Προκόπιος (ιστορικός): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
μ συνδέσεις |
||
Γραμμή 18:
}}
Ο '''Προκόπιος ο Καισαρεύς''' ([[500]] - [[565]]) ήταν ένας εξέχων [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινός]] λόγιος από την Παλαιστίνη<ref>John Moorhead, ''Procopius'', Encyclopedia of Historians and Historical Writing: M–Z, Vol. II, Kelly Boyd, (Fitzroy Dearborn Publishers, 1999), 962: "Like many Byzantine scholars, Procopius affected a remarkable traditional form of writing".</ref>. Ακολουθώντας ως γραμματέας τον στρατηγό [[Βελισάριος|Βελισάριο]] στους πολέμους του [[Ιουστινιανός Α´|Ιουστινιανού]], ο Προκόπιος συνέγραψε δύο κύρια ιστορικά έργα, ένα σχετικά με τους πολέμους της περιόδου 527 - 554 (''Υπέρ των πολέμων λόγοι'') και ένα σχετικά με το οικοδομικό έργο του Ιουστινιανού στην επικράτεια της αυτοκρατορίας (''[[Περί κτισμάτων|Περί Κτισμάτων]]''), καθώς και ένα πρόσθετο έργο (''Απόκρυφη Ιστορία'') στο οποίο προσπαθεί, φτάνοντας στον λίβελο, να αποδομήσει την εικόνα των πρωταγωνιστών των δύο προηγουμένων.
== Βιογραφικά στοιχεία ==
Γραμμή 34:
* ''Υπέρ των πολέμων λόγοι'', ιστοριογραφικό έργο σε οκτώ βιβλία, που καλύπτουν την περίοδο 527 - 553/554. Τα επτά πρώτα βιβλία, που πρέπει να γράφτηκαν μεταξύ [[548]] και [[550]], κυκλοφόρησαν στην Κωνσταντινούπολη το [[551]] και αναφέρονται στις νικηφόρες εκστρατείες του Βελισάριου κατά των Περσών (Βιβλία Α' και Β'), των Βανδάλων (Βιβλία Γ' και Δ') και των [[Γότθοι|Γότθων]] (Βιβλία Ε' και Ζ'). Στο τελευταίο όγδοο βιβλίο, που είναι συμπληρωματικό των προηγούμενων και γράφτηκε αργότερα (πάντως πριν από το 555) περιγράφει τα γεγονότα μεταξύ 551-553/554.
* ''[[Περί κτισμάτων|Περί Κτισμάτων]]'', σε έξι βιβλία, όπου εξυμνεί τα έργα και τα οικοδομήματα που κατασκεύασε ο Ιουστινιανός σε ολόκληρη την αυτοκρατορία, που εικάζεται ότι γράφτηκε κατά παραγγελία της αυτοκρατορικής αυλής.
* ''Ανέκδοτα ή Απόκρυφη Ιστορία'', ένα τελείως διαφορετικό από τα προηγούμενα βιβλίο, όπου ανατρέπει την εικόνα που είχε δώσει για τον Ιουστινιανό και τον περίγυρό του στα άλλα βιβλία. Ο απίστευτος αυτός λίβελος θεωρήθηκε παλιότερα ότι δεν μπορεί να έχει γραφτεί από αυτόν. Η συγκριτική μελέτη του κειμένου όμως, απέδειξε ότι είναι δικό του. Δεν υπάρχει συμφωνία των ειδικών ούτε για το πότε γράφτηκε, ούτε για το πότε δημοσιεύτηκε αυτό το βιβλίο. Πάντως είναι αδύνατο να κυκλοφόρησε πριν τον θάνατο του Ιουστινιανού ([[565]]), αν και υπάρχει η άποψη ότι κυκλοφόρησε νωρίτερα σε στενό κύκλο δυσαρεστημένων αριστοκρατικών.
Γραμμή 42:
Έχει συζητηθεί πολύ η στάση του απέναντι στον [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμό]]. Μέσα από τα βιβλία του φαίνεται ότι θεωρεί τον εαυτό του χριστιανό. Δεν είναι όμως φανατικός χριστιανός και οπωσδήποτε είναι επηρεασμένος και από αρχαιοελληνικές ιδέες, όπως η ειμαρμένη. Μέσα στη διήγησή του παρεμβάλλονται περιστατικά με θεόσταλτα σημάδια και όνειρα στα οποία φαίνεται να πιστεύει.
Τα ιστορικά κείμενά του δεν είναι μονότονες αφηγήσεις αλλά παρεμβάλλει πολλές πληροφορίες σχετικά με την ιστορία, τα ήθη και τα έθιμα των λαών που βρίσκονται γύρω από την αυτοκρατορία. Οι γεωγραφικές του πληροφορίες για τα σύνορα αυτών των φυλών είναι πολύτιμες σήμερα. Επίσης δεν αδιαφορεί για τα όσα συμβαίνουν στην αυτοκρατορία και αναφέρεται στη δημόσια διοίκηση, στα φορολογικά και σε άλλα θέματα. Οι πληροφορίες του στο ''[[Περί κτισμάτων]]'' είναι πολύ χρήσιμες στην κατανόηση της δημογραφικής κατανομής της αυτοκρατορίας, αλλά και στη σημερινή [[αρχαιολογία]].
Στην ''Απόκρυφη ιστορία'' μας δείχνει ένα άλλο πρόσωπο, που οπωσδήποτε μειώνει το ιστορικό του κύρος, μια και αυτά που αναφέρει ξεπερνούν, σε ορισμένα σημεία, τα όρια της υπερβολής. Κατηγορεί τον αυτοκράτορα μετά τον θάνατό του<ref>''Ανέκδοτα ή Απόκρυφη ιστορία'', απόδ. [[Αλόη Σιδέρη]], Εκδ. ΑΓΡΑ, Αθήνα 1988, ISBN 960-325-036-8</ref> για δεσποτική τυραννία, απληστία και διαφθορά και τη γυναίκα του Θεοδώρα ως ακόλαστη και διεφθαρμένη, παρουσιάζοντάς και τους δύο ως δαιμονικά κατασκευάσματα. Οι κατηγορίες που εκτοξεύει πλήττουν και τον Βελισάριο και την γυναίκα του Αντωνίνα. Οπωσδήποτε η εμπάθεια με την οποία καταφέρεται απέναντι στον αυτοκράτορα μειώνει την αξιοπιστία αυτών που γράφει γι'αυτόν. Έχει εκφραστεί η άποψη ότι η στάση του στην ''Απόκρυφη ιστορία'' μπορεί να οφείλεται στην δυσαρέσκειά του γιατί ποτέ δεν κατάφερε να πάρει κάποιο ανώτατο αυλικό αξίωμα, αν και υπήρξε ιλλούστρος και συγκλητικός για κάποιο διάστημα.
| |||