Αρσενικό (στοιχείο): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το '''αρσενικό''' ([[Λατινική γλώσσα|λατινικά]]: ''arsenicum'' και [[αγγλική γλώσσα|αγγλικά]]: ''arsenic'') είναι το [[χημικό στοιχείο]] με [[χημικό σύμβολο]] '''As''' και [[ατομικός αριθμός|ατομικό αριθμό]] [[33 (αριθμός)|33]]. Το αρσενικό υπάρχει σε πολλά [[Ορυκτά καύσιμα|ορυκτά]], συνήθως σε συνδυασμό με [[θείο]] και [[μέταλλα]], αλλά επίσης και σε καθαρή στοιχειακή [[κρύσταλλος|κρυσταλλική]] μορφή. Ανήκει στα [[μεταλλοειδή]]. Υπάρχει σε διάφορες [[Αλλότροπα|αλλομορφές]], παρόλο που μόνο η γκρι μορφή έχει σημαντική εφαρμογή στη [[βιομηχανία]].

Η κύρια χρήση του μεταλλικού (δηλαδή του στοιχειακού) αρσενικού είναι η ενίσχυση [[Κράμα|κραμμάτωνκραμάτων]] του [[Χαλκός|χαλκού]] και ιδιαίτερα του [[Μόλυβδος|μολύβδου]] (για παράδειγμα στις [[Μπαταρία|μπαταρίες]] [[Αυτοκίνητο|αυτοκινήτων]]). Το αρσενικό είναι μια συνηθισμένη πρόσμειξη τύπου n σε [[Ημιαγωγός|ημιαγωγικές]] [[Ηλεκτρονική|ηλεκτρονικές συσκευές]], και η οπτοηλεκτρονική ένωση [[αρσενιούχο γάλλιο]] (GaAs) είναι ο πιο συνηθισμένος σε χρήση ημιαγωγός, μετά από το [[πυρίτιο]] με προσμείξεις. Το ίδιο το αρσενικό και οι ενώσεις του, ιδιαίτερα το [[τριοξείδιο του αρσενικού]] (As₂O₃), χρησιμοποιούνται για την παραγωγή παρασιτοκτόνων, προϊόντων συντήρησης ξύλου, ζιζανιοκτόνων και εντομοκτόνων. Αυτές οι εφαρμογές του, όμως, βρίσκονται σε κάμψη<ref>Sabina C. Grund; Kunibert Hanusch; Hans Uwe Wolf (2005), "Arsenic and Arsenic Compounds", ''Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry'', Weinheim: Wiley-VCH, doi:10.1002/14356007.a03_113.pub2</ref>.

Η λέξη «αρσενικό» έχει την προέλευσή του από τη [[Συρία|συριακή]] λέξη ܠܐ ܙܐܦܢܝܐ ''(αλ) ζαμικά''<ref name=":0">"arsenic". Online Etymology Dictionary. Retrieved 2010-05-15.</ref>, από την [[Περσία|περσική]] λέξη زرنيخ ζαμίχ, που σημαίνει κίτρινο ή χρυσόχρωμο ή χρισίζον<ref>Σημείωση: Πιθανότατα αναφέρονταν στο ορυκτό [[κίτρινη σανδαράχη]].</ref>. Υιοθετήθηκε στα [[ελληνική γλώσσα|ελληνικά]] ως ''ἀρσενικόν,'' μια μορφή που λαϊκής ετυμολογίας, όντας η νεώτερη μορφή της ελληνικής λέξης ἀρσενικός, που σημαίνει το [[Αρσενικό|αρσενικό φύλο]]. Η ελληνική λέξη υιοθετήθηκε, στη συνέχεια, από τη [[Λατινική γλώσσα|λατινική]] ως ''arsenicum'', η οποία στη [[Γαλλική γλώσσα|γαλλική]] έγινε ''arsenic'' και στην [[αγγλική γλώσσα|αγγλική]] ''arsenic''<ref name=":0" />. Τα σουλφίδια και τα οξείδια του αρσενικού ήταν γνωστά από την αρχαία εποχή<ref>Bentley, Ronald; Chasteen, Thomas G. (2002). "Arsenic Curiosa and Humanity" (PDF). ''The Chemical Educator'' '''7''' (2): 51–60. doi:10.1007/s00897020539a. Archived from the original (PDF) on 7 February 2009.</ref>. Ιδιαίτερα τα σουλφίδια αναφέρονται κατά τον [[4ος αιώνας π.Χ.|4ο αιώνα π.Χ.]] όπου ο [[Αριστοτέλης]] αναφέρει μία ουσία με το όνομα «σανδαράχη», που προφανώς πρόκειται για το σύγχρονο ορυκτό που ονομάζεται [[σανδαράχη (ερυθρά)|ερυθρή σανδαράχη]]. Τόσο, όμως, ο [[Διοσκουρίδης]], όσο και ο [[Πλίνιος ο πρεσβύτερος]] αναφέρουν τον [[1ος αιώνας|1ο αιώνα]] μ.Χ. ομοίως, μια χρυσίζουσα ουσία, που πολύ πιθανόν να πρόκειται για την [[σανδαράχη (κίτρινη)|κίτρινη σανδαράχη]].

Το μεγαλύτερο, όμως, μέρος του διακινουμένουδιακινούμενου στο εμπόριο αρσενικού προέρχεται ως υποπροϊόν από τη κατεργασία μεταλλευμάτων κυρίως [[χαλκός|χαλκού]], [[μόλυβδος|μολύβδου]], [[κοβάλτιο|κοβαλτίου]] και [[χρυσός|χρυσού]].

Το αρσενικό παράγεται κυρίως από τον [[αρσενοπυρίτης|αρσενοπυρίτη]] που όταν θερμανθεί περίπου στους 670&nbsp;°C, σε απουσία του αέρα σχηματίζει το μεταλλικό αρσενικό. Γενικά το αρσενικό τόσο στον αρσενοπυρίτη όσο και σε προσμίξεις του με άλλα ορυκταορυκτά, όταν θερμανθούν στον αέρα, ενώνεται εύκολα με το [[οξυγόνο]] δημιουργώντας το [[οξείδιο]] '''As₄O₆''' γνωστό και ως "λευκό αρσενικό". Ο ατμός του οξειδίου συλλέγεται, και με διαδοχικούς θαλάμους συμπυκνώνεται, και στη συνέχεια καθαρίζεται με "επανεξάχνωση". Έτσι με την αναγωγή από άνθρακα της σκόνης του οξειδίου που συλλέγεται κατά το τρόπο αυτό παρασκευάζεται και το παρισσότεροπερισσότερο αρσενικό.

Το αρσενικό στην ελεύθερη κατάσταση είναι γκρίζο (χαλυβδόφαιο) [[στερεό]], εύθραστοεύθραυστο με χαμηλή θερμική και χημική [[αγωγιμότητα]]. Εξαχνώνεται στους 613&nbsp;°C. Ο [[ατμός]] του αποτελείται από μόρια As₄ που διατηρούνται μέχρι τους 800&nbsp;°C πέραν των οποίων αποσυντίθενται σε As₂, η δε αποσύνθεσή του ολοκληρώνεται στους 1700&nbsp;°C.

Το αρσενικό ενώ στον ξερό αέρα παραμένει σταθερό, στον υγρό καλύπτεται από ένα μαύρο [[οξείδιο]]. Το ελεύθερο στοιχείο του δεν επηρεάζεται από το [[νερό]] ή τις βάσεις, πλην όμως μπορεί να οξειδωθεί από το [[νιτρικό οξύ]]. Τέλος στο αρσενικό επιδρούν τα [[αλογόνο|αλογόνα]], όπως το [[Θείο]] με συνέπεια να μπορεί να ενωθεί με πολλά άλλα [[μέταλλο|μέταλλα]] σχηματίζοντας αρσενικούχες ενώσεις.

Κύρια παράγωγα εκ του Αρσενικού είναι η [[Αρσίνη]] και εξ αυτής οι λεγόμενες [[Αρσίνες]].

{{παραπομπές|30em}}