Έλληνες της Κάτω Ιταλίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Οι '''Έλληνες της Κάτω Ιταλίας''' ή '''ΓκρίκοΓκρίκοι''' ή '''ΓκρέκοΓκρέκοι''' ή '''Γρεκάνοι''''',''<ref>{{cite book |author = Brisbane, Albert; Mellen, Abigail; Stallsmith, Allaire Brisbane|title = The European travel diaries of Albert Brisbane, 1830-1832: discovering Fourierism for America|publisher = Edwin Mellen Press|year = 2005|page = 111|isbn = <!--0-7734-6070-5, -->9780773460706|quote = }}</ref> είναι η κύρια ελληνική [[μειονότητα]] της νότιας [[Ιταλία]]ς,<ref>{{cite book |author = Bornträger, Ekkehard W.|title = Borders, ethnicity, and national self-determination|publisher = Braumüller|year = 1999|page = 16|isbn = <!--3-7003-1241-5, -->9783700312413|quote = }}</ref><ref>{{cite book |author = PARDO-DE-SANTAYANA, MANUEL; Pieroni, Andrea; Puri, Rajindra K.|title = Ethnobotany in the new Europe: people, health, and wild plant resources|publisher = Berghahn Books|year = 2010|pages = 173–174|isbn = <!--1-84545-456-1, -->9781845454562|quote = }}</ref><ref name="Bekerman Zvi; Kopelowitz, Ezra 2008 390">{{cite book |author = Bekerman Zvi; Kopelowitz, Ezra|title = Cultural education -- cultural sustainability: minority, diaspora, indigenous, and ethno-religious groups in multicultural societies|publisher = Routledge|year = 2008|page = 390|isbn = <!--0-8058-5724-9, -->9780805857245|quote = }}</ref> η οποία βρίσκεται κυρίως στις περιοχές της [[ΓκρέτσιαΓκρετσία Σαλεντίνα]] ([[Απουλία]]) στη χερσόνησο του [[Σαλέντο]], και της [[Καλαβρία]]ς.<ref name="Hardy, Paula ; Hole, Abigail ; Pozzan, Olivia 2008 153–154">{{cite book |author = Hardy, Paula ; Hole, Abigail ; Pozzan, Olivia|title = Puglia & Basilicata|publisher = Lonely Planet|year = 2008|pages = 153–154|isbn = <!--1-74179-089-1, -->9781741790894|quote = }}</ref> Θεωρούνται πως είναι οι εναπομείναντες πληθυσμοί των [[Δεύτερος ελληνικός αποικισμός|ελληνικών αποικιών της αρχαιότητας]], της [[Μεγάλη Ελλάδα|Μεγάλης Ελλάδας]] (''Magna Graecia''), και των κατόπιν [[Βυζαντινή αυτοκρατορία|Βυζαντινών]] κατοίκων της νότιας Ιταλίας.<ref>{{cite book |author = Commission of the European Communities, Istituto della Enciclopedia italiana|title = Linguistic minorities in countries belonging to the European community: summary report|publisher = Commission of the European Communities|year = 1986|page = 87|isbn = <!--92-825-5850-9, -->9789282558508|quote = }}</ref>

Η παρουσία ελληνικών φύλων στη νότια Ιταλία χρονολογείται χιλιάδες χρόνια πριν, όταν και εγκαταστάθηκαν μετά από διαδοχικά κύματα μεταναστεύσεων, ξεκινώντας από τον αρχαιοελληνικό αποικισμό της νότιας Ιταλίας και [[Σικελία]]ς τον 8ο αιώνα π.Χ., έως και τις Βυζαντινές μετακινήσεις προς την Ιταλία ιδιαίτερα μετά την περίοδο των [[Οθωμανική περίοδος στην Ελλάδα|Οθωμανικών κατακτήσεων]]. Κατά τον [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]] οι τοπικές ελληνικές κοινότητες απομονώθηκαν και διασκορπίστηκαν. Αν και οι περισσότεροι [[Έλληνες]] της κάτω Ιταλίας έχουν πλέον ιταλοποιηθεί πλήρως με την πάροδο των αιώνων,<ref>{{cite book |author = Jaeger, Werner Wilhelm|title = Scripta minora, Volume 2|publisher = Edizioni di storia e letteratura|year = 1960|page = 361|oclc = 311270347|quote = }}</ref> η κοινότητα των ΓκρίκοΓκρίκων κατόρθωσε να διατηρήσει τον χαρακτήρα της ελληνικής της ταυτότητας, καθώς και τις παραδόσεις, γλώσσα και ξεχωριστή κουλτούρα (15% των επωνύμων στην επαρχία της Ρέτζιο Καλάμπρια έχουν Ελληνική προέλευση),<ref name="Bekerman Zvi; Kopelowitz, Ezra 2008 390" /><ref name="Hardy, Paula ; Hole, Abigail ; Pozzan, Olivia 2008 153–154" /> αν και η καθημερινή έκθεση στα ιταλικά ΜΜΕ και ανταλλαγές με άλλα σημεία της Ιταλίας έχουν βαθμιαία διαβρώσει την κουλτούρα και τη γλώσσα τους.<ref name="Calcagno, Anne; Morris, Jan 2001 319">{{cite book |author = Calcagno, Anne; Morris, Jan|title = Travelers' Tales Italy: True Stories|publisher = Travelers' Tales|year = 2001|page = 319|isbn = <!--1-885211-72-4, -->9781885211729|quote = }}</ref>

Παραδοσιακά μιλούν τη [[Κατωιταλική διάλεκτος|γλώσσα ΓκρίκοΓκρίκα]] η οποία είναι μια διάλεκτος της [[Ελληνική γλώσσα|Ελληνικής γλώσσας]]. Κατά τα πρόσφατα χρόνια, ο αριθμός των ομιλητών της γλώσσας έχει μειωθεί κατά πολύ, με τους νεότερους να χρησιμοποιούν κυρίως την [[Ιταλική γλώσσα]] πλέον.<ref name="Moseley, Christopher 2007 248">{{cite book |author = Moseley, Christopher|title = Encyclopedia of the world's endangered languages|publisher = Routledge|year = 2007|page = 248|isbn = <!--0-7007-1197-X, -->9780700711970|quote = }}</ref> Στο [[θρήσκευμα]], είναι κυρίως [[Ελληνόρρυθμη Καθολική Εκκλησία|Βυζαντινοί Καθολικοί]] και ανήκουν στην [[Ελληνόρρυθμη Καθολική Εκκλησία]], καθώς διαθέτουν και μια [[Ρωμαιοκαθολική εκκλησία|Ρωμαιοκαθολική]] μειονότητα.

Η περιοχή της [[ΜποβέσιαΜποβεσία]] βρίσκεται σε πολύ ορεινή τοποθεσία και δεν είναι εύκολα προσβάσιμη. Κατά τους πρόσφατους χρόνους, πολλοί απόγονοι των αρχικών κατοίκων της περιοχής έχουν αποχωρήσει από τα βουνά για να ζήσουν κοντά στην ακτή.

Στην [[Καλαβρία]], οι ελληνικοί πληθυσμοί ζούν στα χωριά της ''Μπόβα Σουπεριόρε'', ''Μπόβα Μαρίνα'', ''Ροκκαφόρτε ντελ Γκρέκο'', ''Κονδοφούρι'', ''Παλίτσι'', ''ΓκαλλιτσιάνοΓκαλλιτσιανό'', ''Ρογκούντι'' και ''Μέλιτο ντι Πόρτο Σάλβο''. Το 1999 το [[Ιταλικό Κοινοβούλιο|Ιταλικό κοινοβούλιο]] με τον νομοθετική πράξη 482 επέκτηνε τις περιοχές της μειονότητας ώστε να αποτελούνται και από τις κωμοπόλεις ''Παλισάδες'', ''Σαν Λορέντζο'', ''Σταίνες'', ''Σάμο'', ''Μοντεμπέλλο Τζόνικο'', ''Μπαγκαλάντι'', ''Μόττα Σαν Τζιοβάνι'', ''Μπρανκαλεόνε'' και περιοχές του [[Ρέτζιο-Καλάβρια (επαρχία)|Ρέτζιο]].<ref name="Marcato, Gianna. 2008 299">{{cite book |author = Marcato, Gianna|title = L'Italia dei dialetti: atti del convegno, Sappada/ Plodn (Belluno), 27 giugno-1 luglio 2007|publisher = Unipress|year = 2008|page = 299|isbn = <!--88-8098-242-7, -->9788880982425|quote = }}</ref>

Στην περιοχή [[ΓκρέτσιαΓκρετσία Σαλεντίνα]] του [[Λέτσε (επαρχία)|Λέτσε]] της [[Απουλία]]ς, οι πλυθησμοίπληθυσμοί των ΓκρίκοΓκρίκων διαμένουν κυρίως στα χωριά της ''Καλημέρα'', ''Μαρτιγκνιάνο'', ''Μαρτάνο'', ''ΣτερνάτιαΣτερνατία'', ''Ζολλίνο'', ''Κοριλιάνο ντ'ΟτράντοΟτραντο'', ''Σολέτο'', ''Μελπινιάνο'' και ''Καστρινιάνο ντέι Γκρέκι'', αν και φαίνεται πως εξαφανίζονται πλέον στα ''Μαρτινιάνο'', ''Σολέτο'' και ''Μελπινιάνο''.

Οι πλυθησμοίπληθυσμοί των ΓκρίκοΓκρίκων που κατοικούν εκτός των περιοχών της ΜποβέσιαΜποβεσία και της ΓκρέτσιαΓκρετσία Σαλεντίνα έχουν σχεδόν χάσει ολοκληρωτικά την γνώση της [[Κατωιταλική διάλεκτος|κατωιταλικής διαλέκτου]], κάτι που συνέβη κυρίως στα τέλη του 19ου αιώνα και έπειτα. Μερικές από τις κωμοπόλεις που δε χρησιμοποιούν πλέον τη γλώσσα, είναι αυτές του ''Καρντέτο'', ''Μοντεμπέλο'', ''Σαν Πανταλεόνε'', και ''Σάντα Κατερίνα'' στην [[Καλαβρία]]. Στο ξεκίνημα του 19ου αιώνα, τα σημερινά εννέα ελληνόφωνα χωριά της ΓκρέτσιαΓκρετσία Σαλεντίνα μαζί με αυτά του ''Σολιάνο Καβούρ'', ''Κούρσι'', ''Κανόλε'' και ''Κουτροφιάνο'', σχημάτιζαν τα ''Δεκατρία ΧωριάΧωρία'' (Decatría Choría)<ref>{{cite book |author = Cazzato, Mario; Costantini, Antonio|title = Grecia Salentina: Arte, Cultura e Territorio|publisher = Congedo Editore|year = 1996|page = 313|isbn = 88-8086-118-2|quote = }}</ref> της περιοχής του [[Οτράντο]], τα οποία διατηρούσαν τις ελληνικές παραδόσεις και γλώσσα. Σε παλαιότερες εποχές, τα ελληνικά επίσης ομιλούνταν από την πλειοψηφία των κατοίκων που ήταν Έλληνες στα χωριά της ''Γκαλατίνα'',<ref name="The Academy, Volume 4">{{cite book |url = http://books.google.com/books?id=Qh4ZAAAAYAAJ&q=since+Greek+was+also+heard+at+Melpignano%2C+Curse%2C+Caprarica+Cutrofiano#search_anchor|author = |title = The Academy, Volume 4|publisher = J. Murray - Princeton University|year = 1873|page = 198|isbn = |quote = }}</ref> ''Γκαλατόνε'', ''Γκαλίπολη'', και πολλές άλλες τοποθεσίες της [[Απουλία]]ς,<ref name="autogenerated34">{{cite book |author = Cazzato, Mario; Costantini, Antonio|title = Grecia Salentina: Arte, Cultura e Territorio|publisher = Congedo Editore|year = 1996|page = 34|isbn = 88-8086-118-2|quote = }}</ref> καθώς και στο ''Κατανζάρο'' και ''Κοσένζα'' στην [[Καλαβρία]].<ref>{{cite book |author = Loud, G. A.; Metcalfe, Alex|title = The society of Norman Italy|publisher = BRILL|year = 2002|pages = 215–216|isbn = <!--90-04-12541-8, -->9789004125414|quote = }}</ref>

|ΓκρέτσιαΓκρετσία Σαλεντίνα

|''Castrignána'' orή ''Cascignána''

|''Choriána ή Coriána''<ref name="ReferenceA">Don Mauro Cassoni: Griko-Italiano, Vocabolario. Lecce 1999</ref> ή ''Coriána''

|''ΧωριανάΧωριάνα''

|''Η Χώρα''

|''TzuddhínuTzuḍḍínu''

|''CaddhípuliCaḍḍípuli''

|(διάφορες περιοχές): ''Luppìu(s)''

|Λουπίου(ς)

|''BagaladesVagaládes''

|''JaloJalò tu Vùa''

|ΤζαλόΓιαλό του Βούα

|''Mèlitos'' orή ''Mèlito''

1878 με το ''Pedovoli''<ref name="Stamuli, Maria Francesca 2008 12" />(''Παιδοβόλι'') στη ΝτέλιαΔέλια

|''VuniVuní''