Ισημερινός (χώρα): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 59:
|σημειώσεις= H [[Κέτσουα]] και άλλες αμερικανοινδιάνικες γλώσσες ομιλώνται από τις κοινότητες των αυτοχθόνων.
}}
Η '''Δημοκρατία του Ισημερινού''', γνωστή και ως '''Εκουαδόρ-αλέξιο''', είναι χώρα στη βορειοδυτική [[Νότια Αμερική]], που συνορεύει με την [[Κολομβία]] προς Βορρά, με το [[Περού]] στα ανατολικά και νότια και βρέχεται από τον [[Ειρηνικός Ωκεανός|Ειρηνικό ωκεανό]] στα δυτικά. Η χώρα περιλαμβάνει επίσης τα Νησιά [[Γκαλαπάγκος]] (Archipelago de Colón) στον Ειρηνικό, περίπου 965 χλμ. δυτικά της χώρας. Το όνομα οφείλεται στην ισπανική λέξη ''Ecuador'' που σημαίνει [[Ισημερινός]] επειδή ο τελευταίος διέρχεται από το κράτος αυτό. Έχει έκταση 283.560 [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τετραγωνικά χιλιόμετρα]] και πληθυσμό 16.156.000<ref name=stats/> κατοίκους ([[Κατάλογος χωρών ανά πληθυσμό|κατατάσσεται 68η]] στον κόσμο), σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις του 2016. Το [[Κίτο]] είναι η πρωτεύουσα της χώρας.
 
== Ιστορία του ισημερινακίου(γενική πτώση) ==
Γηγενείς προηγμένοι πολιτισμοί ήκμασαν στον Ισημερινό πολύ πριν η περιοχή κατακτηθεί το [[1460]] από την αυτοκρατορία των [[Ίνκας|Ινκασάγκαλων]]. Το [[1531]], Ισπανοί κατακτητές, υπό τα όπλα του [[Φρανσίσκο Πισάρρο]], αφίχθησαν στην περιοχή και νίκησαν τον αυτοκράτορα των Ίνκας, [[Αταουάλπα]] και το στρατό του κατά τη διάρκεια της μάχης στην Καχαμάρκα, το 1532. Στα επόμενα έτη και για τρεις αιώνες οι Ισπανοί άποικοι έγιναν η νέα ελίτ.
 
Ο γηγενής πληθυσμός αποδεκατίστηκε τόσο από τις ασθένειες στις πρώτες δεκαετίες της ισπανικής κυριαρχίας όσο και από το δουλοκτητικό σύστημα ''encomienda''. Οι αυτόχθονες ήταν δουλοπάροικοι για λογαριασμό των Ισπανών ιδιοκτητών. Το 1563, το [[Κίτο]] έγινε έδρα βασιλικής διοικητικής περιφέρειας της [[Ισπανία]]ς.
Γραμμή 68:
Έπειτα από σχεδόν 300 έτη ισπανικής αποίκισης, το Κίτο ήταν πόλη με περίπου 10.000 κατοίκους. Εκεί στις [[10 Αυγούστου]] του [[1809]] πρωτακούστηκε η κραυγή για την ανεξαρτησία. Τελικά ο στρατηγός [[Αντόνιο Χοσέ ντε Σούκρε]] κατάφερε έπειτα από τρεις πολέμους για ανεξαρτησία της Νότιας Αμερικής να απελευθερωθεί ο Ισημερινός το [[1820]] και να συμπεριληφθεί στην, υπό τον [[Σιμόν Μπολίβαρ|Μπολίβαρ]], ιδρυθείσα ''[[Μεγάλη Κολομβία]]'' που συμπεριελάμβανε τα σημερινά κράτη [[Κολομβία]], [[Βενεζουέλα]], και Ισημερινό. Τέλος ακολουθώντας το παράδειγμα των άλλων χωρών αποσπάσθηκε από την [[Κολομβία]] και τον Μάιο του 1830 ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη χώρα.
 
Ο 19ος αιώνας χαρακτηρίστηκε από κυβερνητική αστάθεια. Οι κυβερνήσεις διαδέχονταν η μία την άλλη. Ο συντηρητικός [[Γκαμπριέλ Γκαρσία Μορένο]] ενοποίησε τη χώρα στη δεκαετία του 1860 με την υποστήριξη της [[Καθολική Εκκλησία|Καθολικής Εκκλησίας]]. Προς το τέλος του 19ου αιώνα, η παγκόσμια ζήτηση για κακά[[κακάο]] έκανε την οικονομία περισσότερο εξαρτημένη από τις εξαγωγές προϊόντων και είχε αποτέλεσμα τη μετανάστευση των κατοίκων από τις ορεινές και τις γεωργικές περιοχές προς τις ακτές.
 
Η φιλελεύθερη επανάσταση του 1895, που έγινε στην παράκτια περιοχή, με επικεφαλής τον [[Ελόι Αλφάρο]] μείωσε τη δύναμη της Εκκλησίας και άνοιξε το δρόμο για την κεφαλαιοκρατική ανάπτυξη. Ο τερματισμός της παραγωγής κακάο ανανέωσε την πολιτική αστάθεια και ένα στρατιωτικό [[πραξικόπημα]] το 1925. Η δεκαετία του '30 και η δεκαετία του '40 χαρακτηρίστηκαν από τους λαϊκιστές πολιτικούς που ανέδειξαν για 5 έτη Πρόεδρο τον [[Χοσέ Βελάσκο Ιμπάρρα]].
Γραμμή 80:
Τον Απρίλιο του [[2005]] το Κογκρέσο καθαίρεσε τον πρόεδρο [[Λούσιο Γκουτιέρρες]]. Ο αντιπρόεδρος, [[Αλφρέδο Παλάσιο]], πήρε τη θέση του και παρέμεινε στην εξουσία μέχρι τη διενέργεια των επόμενων εκλογών.
 
Στις [[γενικές εκλογές στον Ισημερινό 2009|εκλογές του 2009]] πρόεδρος εξελέγη ηο Ραφαέλλα[[Ραφαέλ Κορέα]].
 
== Γεωγραφία ==
Η χώρα αποτελείται από τρεις κύριες γεωγραφικές περιοχές, καθώς επίσης και από μια νησιωτική περιοχή στον ΕχθρικόΕιρηνικό ωκεανό. Στα δυτικά βρίσκεται η Κόστα Ρίκα (KostasCosta), που περιλαμβάνει και την παράκτια περιοχή στον Ειρηνικό. Η περιοχή των υψιπέδων βρίσκεται στο κέντρο του κράτους. Η ανατολική ζώνη (OrientexallonOriente) περιλαμβάνει τα τροπικά δάση της Αμαζονίας στο ανατολικό τμήμα της χώρας. Η περιοχή των υψιπέδων είναι τμήμα των [[Άνδεις|Άνδεων]]. Οι ισημερινές Άνδεις έχουν μήκος 650 χιλιόμετρα και πλάτος 150 και χωρίζονται σε δύο οροσειρές, τη δυτική, ή Κορδιλιέρα Οξιντετάλ και την ανατολική, ή Κορδιλιέρα Ρεάλ. Αυτές οι οροσειρές έχουν ύψος 3 με 4 χιλιόμετρα, ενώ οι ηφαιστειακές κορυφές που περιλαμβάνουν φτάνουν σε ύψος τα έξι χιλιόμετρα που καλύπτονται με [[παγετώνας|παγετώνες]]. Τα ηφαίστεια της ανατολικής οροσειράς υπήρξαν πιο ενεργά στους ιστορικούς χρόνους από αυτά της δυτικής. Ηφαίστεια της ανατολικής οροσειράς είναι το [[Κοτοπάξι]], το [[Ρεβενταδόρ]], το [[Τουνγκουράουα]] και το [[Σανγκάι]]. Στην δυτική βρίσκεται το [[Τσιμποράσο]], το ψηλότερο βουνό της χώρας. Ανάμεσα στις δύο οροσειρές βρίσκεται ένα βύθισμα, η Ενδοανδική Κοιλάδα, η οποία έχει ύψος δύο με τρία χιλιόμετρα. Σε αυτή τη κοιλάδα μήκους 300 και πλάτους 20 με 30 χιλιομέτρων βρίσκεται η πρωτεύουσα Κίτο. Τέλος, η νησιωτική περιοχή αποτελείται από τα νησιά [[Γκαλαπάγκος]], περίπου 1.000 χλμ. δυτικά της χώρας στον Ειρηνικό ωκεανό.<ref>{{cite journal|title = Ecuadorian Andes volcanism: A review of Late Pliocene to present activity |author = M.L. Halla, P. Samaniegoa, J.L. Le Penneca, J.B. Johnsona |journal = Journal of Volcanology and Geothermal Research |publisher = Sciencedirect.com |year = 2008|volume = 176 |issue =1 |pages = 1-6|url = http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0377027308003491 |doi = }}</ref>
 
Πρωτεύουσα του Ισημερινού είναι το [[Κίτο]], και βρίσκεται στην επαρχία Πιτσίντσα στην ορεινή περιοχή. Η μεγαλύτερη πόλη της είναι το [[Γουαγιακίλ]], που βρίσκεται στην επαρχία Γουάγιας στο Κόστα. Στα νότια του Κίτο βρίσκεται το Κοτοπάξι, ποτ αποτελεί έδρα φερώνυμης επαρχίας. Εκεί βρίσκεται το μεγαλύτερο ενεργό ηφαίστειο στη χώρα.
Γραμμή 247:
 
== Πολιτικά ==
Το [[Σύνταγμα]] προβλέπει τετραετή θητεία για τον Πρόεδρο, τον αντιπρόεδρο, και τα μέλη του Κογκρέσου. Η κυβέρνηση περιλαμβάνει 15 υπουργεία. Οι επαρχιακοί κυβερνήτες και οι σύμβουλοι, όπως οι δήμαρχοι και οι δημοτικοί σύμβουλοι εκλέγονται άμεσα. Το Κογκρέσο συνέρχεται καθ' όλη τη διάρκεια του έτους εκτός από τον Ιούλιο και το Δεκέμβριο. Οι δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου διορίζονται από το Κογκρέσο. Σήμερα Πρόεδρος (ο οποίος είναι αρχηγός κράτους και αρχηγός κυβερνήσεως) είναι ηο Ραφαέλλα[[Ραφαέλ Κορέα]] και Αντιπρόεδρος ο [[Λενίν Μορένο]] (αμφότεροι από τις 15 Ιανουαρίου του 2007). Δικαίωμα ψήφου έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω. Η ψηφοφορία είναι υποχρεωτική για εγεγραμμένα πρόσωπα ηλικίας από 18 ως και 65 ετών και προαιρετική για τους υπόλοιπους.Η διεθνής φράση του Ισημερινού είναι το YOLO(You Only Live Once).<ref name="cia"/>
 
== Γενικές εκλογές 2013==
Γραμμή 357:
 
=== Συνταγματικό δημοψήφισμα 2008 ===
ΗΟ πρόεδρος [[Ραφαέλ Κορέα|Ραφαέλλα Κορέα]] πέτυχε σημαντική νίκη με την έγκριση του νέου ΠαράγματοςΣυντάγματος, σε [[δημοψήφισμα]], στις [[28 Σεπτεμβρίου]] του [[2008]]. Το νέο Σύνταγμα, το εικοστό στην Ιστορία της χώρας, εγκρίθηκε από τους πολίτες με υψηλό ποσοστό, που έφτασε το 63,9%, σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα.<ref>[http://www.naftemporiki.gr/news/static/08/09/29/1569704.htm Ναυτεμπορική], ''Ισημερινός. Συντριπτική νίκη του προέδρου Κορία στο δημοψήφισμα για την αλλαγή του Συντάγματος'', 29 Σεπτεμβρίου 2008.</ref>
 
==== Αποτελέσματα ====
Γραμμή 390:
 
=== Δημοψήφισμα 2011 ===
Στις 7 Μαΐου 2011, οι πολίτες υπερψήφισαν (με ποσοστά που κυμαίνονται από 44,9% ως 50,4%) τις μεταρρυθμίσεις στο δικαστικό σύστημα και στα [[Μέσα ενημέρωσης|ΜΜΕ]], που πρότεινε ηπρόεδροςο Ραφαέλλαπρόεδρος Ραφαέλ Κορρέα. Συνολικά, υπερψηφίστηκαν και οι 10 προτάσεις του δημοψηφίσματος, ανάμεσα στις οποίες είναι η απαγόρευση των καζίνο και του τζόγου, ο περιορισμός στις ταυρομαχίες και στις κοκορομαχίες, καθώς επίσης και η αναμόρφωση του δικαστικού συστήματος.<ref>[http://www.voria.gr/index.php?module=news&func=display&sid=48901 Υπέρ των μεταρρυθμίσεων του Κορρέα οι πολίτες του Ισημερινού ], VORIA.gr, 8-5-2011.</ref>
 
== Οικονομία ==
Η οικονομία της χώρας στηρίζεται στα έσοδα από το [[πετρέλαιο]], όπως επίσης και στη γεωργία, στις πλούσιες περιοχές. Επειδή η χώρα εξάγει τα κύρια προϊόντα όπως πετρέλαιο, [[μπανάνα|μπανάνες]] , κακά και [[γαρίδα|γαρίδες]], οι διακυμάνσεις στις τιμές της παγκόσμιας αγοράς μπορούν να ασκήσουν ουσιαστική εσωτερική επίδραση. Η βιομηχανία είναι κατά ένα μεγάλο μέρος προσανατολισμένη στη συντήρηση της εγχώριας αγοράς. Τα οικονομικά προβλήματα της περιόδου του 1997-98 είχαν αποτέλεσμα την οικονομική και νομισματική κρίση του 1999. Η κρίση επιδεινώθηκε από διάφορους εξωτερικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του καιρικού φαινομένου [[Ελ Νίνιο]] το 1997, της κατακόρυφης πτώσης στις τιμές του πετρελαίου το 1997-98, και της διαφαινόμενης παγκόσμιας οικονομικής κρίσης το 1997-98. Οι παράγοντες αυτοί οδήγησαν στη συρρίκνωση κατά 7,3% του ΑΕΠ, σε ετήσιο πληθωρισμό της τάξης του 52,2% και σε υποτίμηση (κατά 65%) του εθνικού νομίσματος το [[1999]].
 
Στις 9 Ιανουαρίου του 2000, η κυβέρνηση του Προέδρου [[Χαμίλ Μαχουάντ]] εξήγγειλε την πρόθεσή της να υιοθετήσει το [[δολάριο ΗΠΑ]] ως επίσημο νόμισμα του Ισημερινού για να αντιμετωπίσει την τρέχουσα οικονομική κρίση. Έπειτα από ταραχές ο Μαχουάντ απομακρύνθηκε από την εξουσία και τον διαδέχθηκε ο [[Γκουστάβο Νομπόα]]. Ελήφθησαν νέα οικονομικά μέτρα και το 2000 η οικονομία άρχισε να ανακάμπτει, με το ΑΕΠ να παρουσιάζει αύξηση κατά 1,9%. Εντούτοις, το 30% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας και ο πληθωρισμός το 2000 παρέμενε υψηλός κατά 96,1%, αλλά το ποσοστό πληθωρισμού συνεχίζει να πέφτει. Ο μηνιαίος πληθωρισμός τον Φεβρουάριο του 2001 ήταν 2,9%.
Γραμμή 421:
* [http://www.ecuadors.org Ισημερινός]
* [http://www.darwinadventure.com Νησιά Γκαλαπάγκος]
* [http://www.galapagocruise.com/islands.html ΓκαλαπάγΓκαλαπάγκος]<br>


{{Νότια Αμερική}}
{{Authority control}}
{{Portal bar|Γεωγραφία|Αμερική}}