Σφαγή του Χορτιάτη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Ο Ο.Υ.Θ ιδρύθηκε με τον Α.Ν. 1563/1939 "Περί συστάσεως Οργανισμού Υδρεύσεως Θεσ/νίκης" |
|||
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:WW2 Massacre Memorial, Chortiatis, Thessaloniki, Greece 00.jpg||thumb|Το μνημείο στον Χορτιάτη για την Σφαγή.]]
Η '''Σφαγή του Χορτιάτη''' ήταν η δολοφονία 146 κατοίκων <ref>Η ναζιστική τρομοκρατία στην Ελλάδα, Η αιματηρή πορεία του Φριτς Σούμπερτ και του ελληνικού «Σώματος Κυνηγών» στην κατοχική Κρήτη και στην Μακεδονία, του Θανάση Φωτίου, εκδ. Επίκεντρο, σελ. 346</ref> <ref>Το αίμα των αθώων, Αντίποινα των γερμανικών αρχών κατοχής στην Μακεδονία, 1941-1944, του Στράτου Δορδανά, σελ. 538</ref> ή 147 (
== Το χτύπημα του ΕΛΑΣ έξω από τον Χορτιάτη ==
Το πρωί της 2ας Σεπτεμβρίου 1944, μια διμοιρία του [[Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός|ΕΛΑΣ]] με επικεφαλής τον Βάιο Ρικούδη, που ανήκε στον λόχο του Αντώνη Καζάκου (Καπετάν Φλωριά), χτύπησε στη θέση «Καμάρα», έξω από στο χωριό Χορτιάτης, δύο αυτοκίνητα που κατευθυνόταν στο χωριό. Πρώτα χτυπήθηκε ένα αυτοκίνητο που ανήκε στον Οργανισμό Ύδρευσης Θεσ/νίκης
==Οι επιβαίνοντες στα δύο αυτοκίνητα και η τύχη τους==
Στο πρώτο αυτοκίνητο επέβαιναν τουλάχιστον 3 ή 4 Έλληνες, υπάλληλοι του Οργανισμού, <ref>Η ναζιστική τρομοκρατία στην Ελλάδα, Η αιματηρή πορεία του Φριτς Σούμπερτ και του ελληνικού «Σώματος Κυνηγών» στην κατοχική Κρήτη και στην Μακεδονία, του Θανάση Φωτίου, εκδ. Επίκεντρο, σελ. 331</ref>, που πήγαιναν στον Χορτιάτη για την απολύμανση της δεξαμενής του υδραγωγείου, από το οποίο έπαιρνε νερό ένα μεγάλο μέρος της Θεσ/νίκης, και την χλωρίωση του νερού. Το δεύτερο αυτοκίνητο ήταν γερμανικό και σ’ αυτό επέβαιναν τρεις Γερμανοί και δυο Έλληνες, υπάλληλοι του Ο.Υ.Θ <ref>Το αίμα των αθώων, Αντίποινα των γερμανικών αρχών κατοχής στην Μακεδονία, 1941-1944, του Στράτου Δορδανά, σελ. 534</ref> ή δύο Γερμανοί, μέλη της Γκεστάπο, ένας Αυστριακός χημικός, ο υπεύθυνος για τη χλωρίωση του νερού, και δυό Έλληνες, υπάλληλοι του Ο.Υ.Θ<ref>Η ναζιστική τρομοκρατία στην Ελλάδα, Η αιματηρή πορεία του Φριτς Σούμπερτ και του ελληνικού «Σώματος Κυνηγών» στην κατοχική Κρήτη και στην Μακεδονία, του Θανάση Φωτίου, εκδ. Επίκεντρο, σελ. Σελ. 332</ref>. Ο Ιωάννης Ταμιωλάκης, ανώτερος υπάλληλος του Ο.Υ.Θ., έκανε λόγω για τέσσερις Γερμανούς, εκ των οποίων οι τρεις ήταν στρατονόμοι και ο τέταρτος οδηγός, για έναν Αυστριακό χημικό που έκανε τη χλωρίωση του νερού και δύο Έλληνες <ref>Η ναζιστική τρομοκρατία στην Ελλάδα, Η αιματηρή πορεία του Φριτς Σούμπερτ και του ελληνικού «Σώματος Κυνηγών» στην κατοχική Κρήτη και στην Μακεδονία, του Θανάση Φωτίου, εκδ. Επίκεντρο, σελ. 332</ref> ενώ ο Κώστας Πασχαλούδης, που ήταν καθοδηγητής της λεγόμενης «Υποδειγματικής Ομάδας της Νεολαίας της ΕΠΟΝ», που αποτελούσε μέρος του λόχου του καπετάν Φλωριά, αναφέρε τρεις Γερμανούς, μέλη της Γκεστάπο <ref>Η ναζιστική τρομοκρατία στην Ελλάδα, Η αιματηρή πορεία του Φριτς Σούμπερτ και του ελληνικού «Σώματος Κυνηγών» στην κατοχική Κρήτη και στην Μακεδονία, του Θανάση Φωτίου, εκδ. Επίκεντρο, σελ. 321</ref>. ▼
Για τον αριθμό των επιβαινόντων στα δύο αυτοκίνητα, την εθνικότητά τους και τον αριθμό νεκρών και τραυματιών υπάρχουν διάφορες εκδοχές:
Κατά μια εκδοχή στο πρώτο αυτοκίνητο επέβαιναν τουλάχιστον 3 ή 4 Έλληνες, υπάλληλοι του Οργανισμού, <ref> Η ναζιστική τρομοκρατία στην Ελλάδα, Η αιματηρή πορεία του Φριτς Σούμπερτ και του ελληνικού «Σώματος Κυνηγών» στην κατοχική Κρήτη και στην Μακεδονία, του Θανάση Φωτίου, εκδ. Επίκεντρο, σελ. 331</ref> που πήγαιναν στον Χορτιάτη για την απολύμανση της δεξαμενής του υδραγωγείου, από το οποίο έπαιρνε νερό ένα μεγάλο μέρος της Θεσ/νίκης, και την χλωρίωση του νερού. Ο Ιωάννης Ταμιωλάκης, ανώτερος υπάλληλος του Ο.Υ.Θ, αναφέρει στο βιβλίο του Η ιστορία της ύδρευσης της Θεσσαλονίκης, ότι στο αυτοκίνητο του Οργανισμού επέβαιναν πέντε Έλληνες: ο εργοδηγός Σιδερίδης, τρεις τεχνίτες και ο Αλ. Σωτηρχόπουλος που ήταν υπεύθυνος για τη χλωρίωση του νερού. <ref> Η ιστορία της ύδρευσης της Θεσσαλονίκης, του Ιωάννη Ταμιωλάκη, σελ. 28 </ref>
Από την επίθεση των ανταρτών στο πρώτο αυτοκίνητο τραυματίστηκαν ο οδηγός Κλεάνθης Τερζόπουλος και ο εργοδηγός Γεώργιος Σιδερίδης, ο οποίος αργότερα υπέκυψε στα τραύματά του. <ref>Η ναζιστική τρομοκρατία στην Ελλάδα, Η αιματηρή πορεία του Φριτς Σούμπερτ και του ελληνικού «Σώματος Κυνηγών» στην κατοχική Κρήτη και στην Μακεδονία, του Θανάση Φωτίου, εκδ. Επίκεντρο, σελ. 336</ref><ref>Το αίμα των αθώων, Αντίποινα των γερμανικών αρχών κατοχής στην Μακεδονία, 1941-1944, του Στράτου Δορδανά, σελ. 533</ref>. Από την επίθεση στο γερμανικό αυτοκίνητο (κατά την οποία οι επιβαίνοντες ανταπάντησαν στα πυρά)<ref>Το αίμα των αθώων, Αντίποινα των γερμανικών αρχών κατοχής στην Μακεδονία, 1941-1944, του Στράτου Δορδανά, σελ. 534</ref> υπήρξε ένας νεκρός (πιθανόν ο Αυστριακός χημικός) ενώ οι αντάρτες έπιασαν έναν από τους Γερμανούς επιβαίνοντες που τραυματίστηκε (πιθανόν να παραδόθηκε ο ίδιος). Ένας άλλος Γερμανός, που ίσως και αυτός είχε τραυματιστεί, κατάφερε να διαφύγει και έφτασε στο Ασβεστοχώρι όπου ειδοποίησε τις γερμανικές αρχές. Υπάρχει και η εκδοχή ότι οι τραυματίες Γερμανοί που κατάφεραν να ξεφύγουν ήταν δυο<ref>Η ναζιστική τρομοκρατία στην Ελλάδα, Η αιματηρή πορεία του Φριτς Σούμπερτ και του ελληνικού «Σώματος Κυνηγών» στην κατοχική Κρήτη και στην Μακεδονία, του Θανάση Φωτίου, εκδ. Επίκεντρο, σελ. 336</ref>. Σύμφωνα με άλλη πηγή από τη δεύτερη δεν υπήρχαν νεκροί αλλά μόνο δύο Γερμανοί τραυματίες εκ των οποίων ο ένας, μαζί με τον τρίτο Γερμανό που δεν είχε τραυματιστεί, μπόρεσε να διαφύγει και να φτάσει στο Ασβεστοχώρι<ref>Το αίμα των αθώων, Αντίποινα των γερμανικών αρχών κατοχής στην Μακεδονία, 1941-1944, του Στράτου Δορδανά, σελ. 534</ref>.▼
▲
Από την επίθεση των ανταρτών στο πρώτο αυτοκίνητο τραυματίστηκαν ο οδηγός Κλεάνθης Τερζόπουλος και ο εργοδηγός Γεώργιος Σιδερίδης, ο οποίος αργότερα υπέκυψε στα τραύματά του<ref> Το αίμα των αθώων, Αντίποινα των γερμανικών αρχών κατοχής στην Μακεδονία, 1941-1944, του Στράτου Δορδανά, σελ. 534 </ref> <ref> Η ναζιστική τρομοκρατία στην Ελλάδα, Η αιματηρή πορεία του Φριτς Σούμπερτ και του ελληνικού «Σώματος Κυνηγών» στην κατοχική Κρήτη και στην Μακεδονία, του Θανάση Φωτίου, εκδ. Επίκεντρο, σελ. 336</ref>. Ο Ταμιωλάκης αναφέρει ότι σκοτώθηκε και ο οδηγός<ref> Η ιστορία της ύδρευσης της Θεσσαλονίκης, του Ιωάννη Ταμιωλάκη, σελ. 28 </ref>.
▲
Μετά τις δύο αυτές επιθέσεις των ανταρτών οι κάτοικοι του [[Χορτιάτης Θεσσαλονίκης|Χορτιάτη]] ζήτησαν τη συμβουλή του Καζάκου ως προς το αν έπρεπε να φύγουν από το χωριό, φοβούμενοι αντίποινα των Γερμανών, εκείνος όμως τους καθησύχασε, διαβεβαιώνοντας τους ότι δεν είχαν να φοβηθούν τίποτα. Έτσι η πλειοψηφία των κατοίκων που ήταν τότε στο χωριό παρέμειναν στα σπίτια τους (ήταν κυρίως γυναικόπαιδα, καθώς οι περισσότεροι από τους άντρες είχαν φύγει από νωρίς για να πάνε στις δουλειές τους). Έπειτα οι αντάρτες έφυγαν προς το [[Λιβάδι Θεσσαλονίκης|Λιβάδι]] και την [[Πετροκέρασα Θεσσαλονίκης|Πετροκέρασα]], παίρνοντας μαζί τους τους αιχμαλώτους.<ref>Το αίμα των αθώων, Αντίποινα των γερμανικών αρχών κατοχής στην Μακεδονία, 1941-1944, του Στράτου Δορδανά, σελ. 534-535</ref>
▲== Η σφαγή ==
Λίγο αργότερα, έφτασαν στο Χορτιάτη περίπου είκοσι φορτηγά με Γερμανούς στρατιώτες και άντρες του Αποσπάσματος Καταδίωξης Ανταρτών του [[Φριτς Σούμπερτ]] (Jagdkommando Schubert) και περικύκλωσαν το χωριό. Αφού συγκέντρωσαν στην κεντρική πλατεία του χωριού τους κατοίκους που βρήκαν, άρχισαν να λεηλατούν και να πυρπολούν τα σπίτια.
| |||