Χαφέζ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''Khwāja Šamsu d-Dīn Muḥammad Hāfez-e Šīrāzī''' (Περσικά: خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی), γνωστός με το ψευδώνυμο '''Χαφέζ''' (726/1325-6 – 792/1390 ή 791/1389) ήταν [[Πέρσες|Πέρσης]] [[λυρική ποίηση|λυρικός ποιητής]], ένας από τους σπουδαιότερους στην τέχνη της ποιητικής φόρμας που ονομάζεται «γκαζάλ» (περσ. غزل, ghazal).

Γεννήθηκε στην πόλη [[Σιράζ]], σημαντικό πολιτιστικό κέντρο της εποχής, όπου έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του κοντά στους κύκλους της αυλής της δυναστείας Muzaffarid. Πιθανότερο έτος γέννησής του θεωρείται το 726/1325-6, ωστόσο έχουν προταθεί επίσης τα έτη 717/1317 και 720/1320.<ref name="eoi">λήμμα «Hafiz», ''The Encyclopedia of Islam'', σελ. 55</ref> Ελάχιστα είναι γνωστά με βεβαιότητα για την παιδική του ηλικία, την εκπαίδευσή του ή την οικογενειακή του κατάσταση και πολλές πτυχές της ζωής του επιχειρείται να αντληθούν μέσα από το έργο του. Ο πατέρας του, Μπαχά αλ-Ντιν (ή Καμάλ αλ-Ντιν), πέθανε όταν ο Χαφέζ ήταν βρέφος, αφήνοντας την οικογένεια σε δύσκολη οικονομική κατάσταση. Το επίθετο Khwāja [Χατζά] που αποτελεί τμήμα του ονόματός του ήταν σε χρήση από ευγενείς. Από νεαρή ηλικία, φαίνεται πως έδειξε μεγάλη ικανότητα στην αποστήθιση του [[Κοράνιο|Κορανίου]], ώστε να αποκτήσει και τον τίτλο του «ΧαφίζΧαφέζ», ενώ εικάζεται πως ήταν επίσης ικανός στην ερμηνεία του Κορανίου (tafsīr), καθώς και στην απαγγελία του (talawwut).<ref>Lewisohn (2010), σελ. 18</ref> Από τη μελέτη του έργου του πιστεύεται πως ήταν γνώστης των ισλαμικών επιστημών και της περσικής λογοτεχνίας,<ref name="eoi"/> ενώ ο ίδιος ειδικεύτηκε στη σπουδή της θεολογίας.<ref>Lewisohn (2010), σελ. 19</ref>

Η πιο ώριμη περίοδος του ΧαφίζΧαφέζ συμπίπτει χρονικά με τη βασιλεία του Σαχ Σουντζά (759-86/1358-84), κατά την οποία η φήμη του εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την [[Περσία]] αλλά και στην [[Ινδία]]. Με δεδομένη τη στενή σχέση του με τον Σάχη, πιθανολογείται πως έλαβε διοικητική θέση υπό την ηγεμονία του. Αρκετά πανηγυρικά γκαζάλ του Χαφίζ, καθώς και μια ωδή, είναι αφιερωμένες στον Σάχη Σουντζά. Πιστεύεται πάντως πως για διάστημα περίπου δέκα ετών υπέπεσε σε δυσμένεια, με αποτέλεσμα ο Χαφίζ να εγκαταλείψει για δύο χρόνια τη Σιράζ για το [[Ισφαχάν]] και το [[Γιαζντ]].<ref name="eoi"/>

Παρά το θρύλο που θέλει τον ΧαφίζΧαφέζ να επεξεργάζεται τη συλλογή ποιημάτων του (Ντιβάν) ήδη από το 770/1368, κανένα σχετικό χειρόγραφο αυτής της περιόδου δεν διασώζεται. Η πρώτη έκδοση της χρονολογείται μετά το θάνατό του και υπήρξε έργο του μαθητή του Μουχαμάντ Γκουλαντάμ. Σε αυτή βασίστηκαν οι πολυάριθμες μεταγενέστερες εκδόσεις, οι οποίες ωστόσο εμφανίζουν σημαντικές διαφορές μεταξύ τους.