Αμμάν: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μ +πρότυπο DEFAULTSORT, +κατηγορία
Γραμμή 21:
}}
 
Το '''Αμμάν''' (αραβ.:''عمان'') είναι η πρωτεύουσα του χασεμιτικού Βασιλείου της [[Ιορδανία]]ς (χασεμιτικού Βασιλείου της Ιορδανίας) και του κυβερνείου του Αμμάν και η μόνη με σύγχρονη πολεοδομική υποδομή. Κατοικείται από 2.125.400 ανθρώπους (εκτίμ. 2005).
 
[[Αρχείο:Amman.jpg|thumb|right|250px|Άποψη του Αμμάν από την ακρόπολη]]
Είναι χτισμένη σε λοφώδες έδαφος στα ανατολικά όρια του [[Τζέμπελ Ατζλούν]], πάνω στις όχθες του μικρού [[Ουάντι Αμμάν]], που ρέει σχεδόν όλο τοτον χρόνο, και των παραποτάμων του.
 
Επίκεντρο του οικισμού σ'σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της πόλης ήταν και είναι το μικρό ψηλό τριγωνικό οροπέδιο (το σημερινό [[Τζέμπελ αλ-Κάλα]]), βόρεια του ποταμού. Πάνω σ'σε αυτό είχαν χτιστεί οχυρωμένοι οικισμοί από τη μακρινή Αρχαιότητα.
Είναι χτισμένη σε λοφώδες έδαφος στα ανατολικά όρια του [[Τζέμπελ Ατζλούν]], πάνω στις όχθες του μικρού [[Ουάντι Αμμάν]], που ρέει σχεδόν όλο το χρόνο, και των παραποτάμων του.
Επίκεντρο του οικισμού σ'όλη τη διάρκεια της ιστορίας της πόλης ήταν και είναι το μικρό ψηλό τριγωνικό οροπέδιο (το σημερινό [[Τζέμπελ αλ-Κάλα]]), βόρεια του ποταμού. Πάνω σ'αυτό είχαν χτιστεί οχυρωμένοι οικισμοί από τη μακρινή Αρχαιότητα.
 
== Ιστορία ==
Τα πιο αρχαία ερείπια είναι της [[Χαλκολιθική περίοδος|Χαλκολιθικής Περιόδου]] (περίπου 4000-3000 π.Χ.). Αργότερα, η πόλη έγινε πρωτεύουσα των [[Αμμωνίτες (λαός)|Αμμωνιτών]], [[Σημίτες|σημιτικού λαού]] που αναφέρεται συχνά στη [[Βίβλος|Βίβλο]]. Τόσο οι βιβλικές όσο και οι σύγχρονες ονομασίες έχουν τις ρίζες τους στον [[Άμμων]]α. Οι [[Αμμωνίτες (λαός)|Αμμωνίτες]] αποκαλούσαν την πόλη '''Ραββάθ Αμμών''' .Η «βασιλική πόλη» που κυριεύθηκε από τον στρατηγό του [[Δαβίδ]], [[Ιωάβ]], ήταν προφανώς η ακρόπολη στην κορυφή του οροπεδίου. Ο βασιλιάς [[Δαβίδ]] έστειλε τον [[Χετταίοι|Χετταίο]] Ουρία να επιτεθεί στα τείχη της πόλης, βέβαιος για τον θάνατό του, ώστε να μπορέσει μετά να παντρευτείνυμφευθεί τη γυναίκα του, [[Βηθσαβεέ]]. Το περιστασιακόπεριστατικό αυτό αναφέρεται και στη [[Ισλάμ|μουσουλμανική]] παράδοση.
 
Στους κατοπινούς αιώνες η Ραββάθ Αμμών έπεσε σε παρακμή. Ακολούθως περιήλθε στη κατοχή των [[Ασσύριοι|Ασσύριων]], των [[Πέρσες|Περσών]] και στη συνέχεια των [[Έλληνες|Ελλήνων]]. Μετά την κατάκτηση της από τον [[Πτολεμαίος Β'Β΄ Φιλάδελφος|Πτολεμαίο Β'Β΄ το Φιλάδελφο]] (285 π.Χ.)τον Έλληνα άρχοντα της [[Αίγυπτος|Αιγύπτου]] μετονομάστηκε προς τιμήν του σε ''Φιλαδέλφεια''. Η Φιλαδέλφεια έγινε τμήμα του βασιλείου των [[Ναβαταίοι|Ναβαταίων]] μέχρι και το 106 μ.Χ. όποτε κατακτήθηκε από τους [[Ρωμαίοι|Ρωμαίους]] ενώ διατήρησε την ονομασία της μέχρι και τα [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|βυζαντινά]] χρόνια. Την περίοδο εκείνη η πόλη ανήκε στη [[Δεκάπολις|Δεκάπολη]] των Ελληνιστικών Χρόνων (1ος αίωνας π.Χ. - 2ος αιώνας μ.Χ.). Οι [[Ρωμαίοι]] ανοικοδόμησαν την πόλη και μερικά εξαιρετικά ερείπια αυτής της εποχής διασώζονται μέχρι σήμερα.
 
Το [[324]], ο [[Χριστιανισμός]] γίνεται επίσημη θρησκεία του ρωμαϊκού κράτους, συνεπώς και της Φιλαδέλφειας η οποία μάλιστα έγινε και έδρα μιας επισκοπής στις αρχές του [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντίου]]. Μια από τις εκκλησίες τις εποχής διασώζεται μέχρι σήμερα στην ακρόπολη του Αμμάν.
 
[[Αρχείο:King Abdullah Mosque at night.jpg|thumb|150px155px|right|Τζαμί του Βασιλιά Αμπτουλλάχ Β'Β΄, Αμμάν]]
 
Μετά την άνοδο του [[Ισλάμ]], το Αμμάν καταλήφθηκε από τον [[Άραβες|Άραβα]] στρατηγό Γιαζίντ ιμπν Αμπί Σουφιάν το 635 μ.Χ. Η πόλη άνθισε υπό τα [[Χαλιφάτο|Χαλιφάτα]] των Ουμμεϋάδων (στη [[Δαμασκός|Δαμασκό]]) και των [[Αββασίδες|Αββασίδων]] (στη [[Βαγδάτη]]). Γύρω στο [[1300]] η πόλη επλήγη από έναν καταστροφικό σεισμό με αποτέλεσμα να σβήσει από τον χάρτη και να παραμείνει για αιώνες μια συλλογή από ερείπια. Στα τέλη του [[19ος αιώνας|19ου αιώνα]] ο [[Οθωμανοί|Οθωμανός]] Σουλτάνος αποφάσισε να χτίσει ένα σιδηρόδρομο που θα συνέδεε τη Δαμασκό με την ιερή πόλη [[Μεδίνα]], γεγονός που ευνόησε το Αμμάν καθιστώντας το έτσι μια στάση για τους προσκηνητές και ένα σημαντικό εμπορικό σταθμό.
 
Ύστερα από την ήττα των [[Οθωμανοί|Οθωμανών]] στον [[Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Α'Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο]] η [[Υπεριορδανία]] αποτέλεσε τμήμα της [[Ηνωμένο Βασίλειο|βρετανικής]] εντολής της [[Παλαιστίνη (ιστορική περιοχή)|Παλαιστίνης]], αλλά η βρετανική κυβέρνηση την απέσπασε από τη δυτική [[Παλαιστίνη (ιστορική περιοχή)|Παλαιστίνη]] το [[1921]] και δημιούργησε το [[προτεκτοράτο]] του εμιράτου της Υπεριορδανίας υπό την ηγεσία του [[Αμπντουλάχ Α'Α΄]]. Το Αμμάν έγινε σύντομα πρωτεύουσα του νεοσύστατου κράτους. Εφόσον δεν υπήρχε εκ των προτέρων παλάτι, ο βασιλιάς ανέλαβε την κυβέρνηση στο σταθμό μέσα σ'ένα βαγόνι ενός τρένου. Το Αμμάν παρέμεινε μια μικρή πόλη μέχρι το [[1948]], όταν στην αστική περιοχή της εγκαταστάθηκε μεγάλος αριθμός Παλαιστινίων Αράβων προσφύγων μετά τον Αραβο-Ισραηλινό πόλεμο του [[1948]]-[[1949]]. Στη μεταπολεμική περίοδο άρχισε να επιταχύνεται η σύγχρονη ανάπτυξη της πόλης και ειδικότερα από το [[1952]], υπό την ηγεσία των [[Χουσεΐν]] και [[Αμπντάλα Β΄]].
 
Το πρόβλημα των προσφύγων έγινε ακόμη οξύτερο με τον [[Πόλεμος των Έξι Ημερών|Πόλεμο των Έξι Ημερών]] του [[1967]], οπότε και η [[Ιορδανία]] έχασε τα εδάφη της στη δυτική όχθη του Ιορδάνη. Η πολιτική διαμάχη ανάμεσα στην ιορδανική κυβέρνηση και στους Παλαιστίνιους αντάρτες (Φενταγίν) οδήγησε σε εμφύλιο πόλεμο το [[1970]] στους δρόμους του Αμμάν. Τελικά οι κυβερνητικές δυνάμεις υπερίσχυσαν, αλλά η πόλη υπέστη μεγάλες καταστροφές.
 
Ένα άλλο κύμα ραγδαίας ανάπτυξης των μεταναστών σημειώθηκε το [[1991]] κατά τον πόλεμο του Κόλπου. Παλαιστίνιοι Άραβες που ζούσαν και εργάζονταν στο [[Κουβέιτ]] αποφάσισαν να στηρίξουν την εισβολή του [[Σαντάμ Χουσεΐν|Σαντάμ]] και όταν η βασιλική οικογένεια του [[Κουβέιτ]] επανήλθε στην εξουσία εκδιώχθηκαν από τη χώρα. Το πρώτο κύμα [[Ιράκ|Ιρακινών]] προσφύγων εγκαταστάθηκε στο Αμμάν μετά τον πρώτο πόλεμο, μειώνοντας δραματικά το κοινωνιο-οικονομικό επίπεδο του [[Ιράκ]]. Μια δεύτερη μαζική μετανάστευση με προέλευση το [[Ιράκ]] έλαβε χώρα μετά την εισβολή και κατοχή του [[Ιράκ]] από τα [[ΗΠΑ|αμερικανικά]] στρατεύματα.
 
Ένα άλλο κύμα ραγδαίας ανάπτυξης των μεταναστών σημειώθηκε το [[1991]] κατά τον πόλεμο του Κόλπου. Παλαιστίνιοι Άραβες που ζούσαν και εργάζονταν στο [[Κουβέιτ]] αποφάσισαν να στηρίξουν την εισβολή του [[Σαντάμ Χουσεΐν|Σαντάμ]] και όταν η βασιλική οικογένεια του [[Κουβέιτ]] επανήλθε στην εξουσία εκδιώχθηκαν από τη χώρα. Το πρώτο κύμα [[Ιράκ|Ιρακινών]] προσφύγων εγκαταστάθηκε στο Αμμάν μετά τον πρώτο πόλεμο, μειώνοντας δραματικά το κοινωνιο-οικονομικό επίπεδο του [[Ιράκ]]. Μια δεύτερη μαζική μετανάστευση με προέλευση το [[Ιράκ]] έλαβε χώρα μετά την εισβολή και κατοχή του [[Ιράκ]] από τα [[ΗΠΑ|αμερικανικά]] στρατεύματα.
Τα τελευταία 12 χρόνια η ραγδαία αύξηση των κτηρίων και νέων περιφερειών μέσα στην πόλη (κυρίως στο δυτικό Αμμάν) επιτείνει την ανεπάρκεια υδάτων σε όλη την [[Ιορδανία]] και εκθέτει το Αμμάν στους κινδύνους της ταχείας εξάπλωσης στην απουσία δημοτικού αναπτυξιακού προγράμματος.
 
Στις [[9 Νοεμβρίου]] [[2005]], 3τρία ξενοδοχεία του Αμμάν έλαβαν επίθεση από συγχρονισμένες εκρήξεις προκαλώντας τον τρόμο και τον πανικό στην ειρηνική πόλη. Η ισλαμιστική οργάνωση [[Αλ Κάιντα]] ανέλαβε την ευθύνη. Παρά το γεγονός ότι η πόλη της Ζάρκα -30 χλμ έξω από το Αμμάν- είναι η γενέτειρα του Αμπού Μουσάμπ αλ-Ζαρκάουι, ενός από τους ηγέτες της τρομοκρατικής οργάνωσης και το ότι υπήρξε προμαχώνας στήριξης για την ιδεολογία του, η αμιγής κτηνωδία των επιθέσεων προκάλεσε ευρύτατη αποστροφή ανάμεσα στη πλειοψηφία των [[Ιορδανία|Ιορδανών]].
 
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
Γραμμή 53:
* {{dmoz}}
* [http://www.amman.net/index.php Διαδραστικός χάρτης του Αμμάν]
 
 
{{Πρωτεύουσες ασιατικών κρατών}}
{{Authority control}}
{{Portal bar|Γεωγραφία|Ασία}}
 
 
{{DEFAULTSORT:Αμμαν}}
 
[[Κατηγορία:Γεωγραφία της Ιορδανίας]]
[[Κατηγορία:Γεωγραφία της Βίβλου]]
[[Κατηγορία:Πρωτεύουσες της Ασίας]]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Αμμάν"