Ο Μητροπολίτης Γρεβενών Αιμιλιανός αποτέλεσε στυλοβάτη του Μακεδονικού Ελληνισμού, προασπίζοντας την ταυτότητα των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής των Γρεβενών. Ενίσχυε ουσιαστικά την προσπάθεια υποστήριξης και διαφύλαξης των Ελλήνων Ορθοδόξων που απαιτούνταν μετά την τυπική λήξη του Μακεδονικού Αγώνα. Στην προσπάθειά του να στηρίξει το ποίμνιό του πραγματοποιούσε περιοδείες σε όλα τα χωριά της Επαρχίας, κηρύττοντας το Ευαγγέλιο και ενθαρρύνοντας τους χριστιανούς. Φρόντισε για την ίδρυση και τη συντήρηση ελληνικών σχολείων και ορθόδοξων ναών.Για τον λόγο αυτό τέθηκε στο στόχαστρο των Νεότουρκων αλλά και των Κομιτατζήδων. Στις [[30 Σεπτεμβρίου]] [[1911]], κατά τη μετάβασή του στην εκκλησία του χωριού Γκριντάδες όπου θα λειτουργούσε, δολοφονήθηκε μαζί με το διάκονο Δημήτριο και τον συνοδό-αγωγιάτη τουΑθανάσιο, από τους κομιτατζήδες. Καθώς η δολοφονία έγινε σε δάσος και εν κρυπτώ, ο Αιμιλιανός και η συνοδεία του θεωρούνταν ως «εξαφανισμένοι» από τους κατοίκους. Αγωνία για την τύχη του μητροπολίτη Αιμιλιανού, στις [[3 Οκτωβρίου]] του [[1911]], εξέφρασε δημοσίως η δημογεροντία Γρεβενών, και μια μέρα αργότερα ανακοινώνει ότι ανακάλυψε προσωπικά του αντικείμενα. Μετά από έρευνες των κατοίκων βρέθηκε το σώμα του Αιμιλιανού σε γειτονικό δάσος στις [[6 Οκτωβρίου]] [[1911]] μαζί με αυτά των δυο συνοδοιπόρων του. Κηδεύτηκε την Κυριακή [[8 Οκτωβρίου]] [[1911]] στα Γρεβενά<ref>Εφημερίδα Μακεδονία [http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=124&dc=7&db=10&da=1911]</ref>. Ο ποιητής [[Γεώργιος Σουρής]] αποτυπώνει το πνέυμα της εποχής αφιερώνοντας ποίημά του στον μαρτυρικό ιεράρχη. Επιστολές και συλλυπητήρια τηλεγραφήματα μέσα από τα αρχεία του [[Οικουμενικό Πατριαρχείο|Οικουμενικού Πατριαρχείου]], αποκαλύπτουν τη θλίψη του λαού και του κλήρου της εποχής για τον μαρτυρικό θάνατο του μητροπολίτη Αιμιλιανού. Οι επιστολές αυτές δόθηκαν για πρώτη φορά στη δημοσιότητα και αναγνώσθηκαν από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο κατά την επίσκεψή του στα [[Γρεβενά]] το [[2011]].
