Φώτης Κόντογλου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

===Η περίοδος της μονοχρωμίας 1910-1925(1910–1925)===

ΑπόΚατά τατη διάρκεια των παιδικάπαιδικών και εφηβικάεφηβικών του χρόνιαχρόνων δεν έχουνείχαν εκδηλωθεί ερεθίσματα από τη βυζαντινή ζωγραφική.{{sfnp|Ζίας|1991|σ=151}}. Η πρώτη χρονολογημένη ζωγραφιά του, ανάγεταιμε στα 1912 (τίτλος:τίτλο ''Αγία Παρασκευή)'', ανάγεται στα 1912, όταν ήταν δεκαεπτά ετών. και ίσως παλιότερηΊσως να είναι παλιότερη η ''Καθιστή γριά'', γύρω στα 1910, όταν ήταν δεκαπέντε ετών.{{sfnp|Ζίας|1991|σ=28}} ΣτηνΌταν περίοδοήταν φοίτησής τουφοιτητής στη Σχολή Καλών Τεχνών έρχεταιήρθε σε επαφή με το κλίμα της Σχολής του Μονάχου. και τοΤο γεγονός πως είχε καταρτίσει συλλογή με έργα από γερμανικές καλλιτεχνικές εκδόσεις των Γύζη, Λέμπαχ, Μπίκλιν, Στουκ, Κλίνγκεργκ, φανερώνει την μη απόρριψη της ακαδημαϊκής ζωγραφικής εκ μέρους του. Η περίοδος εργασίας του στο φωτογραφείο επηρεάζουνεπηρέασε την τεχνοτροπία των έργων του: μαλακοί σκιοφωτισμοί, ασπρόμαυρο μαλακό πλάσιμο (''Η Ολλαντέζικη πίπα,'' 1918, προσωπογραφία Ευστράτιου Αγγελέλη-, 1938).{{sfnp|Ζίας|1991|σσ=151–152}} Την εποχή που βρισκόταν στο Παρίσι περιορίστηκε στην εικονογράφηση βιβλίων και περιοδικών. Όταν επέστρεψε στο Αϊβαλί και μετά πρόσφυγας στην Ελλάδα θεματικά ασχολήθηκε με προσωπογραφίες, όπως των λογοτεχνών Βάσου Δασκαλάκη, Δημοσθένη Βουτυρά, Μάρκου Αυγέρη, Νίκου Βέλμου, Μένου Φιλήντα, το Άγιον Όρος και τοπία. Η τεχνοτροπία των έργων του αυτής της περιόδου είναι ασπρόμαυρη. Το 1923 επισκέφτηκε το Άγιον Όρος που ως χώρος καλλιτεχνικής έκφρασης επηρέασε βαθύτατα τον Κόντογλου.{{sfn|Παπανικολάου|σ=130}} Στη διετία 1923-24 ζωγράφιζε ελάχιστα έργα με χρώμα: πορτραίτα (ο λογοτέχνης Στρατής Δούκας) και μια θρησκευτική σύνθεση, τη ''Βάπτιση'', η οποία, αν η χρονολογία του 1923 είναι ακριβής, αποτελεί την πρώτη εικόνα του Κόντογλου.{{sfnp|Ζίας|1991|σσ=35, 37}}

Από το 1926 ξεκινάξεκίνησε συστηματικότερα τη χρήση χρωμάτων, -εκτός από την εικονογράφηση βιβλίων όπου συνεχίζεισυνέχιζε την ασπρόμαυρη τεχνική-, ενώ υιοθετώντας την τεχνική και τεχνοτροπία της βυζαντινής και μεταβυζαντινής παράδοσης και της λαϊκής τέχνης ζωγραφίζειζωγράφιζε κοσμικά θέματα.{{sfnp|Ζίας|1991|σ=39}}

Την περίοδο αυτή εικονογραφείεικονογράφησε τη βιογραφία του [[Παύλος Μελάς|Παύλου Μελά]] που συνέγραψε η Ναταλία Μελά και τα Παραμύθια-Εκλογή του Γεώργιου Μέγα. Επίσης φιλοτεχνείΦιλοτέχνησε τον τίτλο και τα κοσμήματα τηςτου Νέαςπεριοδικού Εστίας''Νέα Εστία'' που τότε είχε πρωτοκυκλοφορήσει.{{sfnp|Ζίας|1991|σσ=40, 42, 43}} Επίσης, διακόσμησε τον Μητροπολιτικό ναό της Κιμώλου, έργο που αποτέλεσε τις πρώτες εικόνες του για εκκλησία.{{sfnp|Ζίας|1991|σ=44}} Από το 1926 και μετά οικειώνεται τις μορφές της λαϊκής τέχνης: στην αντίληψη της φόρμας και σε ορισμένες λεπτομέρειες (απεικόνιση προσωποποιημένου ήλιου και φεγγαριού),(εικονογράφηση βιβλίου Παραμυθιών Μέγα). Δεν έκρυβε τη συμπάθειά του για τον Καραγκιόζη και τον Θεόφιλο. Θεματολογικές επιδράσεις του δεύτερου εντοπίζονται στην απεικόνιση του Ανδρούτσου στο Δημαρχείο Αθηναίων, ή σε εικονογραφήσεις βιβλίων.{{sfnp|Ζίας|1991|σ=157}}

===Η δημιουργική δεκαετία 1930-1940(1930–1940)===

Το 1931 συνοδεύεισυνόδευσε τον αρχαιολόγο Αδαμάντιο Αδαμαντίου στη Σπάρτη και έρχεταιήρθε έτσι σε επαφή με τη ρωμαϊκή ζωγραφική, εμπλουτίζοντας τη θεματολογία του τόσο στους φορητούς πίνακες όσο και στο μνημειακό έργο του.{{sfnp|Ζίας|1991|σ=53}} Το 1932 τοιχογραφείτοιχογράφησε το σπίτι του οργανώνοντας τις τοιχογραφίες κατά τη διάταξη των μεταβυζαντινών εκκλησιών, ζωγραφίζοντας τον τοίχο από την οροφή μέχρι το δάπεδο και χωρίζοντάς το με κόκκινες ταινίες σε τέσσερις άνισες ζώνες.{{sfnp|Ζίας|1991|σσ=56–62}} Την ίδια περίοδο αναλαμβάνειανέλαβε να ζωγραφίσει ένα σύνολο εικόνων για το επιστύλιο της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Μοναστηράκι, και σχεδιάζεισχεδίασε παράσταση του Αγίου Διονυσίου Αεροπαγίτη για την ψηφοθέτησή του στον ομώνυμο ναό της Αθήνας. ΣυνθέτειΣυνέθεσε προσωπογραφίες Ελλήνων (Πρεβελάκης, Εγγονόπουλος) και ξένες-Αιγυπτιακέςξέννων, Αιγυπτίων προσωπικότητεςπροσωπικοτήτων.{{sfnp|Ζίας|1991|σσ=62–66}} Το 1935 ιστόρησε για πρώτη φορά εκκλησία, το παρεκκλήσιο της Αγίας Λουκίας στο Ρίο Πατρών και διακόσμησε το τέμπλο του παρεκκλησίου της Αγίας Αικατερίνης στο Νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού, το πρώτο τέμπλο που αναλάμβανε στην Αθήνα. Το πρώτο τέμπλο εκτός Ελλάδος που δημιούργησε ήταν στην Ηλιούπολη του Καΐρου, στο παρεκκλήσιο του Σπετσαροπούλειου Ορφανοτροφείου.{{sfnp|Ζίας|1991|σσ=69–74}} Την περίοδο αυτή το ταξίδι του στην Αίγυπτο τον έφερε σε επαφή με τα [[πορτραίτα Φαγιούμ]] κι αυτό αποτυπώνεται μορφολογικά σε σειρά γυναικείων πορτρέτων της περιόδου (Μαρία Κόντογλου-1945,προσωπογραφία γυναίκας-1945 και Κεφαλή γυναίκας 1951), αλλά και σε προσωπογραφίες αγών σε στηθάρια (Παρεκκλήσι Πεσμαζόγλου, Ζωοδόχος Πηγή Παιανίας εικ.Αγίας Αικατερίνης).{{sfnp|Ζίας|1991|σ=158}}

===Τα χρόνια της μεγάλης παραγωγής στην εκκλησιαστική ζωγραφική 1950-1960(1950–1960)===

Ιδιαίτερα γόνιμη χαρακτηρίζεται η τελευταία περίοδος της καλλιτεχνικής ζωής του:. ταΤα έργα της μνημειακής και φορητής εκκλησιαστικής ζωγραφικής του υπερτερούν αριθμητικά της κοσμικής ζωγραφικής του. Έτσι αγιογραφείΑγιογράφησε ενοριακές εκκλησίες, ιδιωτικά παρεκκλήσια και μεγάλο αριθμό φορητών εικόνων: Ζωοδόχος Πηγή Παιανίας, παρεκκλήσιο Αγίου Γεωργίου στον Άγιο Κωνσταντίνο Ομονοίας και Αγία Βαρβάρα Αιγάλεω, [[Άγιος Ανδρέας (Πατήσια)]], [[Άγιος Νικόλαος (Πατήσια)]], [[Καπνικαρέα]], Άγιος Ευθύμιος Κερατσινίου, Άγιος Χαράλαμπος στο Πολύγωνο, Άγιος Γεώργιος Κυψέλης. Αλλά και εικόνες για τέμπλα εκκλησιών σε Ελλάδα (Άνδρος, Ρόδος) και Αμερική.{{sfnp|Ζίας|1991|σσ=121–134}}

===Η τελευταία πενταετία της ζωής του: 1960-1965(1960–1965)===

ΣυνεχίζειΤην καιπερίοδο ολοκληρώνειαυτή τηνσυνέχισε περίοδοκαι ολοκλήρωσε αυτή την ιστόρηση του Αγίου Νικολάου Αχαρνών. ΖωγραφίζειΖωγράφισε ιδιωτικά παρεκκλήσια όπως της οικογένειας Πατέρα στο Ψυχικό, της οικογένειας Καμπάνη στο Πικέρμι και της οικογένειας Γουλανδρή στην Εκάλη. Επίσης του Αγίου Γεωργίου Πολυκλινικής Αθηνών.{{sfnp|Ζίας|1991|σσ=140–143}}