Πιάνο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Αναίρεση έκδοσης 5636706 από τον 46.177.81.2 (Συζήτηση) |
τα περισσοτερα απο οσα λεγατε Ετικέτες: μεγάλη προσθήκη Οπτική επεξεργασία |
||
Γραμμή 2:
[[Αρχείο:Steinway Vienna 011.JPG|thumb|right|300px|Πιάνα με ουρά]]
Το '''πιάνο'''
Η δυνατότητα να δίνει μια διαφορετική νότα από το κάθε δάχτυλο και να κάνει κάθε νότα απαλή ή δυνατή, δίνει στο πιάνο μια εκπληκτική ποικιλία έκφρασης. Το πιάνο μπορεί να αποδώσει μουσική είτε ως σόλο όργανο, είτε μέσα σε μια [[ορχήστρα]]. Αν και πολλοί πιστεύουν πως χρησιμοποιείται κυρίως στην [[κλασική μουσική]], το πιάνο κατέχει έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο και στην [[τζαζ]], την [[μπλουζ]] και το [[ροκ εν ρολ]], καθώς και στη [[λαϊκή μουσική]] όπου είτε κυριαρχεί είτε λειτουργεί ως βοηθητικό για άλλα όργανα.▼
'''Εφευρέτης του πιάνου είναι ο Ιταλός Μπαρτολομέο Κριστόφορι. Γεννήθηκε στην Πάδοβα το 1655. Καταγόταν από φτωχή οικογένεια και από μικρός έμαθε την τέχνη της κατασκευής μουσικών οργάνων'''
'''Ο βασιλιάς των οργάνων κατά τον Λιστ, ο κρουστός αυτοκράτορας των αισθήσεων κατά τον Προκόφιεφ, η ολοκληρωμένη φόρμα κρουστού οργάνου, κατά τον Μιγιό, το αινιγματικό κουτί με τις μακριές χορδές κατά τον Σνίτκε, ό,τι δεν είναι υπερβολή ή δεν είναι καλολογισμός είναι το πιάνο!'''
'''Είναι ένα σόλο μουσικό όργανο, που μπορεί να θεωρηθεί έγχορδο ή κρουστό. Παίζεται με πλήκτρα, τα οποία όταν πατηθούν από τον πιανίστα σηκώνουν σφυράκια που χτυπούν τις χορδές του, παράγοντας έτσι ήχους. Η δυνατότητα να δίνει μια διαφορετική νότα από το κάθε δάχτυλο και να κάνει κάθε νότα απαλή ή δυνατή, δίνει στο πιάνο μια εκπληκτική ποικιλία έκφρασης.'''
▲
Όσον αφορά τη λειτουργία του, πατώντας κάποιο πλήκτρο η χορδή που του αντιστοιχεί κρούεται από ένα μαλακό σφυράκι καλυμμένο από [[τσόχα]] που επιστρέφει πίσω στη θέση του όταν χτυπηθεί η χορδή. Επιπρόσθετα το πιάνο έχει και δύο ή τρία [[πεντάλ]] κάτω στο κέντρο στο ύψος του πέλματος. Το αριστερό είναι το σιγανό (una corda): πατώντας το, σηκώνεται ένας [[μοχλός]] που στα όρθια πιάνα μετακινεί τα σφυράκια κοντύτερα στις χορδές με αποτέλεσμα ο ήχος να είναι σαφώς σιγανότερος ενώ στα πιάνα με ουρά κινεί τα σφυράκια παράλληλα με τις χορδές έτσι ώστε να χτυπούν μόνο την μία από τις διπλές και τριπλές χορδές (εξ ου και το όνομα una corda - μια χορδή) κάνοντας τον ήχο πάλι πιο απαλό. Το δεξί πεντάλ, που ονομάζεται ''πεντάλ διαρκείας'' ή ''δυνατό'' πεντάλ, ανασηκώνει τους σιωπητήρες από τις χορδές και διατηρεί τον ήχο.▼
'''Όσον αφορά τη λειτουργία του, πατώντας κάποιο πλήκτρο η χορδή που του αντιστοιχεί «χτυπιέται» από ένα μαλακό σφυράκι καλυμμένο από τσόχα που επιστρέφει πίσω στη θέση του όταν χτυπηθεί η χορδή.'''
▲
'''Το πιάνο είναι από τα πιο δημοφιλή μουσικά όργανα στον κόσμο. Χρησιμοποιείται ευρέως στην κλασσική και τζάζ μουσική, στην εκκλησιστική αλλά και στη συνοδεία (ακκομπανιαμέντο). Αν και είναι βαρύ και πολύ δύσκολο στη μεταφορά του, ωστόσο, η ευελιξία και άλλα προτερήματά του το κάνουν το πιο οικείο μουσικό όργανο. Υπάρχουν πιάνα με ουρά και όρθια. Τα πιάνα με ουρά εμφανίστηκαν πρώτα και θεωρούνται πολύ καλύτερα σε ποιότητα απ’ ό’ τι τα όρθια. Τα δεύτερα εμφανίστηκαν για να καλύψουν ανάγκες όπως η έλλειψη χώρου. Πιάνα με ουρά υπάρχουν σε τέσσερις (4) διαφορετικές διαστάσεις:'''
* '''¼ = Baby grand = 1,40 – 1,60 μέτρα'''
* '''½ = μισή ουρά = 1,65 – 1,95 μέτρα'''
* '''¾ = small concert grand = 2,00 – 2,40 μέτρα'''
* '''4/4 = full concert grand = 2,40 – 2,80 μέτρα'''
'''Το πιάνο αποτελείται από πολλές ξεχωριστές δομές που συνδυαζόμενες κατάλληλα μας δίνουν το ηχητικό αποτέλεσμα που όλοι γνωρίζουμε. Τοπιάνο είναι κατ’ άλλους κρουστό, κατ’ άλλους έγχορδο όργανο. Η βασική παραγωγή ήχου τελείται με την κρούση ειδικών σφυριών επάνω στις χορδές, που δονούνται και μεταφράζουν όλες τις αποχρώσεις της κίνησης του πιανίστα πάνω στο κλαβιέ. Υπάρχουν πάνω από 200 χορδές σε έναπιάνο που βρίσκονται τεντωμένες μέσα σε ένα σιδερένιο πλαίσιο, γνωστό και ως “άρπα” ή “μαντέμι”, και το οποίο αντισταθμίζει και συγκρατεί την πίεση που ασκείται από τις χορδές. Οι χορδές ενός μέσου πιάνου ασκούν συνδυαστική έλξη 18 τόνων, ενώ η πίεση των χορδών ενός μεγάλου πιάνου με ουρά μπορεί να φτάσει και τους 30 τόνους. Κάθε ψηλή συχνότητα – νότα χρησιμοποιεί 3 χορδές ενώ κάθε χαμηλή (μπάσσα) 2 χορδές. Οι πιο μπάσσες νότες έχουν 1 χορδή. Αυτό συμβαίνει επειδή οι ψηλότερες νότες έχουν λεπτότερες χορδές, οι οποίες παράγουν πιο αδύναμο ήχο. Αν οι ψηλότερες νότες είχαν μία μόνο χορδή, θα καλύπτονταν ηχητικά από τις μπάσσες, οι οποίες είναι παχύτερες και δυνατότερες. Οι χορδές του πιάνου είναι φτιαγμένες από ατσάλι. Οι χαμηλές περιοχές αποτελούνται από ατσάλινες χορδές με επικάλυμμα (τύλιγμα) χαλκού που τους επιτρέπει να δονούνται ελεύθερα ενώ ταυτόχρονα να έχουν το πάχος που χρειάζεται για να παράγουν χαμηλές συχνότητες. Ο ήχος της δονούμενης χορδής είναι αρχικά αδύναμος. Στο πιάνο, αυτός ο αδύναμος ήχος ενισχύεται από ένα μεγάλο ξύλινο διάφραγμα που ονομάζεται ηχείο ή αρμονική τράπεζα, και το οποίο είναι κολλημένο στον ξύλινο σκελετό του (rim), κάτω από τις χορδές. Οι χορδές ακουμπάνε πάνω σε ξύλινες γέφυρες (καβαλάρηδες), οι οποίες μεταδίδουν τη δόνηση από τις χορδές στην αρμονική τράπεζα. Τα πιάναέχουν 2 ή 3 πετάλια που λειτουργούν με την πίεση των ποδιών (πεντάλ/ pedal) και επιτελούν διαφορετικές λειτουργίες. Συνδέονται με τον υπόλοιπο μηχανισμό με μια σειρά μοχλών, καρφιών και ελατηρίων. Το δεξί δυνατό πεντάλ βοηθά στην ενίσχυση ή παράταση του ήχου. Το αριστερό πεντάλ (una corda) μαλακώνει τον ήχο μετακινώντας το μηχανισμό κρούσης στα πιάνα με ουρά ελαφρά προς τα αριστερά, αναγκάζοντας τα σφυριά να χτυπούν 2 από τις τρεις χορδές, ενώ σε μικρότερα ή όρθια πιάνα μεταθέτοντας τα σφυριά πιο κοντά στις χορδές ώστε η φορά και η δύναμη κρούσης να είναι μικρότερες. Το μεσαίο πεντάλ στα όρθια πιάνα (σουρντίνα ή σορντίνα/ ιταλ: sordina) ενεργοποιεί το μηχανισμό που κατεβάζει ένα παραπέτασμα τσόχας ανάμεσα στις χορδές και τα σφυριά εμποδίζοντας την απευθείας επαφή τους, ώστε το αποτέλεσμα να είναι ένας χαμηλός και υπόκωφος ήχος κατάλληλος για μελέτη σε ακατάλληλες ώρες (για παράδειγμα αργά το βράδυ). Το μεσαίο πεντάλ στα πιάνα με ουρά, επιτελεί διαφορετική λειτουργία από αυτή των όρθιων πιάνων, δεν το βρίσκουμε σε όλα τα πιάνα με ουρά, λέγεται σοστενούτο ή ισοκράτης και βοηθά στο κατά βούληση κράτημα μιας νότας ή συγχορδίας. Το πιάνο-πεντάλ (piano-pedalier ή pedalpiano) είναι ένας σπάνιος τύπος πιάνου που συμπεριλαμβάνει και μια σειρά πεντάλ, έτσι ώστε οι χαμηλών συχνοτήτων νότες να παίζονται με το πόδι, όπως γίνεται και στο εκκλησιαστικό όργανο. Δημιουργήθηκε αρχικά ως βοήθημα μελέτης των οργανιστών. Για το συγκεκριμένο όργανο υπάρχει πολύ περιορισμένο ρεπερτόριο. Σχεδόν κάθε πιάνο έχει 36 μαύρα και 52 άσπρα πλήκτρα (88 σύνολο) επτά οκτάβες σύν μία τρίτη μικρή. Τα καλύτερα ποιοτικά πιάνα έχουν μεγαλύτερη έκταση προς τα πάνω ή προς τα κάτω. Τα πλήκτρα του πιάνου γενικά είναι κατασκευασμένα από έλατο ή άλλο ελαφρύ ξύλο. Παραδοσιακά, τα μαύρα πλήκτρα ήταν φτιαγμένα από έβενο και τα λευκά ήταν επικαλυμμένα με μια λεπτή στρώση ελεφαντόδοντου. Μετά την απαγόρευση της εμπορικής του διακίνησης το 1980, τα πλήκτρα κατασκευάζονται σχεδόν αποκλειστικά από πλαστικό. Επιπλέον, το ελεφαντόδοντο ραγίζει πιο εύκολα από το πλαστικό. Νόμιμα μπορεί κάποιος πια να προμηθευτεί ελεφαντόδοντο μόνο σε πολύ μικρές ποσότητες, μέχρι εξάντλησης των αποθεμάτων που ακόμα υπάρχουν. Επειδή το πιάνο αποτελείται ακριβώς από πολλές διαφορετικές δομές, οι οποίες πρέπει κάθε φορά να διαδρούν και να συνδυάζονται άψογα προκειμένου να έχουμε το καλύτερο αποτέλεσμα, κρίνεται πολύ σημαντική η συντήρηση του οργάνου. Κάθε ατμοσφαιρική αλλαγή, αλλαγή θερμοκρασίας, υγρασία κ.λπ., μπορούν να βλάψουν το όργανο. Η κάλυψή του με ειδικά υφάσματα και η τοποθέτησή του σε χώρο που προστατεύεται από όλα τα παραπάνω είναι απαραίτητη.'''
'''Κατά το Μεσαίωνα έγιναν πολλές προσπάθειες να δημιουργηθούν πληκτροφόρα όργανα που παράγουν ήχο με την κρούση των χορδών. Πρόγονος του σημερινού πιάνου είναι το κλαβίχορδο (clavichord), του οποίου οι χορδές κρούονταν με μεταλλικά ελάσματα και είχε χαρακτηριστικό μεταλλικό ήχο. Το κλαβίχορδο είχε αδύναμο ήχο και αυτό το έκανε ακατάλληλο για ανοικτές και μεγάλες συναυλίες.'''
'''Κλαβίχορδο (clavichord), Μουσείο Μουσικής, Παρίσι'''
'''Γύρω στο 1700 παρουσιάστηκε το “pianoforte” (από τις ιταλικές λέξεις piano=σιγά και forte=δυνατά, λόγω της δυνατότητας εναλλαγής δυναμικών), μια εφεύρεση του Ιταλού κατασκευαστή κλαβίχορδων Bartolomeo Cristofori. Τα τρία “pianoforte” του Cristofori που διασώζονται μέχρι και σήμερα χρονολογούνται από το 1720.'''
'''Το πιάνο του Cristofori (1722), Εθνικό Μουσείο Μουσικών Οργάνων, Ρώμη'''
'''Η μεγάλη επιτυχία του Cristofori έγκειτο, χωρίς προηγούμενο, στο ότι έλυσε βασικές μηχανικές ελλείψεις στο σχεδιασμό του οργάνου, όπως τη στιγμιαία κρούση και επαφή των σφυριών στις χορδές και την ταχύτατη επαναφορά τους στο σημείο εκκίνησης, πράγμα το οποίο συνέβαλε δραματικά στην καθαρότητα του ήχου, αλλά και στην ταχύτητα επανάκρουσης. Στο κλαβίχορδο τα ελάσματα έμεναν εφαπτόμενα στη χορδή με αποτέλεσμα ο ήχος να είναι θολός.'''
'''Το πιάνο του Cristofori είχε παχύτερες χορδές από το κλαβίχορδο, λεπτότερες, όμως, από το σύγχρονο πιάνο.'''
'''Το “pianoforte” του Cristofori έμεινε για κάμποσο καιρό στην αφάνεια, μέχρι που το 1711 ο Ιταλός συγγραφέας Scipione Maffei, σε κάποιο άρθρο αναφέρθηκε με εγκωμιαστικά λόγια στην καινούρια εφεύρεση, συμπεριλαμβάνοντας μάλιστα και κατασκευαστικό διάγραμμα.'''
'''Η κατασκευή του πιάνου άνθισε κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα.'''
'''Κατά την περίοδο μεταξύ 1790 και 1860, το πιάνο υπέστη δραματικές αλλαγές που οδήγησαν στο σύγχρονο όργανο που όλοι γνωρίζουμε. Μία απ’ αυτές ήταν και η διεύρυνση του κλαβιέ, από τις πέντε οκτάβες που ήταν αρχικά, στις επτάμιση που είναι σήμερα.'''
'''Μια από τις πιο σημαντικές καινοτομίες που συνέβαλε στη σημερινή μορφή και απόδοση του οργάνου ήταν και η χρήση ενός ισχυρού σιδερένιου πλαισίου για τη στήριξη των χορδών (“άρπα” ή “μαντέμι”), το οποίο επέτρεψε τη χρήση παχύτερων, ανθεκτικότερων και περισσότερων χορδών.'''
'''Επίσης, η διάταξη των χορδών (οι μπάσσες χορδές τοποθετούνται πάνω από τις πρίμες χιαστί), πράγμα το οποίο επέτρεψε την ελάττωση του μεγέθους και του όγκου του σκάφους του οργάνου. Η τελευταία αυτή καινοτομία είναι πατέντα του οίκου Steinway και κυκλοφόρησε το 1859.'''
'''Το κυνήγι της καινοτομίας και της έκπληξης όσον αφορά το πιο δημοφιλές μουσικό όργανο στον κόσμο συνεχίζεται και θα συνεχιζεται.'''
'''Η εταιρεία Schimmel έκανε επανειλλημένα πειράματα με την εξωτερική εμφάνιση του πιάνου, συμπεριλαμβανομένου ενός πιάνου 4/4 του οποίου το σκάφος και άλλα εξαρτήματα είναι φτιαγμένα από ακρυλικό γυαλί. Οι ακουστικές του ιδιότητες φημολογείται ότι είναι εξαιρετικές, το ασυνήθιστα υψηλό του κόστος και η εκκεντρική του εμφάνιση, ωστόσο, οδήγησαν στην εμπορική του αποτυχία.'''
'''Γυάλινο πιάνο Κ213 της εταιρείας Schimmel'''
'''Το μοντέλο Κ208 Pegasus της εταιρείας Schimmel σε οβάλ σχήμα\'''
'''Μοντέλο Otmar Alt Art της εταιρείας Schimmel'''
'''Η ψηφιακή τεχνολογία βοήθησε στη δημιουργία ενός οργάνου πιο ευέλικτου, του λεγόμενου “υβριδικού πιάνου”, το οποίο συνδυάζει χαρακτηριστικά του ακουστικού και του ψηφιακού (ηλεκτρικού) πιάνου, όπως η δυνατότητα ηχογράφησης και η παραγωγή διαφορετικών ήχων.'''
'''Το “υβριδικό” πιάνο Avantgarde N3 της εταιρείας Yamaha'''
'''Παρακάτω, υπάρχει το ηλεκτρικό και ψηφιακό πιάνο, το οποίο, μεταξύ άλλων, είναι εύκολο στη μεταφορά του.'''
'''Ηλεκτρικό πιάνο Yamaha CP-70M'''
'''Ηλεκτρικό πιάνο Yamaha CP-70M'''
'''Τα συνεχώς εξελισσόμενα τεχνολογικά δεδομένα οδηγούν σε ολοένα και μεγαλύτερες προόδους στον τομέα των ηλεκτρικών πιάνων, ωστόσο, επαγγελματίες κλασσικοί πιανίστες αμφιβάλλουν στο ότι θα μπορέσει κάποια μέρα το ηλεκτρικό πιάνο να αντικαταστήσει επάξια το ακουστικό. Το ακριβότερο πιάνο του κόσμου είναι ένα Alma-Tadema Steinway που πουλήθηκε σε δημοπρασία του οίκου Christie’s το 1998 για 1,2 εκατομμύρια δολλάρια. Το πιάνο αυτό είχε πουληθεί αρχικά το 1887 για 1,200 δολλάρια.'''
'''Το Alma-Tadema Steinway'''
'''Το πιο μεγάλο πιάνο του κόσμου είναι ένα Challen του 1935 με μήκος 3 μέτρα και 55 εκατοστά, βάρος ενός τόνου και με τάση χορδών 30 τόνους.'''
'''Το μεγαλύτερο πιάνο του κόσμου, της εταιρείας Challen'''
'''Ένα Art Deco Grand Piano της εταιρείας Challen από ξύλο καρυδιάς'''
'''Επειδή το πιάνο αποτελείται ακριβώς από πολλές διαφορετικές δομές, οι οποίες πρέπει κάθε φορά να διαδρούν και να συνδυάζονται άψογα προκειμένου να έχουμε το καλύτερο αποτέλεσμα, κρίνεται πολύ σημαντική η συντήρηση του οργάνου. Κάθε ατμοσφαιρική αλλαγή, αλλαγή θερμοκρασίας, υγρασία κ.λπ., μπορούν να βλάψουν το όργανο. Η κάλυψή του με ειδικά υφάσματα και η τοποθέτησή του σε χώρο που προστατεύεται από όλα τα παραπάνω είναι απαραίτητη.'''
'''ΝΟΤΕΣ'''
'''Οι νότες στο ευρωπαΙκό μουσικό σύστημα πήραν την ονομασία τους από τα πρώτα γράμματα του Λατινικού αλφάβητου.'''
'''Α (Λα) Β (Σι) C (Ντο) D (Ρε) Ε (Μι) F (Φα) G (Σολ)'''
{{Portal bar|Τέχνη|Μουσική}}
| |||