Γρύλλος Ηλείας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η ίδια αυτή περιοχή ήταν μέρος του υποστατικού που είχαν δωρίσει οι [[Αρχαία Σπάρτη|Λακεδαιμόνιοι]] στον [[Ξενοφών|Ξενοφώντα]] (427-355 π.Χ.) και στο οποίο έζησε επί 20 περίπου χρόνια (από το 393 έως το 371 π.Χ.) <ref>[[s:Ελλάδος περιήγησις/Ηλειακών Α|Βικιθήκη Παυσανία Ελλάδος περιήγησις/Ηλειακών Α]] VI.5 Λακεδαιμόνιοι δὲ ὕστερον Σκιλλοῦντα ἀποτεμόμενοι τῆς Ἠλείας Ξενοφῶντι ἔδοσαν τῷ Γρύλου, φυγάδι ἤδη γεγονότι ἐξ Ἀθηνῶν. ἐδιώχθη δὲ ὁ Ξενοφῶν ὑπὸ Ἀθηναίων ὡς ἐπὶ βασιλέα τῶν Περσῶν σφίσιν εὔνουν ὄντα στρατείας μετασχὼν Κύρῳ πολεμιωτάτῳ τοῦ δήμου: καθήμενος γὰρ ἐν Σάρδεσιν ὁ Κῦρος Λυσάνδρῳ τῷ Ἀριστοκρίτου καὶ Λακεδαιμονίοις χρήματα ἀνήλισκεν ἐς τὰς ναῦς. ἀντὶ τούτων μὲν Ξενοφῶντι ἐγένετο φυγή, κατοικήσας δὲ ἐν Σκιλλοῦντι τέμενός τε καὶ ἱερὸν καὶ ναὸν Ἀρτέμιδι ᾠκοδομήσατο Ἐφεσίᾳ. [6] παρέχεται δὲ ὁ Σκιλλοῦς καὶ ἄγρας θηρίων, ὑῶν τε ἀγρίων καὶ ἐλάφων: καὶ τὴν γῆν τὴν Σκιλλουντίαν Σελινοῦς ποταμὸς διέξεισιν. οἱ δὲ Ἠλείων ἐξηγηταὶ κομίσασθαί τε αὖθις Σκιλλοῦντα Ἠλείους ἔλεγον, καὶ Ξενοφῶντα, ὅτι ἔλαβε παρὰ Λακεδαιμονίων τὴν γῆν, κριθῆναι μὲν ἐν τῇ Ὀλυμπικῇ βουλῇ, τυχόντα δὲ παρὰ Ἠλείων συγγνώμης ἀδεῶς ἐν Σκιλλοῦντι οἰκῆσαι. καὶ δὴ καὶ ὀλίγον ἀπωτέρω τοῦ ἱεροῦ μνῆμά τε ἐδείκνυτο καὶ τῆς Πεντελῆσίν ἐστι λιθοτομίας εἰκὼν ἐπὶ τῷ τάφῳ: εἶναι δὲ αὐτὸ Ξενοφῶντος λέγουσιν οἱ προσοικοῦντες. </ref>. Σ’ αυτό το μέρος, κοντά στον αρχαίο Σκιλλούντα, έγραψε πολλά από τα έργα του ο αρχαίος ιστορικός όταν έμενε εδώ στη διάρκεια της εξορίας του από την Αθήνα. Ανάμεσά τους τα «[[Ελληνικά (Ξενοφώντα)|Ελληνικά]]» και ο «[[Οικονομικός]]». Τα Ελληνικά συμπλήρωναν την ιστορία που είχε γράψει ο [[Θουκυδίδης]] και την συνέχιζαν από το 411 έως το 361 π.Χ., ενώ ο Οικονομικός θεωρείται από πολλούς ως το πρώτο έργο στο χώρο της [[Διοίκηση|Διοίκησης]] Επιχειρήσεων. Στο ίδιο αυτό μέρος ο Ξενοφώντας έχτισε και έναν ναό αφιερωμένο στην Εφέσια [[Άρτεμις|Άρτεμη]] πολύ κοντά στον άλλο περίλαμπρο ναό της Σκιλλουντίας [[Αθηνά|Αθηνάς]] και 20 μόνο στάδια από το περίφημο ιερό του [[Δίας (μυθολογία)|Δία]] στην Ολυμπία, όπως αναφέρει και ο ίδιος ο Ξενοφώντας στο πέμπτο βιβλίο της «[[Κύρου Ανάβασις|Ανάβασης]]».

 

 

Η ονομασία όμως αυτή δεν είναι και η μοναδική που αποδίδεται στο όμορφο αυτό χωριό αφού και ο [[Όμηρος]] και πολύ αργότερα ο [[Στράβων]] αναφέρονται στην ύπαρξη εδώ μιας μικρής κωμόπολης με την ονομασία [[Αμφιγένεια]] <ref>[[s:s:Στράβων/8|Βικιθήκη Στράβωνος Γεωγραφία Η΄]] ... καὶ Ἀμφιγένεια δὲ τῆς Μακιστίας ἐστὶ περὶ τὸν Ὑψόεντα, ὅπου τὸ τῆς Λητοῦς ἱερόν. </ref> που ήταν μια από τις 9 πόλεις του βασιλείου του [[Νέστωρ|Νέστορα]] ([[Πύλος]] - Αργίνη - [[Θρύον (αρχαία πόλη)|Θρύον]] - [[Αίπυ]]- [[Κυπαρισσία|Κυπαρισσήεντα]] - [[Αμφιγένεια]] - Πτελεός - Έλος - Δώριον). Η κωμόπολη αυτή μάλιστα διεκδικούσε την τιμή της γέννησης εδώ του [[Απόλλων|Απόλλωνα]] αφού, όπως λέγεται, παλαιότερα φαίνονταν στα πρόθυρα του χωριού τα ερείπια ενός ιερού της [[Λητώ|Λητούς]]. Ο «Ομηρικός Ύμνος» για τον Απόλλωνα αναφέρει όλα τα μέρη απ’ όπου πέρασε η Λητώ, (μεταξύ των οποίων και η Αμφιγένεια) χωρίς να βρίσκει άσυλο για τη γέννα της αφού την εμπόδιζε η ζηλιάρα [[Ήρα]]. Για την Αμφιγένεια ο Στράβων μας λέει ότι, μαζί και ολόκληρη η Σκιλλουντία, ανήκε στη Μάκιστο το σημερινό δηλαδή Σαμικό.