Ανεξάρτητες Διοικητικές Αρχές

Οι Ανεξάρτητες Διοικητικές Αρχές (Α.Δ.Α.) είναι σχηματισμοί, δίχως νομική προσωπικότητα, με μεγάλο βαθμό ανεξαρτησίας τους απέναντι στην Κυβέρνηση και συνήθως ο νομοθέτης προβλέπει ένα καθεστώς αυξημένων ασυμβιβάστων και ασυλιών για αυτές, ώστε να αποφεύγονται κατά το δυνατόν οι κάθε είδους πιέσεις. Οι Α.Δ.Α. έχουν διοικητική φύση και αρμοδιότητες προς έκδοση εκτελεστών διοικητικών πράξεων. Η εξουσία των Α.Δ.Α. μπορεί να είναι είτε κανονιστικής είτε καθαρά ελεγκτικής και γνωμοδοτικής υφής.

Μέλη

Τα μέλη των Α.Δ.Α. απολαμβάνουν εκτεταμένης λειτουργικής και προσωπικής ανεξαρτησίας. Τα μέλη αυτά διορίζονται επί θητεία (ανανεώσιμη ή μη) χωρίς να μπορούν, συνήθως, να παυθούν πριν από τη λήξη της, και δεν υπόκεινται ούτε σε ιεραρχικό έλεγχο αλλά ούτε και σε χαλαρότερη διοικητική εποπτεία.

Έλεγχος

Ως διοικητικές αρχές, οι Α.Δ.Α. υπόκεινται στον δικαστικό έλεγχο των πράξεων τους, το δε Δημόσιο αναλαμβάνει την ευθύνη σε περίπτωση που επέλθει βλάβη ή ζημία από τη δράση τους.

Συνταγματική κατοχύρωση

Οι Α.Δ.Α. κατοχυρώθηκαν Συνταγματικά με την Αναθεώρηση του 2001 και η λειτουργία τους ορίζεται κατά τα άρθρα 9Α «σχετικά με το δικαίωμα προστασίας από τη συλλογή, επεξεργασία και χρήση προσωπικών δεδομένων», 15 §2 «Ο έλεγχος και η επιβολή των διοικητικών κυρώσεων υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Ε.Σ.Ρ., που είναι ανεξάρτητη αρχή», 19 § 1,2 «σχετικά με το απόρρητο των επιστολών και την ελεύθερη ανταπόκριση», 103 §7 «ρητή διευκρίνηση ότι η διαφάνεια και η αξιοκρατία στις προσλήψεις στο δημόσιο τομέα εξασφαλίζεται από ανεξάρτητη αρχή», 103 §9 «για τη συγκρότηση και τις αρμοδιότητες του ΣΥ.Π.», 101 Α «για την προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία των μελών των Α.Δ.Α. και τον τρόπο διορισμού τους».

Συνταγματικά κατοχυρωμένες Α.Δ.Α.

Υπάρχουν 5 συνταγματικά κατοχυρωμένες Α.Δ.Α. και αυτές είναι η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (Α.Δ.Α.Ε.), το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (Α.Σ.Ε.Π.), το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (Ε.Σ.Ρ.) και ο Συνήγορος του Πολίτη (ΣΥ.Π.).

Μη συνταγματικά κατοχυρωμένες Α.Δ.Α.

Υπάρχουν και μη συνταγματικά κατοχυρωμένες Α.Δ.Α. και αυτές είναι η Επιτροπή Ανταγωνισμού, η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (Ρ.Α.Ε.), η Εθνική Αναλογιστική Αρχή, η Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (Ε.Ε.Ε.Π.), ο Συνήγορος του Καταναλωτή, η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, το Εθνικό Συμβούλιο Δημόσιας Υγείας (Ε.ΣΥ.Δ.Υ.), η Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (Α.ΔΙ.Π.) (αρ.10 του Ν.3374/2005 & αρ.64 του Ν.4009/2011), η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας και Ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης (Ν.3691/2008), η Επιτροπή Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων (Ν.2912/2001), η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.) (Ν.3832/2010), η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (Ν.4389/2016), το Σώμα Φορολογικών Διαιτητών (Σ.Φ.Δ.) (αρ.31 του Ν.3943/2011) και η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων και Κεντρικού Ηλεκτρονικού Μητρώου Δημοσίων Συμβάσεων (Ν.4013/2011).