Παύλος Καλλιγάς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''Παύλος Καλλιγάς''' ([[20 Σεπτεμβρίου]] [[1814]] - [[16 Σεπτεμβρίου]] [[1896]]<ref>{{Cite web|url=http://asiaminor.ehw.gr/Forms/fLemmaBody.aspx?lemmaid=4696|title=Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία - Παύλος Καλλιγάς|last=|first=|date=|website=asiaminor.ehw.gr|publisher=|accessdate=2016-08-11}}</ref>) ήταν [[Έλληνες|Έλληνας]] [[Νομική|νομικός]], [[οικονομολόγος]], [[ιστορικός]], [[λογοτέχνης]] και [[πολιτικός]]. Κατά τη διάρκεια της πολιτικής σταδιοδρομίας του διετέλεσε [[βουλευτής]], [[υπουργός]] σε αρκετές κυβερνήσεις, πρόεδρος της [[Βουλή των Ελλήνων|Βουλής των Ελλήνων]] και διοικητής της [[Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος|Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος]].

Γεννήθηκε στη [[Σμύρνη]] στις [[20 Σεπτεμβρίου]] 1814 και ήταν γιος του Παναγή Άννινου, Κεφαλλονίτη έμπορου και γόνου αρχοντικής οικογένειας από τα [[Καλλιγάτα Κεφαλονιάς|Καλλιγάτα]] της [[Κεφαλονιά]]ς, και της Σοφίας Μαυρογορδάτου από τη Σμύρνη. Είχε μία αδελφή, τη Μαρία, σύζυγο του [[Νικόλαος Κωστής|Νικολάου Κωστή]], η οποία διατήρησε το επώνυμο Άννινος, ενώ ο Παύλος προτίμησε το προσωνύμιο Καλλιγάς. Μεγάλωσε στην [[Τεργέστη]], όπου κατέφυγε η οικογένειά του, μετά το ξέσπασμα της [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|επανάστασης του 1821]]. Φοίτησε στην [[Φλαγγίνειος Σχολή|Φλαγγίνειο Σχολή]] της [[Βενετία]]ς και στο [[Λύκειο Χέγιερ]] της [[Γενεύη]]ς και το 1834 εγκαταστάθηκε στο [[Μόναχο]] για να σπουδάσει [[νομική]], [[φιλοσοφία]] και [[ιστορία]] στο [[Πανεπιστήμιο του Μονάχου|τοπικό πανεπιστήμιο]]. Στη συνέχεια συμπλήρωσε τις σπουδές του στο [[πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης]], του οποίου αναγορεύθηκε [[διδάκτωρ]] Νομικών Επιστημών.<ref name="ehw" />

Απεβίωσε τονστις Σεπτέμβριο[[16 τουΣεπτεμβρίου]]<ref name="ehw">{{Cite web|url=http://asiaminor.ehw.gr/Forms/fLemmaBody.aspx?lemmaid=4696|title=Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία - Παύλος Καλλιγάς|website=asiaminor.ehw.gr|accessdate=2016-08-11}}</ref> 1896 στο [[Νέο Φάληρο]] και ενταφιάστηκε στο [[Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών]]. Ήταν παντρεμένος με την Μαρία Μανούση από τη [[Σιάτιστα]], την οποία γνώρισε στην Τεργέστη, και είχαν αποκτήσει τρεις γιους: τον [[Πέτρος Καλλιγάς|Πέτρο Καλλιγά]], πολεοδόμο και πολιτικό, τον Γεώργιο Καλλιγά, δικηγόρο, και τον Αλέξανδρο Καλλιγά, αξιωματικό του [[Ιππικό|Ιππικού]]. Εγγονοί του ήταν ο βυζαντινολόγος [[Μαρίνος Καλλιγάς]] και ο ζωγράφος [[Παύλος Π. Καλλιγάς]] και τρισεγοννός του ο [[Παύλος Γερουλάνος]].

Το 1838 εξελέγη υφηγητής του [[Φυσικό Δίκαιο|Φυσικούφυσικού Δικαίουδικαίου]] στη [[Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών|Νομική Σχολή]] του [[Πανεπιστήμιο Αθηνών|Πανεπιστημίου Αθηνών]], θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1845, οπότε και απολύθηκε από τον [[Ιωάννης Κωλέττης|Ιωάννη Κωλέττη]]. Κατά τη διάρκεια της μικρής αυτής θητείας δίδαξε [[Διεθνές Δίκαιο|διεθνές δίκαιο]] και το 1842 έγινε επίτιμος καθηγητής του [[Ρωμαϊκό Δίκαιο|Ρωμαϊκούρωμαϊκού Δικαίουδικαίου]]. Μετά την απόλυσή του εισήλθε στον δικαστικό κλάδο διατελώντας αντιεισαγγελέας του [[Άρειος Πάγος|Αρείου Πάγου]] (1851-1854). Το 1854 επανήλθε στην θέση του στο Πανεπιστήμιο και το 1862 διορίστηκε τακτικός καθηγητής. Το 1879 μετά την συνταξιοδότησή του από το πανεπιστήμιο, η σύγκλητος τον αναγόρευσε σε επίτιμο καθηγητή. Χρημάτισε κοσμήτορας της Νομικής Σχολής Αθηνών (1844-1845, 1865-1866, 1872-1873, 1877-1878) ενώ την περίοδο 1869-1870 χρημάτισε πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών.<ref>{{Cite journal|url=http://www.uoa.gr/fileadmin/user_upload/PDF-files/organa/Epethrida_2014.pdf|title=Πρυτάνεις Πανεπιστημίου Αθηνών|date=2015|journal=Επετηρίδα Πανεπιστημιακών Ετών 2012-2013|publisher=Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών|accessdate=10-10-2016|page=σ. 25}}</ref> Ως νομικός συμμετείχε στην επιτροπή σύνταξης του [[Αστικός κώδικας|Αστικού Κώδικα]] (1849).<ref name="ehw" />

Είχε πλούσιο συγγραφικό έργο. Εξέδωσε μεταξύ άλλων το ''Σύστημα Ρωμαϊκού Δικαίου καθ' ά εν Ελλάδι πολιτεύεται'' (5 τόμοι, 1848-1855), τη ''Νεαρά περί εξυβρίσεων και περί τύπου'', το ''Περί συντάξεως πολιτικού κώδικος εις την Ελλάδα'' και έγραψε ιστορικές και φιλοσοφικές μελέτες.<ref name="ehw" />

Το 1843 εξελέγη πληρεξούσιος του [[Πανεπιστήμιο Αθηνών|Πανεπιστημίου Αθηνών]] στην [[Η της Γ’ Σεπτεμβρίου εν Αθήναις Εθνική των Ελλήνων Συνέλευσις|Εθνοσυνέλευση του 1843]] και το 1862 πληρεξούσιος Αττικής στην [[Η εν Αθήναις Β' Εθνική των Ελλήνων Συνέλευσις|Β΄ Εθνοσυνέλευση]]. Στις [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1879|εκλογές του 1879]] επανεξελέγη βουλευτής Αττικής, όπως και σε αυτές του [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1881|1881]], απέτυχε όμως να εκλεγεί σε αυτές του [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1885|1885]]. Μετά την αποτυχία του στις εθνικές εκλογές αποσύρθηκε από την ενεργό πολιτική. Κατά τη διάρκεια της πολιτικής του σταδιοδρομίας κλήθηκε να αναλάβει αρκετές φορές υπουργικά χαρτοφυλάκια. Διετέλεσε [[Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων|υπουργός Δικαιοσύνης]] στις κυβερνήσεις [[Κυβέρνηση Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου 1854|Μαυροκορδάτου]] (1854) και [[Κυβέρνηση Αλέξανδρου Κουμουνδούρου Μαρτίου 1865|Κουμουνδούρου]] (1865), [[Υπουργείο Εξωτερικών (Ελλάδα)|υπουργός Εξωτερικών]] στις κυβερνήσεις [[Προσωρινή Κυβέρνησις της Ελλάδος (1862)|του 1862]], [[Κυβέρνηση του Οροπεδίου|Μπενιζέλου Ρούφου]] (1863) και [[Κυβέρνηση Ζηνοβίου Βάλβη 1864|Ζηνοβίου Βάλβη]] (1864) καθώς και [[Υπουργείο Οικονομικών (Ελλάδα)|υπουργός Οικονομικών]] στην [[Κυβέρνηση Χαρίλαου Τρικούπη 1882|κυβέρνηση Τρικούπη]] (1882).<ref>{{Cite web|url=http://rulers.org/greegov.html|title=Greek ministries, etc.|website=rulers.org|accessdate=2016-10-10}}</ref> Υπήρξε από τους στενότερους συνεργάτες του [[Χαρίλαος Τρικούπης|Χαρίλαου Τρικούπη]].<ref name="ehw" />

Τον Νοέμβριο του 1883 εξελέγη [[πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων]] και επενεξελέγη το 1884 παραμένοντας μέχρι την λήξη της θητείας του, το 1885.<ref name="ehw" /> Ως πληρεξούσιος της Εθνοσυνέλευσης του 1862 συνέβαλε σημαντικά στην διαμόρφωση του [[Σύνταγμα της Ελλάδας|Συντάγματος του 1864]], ανήκε δε στην παράταξη των [[Πεδινοί και Ορεινοί (ελληνικές παρατάξεις)|Πεδινών]]. Μετά την αποτυχία του στις εκλογές του 1885 διορίστηκε το ίδιο έτος υποδιοικητής της [[Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος|Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος]] ανερχόμενος το 1890 στην θώκο του διοικητή, στον οποίο και παρέμεινε μέχρι τον θάνατό του, το 1896.<ref>{{Cite web|url=http://web.archive.org/web/20150522065233/http://ha.nbg.gr/IAETE165/ParamPointOfInterest.aspx?categoryId=1&year=0|title=ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 1841-2006 ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ - Διοικητές|last=|first=|website=ha.nbg.gr|publisher=|accessdate=2016-08-11}}</ref>

Υπήρξε δραστήριο μέλος της αθηναϊκής κοινωνίας συμμετέχοντας σε φιλολογικούς και επιστημονικούς συλλόγους. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρώτος πρόεδρος (1875 - 1881) της [[Αθηναϊκή Λέσχη|Αθηναϊκής Λέσχης]]<ref>{{Cite web|url=http://www.athensclub.gr/gr_pages/home2.htm|title=Ιστορικά Στοιχεία - Αθηναϊκή Λέσχη|last=|first=|date=|website=www.athensclub.gr|publisher=|accessdate=2016-08-11}}</ref>, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της [[Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος|Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος]] (1851 - 1885), αντεπιστέλλον μέλος της ''[[Εταιρεία Φίλων της Επιστήμης|Εταιρείας των Φίλων της Επιστήμης]]'' ([[Κέρκυρα]]), πρόεδρος του [[Εθνική Άμυνα (σωματείο)|σωματείου ''Εθνική Άμυνα'']] καθώς και ιδρυτής, μαζί με τον [[Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος|Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο]], του ''[[Σύλλογος προς διάδοσιν των ελληνικών γραμμάτων|Συλλόγου προς διάδοσιν των ελληνικών γραμμάτων]]''. Με τον τελευταίο διαφωνούσε ως προς την ενότητα του Μεσαιωνικού και του Νέου Ελληνισμού. Ο Καλλιγάς εμφορούμενος από ''πολιτειοκρατικές'' απόψεις σχετικά με τις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας, στη διαμάχη [[Θεόκλητος Φαρμακίδης|Θεόκλητου Φαρμακίδη]] και [[Κωνσταντίνος Οικονόμος|Κωνσταντίνου Οικονόμου]] υποστήριξε τον Φαρμακίδη. Μάλιστα στα προλεγόμενα της μετάφρασης του έργου του Φρειδερίκου Βίνερ (Wiener) ''Περί των συλλογών και κανόνων της Εκκλησίας'', υποστήριξε την υπαγωγή της Εκκλησίας στην Πολιτεία όπως ενός ''κοινού σωματείου''. Δεχόταν ως θεμελιώδες αξίωμα το αυτοκέφαλο, αλλά και την μη ανάμιξη της θρησκείας και της πολιτικής.<ref>{{Cite book|title=Θεολογία|last=Μπρατσιώτης|first=Παναγιώτης|publisher=χ.ε.|year=1951|isbn=|volume=22|location=|page=34|chapter=Ο Παύλος Καλλιγάς ως χριστιανός επιστήμων (1814-1896)}}</ref>

Ο Παύλος Καλλιγάς παρ' όλη την πολιτική του δραστηριότητα, ανέπτυξε πλούσια συγγραφική δραστηριότητα στον τομέα της ιστορίας, του δικαίου και της λογοτεχνίας. Δημοσίευσε, μεταξύ άλλων, το ''«Οι τρεις ιεαρατικοί βαθμοί της Εκκλησίας»'' κ.ά. Στον τομέα της ιστορίας εξέδωσε το ''«Η εξάντλησις των κομμάτων, ήτοι ηθικά γεγονότα της κοινωνίας μας»'' (1842), ''«Μελέται βυζαντινής ιστορίας από της πρώτης μέχρις της τελευταίας αλώσεως 1204-1453»'' (1894) ενώ δημοσίευσε στο περιοδικό ''[[Πανδώρα (περιοδικό)|Πανδώρα]]'' το μυθιστόρημά του ''Θάνος Βλέκας'' το οποίο θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα έργα της [[ελληνική πεζογραφία 1830-1880|πεζογραφίας της περιόδου 1830-1880]].<ref>{{Cite book|title=Η παλαιότερη πεζογραφία μας|last=Καγιαλής|first=Τ.|publisher=εκδόσεις Σοκόλη|year=χ.ε.|isbn=|volume=Δ΄|location=|page=173|chapter=Παύλος Καλλιγάς}}</ref> Υπήρξε πάντοτε στην ζωή του [[Φιλελευθερισμός|Φιλελεύθερος]] και [[Ευρωπαϊσμός|Ευρωπαϊστής]].

{{παραπομπές|30em}}