαθυκύανο, για παράδειγμα).{{εκκρεμεί παραπομπή|date=May 2012}}
 
Τα [[πτερύγιο ωτός|εξωτερικά αυτιά]] των αιλουριδών είναι επίσης μεγάλα και είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα σε υψηλής συχνότητας ήχους στους μικρούς αιλουρίδες. Αυτή η ευαισθησία τους επιτρέπει να εντοπίζουν τα μικρά [[τρωκτικά]] θηράματα· οι αιλουρίδες προφανώς δεν παράγουν τέτοιους ήχους.<ref name=WCoW/>
 
Οι αιλουρίδες έχουν επίσης πολύ ανεπτυγμένη την αίσθηση της όσφρησης, αν και όχι στο βαθμό που με τους [[κυνίδες]]· αυτό συμπληρώνεται περαιτέρω με την παρουσία ενός υνιδορρινικού οργάνου στην οροφή του στόματος, επιτρέποντας στο ζώο να «γεύεται» τον αέρα. Η χρήση αυτού του οργάνου συνδέεται με την αντίδραση Φλέμεν, κατά την οποία το άνω χείλος κυρτώνει προς τα πάνω. Οι περισσότεροι αιλουρίδες αδυνατούν να γευθούν το γλυκό λόγω μίας μεταλλάξεως των γευστικών θηλών. Εξαιρέσεις παρουσιάζονται σε μέλη των γενών ''[[Λεόπαρδος]]'' και ''[[Ωτοκολοβός]]''.{{εκκρεμεί παραπομπή|date=May 2012}}
 
Οι αιλουρίδες διαθέτουν εξαιρετικά ευαίσθητα [[μουστάκια]] τοποθετημένα βαθιά στο δέρμα, τα οποία παρέχουν στον αιλουρίδα αισθητηριακές πληροφορίες για την παραμικρή κίνηση του αέρα γύρω από αυτόν. Τα μουστάκια είναι πολύ χρήσιμα στους νυκτόβιους κυνηγούς.
 
Οι περισσότεροι αιλουρίδες μπορούν να προσγειώνονται στα πόδια τους μετά από μια πτώση, ικανότητα που βασίζεται στην όραση και την αίσθηση της ισορροπίας που ενεργούν μαζί.{{εκκρεμεί παραπομπή|date=May 2012}}
 
===Οδόντωση===
{{Taxobox
{{Οδοντικός τύπος 2
| name = Αιλουρίδες
| τίτλος =oui
| fossil_range = {{Fossil range|Oligocene|Recent}}
| περιγραφή =oui
| image = Ailurus fulgens RoterPanda LesserPanda.jpg
| γομφίος = 1
| image_caption = [[Κόκκινο Πάντα]]
| προγόμφιος =3
| regnum = [[Ζώα]]
| κυνόδοντας = 1
| phylum = [[Χορδωτά]]
| κοπτήρας =3
| classis = [[Θηλαστικά]]
| γομφίοςκάτω = 1
| ordo = [[Σαρκοφάγα]]
| προγόμφιοςκάτω = 2
| subordo = [[Κυνόμορφα]]
| κυνόδονταςκάτω = 1
| infraordo = [[Αρκτοειδή]]
| κοπτήραςκάτω = 3
| superfamilia = [[Μουστελίδες]]
| σύνολο = 30
| familia = '''Αιλουρίδες'''
| περιγραφή = Κοινή [[οδόντωση]] των ''Αιλουριδών''
| familia_authority = [[John Edward Gray|Gray]], 1843
| λεζάντα = oui
| subdivision_ranks = Genera
| subdivision = ''[[Actiocyon]]'' ([[extinction|†]])<br />
''[[red panda|Ailurus]]''<br />
''[[Alopecocyon]]'' ([[extinction|†]])<br />
''[[Amphictis]]'' ([[extinction|†]])<br />
''[[Magerictis]]'' ([[extinction|†]])<br />
''[[Parailurus]]'' ([[extinction|†]])<br />
''[[Pristinailurus]]'' ([[extinction|†]])<br />
''[[Protursus]]'' ([[extinction|†]])<br />
''[[Simocyon]]'' ([[extinction|†]])
| range_map = Ailurus_fulgens_distribution.svg
| range_map_caption = '''Extant red panda distribution.'''
}}
Οι αιλουρίδες έχουν σχετικά μικρό αριθμό δοντιών σε σχέση με άλλα σαρκοφάγα, χαρακτηριστικό που συνδέεται με το μικρό μέγεθος των ρυγχών τους. Με λίγες εξαιρέσεις, όπως ο [[λύγκας]], έχουν [[οδόντωση|οδοντικό τύπο]]: {{Οδοντικός τύπος|upper=3.1.3.1|lower=3.1.2.1}}. Οι [[κυνόδοντας|κυνόδοντες]] είναι μεγάλοι, φθάνοντας εξαιρετικά μεγέθη στα εξαφανισμένα είδη [[μαχαιρόδοντας|μαχαιροδόντων]]. Ο άνω τρίτος προγομφίος και κάτω γομφίος προσαρμόζονται ως [[σελινόδοντες]], κατάλληλοι για το σχίσιμο και την κοπή του κρέατος.<ref name=WCoW/>
 
Οι σιαγόνες των αιλουριδών μπορούν να κινηθούν μόνο κατακόρυφα, έτσι που δεν έχουν την δυνατότητα να [[μάσηση|μασήσουν αποτελεσματικά]], αλλά καθίσταται ευκολότερο για τους ισχυρούς [[μασητήρας μυς|μασητήρες μύες]] τους να κρατήσουν το αγωνιζόμενο θήραμα.
'''Οι Αιλουρίδες (Ailuridae)''' είναι οικογένεια των [[Θηλαστικό|θηλαστικών]] της τάξης των [[Σαρκοφάγα|Σαρκοφάγων]]. Η οικογένεια αποτελείται από το [[κόκκινο πάντα]] (ο μοναδικός ζωντανός εκπρόσωπος) και τους συγγενείς του που έχουν εξαλειφθεί.
 
==Συστηματική ταξινομική==
Ο Frédéric Georges Cuvier πρώτος περιέγραψε το κόκκινο πάντα σα ανήκοντα στην οικογένεια των [[ρακούν]] το 1825 : η κατάταξη του προκαλεί αμφισβητήσεις μέχρι και σήμερα. Του έδωσε το όνομα Ailurus, από την ελληνική λέξη Αίλουρος για τη γάτα, λόγω επιφανειακών ομοιοτήτων με την κοινή γάτα. Κατατάχθηκε στην οικογένεια των [[ρακούν]] ([[Πpοκυνίδες]]), λόγω μορφολογικών ομοιοτήτων στο κεφάλι, την ουρά με τους χρωματιστούς δακτύλιους, και άλλα μορφολογικά και οικολογικά χαρακτηριστικά. Αργότερα όμως τοποθετήθηκε στην οικογένειας της αρκούδας ([[Αρκτίδες]]).
Παραδοσιακώς, διακρίνονται πέντε υποοικογένειες Αιλουριδών βάσει [[Φαινότυπος|φαινοτυπικών]] χαρακτηριστικών: οι [[Αιλουρίνες]], οι [[Πανθηρίνες]], οι [[Ακινονυχίνες]] (γατόπαρδοι), οι εξαφανισμένοι [[Μαχαιροδοντίνες]] και οι εξαφανισμένοι [[Προαιλουρίνες]].<ref name="McKenna & Bell" />
 
===Γενετική ταξινόμηση===
Μοριακές φυλογενετικές έρευνες έδειξαν ότι σαν ένα αρχαίο είδος της τάξης των [[Σαρκοφάγα|Σαρκοφάγων]], το κόκκινο πάντα είναι σχετικά κοντά με το Αμερικάνικο [[ρακούν]] και ίσως πρόκειται για μια μονοτυπική οικογένεια ή μια υποοικογένεια μέσα στην οικογένεια των [[Προκυνίδες|Προκυνίδων]].<ref name="Mayr">{{cite journal|title=Uncertainty in Science: is the Giant panda a bear or a raccoon?|journal=Nature|issue=6091|doi=10.1038/323769a0|year=1986|volume=323|pages=769–771|pmid=3774006|author=Mayr, E}}</ref><ref name="Zhang">{{cite journal|title=Mitochondrial DNA sequence evolution in the Arctoidea|journal=Proc. Natl. Acad. Sci.|issue=20|doi=10.1073/pnas.90.20.9557|year=1993|volume=90|pages=9557–9561|pmc=47608|pmid=8415740|author=Zhang, YP & Ryder, OA}}</ref><ref name="Slattery">{{cite journal|title=Molecular phylogeny of the red panda (Ailurus fulgens)|journal=J. Hered.|issue=6|year=1995|volume=86|pages=413–422|pmid=8568209|author=Slattery JP & O'Brien, SJ}}</ref> Μία εις βάθος μελέτη πληθυσμού στο μιτοχονδριακό DNA<ref name="Bing">{{cite journal|title=Genetic Diversity and Population History of the Red Panda (Ailurus fulgens) as Inferred from Mitochondrial DNA Sequence Variations|journal=Molecular Biology and Evolution|issue=6|doi=10.1093/oxfordjournals.molbev.a003878|year=2001|volume=18|pages=1070–1076|pmid=11371595|author=Su, Bing, Yunxin Fu, Yingxiang Wang, Li Jin and Ranajit Chakraborty}}</ref> έδειξε ότι : "Σύμφωνα με τα στοιχεία από απολιθώματα, το κόκκινο πάντα διαχωρίστηκε από τον κοινό του πρόγονο με τις αρκούδες περίπου 40 εκατομμύρια χρόνια πριν( Mayr 1986). Με αυτό τον διαχωρισμό, συγκρίνοντας την διαφορά στις αλληλουχίες ανάμεσα στο κόκκινο πάντα και το ρακούν,ο παρατηρειθείς ρυθμός μετάλλαξης για το κόκκινο πάντα υπολογίστηκε να είναι στην τάξη του 10<sup>9</sup>, που είναι προφανώς υποεκτιμημένος σε σχέση με τον μέσο όρο στα θηλαστικά<ref name="Li">{{cite book|title=Molecular Evolution|last=Li|first=WH|publisher=Sinauer|year=1997|location=Sunderland, MA}}</ref> . Αυτή η υποεκτίμηση οφείλεται μάλλον σε πολλαπλές διαδοχικές μεταλλάξεις αφού η διαφορά ανάμεσα στο κόκκινο πάντα και στο ρακούν είναι εξαιρετικά μεγάλη."
Γενετική έρευνα έχει δώσει την βάση για μια πιο συνοπτική ταξινόμηση των ζωντανών μελών της οικογένειας των αιλουριδών βάσει γονοτυπικών ομαδοποιήσεων.<ref name=MSW3/><ref name=Johnson06>{{cite journal |author=Johnson, W. E., Eizirik, E., Pecon-Slattery, J., Murphy, W. J., Antunes, A., Teeling, E., O'Brien, S. J. |title=The late miocene radiation of modern Felidae: a genetic assessment |journal=Science |volume=311 |issue=5757 |pages=73–77 |year=2006 |pmid=16400146 |doi=10.1126/science.1122277}}</ref><ref>{{cite journal |author=O'Brien, S. J., Johnson, W. E. |title=Big cat genomics |journal=Annual Review of Genomics and Human Genetics |volume=6 |pages=407–429 |year=2005 |pmid=16124868 |doi=10.1146/annurev.genom.6.080604.162151 |url=}}</ref> Συγκεκριμένα, οκτώ γενετικές καταγωγές έχουν αναγνωριστεί:<ref>{{cite journal|pmid=9071018|year=1997|last1=Johnson|first1=WE|last2=O'Brien|first2=SJ|title=Phylogenetic reconstruction of the Felidae using 16S rRNA and NADH-5 mitochondrial genes|volume=44 Suppl 1|pages=S98–116|journal=Journal of molecular evolution}}</ref>
 
*Καταγωγή 1 [[Πανθηρίνες]]: ''[[Πάνθηρ]]'', ''[[Λεοπάρδαλη του χιονιού]]'', ''[[Νεοφέλις]]''
Η πιο πρόσφατη συστηματική μοριακή έρευνα DNA τοποθετεί το κόκκινο πάντα στη δική του ανεξάρτητη οικογένεια, τις Αιλουρίδες. Οι Αιλουρίδες είναι με τη σειρά τους μέρος μιας τριχοτόμησης μέσα στην ευρεία υπεροικογένεια των [[Μουστελίδες|Μουστελίδων]] (Flynn er al., 2001) η οποία περιλαμβάνει τις [[Προκυνίδες]] ([[ρακούν]]) και μια ομάδα που περαιτέρω χωρίζεται στις [[Ικτιδίδες]] ([[Νυφίτσα|νυφίτσες]]), αλλά δεν είναι [[αρκούδα]] ([[Αρκτίδες]]). <ref>{{cite web|url=http://www.msb.unm.edu/mammals/publications/Flynn2000.pdf|title=Whence the Red Panda|accessdate=2007-02-25}}</ref>
*Καταγωγή 2: ''[[Παρδοφέλις]]'', ''[[Γατόπουμα]]''
*Καταγωγή 3: ''[[Σερβάλ|Λεπταίλουρος]]'', ''[[Καρακάλ]]'', ''[[Προφέλις]]''
*Καταγωγή 4: ''[[Λεόπαρδος]]''
*Καταγωγή 5: ''[[Λυγξ]]''
*Καταγωγή 6: ''[[Πούμα (γένος)|Πούμα]]'', ''[[Ακινόνυξ]]''
*Καταγωγή 7: ''[[Πριοναίλουρος]]'', ''[[Μανούλ|Ωτοκολοβός]]''
*Καταγωγή 8: ''[[Φέλις]]''
 
Οι τέσσερις τελευταίες καταγωγές σχετίζονται περισσότερο με μεταξύ τους παρά με οποιαδήποτε από τις τέσσερις πρώτες, οπότε σχηματίζουν έναν [[κλάδος|κλάδο]], εντός της υποοικογένειας Αιλουρίνες της οικογένειας Αιλουρίδες.
Τα κόκκινα πάντα δεν έχουν ζώντες κοντινούς συγγενείς, αλλά και ο κοντινότερος πρόγονός τους σε απολίθωμα, ο Παλαίλουρος (Palailurus), έζησε πριν από 3-4 εκατομμύρια χρόνια. Μπορεί να υπάρχουν έως και τρία διαφορετικά είδη Παλαίλουρου, όλα μεγαλύτερα και πιο στιβαρά σε κεφάλη και σαγόνι., που ζούσαν στην [[Ευρώπη]] και στην [[Ασία]], αλλά πιθανώς διασχίζοντας και τον [[Βερίγγειος πορθμός|Βερίγγειο Πορθμό]] μέχρι την [[Αμερική]]. Το κόκκινο πάντα μπορεί να είναι το μοναδικό επιζών είδος - ένα εξειδικευμένο παρακλάδι που επέζησε της Εποχής των Παγετώνων στο καταφύγιο των κινεζικών βουνών.<ref name="McKenna">{{cite book|title=Classification of Mammals Above the Species Level|publisher=Columbia University Press|year=1997|author=McKenna, MC & Bell SK}}</ref>
 
===Σωζόμενα είδη===
==Είδη σε απολιθώματα==
[[Image:Cat March 2010-1.jpg|400px|thumb|[[Γάτα]]]]
Εκτός από το κόκκινο πάντα, η οικογένεια των Αιλουρίδων περιλαμβάνει οκτώ εξαφανισμένα γένη, τα περισσότερα από τα οποία τοποθετούνται σε δύο υποοικογένειες, τις Αιλουρίνες και τις Σιμοκυνίδες<ref name="McKenna" /><ref name="Peigne">{{cite journal|title=Ailurid carnivoran mammal ''Simocyon'' from the late Miocene of Spain and the systematics of the genus|journal=Acta Palaeontologica Polonica|year=2005|volume=50|pages=219–238|author=Peigné, S., M. Salesa, M. Antón, and J. Morales}}</ref><ref name="Salesa">{{cite journal|title=Evidence of a false thumb in a fossil carnivore clarifies the evolution of pandas|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences|issue=2|doi=10.1073/pnas.0504899102|year=2006|volume=103|pages=379–382|pmc=1326154|pmid=16387860|author=Salesa, M., M. Antón, S. Peigné, and J. Morales}}</ref><ref name="Wallace">{{cite journal|title=Two new carnivores from an unusual late Tertiary forest biota in eastern North Americ|journal=Nature|issue=7008|doi=10.1038/nature02819|year=2004|volume=431|pages=556–559|pmid=15457257|author=Wallace, SC & Wang, X}}</ref><ref>http://www.helsinki.fi/~mhaaramo/metazoa/deuterostoma/chordata/synapsida/eutheria/carnivora/arctoidea/ailuridae.html</ref>
[[Image:Lion waiting in Namibia.jpg|400px|thumb|[[Λιοντάρι]]]]
*'''Οικογένεια Αιλουρίδες'''
[[Image:Tigress in Bandhavgarh NP.jpg|400px|thumb|[[Τίγρη]]]]
** ''Γένος [[Protursus]]'' ([[extinction|†]])
[[Image:Cheetah4.jpg|thumb|[[Γατόπαρδος]]]]
*** ''Protursus simpsoni''
[[Image:Standing jaguar.jpg|thumb|[[Ιαγουάρος]]]]
** '''Υποοικογένεια Amphictinae'''
[[Image:LuchsP1050413.jpg|thumb|[[Ευρασιατικός λύγκας]]]]
*** Γένος ''[[Viretius]]'' ([[extinction|†]])
[[Image:Margaykat Leopardus wiedii.jpg|thumb|[[Μάργκεϊ]]]]
**** ''Viretius goeriachensis''
[[Image:Wildkatze.jpg|thumb|[[Αγριόγατα]]]]
*** Γένος ''[[Amphictis]]'' ([[extinction|†]])
 
**** ''Amphictis aginensis''
Ο παρακάτω είναι ο πλήρης κατάλογος των γενών μέσα της οικογένειας των Αιλουριδών, ομαδοποιημένων σύμφωνα με την παραδοσιακή φαινοτυπική ταξινόμηση με τις αντίστοιχες γονοτυπικής καταγωγές να αναφέρονται. Περιλαμβάνει όλα τα είδη αιλουριδών που ζουν σήμερα.<ref name=MSW3/>
**** ''Amphictis antiqua''
 
**** ''Amphictis borbonica''
* Υποοικογένεια [[Πανθηρίνες]]
**** ''Amphictis prolongata''
** Γένος ''[[Πάνθηρ]]'' [Καταγωγή 1]
**** ''Amphictis schlosseri''
*** [[Λιοντάρι]] (''Panthera leo'')
**** ''Amphictis wintershofensis''
*** [[Ιαγουάρος]] (''Panthera onca'')
** '''Υποοικογένεια Σιμοκυνίδες''' ([[extinction|†]])
*** [[Λεοπάρδαλη]] (''Panthera pardus'')
*** Γένος ''[[Alopecocyon]]'' ([[extinction|†]])
**** [[Τίγρη]] (''AlopecocyonPanthera learditigris'')
*** [[Λεοπάρδαλη του χιονιού]] (''Panthera uncia'')
*** Γένος ''[[Simocyon]]'' ([[extinction|†]])
** Γένος ''[[Νεοφέλις]]'' [Καταγωγή 1]
**** ''Simocyon batalleri''
*** [[Νεφελώδης λεοπάρδαλη]] (''Neofelis nebulosa'')
**** ''Simocyon diaphorus''
*** [[Νεφελώδης λεοπάρδαλη της Σούνδας]] (''Neofelis diardi'')
**** ''Simocyon hungaricus''
* Υποοικογένεια [[Αιλουρίνες]]
**** ''Simocyon primigenius''
** Γένος ''[[Παρδοφέλις]]'' [Καταγωγή 2] — από το 2006, αυτό το γένος ορίζεται ότι περιλαμβάνει επίσης τον ερυθροκαστανό αγριόγατο και τον ασιατικό χρυσότριχο αγριόγατο·<ref name=Johnson06/>
**'''Υποοικογένεια Αιλουρίνες'''
*** [[Μαρμαροειδής αγριόγατος]] (''Pardofelis marmorata'')
*** Γένος ''[[Magerictis]]'' ([[extinction|†]])
** Γένος ''[[Γατόπουμα]]'' [Καταγωγή 2]
**** ''Magerictis imperialensis''
*** [[Ερυθροκαστανός αγριόγατος]] (''Catopuma badia'') — [[Synonym (taxonomy)|syn.]] ''Pardofelis badia'';<ref name=Johnson06/>
*** Γένος ''[[Pristinailurus]]'' ([[extinction|†]])
*** [[Ασιατικός χρυσότριχος αγριόγατος]] (''Catopuma temminckii'') — syn. ''Pardofelis temminckii'';<ref name=Johnson06/>
**** ''Pristinailurus bristoli''
*** Γένος ''[[ParailurusΛεπταίλουρος]]'' ([[extinction|†]Καταγωγή 3])
*** [[Σερβάλ]] (''Leptailurus serval'')
**** ''Parailurus'' sp.
** Γένος ''[[Καρακάλ]]'' [Καταγωγή 3]
**** ''Parailurus hungaricus''
*** [[Καρακάλ]] (''Caracal caracal'')
**** ''Parailurus anglicus''
*** Γένος ''[[AilurusΠροφέλις]]'' [Καταγωγή 3]
*** [[Αφρικανικός χρυσότριχος αγριόγατος]] (''Profelis aurata'')
**** ''[[Ailurus fulgens]]'' – κόκκινο πάντα
** Γένος ''[[Λεόπαρδος]]'' [Καταγωγή 4]
*** [[Αγριόγατος του Πλαντανάλ]] (''Leopardus braccatus'')
*** [[Κούντνου]] (''Leopardus colocolo'')
*** [[Αγριόγατος του Ζοφρουά]] (''Leopardus geoffroyi'')
*** [[Κοντκόντ]] (''Leopardus guigna'')
*** [[Αγριόγατος των Άνδεων]] (''Leopardus jacobitus'')
*** [[Αγριόγατος της πάμπας]] (''Leopardus pajeros'')
*** [[Οσελότος]] (''Leopardus pardalis'')
*** [[Τιγρογαλή]] (''Leopardus tigrinus'')
*** [[Μάργκεϊ]] (''Leopardus wiedii'')
** Γένος ''[[Λυγξ]]'' [Καταγωγή 5]
*** [[Καναδικός λύγκας]] (''Lynx canadensis'')
*** [[Ευρασιατικός λύγκας]] (''Lynx lynx'')
*** [[Ισπανικός λύγκας]] (''Lynx pardinus'')
*** [[Ερυθρός λύγκας]] (''Lynx rufus'')
** Γένος ''[[Πούμα (genus)|Πούμα]]'' [Καταγωγή 6]
*** [[Πούμα]] (''Puma concolor'')
*** [[Ιαγουαρόντι]] (''Puma yagouaroundi'')
** Γένος ''[[Ακινόνυξ]]''<ref>http://www.bucknell.edu/msw3/browse.asp?id=14000003</ref>[Καταγωγή 6]
*** [[Γατόπαρδος]] (''Acinonyx jubatus'')
** Γένος ''[[Πριοναίλουρος]]'' [Καταγωγή 7]
*** [[Αγριόγατος της Βεγγάλης]] (''Prionailurus bengalensis'')
**** [[Αγριόγατος του Ιριομότε]] (''Prionailurus bengalensis iriomotensis'')
*** [[Πλατυκέφαλος αγριόγατος]] (''Prionailurus planiceps'')
*** [[Ερυθρόστικτος αγριόγατος]] (''Prionailurus rubiginosus'')
*** [[Αγριόγατος ψαράς]] (''Prionailurus viverrinus'')
** Γένος ''[[Ωτοκολοβός]]'' [Καταγωγή 7]
*** [[Μανούλ]] (''Otocolobus manul'')
** Γένος ''[[Φέλις]]'' [Καταγωγή 8]
*** [[Κινέζικη αγριόγατα των βουνών]] (''Felis bieti'')
*** [[Γάτα]] (''Felis catus'')
*** [[Αγριόγατος της ζούγκλας]] (''Felis chaus'')
*** [[Αγριόγατος της άμμου]] (''Felis margarita'')
*** [[Μαυροπόδαρος αγριόγατος]] (''Felis nigripes'')
*** [[Αγριόγατα|Κοινός αγριόγατος]] (''Felis silvestris'')
 
==Παραπομπές==
{{παραπομπές}}
{{reflist}}
 
* Davis, Davis D. (1964). “The Giant Panda: A Morphological Study of Evolutionary Mechanisms.“ Zoology Memoirs. Vol. 3:1-339.
==Γενικές παραπομπές==
* Decker D.M. and W.C. Wozencraft. (1991). “Phylogenetic Analysis of Recent Procyonid Genera.“ Journal of Mammalogy. Vol. 72 (1): 42-55.
* {{cite web| last = Shoemaker| first = Alan | title = 1996 Taxonomic and Legal Status of the Felidae| publisher = Felid Taxonomic Advisory Group of the American Zoo and Aquarium Association| year = 1996| url = http://www.csew.com/felidtag/pages/Reports/taxon_legal.htm| accessdate = 2006-07-15 |archiveurl = http://web.archive.org/web/20060612201608/http://csew.com/felidtag/pages/Reports/taxon_legal.htm <!-- Bot retrieved archive --> |archivedate = 2006-06-12}}
* Flynn, J.J. and G.D. Wesley Hunt. (2005a). “Carnivora.“ in The Rise of Placental Mammals: Origin, Timing and Relationships of the Major Extant Clades, by D. Archibold and K. Rose. Baltimore. ISBN 0-8018-8022-X
* {{cite book | author = Turner, A. | title = The big cats and their fossil relatives | publisher = Columbia University Press | year = 1997 | isbn = 0-231-10229-1}}
* Flynn, John J., et al. (2005b). “Molecular phylogeny of the Carnivora (Mammalia): ASS-ASS the impact of increased sampling to on resolving enigmatic relationships.“ Systematic Biology. Vol. 54 (2):1-21. [http://home.uchicago.edu/~johnf/pdf/Flynn_etal_2005.pdf]
* {{cite book | editor = Macdonald, D. | author = Kirby, G. | chapter = Cat family | title = The Encyclopedia of Mammals | year = 1984 | publisher = Facts on File | isbn = 0-87196-871-1}}
* Flynn, John J. Flynn, Michael A. Nedbal, J.W. Dragoo, and R.L. Honeycutt. (1998) "Whence the Red Panda?" Molecular Phylogenetics and Evolution. Vol. 17, No. 2, November 2000, pp.&nbsp;190–199. [http://www.msb.unm.edu/mammals/publications/Flynn2000.pdf]
 
* Glatston, A.R. (1989). Talk Panda Biology. The Hague. ISBN 90-5103-026-6
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
* Glatston, A.R. (compiler) (1994). “The Red Panda, Olingos, Coatis, Raccoons, and their Relatives: Status survey and conservation action plan for Procyonids and Ailurids.”
{{commons category|Felidae}}
* IUCN/SSC Mustelid, Viverrid, and Procyonid Specialist Group. IUCN/SSC, Gland, Switzerland.
{{wikispecies|Felidae}}
* Gregory, W.K. (1936). “On the Phylogenetic Relationships of the Giant Panda (Ailuropoda) to other Arctoid Carnivores.“ American Museum Novitates. Vol. 878:1-29.
 
* Hu, J.C. (1990). “Proceedings of studies of the red panda.” Chinese Scientific Publishing, Beijing, China [in Chinese].
 
[http://jhered.oxfordjournals.org/cgi/content/abstract/86/6/413?ijkey=6a6e9c7b8e20da4f426545e78cea5ad3201ec6d1&keytype2=tf_ipsecsha]
{{Σαρκοφάγα|Fe.}}
* Wilson, Don E. and DeeAnn M. Reeder. (2005). Mammal of Species of the World. Johns Hopkins University press. ISBN 0-8018-8221-4.
{{Authority control}}
{{Portal bar|Ζωολογία|Θηλαστικά}}
 
[[Κατηγορία:Αιλουρίδες]]
[[Category:Carnivorans]]
[[Κατηγορία:Οικογένειες θηλαστικών]]
[[Category:Mammal families]]
[[Category:Oligocene first appearances]]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Αιλουρίδες"