Μύκονος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

|πληθυσμός = = 10.134

Η '''Μύκονος''' είναι [[νησί]] του [[Αιγαίο Πέλαγος|Αιγαίου Πελάγους]] και ανήκει στις [[Κυκλάδες]]. Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Χώρα, που βρίσκεται στη δυτική πλευρά του νησιού. Η Μύκονος είχε [[πληθυσμός|πληθυσμό]] 10.134 άτομα στην [[απογραφή]] του [[2011]]. Η έκταση του νησιού είναι 86,125 [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τ.χλμ.]], ενώ έχει μήκος ακτών 89 χιλιόμετρα. Η Μύκονος ήταν από τα πρώτα ελληνικά νησιά που αναπτύχθηκε τουριστικά. Ήδη από τη δεκαετία του [[1960]] συνέρρεαν μαζικά τουρίστες προς το νησί. Σήμερα η νυχτερινή ζωή της Μυκόνου θεωρείται από τις πιο ζωντανές και ενεργές στην [[Ευρώπη]]. Το πιο γνωστό σημείο του νησιού στη χώρα ονομάζεται ''μικρή Βενετία'' λόγω της ομοιότητας του με τη Βενετία.<ref>{{cite news |first=Nicole |last=Mowbray |coauthors= |title=Mykonos is back in vogue; Here Comes Summer. |date=2005-05-24 |publisher= |url=http://www.highbeam.com/doc/1G1-132722354.html |work=The Evening Standard |pages= |accessdate=2007-08-09}}</ref><br />Ο κάτοικος της Μυκόνου ονομάζεται Μυκόνιος ή Μυκονιάτης - Μυκονιάτισσα.

Κατά την μυθολογία, το νησί πήρε το όνομά του ήρωα Μυκόνου, γιου του Αινίου του Καρύστου και Ρυούς της Ζάρυκος (Στέφ.[[Στέφανος ο Βυζάντιος|Στέφανος Βυζάντιος]]). Αποικήθηκε αρχικά από τους [[Αιγύπτιοι|Αιγυπτίους]], Ικάριους, [[Φοίνικες]] και [[Μινωίτες]], κατόπιν από τους [[Ίωνες]] υπό την καθοδήγηση του Ιπποκλέους του Νήλου και πατέρα του Φοβίου ή Φορβίου. Οι αρχαίοι συγγραφείς αναφέρουν στην Μύκονο και τον ποταμό Αχελώο, ανύπαρκτο σήμερα, και το όρος «Δίμαστον» που είναι δικόρυφο, ευρισκόμενο πάντως μεταξύ δύο όρων (Ανωμερίτη και Βορνιώτη). Aλλη μυθολογική παράδοση που στην αρχαία Μύκονο αναφέρεται στο φόνο των γιγάντων από τον [[Ηρακλής (μυθολογία)|Ηρακλή]] στο νησί αυτό (Στράβωνος Ί 487), από εκεί φαίνεται να προήλθε και η παροιμιώδης φράση: "«Πάντες υπό μία Μύκονον"» που αναφέρεται σε πολλά ανόμοια και ασυνάρτητα πράγματα που βρίσκονται σε μία κατηγορία <ref>Αλέξανδρος Ραγκαβής: Λεξικόν της Ελληνικής Αρχαιολογίας, τόμος Α΄</ref>. Ο [[Στράβων]]ας αναφέρει επίσης ότι οι Μυκόνιοι ήταν φαλακροί, ενώ άλλοι συγγραφείς υπερβάλλοντας αναγράφουν ότι παρέμεναν άτριχοι ήδη από την βρεφική τους ηλικία. Οι αρχαίοι θεωρούσαν τους Μυκόνιους άπληστους και φιλοκερδείς αντίληψη που αντανακλάται στη φράση: "«Μυκόνιος γείτων"».<ref>Αλέξανδρος Ραγκαβής: Λεξικόν της Ελληνικής Αρχαιολογίας, τόμος Α΄, Ηρόδοτος Στ 118, Θουκυδίδης Γ 29, Στράβων Ι 437</ref> Κατά τους ιστορικούς χρόνους η Μύκονος αναφέρεται σπάνια. Από τον [[Ηρόδοτος|Ηρόδοτο]] (ΣΤ΄118) αναφέρεται ως ορμητήριο του Πέρσου Δάτιδος το 490 π.Χ. Η Μύκονος έχει 2 κύρια μοναστήρια, το ένα στην σημερινή «Aνω Μερά» και στη θέση «Παλαιόκαστρο», ΝΔ της σημερινής πόλης. Οι Μυκόνιοι, που ανήκαν στην [[Δηλιακή Συμμαχία]], κατέβαλλαν στους Αθηναίους συμμαχικό φόρο ενός ταλάντου. Λάτρευαν εκτός τις υπόλοιπες θεότητες του Πανελληνίου [[Δώδεκα θεοί του Ολύμπου|Δωδεκαθέου]] ιδιαίτερα τον [[Διόνυσος|Διόνυσο]] και την μητέρα του [[Σεμέλη]], την [[Δήμητρα (μυθολογία)|Δήμητρα]] (Χλόη) και τον [[Ποσειδώνας (μυθολογία)|Ποσειδώνα]], και προς τιμή τους τελούσαν πανηγυρικές γιορτές με θυσίες κάπρων, αμνών και κριών. Τα νομίσματα της Μυκόνου φέρουν τον Διόνυσο ολόσωμο με την κεφαλή του ή την κεφαλή του Ποσειδώνα.

Μετά την ρωμαϊκή κυριαρχία η Μύκονος ακολούθησε την τύχη της υπόλοιπης Ελλάδας. Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους ανήκε στο [[Θέμα Αιγαίου Πελάγους|θέμα των νησιών του Αιγαίου Πελάγους]]. Ίδια τύχη ακολούθησε η Μύκονος από το [[1204]] επί [[Λατινοκρατία|Φραγκοκρατίας]], όπου περιήλθε στην βενετική οικογένεια του Ανδρέα Γκύζη, που διατήρησε το νησί μέχρι το [[1390]]. Κατά το χρονικό αυτό διάστημα ιδρύθηκε η σημερινή πόλη Μύκονος, πυρπολήθηκε από τον Αραγώνιο ναύαρχο Ρογήρο Λούρια. Μετά το [[1390]] η Βενετία διώκει την Μύκονο. Έκτοτε αρχίζει η [[Τουρκοκρατία]], κατά το πρώτο διάστημα της οποίας το νησί διώκεται από καπιτάνου και επιτροπής Χριστιανών, διατελούντων από τον Μπέη της Κω, μετά το [[1669]] δίνεται ως τιμή στους μεγάλους διερμηνείς της Πύλης, εισπράττοντας δια επιτροπής τους φόρους και έχοντας τους αντιπροσώπους αυτούς ως διοικητές. Μεταξύ αυτών των τιμαριούχων της Μυκόνου γνωστότεροι παρέμειναν οι Παναγιωτάκης Νικούσιος και Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος (1669-1709).

[[Αρχείο:Mykon AMM 060372.jpg|thumb|160px|Η [[Μαντώ Μαυρογένους]]. ΠορταίτοΠορτραίτο στο Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου Μυκόνου.]]

Το [[1887]] μετά το ναυάγιο του Αγγλικού ατμόπλοιου VOLTA στα βόρεια παράλια του νησιού, αποφασίστηκε η κατασκευή του φάρου στη θέση "«Αρμενιστής"». Τελικά η Γαλλική Εταιρεία Φάρων ανέλαβε και ολοκλήρωσε την κατασκευή του έργου το [[1891]]. Το ύψος του πέτρινου φάρου είναι 19 μέτρα και τότο εστιακό του ύψος είναι 184 μέτρα. Ο μηχανισμός του αρχικού φανού που ήταν κατασκευής SAUTER LEMONIER, βραβεύτηκε από την Διεθνή ΕκθεσηΈκθεση των Παρισίων και λειτούργησε στην κορυφή του φάρου Αρμενιστή μέχρι το [[1983]]. Από τότε εκτίθεται στο προαύλιο του Ναυτικού Μουσείου Αιγαίου που στεγάζεται σε ένα παραδοσιακό κυκλαδίτικο κτήριο του 19ου αιώνα, στο κέντρο της Μυκόνου, στη θέση Τρία Πηγάδια.

Το [[1923]] μετά τη [[Μικρασιατική Καταστροφή]] και την [[ανταλλαγή πληθυσμών]], εγκαθίστανται στο νησί Μικρασιάτες πρόσφυγες οι οποίοι εμπλουτίζουν την κοινωνία και τον πολιτισμό του νησιού με νέα στοιχεία όπως την τεχνογνωσία ύφανσης που κατέστησε τη Μύκονο κέντρο υφαντικής.<ref>[https://mikrasiatwn.wordpress.com/2016/10/24/%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%81%ce%b1%cf%83%ce%af%ce%b1%cf%84%ce%b5%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7-%ce%bd%ce%ae%cf%83%ce%bf-%ce%bc%cf%8d%ce%ba%ce%bf%ce%bd%ce%bf-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%bc%cf%85%ce%ba%cf%8c%ce%bd/ ΜικρασίατεςΜικρασιάτες στη νήσο Μύκονο και Μυκόνιοι στη Μικρά Ασία - άρθρο Ένωσης Μικρασιατών Φοιτητών]</ref>

=== MυκηναϊκόςΜυκηναϊκός Θολωτός Τάφος ===

Ο τάφος είναι κυκλικός διαμέτρου 5.,80 μ. σκαμμένος στο κάτω μέρος μέσα στο έδαφος και με εσωτερική επένδυση τοίχου με λιθοδομή που διατηρείται σε ύψος 4 μ. Ο θόλος που έχει καταρρεύσει είχε προστατευτική επιχωμάτωση. Εσωτερικά στο δάπεδο και σε ύψος 0,30 μ. διατηρείται μια κτιστή επιφάνεια σε σχήμα Π για την εναπόθεση των νεκρών. Ο θάλαμος έχει πρόσβαση από ένα δρόμο μήκους 14 μ. περίπου και πλάτους 2μ2 μ. που κατευθύνεται από Ν προς Β. Όλα τα ταφικά αντικείμενα και κτερίσματα, πήλινα αγγεία, χρυσά κοσμήματα, σφραγιδόλιθοι από κρύσταλλο, εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο. Ο τάφος πιθανότατα κατέρρευσε τον 13ο αι. π.Χ. και εγκαταλείφθηκε γι' αυτό και δεν υπάρχουν μεταγενέστερα ίχνη σχετιζόμενα με τον τάφο. Νεκροταφείο υστερογεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ανακαλύφθηκε στην περιοχή των Κάτω Μύλων.

Η ανασκαφή άρχισε το 1995 ως σωστική και μετά από διακοπή δύο χρόνων συνεχίζεται σήμερα ως συστηματική από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Ο νεολιθικός οικισμός βρίσκεται στη Φτελιά της Μυκόνου, στο μυχό του κόλπου του Πανόρμου και βόρεια της οδού που οδηγεί στο χωριό Άνω Μερά. Η θέση είναι ακριβώς προσανατολισμένη στο βορρά και συνεπώς εκτεθειμένη στους ανέμους, πράγμα που θα καθιστούσε προβληματική τη διαβίωση σ'σε αυτήν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου. Το γεγονός όμως δεν είναι ασυνήθιστο, καθώς νεολιθικές εγκαταστάσεις με παρόμοιο προσανατολισμό έχουν εντοπιστεί και σε άλλα νησιά των Κυκλάδων, όπως στην Κεφάλα Κέας[[Κέα]]ς, στο Σάλιαγκο της [[Αντίπαρος|Αντιπάρου]], στη Γκρόττα [[Νάξος|Νάξου]], σε αρκετές θέσεις της [[Κύθνος|Κύθνου]] και αλλού.

Από την αρχή της έρευνας άρχισαν να έρχονται στο φως κτηριακά λείψανα ενός μεγάλου προϊστορικού οικισμού. Οι παχιές επιχώσεις 1,60-2,30 μ. έχουν διασώσει τέσσερις οικοδομικές φάσεις, από τις οποίες διατηρείται καλύτερα η παλαιότερη. Στην τελευταία ανασκαφική περίοδο (2002) ανεσκάφη το μεγαλύτερο μέρος ενός κτηρίου με τοίχους ύψ.ύψους 1,50 μ. που έχει το σχήμα του «μεγάρου», ενώ βρέθηκαν αψιδωτά κτήρια και δύο στρογγυλά κτίσματα με ύψος 1,80 μ. που πιθανώς χρησιμοποιούνταν ως σιτοβολώνες (granaries). Παρόμοια κτήρια είναι ασυνήθιστα στη νεολιθική περίοδο, η διατήρησή τους μάλιστα σε τέτοιο ύψος δεν έχει άλλο προηγούμενο στο Αιγαίο. Γεωμορφολογικές έρευνες έχουν δείξει ότι η Φτελιά ήταν μία οικιστική εγκατάσταση, εκτάσεως 7-8 στρεμμάτων, που ήκμασε κατά τη Νεότερη Νεολιθική Ι και αποδεικνύεται σύγχρονη με τον γνωστό νεολιθικό οικισμό του Σάλιαγκου της Αντιπάρου. Μία σειρά από ραδιοχρονολογίες προσδιορίζουν την κατοίκηση στο χώρο από το 5100 μέχρι το 4500 περίπου π.Χ.

Μέσα στα κτήρια βρέθηκαν θραύσματα κεραμεικήςκεραμικής αλλά και δεκάδες ακέραια αγγεία, που παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία ως προς την ποιότητα της επιφάνειας και τα σχήματα. Σε ένα τοπικό εργαστήριο φαίνεται ότι ανήκουν χιλιάδες θραύσματα αγγείων με διακόσμηση από επίθετο λευκό και κόκκινο χρώμα που τοποθετείται μετά το ψήσιμο στη μαύρη στιλβωμένη επιφάνεια του αγγείου εξωτερικά και εσωτερικά. Εκτός από τα κεραμεικά ευρήματα βρέθηκαν σε εκπληκτική αφθονία και εργαλεία από οψιανό, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν πολλές δεκάδες αιχμών βελών και δοράτων άριστης ποιότητας που δείχνουν ιδιαίτερη εξειδίκευση στο κυνήγι. Παρόμοιες αιχμές βελών έχουν βρεθεί στο Σάλιαγκο της Αντιπάρου, αλλά και στη θέση Μαύρη Σπηλιά που δεν απέχει πολύ από τη Φτελιά. Το πλήθος πάντως των απολεπισμάτων που συνελέγησαν τόσο από την επιφάνεια όσο και από τα στρώματα της ανασκαφής, καθώς και πολλοί πυρήνες οψιανού καθιστούν σαφές ότι γινόταν επί τόπου η κατεργασία του υλικού που ερχόταν από τη Μήλο. Σε ένα δωμάτιο διαπιστώθηκε ότι υπήρχε χώρος εργαστηρίου.

Εντυπωσιακά ευρήματα είναι τα δύο γυναικεία πήλινα ειδώλια που βρέθηκαν σε μικρό βάθος από την επιφάνεια. Το ένα είναι μικρό, του γνωστού στεατοπυγικού τύπου, χαρακτηριστικού της νεολιθικής περιόδου σε όλη την Ελλάδα, ενώ το άλλο έχει ύψος τουλάχιστον 0.30μ,30 μ. και είναι τελείως ασυνήθιστο. Έχει μακρύ κυλινδρικό λαιμό που απολήγει σε ωοειδές κεφάλι, λοξό προς τα πίσω, τριγωνικό σώμα που φέρει δύο κομβιόσχημες αποφύσεις στη θέση των μαστών και αμυδρή βάθυνση στο σημείο του αφαλού και παχείς στεατοπυγικούς γλουτούς.

Η μικρή ποσότητα οστρέων και ψαριών καθιστά προφανές ότι οι κάτοικοι του οικισμού ήταν κυρίως προσανατολισμένοι στην καλλιέργεια της γης, τη βόσκηση ζώων και το κυνήγι και όχι τόσο στο ψάρεμα. Λείψανα της νεολιθικής εποχής εντοπίστηκαν και σε λόφους ανατολικά της Φτελιάς, αλλά και σε άλλα σημεία του νησιού, πράγμα που δείχνει ότι η κατοίκηση ήταν πυκνή από πολύ πρώιμη εποχή.

Το έδαφος της Μυκόνου είναι επί το πλείστον πετρώδες και ελάχιστα ομαλό. Υφίστανται μόνο δύο βουνά, αμφότερα δίκορφα μετρίου ύψους: ο Ανωμερίτης (ανατολικά) και ο Βορνιώτης (βόρεια). Και των δύο η υψηλότερη κορυφή τους λέγεται "«Προφήτης Ηλίας"». Η Μύκονος στερείται δασών και παρουσιάζει λίγη φυτεία με αντίστοιχη περιορισμένη καλλιέργεια κυρίως σε σιτάρι, σταφύλια και σύκα. Έχει πολλούς χείμαρρους και κανέναν ποταμό. Υφίσταται μόνο μια πηγή παρά τη θέση της Μονής Τουρλιανής. Η ύδρευση παλαιότερα γινόταν από πηγάδια. Σήμερα οι ανάγκες υδροδότησης καλύπτονται από το εργοστάσιο αφαλάτωσης, που λειτουργεί στην περιοχή του Κόρφου, και από τα δύο φράγματα, του Μαραθιού και της Μαούς.

Το υπέδαφος της Μυκόνου έχει χαρακτηριστεί πλούσιο σε κοιτάσματα μαγγανιούχου σιδήρου, χαλκού, και γαληνίτη, πλην όμως παραμένουν ανεκμετάλλευτα. Κυριότερα γεωργικά προϊόντα είναι [[κριθάρι]], σταφύλια[[σταφύλι]]α και [[σύκο|σύκα]], καθώς και η περιορισμένη [[κτηνοτροφία]]. Χαρακτηριστικό είναι το τυρί της Μυκόνου, η γνωστή «κοπανιστή» με πικάντικη καυτερή γεύση. Ένα, επίσης, τοπικό τυρί είναι η τυροβολιά (ή τ'ροβολιά στο μυκονιάτικο ιδίωμα), ανάλατο τυρί με το οποίο γίνεται το ξινότυρο και οι παραδοσιακές πίτες, ,μελόπιτα και κρεμμυδόπιτα. Παλαιότερα η Μύκονος ήταν σπουδαίος κυνηγότοπος για ορτύκια και τρυγόνια. Επίσης οι κάτοικοι ασχολούνται και με την [[αλιεία]], που δεν καλύπτει τις ανάγκες της νήσου.

|Τοπικές έδρες=

|Περιφέρεια= [[περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου|Νοτίου Αιγαίου]]

Η Μύκονος παράγει και πολιτισμό μέσω των φορέων της 'K.Δ.Ε.Π.Α.Μ.' (είναι η 'Κοινωφελής Δημοτική Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Μυκόνου'), του πιο πρόσφατου Πολιτιστικού Οργανισμού "Γεώργιος Αξιώτης" καθώς και μέσω Του Γρυπάρειου Πολιτιστικού Κέντρου.

: ''' [[Δημοτικό διαμέρισμα Μυκονίων|Δημοτική ενότητα Μυκονίων]] ''' [ 8.397 ]

::* η [[Μύκονος (πόλη)|Μύκονος]] [ 3.783 ]

::* ο [[Άγιος Ιωάννης Διακόφτης Μυκόνου|Άγιος Ιωάννης Διακόφτης]] [ 259 ]

::* ο [[Άγιος Στέφανος Μυκόνου|Άγιος Στέφανος]] [ 178 ]

::* η [[Δήλος Μυκόνου|Δήλος]] (νησίδα) [ 24 ]

::* ο [[Κάβουρας Μυκόνου|Κάβουρας]] (νησίδα) [ 0 ]

::* ο [[Κλουβάς Μυκόνου|Κλουβάς]] [ 953 ]

::* το [[Κρομμύδι Μυκόνου|Κρομμύδι]] (νησίδα) [ 0 ]

::* το [[Μαρμαρονήσι Μυκόνου|Μαρμαρονήσι]] (νησίδα) [ 0 ]

::* ο [[Μπάος Μυκόνου|Μπάος]] (επί της νήσου Αγίου Γεωργίου) [ 0 ]

::* ο [[Ορνός Μυκόνου|Ορνός]] [ 1.025 ]

::* ο [[Πλατύς Γιαλός Μυκόνου|Πλατύς Γιαλός]] [ 833 ]

::* το [[Πλιντρί Μυκόνου|Πλιντρί]] [ 544 ]

::* η [[Ρήνεια Μυκόνου|Ρήνεια]] (νησίδα) [ 0 ]

::* το [[Σφοντήλι Μυκόνου|Σφοντήλι]] (νησίδα) [ 0 ]

::* ο [[Τούρλος Μυκόνου|Τούρλος]] [ 669 ]

::* ο [[Φάρος Αρμενιστής Μυκόνου|Φάρος Αρμενιστής]] [ 109 ]

::* η [[Ψαρρού Μυκόνου|Ψαρρού]] [ 20 ]

: ''' [[Δημοτικό διαμέρισμα Άνω Μεράς Μυκόνου|Δημοτική Ενότητα Άνω Μεράς]] ''' [ 1.737 ]

::* η [[Άνω Μερά Μυκόνου|Άνω Μερά]] [ 1.459 ]

::* η [[Καλαφάτη Μυκόνου|Καλαφάτη]] [ 278 ]

::* τα [[Κταπόδια Μυκόνου|Κταπόδια]] (νησίδα) [ 0 ]

Κτίσθηκε το 1902, για να στεγάσει τα ευρήματα του 426/5 π.Χ. από τη Ρήνεια. Το αρχικό νεοκλασικό κτήριο πήρε τη σημερινή "νησιώτικη" μορφή του το 1934, ενώ το 1972 προστέθηκε η μεγάλη ανατολική αίθουσα. Από τα ευρήματα της Μυκόνου, εντυπωσιάζει ιδιαίτερα ο μεγάλος ‘Πίθος της Μυκόνου’ (πιθαμφορέας από τηνιακό εργαστήριο, του 7ου π.Χ. αι.), με τις πλούσιες ανάγλυφες παραστάσεις του από τον Τρωικό Πόλεμο, κατανεμημένες σε ζώνες (σε κεντρική σύνθεση παριστάνονται οι Αχαιοί πολεμιστές με το Δούρειο Ίππο).

Στη Μύκονο λειτουργούν σήμερα 5 νηπιαγωγεία εντός του Δήμου,3 Δημοτικά, 1 Γυμνάσιο και 2 Λύκεια (ένα Γενικό και ένα Επαγγελματικό). Επίσης ένα ιδιωτικό σχολείο

* [[Αντώνιος Ψαρός]], ελληνικής καταγωγής Ρώσος αξιωματικός του ναυτικού, στρατηγός, Σύμβουλος Επικρατείας, διπλωμάτης.

*"Μύκονος". Ειδικό αφιέρωμα από το 1960 μέχρι σήμερα, περιοδικού Γεωτρόπιο τεύχος 25, σ.22-39 (Σεπτ. 2000)

*Αθ. Ταρσούλη, AσπραΆσπρα Νησιά (1937)

*Περ. Ζερλέντη, Παναγιώτης Νικούσιος και AλεξΑλεξ. Μαυροκορδάτος, άρχοντες Μυκόνου (=Νησιωτική *Επετηρίδα, ΄Β 1918 σελ. 161-223)

* Mykonos Travel Guide http://www.mykonosinformation.com/