Το '''σχίσμα του [[Ιππόλυτος Ρώμης|Ιππολύτου]]''' ήταν ένα κίνημα το ανεπτύχθει κατά τα μέσα του τρίτου[[3ος αιώνααιώνας|3ος αιώνας]] στην τοπική εκκλησία της [[Ρώμη|Ρώμης]], με αφορμή το ζήτημα της μετάνοιας και της επιστροφής των «πεπτοκώτων»[[Πεπτωκότες (Χριστιανισμός)|πεπτωκότων]] στις τάξεις της Εκκλησίας. Προεξάρχων αυτής της αποστασίας απο την γραμμή του επισκόπου Καλλίστου Ρώμης υπήρξε ο Ιππόλυτος, συνδιεκδικητής του επισκοπικού θρόνου της Ρώμης και υπέρμαχος της αυστηρότητας της εφαρμογής της «δια βίου μετανοίας» των «πεπτοκότων».
==Τα αίτια==
Η γραμμή της Εκκλησίας με το πέρασμα των αιώνων, καθώς επήλθε εξασθένηση των ενθουσιαστικών τάσεων, επέφερε μια τάση επιείκιας στο ζήτημα της μετάνοιας. Όμως στη Ρώμη, όπως και σε άλλες περιοχές, υπήρχαν στελέχη της εκκλησίας, τα οποία θεωρούσαν αυτή την επιείκια ως μια αλοίωση της Αποστολικής παράδοσης κατά των πεπτοκότων στην Εκκλησία. Έτσι ο Ζεφυρίνος Ρώμης εισήγαγε μια αρκετά επιεική πολιτική για τους «πεπτοκότες»[[Πεπτωκότες (Χριστιανισμός)|πεπτωκότες]] ή τους αμαρτάνοντες, οι οποίοι για πρώτη φορά, μπορούσαν, να μην διάγουν δια βίου μετάνοια, εαν και εξέπεσαν σε σοβαρά - θανάσιμα αμαρτήματα. Ο Ιππόλυτος ήδη απο εκείνη την εποχή κατηγορούσε στη γραμματεία του<ref>Φιλοσοφούμενα, Προς απάσας αιρέσεις, Εις δανιληλ, Άσνα ασμάτων κ.α.</ref> το Ζεφυρίνο. Το κλίμα στη Ρώμη όμως δυναμιτιζόταν ακόμα περισσότερο απο τη έντονη διαμάχη Μοντανιστών και Μοναρχιανών. Οι [[Μοναρχιανισμός|Μοναρχιανοί]] σφοδροί πολέμιοι των [[Μοντανισμός|μοντανιστών]], είχαν αρκετά ευνοϊκή μεταχείριση απο την Εκκλησία της Ρώμης και συνενούσαν στη επιείκια, ενώ οι Μοντανιστές που κυριαρχούνταν απο ενθουσιαστικές τάσεις θεωρούσαν οποιαδήποτε έκπτωση απο την αυστηρή γραμμή, ανεπίτρεπτη. Έτσι όταν ο Κάλλιστος διαδέχθηκε το Ζεφυρίνο, οι αλληλοκατηγορίες των δύο ανδρών κυμάνθηκαν στην αιρετικότητα των απόψεων των δύο τάσεων. Η κόντρα αυτή όμως οξύνθηκε με το πέρασμα των ετών ειδικά όταν ο Κάλλιστος εισήγαγε μέτρα επιείκιας τα οποία για την εποχή ήταν πρωτόγνωρα.
