Ηλιακή κηλίδα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Xaris333 (συζήτηση | συνεισφορές)
μ →‎Παραπομπές: clean up, αντικατέστησε: {{reflist| → {{παραπομπές| με τη χρήση AWB
μ μικροδιορθώσεις
Γραμμή 1:
[[File:4k video of the Sun's surface activity.ogg|thumb|300x300px|Στιγμιότυπο από τη δραστηριότητα της επιφάνειας του [[Ήλιος|Ήλιου]], όπου παρατηρούνται [[ηλιακή έκλαμψη|ηλιακές εκλάμψεις]] και κηλίδες, [[ΝΑΣΑ]], 2015]]
Οι '''ηλιακές κηλίδες''' είναι παροδικά φαινόμενα που εμφανίζονται στην επιφάνεια του [[Ήλιος|Ηλίου]], τη λεγόμενη [[φωτόσφαιρα]], της οποίας και θεωρούνται οι περισσότερο εντυπωσιακοί και ενδιαφέροντες σχηματισμοί της. Είναι ορατές ως σκοτεινές μικρές ή μεγαλύτερες κυκλικές επιφάνειες - κηλίδες, σε σχέση με τις γειτονικές περιοχές της φωτόσφαιρας, που περιβάλλονται από λιγότερο σκοτεινές στεφάνες ινώδους υφής.
* Οι ηλιακές κηλίδες κατατάσσονται στους φωτοσφαιρικούς σχηματισμούς που περιλαμβάνονται στα [[ηλιακά φαινόμενα]].
 
== Στοιχεία - ορισμοί ==
Γραμμή 13:
# '''Επόμενη κηλίδα''': η φερόμενη αμέσως μετά της προηγουμένης κηλίδα.
# '''Διάμετρος κηλίδας''': που φθάνει πολλές φορές τα 80.000 χλμ. Κηλίδες με διάμετρο μεγαλύτερη των 40.000 χλμ. (τριπλάσια της γήινης) καθίστανται ορατές με γυμνό μάτι (με προστατευτικά γυαλιά).
# '''Βάθος κηλίδας''': Οι κηλίδες παρουσάζονταςπαρουσιάζοντας μορφή στροβιλίζουσας χοάνης, όπως οι σίφωνες στη Γη, παρουσιάζουν βάθος ή ύψος 800 χλμ.
# '''Θερμοκρασία κηλίδας''': Υπολογίζεται περίπου στους 4.700 βαθμούς Κελσίου, δηλαδή πολύ χαμηλότερη της φωτόσφαιρας
# '''Ζωή κηλίδας''': Υπολογίζεται από την αρχή της βαθμιαίας ανάπτυξης και ομοίως της βαθμιαίας ελάττωσης μέχρι της τελείας εξαφάνισης που κυμαίνεται από λίγες ημέρες μέχρι και δύο μήνες, ανάλογα του μεγέθους της.
Γραμμή 30:
Ο αριθμός των κηλίδων στην ηλιακή επιφάνεια αυξάνεται γρήγορα και μετά μειώνεται με βραδύτερο ρυθμό κάθε περίπου 11 χρόνια. Αυτή η περιοδικότητα, την οποία ακολουθεί η γενικότερη ηλιακή δραστηριότητα, αποκαλείται «ενδεκαετής ηλιακός κύκλος» ή «ενδεκαετής κύκλος της ηλιακής δραστηριότητας». Επιπρόσθετες, πιο μακροπρόθεσμες, μεταβολές πάνω σε αυτό τον βασικό κύκλο είναι γνωστές: Π.χ. από το έτος 1900 ως τη δεκαετία του 1960 ο αριθμός κηλίδων στα μέγιστα της ηλιακής δραστηριότητας αυξανόταν, ενώ από τότε μέχρι σήμερα έχει μειωθεί κάπως<ref>[http://sidc.oma.be/html/wolfaml.html Sunspot index graphics], Solar Influences Data Analysis Center (retrieved [[27 September]] [[2007]])</ref>.
 
Ο αρθμόςαριθμός των κηλίδων συνδέεται με την ένταση της [[ηλιακή ακτινοβολία|ηλιακής ακτινοβολίας]] από το 1979, οπότε και έγιναν διαθέσιμες ακριβείς δορυφορικές μετρήσεις της απόλυτης ροής ακτινοβολίας. Επειδή οι κηλίδες είναι σκοτεινότερες από τη μέση ηλιακή φωτόσφαιρα, θα ήταν αναμενόμενο περισσότερες κηλίδες να συνοδεύονται από λιγότερη ηλιακή ακτινοβολία και μειωμένη [[ηλιακή σταθερά]]. Ωστόσο, ισχύει το αντίθετο: συνολικά, περισσότερες και μεγαλύτερες κηλίδες αυξάνουν τη λαμπρότητα του Ηλίου. Η μεταβολή που προκαλεί ο κύκλος των κηλίδων στην ηλιακή σταθερά είναι μικρή, της τάξεως του 0,1% από μέγιστο στο ελάχιστο (ή 1,3&nbsp;W&nbsp;m<sup>−2</sup> από τα 1366&nbsp;W&nbsp;m<sup>−2</sup> της μέσης ηλιακής σταθεράς)<ref name="IPCCtarWG1244">
{{cite web
| title=Solar Forcing of Climate
Γραμμή 67:
 
==Ιστορία==
Αναφορές στις ηλιακές κηλίδες έγιναν από [[Χρονολόγιο της κινεζικής Αστρονομίας|Κινέζους αστρονόμους]] το [[28 π.Χ.]]. Μία μεγάλη ηλιακή κηλίδα παρατηρήθηκε την εποχή του θανάτου του [[Καρλομάγνος|Καρλομάγνου]], το [[813]] μ.Χ.. Στις 17 Μαρτίου [[807]] ο [[Βενεδικτίνος]] μοναχός [[Άντελμος]] είδε μία μεγάλη κηλίδα που ήταν ορατή επί οκταήμερο. Ο Άντελμος νόμισε ότι παρατηρούσε τον [[Ερμής (πλανήτης)|πλανήτη Ερμή]] να περνά μπροστά από τον `ΗλιοΉλιο, δηλαδή μια [[διάβαση (Αστρονομία)|διάβαση]] του Ερμή<ref>
{{cite web
|url=http://adsabs.harvard.edu/full/1917PA.....25...88W
Γραμμή 83:
}}</ref>. Ωστόσο, αυτές οι προ-τηλεσκοπικές παρατηρήσεις ερμηνεύονταν λανθασμένα, μέχρι που ο [[Γαλιλαίος]] έδωσε τη σωστή εξήγηση το [[1612]].
 
Οι πρώτες τηλεσκοπικές παρατηρήσεις ηλιακών κηλίδων πάντως έγιναν από τους Φλαμανδούς αστρονόμους [[Γιοχάνες Φαμπρίκιους|Γιοχάνες]] και [[Δαβίδ Φαμπρίκιους]] και τον `ΑγγλοΆγγλο [[Τόμας Χάρριοτ]] στα τέλη του [[1610]]. Ο Δ. Φαμπρίκιους μάλιστα δημοσίευσε και μία περιγραφή τους τον Ιούνιο 1611. Την εποχή που ο Γαλιλαίος έδειχνε τις κηλίδες με το τηλεσκόπιό του σε αστρονόμους στη Ρώμη, ο [[Κριστόφ Σάινερ]] τις παρατηρούσε ήδη επί δύο ή τρεις μήνες. Η διαμάχη σχετικά με την ανακάλυψή τους μεταξύ του Γαλιλαίου και του Σάινερ που επακολούθησε, καθώς κανείς τους δεν γνώριζε τη δημοσίευση του Φαμπρίκιους ήταν έτσι χωρίς νόημα.
 
Οι ηλιακές κηλίδες διεδραμάτισανδιαδραμάτισαν κάποιο ρόλο στη συζήτηση για τη φύση του [[Ηλιακό Σύστημα|Ηλιακού Συστήματος]], αφού χάρη σε αυτές ανακαλύφθηκε η περιστροφή του Ηλίου περί τον άξονά του, ενώ η παροδική τους εμφάνιση απεδείκνυε ότι η ηλιακή επιφάνεια μεταβαλλόταν, αντίθετα με τις απόψεις του [[Αριστοτέλης|Αριστοτέλη]]. Οι λεπτομέρειες της φαινόμενης κινήσεώς τους μπορούσαν να εξηγηθούν άμεσα μόνο με το [[ηλιοκεντρικό σύστημα]].
 
Η περιοδική διακύμανση του αριθμού των ηλιακών κηλίδων ανακαλύφθηκε από τον Γερμανό αστρονόμο [[Χάινριχ Σβάμπε]] μεταξύ του 1826 και του 1843, πράγμα που οδήγησε τον [[Ρούντολφ Βολφ]] στη διεξαγωγή συστηματικών παρατηρήσεων από το [[1848]]. Ο λεγόμενος [[αριθμός Wolf]] είναι ένα μέτρο της δραστηριότητας των κηλίδων και των ομάδων τους. Ο Βολφ μελέτησε επίσης τα ιστορικά αρχεία σε μια προσπάθεια να δημιουργήσει μία βάση δεδομένων για τις περιοδικές διακυμάνσεις του παρελθόντος. Η βάση του εκτεινόταν μόνο ως το 1700, παρότι οι τεχνικές για προσεκτικές ηλιακές παρατηρήσεις υπήρχαν ήδη από το 1610. Ο [[Γκούσταφ Σπέρερ]] (Gustav Spörer) ανεκάλυψεανακάλυψε αργότερα μία εποχή διάρκειας 70 ετών πριν το 1716 κατά την οποία δεν εμφανίζονταν σχεδόν καθόλου κηλίδες, ως την αιτία της αδυναμίας του Βολφ να επεκτείνει το αρχείο του.
 
Το [[1934]] ο οικονομολόγος [[Γουίλιαμ Στάνλεϋ Τζέβονς]] πρότεινε ότι υπάρχει μία σχέση ανάμεσα στις ηλιακές κηλίδες και στις περιοδικές οικονομικές κρίσεις, υποστηρίζοντας ότι οι κηλίδες επηρεάζουν τον γήινο καιρό και εξαιτίας αυτού και τις σοδειές με την οικονομία<ref>
Γραμμή 126:
Επειδή η απευθείας παρατήρηση του ήλιου με γυμνό μάτι προκαλεί βλάβες στην όραση, η ερασιτεχνική παρατήρηση των ηλιακών κηλίδων διεξάγεται γενικώς έμμεσα με τη χρήση προβαλλόμενων ειδώλων του Ηλίου, ή και απευθείας μέσα από προστατευτικά φίλτρα.
 
O αστροφυσικός [[Ευστάθιος Ηλονίδης]] έχει προχωρήσει στην ανίχνευση Ηλιακών κηλίδων εν τη γενέσει, βαθιά στο εσωτερικό του [[Ήλιος|Ήλιου]], δίνοντας έτσι τη δυνατότητα να γίνεται πρόβλεψη δύο ημερών για την εμφάνισή τους<ref>[http://news.stanford.edu/pr/2011/pr-sunspot-prediction-081811.html Stanford University, New method detects emerging sunspots deep inside the sun, provides warning of dangerous solar flares, say Stanford researchers, August 18, 2011]</ref><ref>[http://science.nasa.gov/science-news/science-at-nasa/2011/25aug_sunspotbreakthrough/ NASA Science, Sunspot Breakthrough , Dr. Tony Phillips, August 25, 2011]</ref>.
 
==Gallery==
Γραμμή 141:
 
==Παραπομπές==
{{παραπομπές|230em}}
 
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==